1—3. Јеһова Һизгијала Јерусәлимдәки мәбәддә нә ҝөстәрмәк истәјирди вә нәјә ҝөрә? (Икинҹи бөлмәнин ҝиришиндәки абзаса вә шәклә бахын.)

 ҺИЗГИЈАЛ пејғәмбәр каһин өвлады иди. Сөз јох ки, о, Мусанын јаздығы Төвраты јахшы билирди. Онун Јерусәлимдәки мәбәд һаггында мәлуматы вар иди. О билирди ки, орада пак ибадәт неҹә иҹра олунмалыдыр (Һизг. 1:3; Мәл. 2:7). Лакин ерамыздан әввәл 612-ҹи илдә Јеһованын мәбәдиндә елә шејләр баш верирди ки, нәинки Һизгијал, һәр бир мөмин јәһуди буну ҝөрсә, дәһшәтә ҝәләрди.

² Јеһова истәјирди ки, Һизгијал мәбәддә баш верән ијрәнҹликләри ҝөрсүн вә ҝөрдүкләрини евиндә јығышмыш Јәһуда ағсаггалларына данышсын. (Һизгијал 8:1—4 ајәләрини охујун; Һизг. 11:24, 25; 20:1—3.) Һизгијал Бабилдә, Кәбәр чајы јахынлығында јерләшән Тәл-Әвивдә јашајырды. Јеһова мүгәддәс руһу васитәсилә ону ҝөрүнтүдә евиндән ҝөтүрүб јүзләрлә километр узаға, гәрбдә јерләшән Јерусәлимә апарды. Ону мәбәддә, ичәри һәјәтин шимал дарвазасынын јанында јерә гојду. Бурадан башлајараг мәбәдин ичиндә баш верәнләри бир-бир Һизгијала ҝөстәрди.

 ³ Һизгијал халгын руһани ҹәһәтдән бәрбад вәзијјәтдә олдуғуну әкс етдирән дөрд дәһшәтли сәһнәнин шаһиди олду. Пак ибадәтлә нә баш верирди? Бу ҝөрүнтүнүн бизим дөврүмүзлә һансы әлагәси вар? Ҝәлин биз дә Һизгијалы мүшајиәт едиб мәбәди ҝәзәк. Лакин әввәлҹә ҝөрәк Јеһова Она ибадәт едәнләрдән һаглы олараг нә тәләб едир.

4. Јеһова Она ибадәт едәнләрдән нә тәләб едир?

⁴ Һизгијалдан доггуз әср әввәл Јеһова мөмин бәндәләриндән нә тәләб етдијини ајдын шәкилдә билдирмишди. Он әмрдән икинҹисиндә Јеһова исраиллиләрә * бујурурду: «Мән, Аллаһыныз Јеһова там сәдагәт тәләб едән Аллаһам» (Чых. 20:5). «Там сәдагәт» сөзү илә Јеһова ҝөстәрди ки, исраиллиләрин башга аллаһлара ибадәт етмәсини ҝөтүрмәјәҹәк. Бу нәшрин икинҹи фәслиндән ҝөрдүјүмүз кими, пак ибадәтин ән биринҹи шәрти одур ки, ситајиш објекти јалныз Јеһова олмалыдыр. Јеһоваја ибадәт едәнләр һәјатда ән биринҹи јери Она вермәлидирләр (Чых. 20:3). Гысаҹа десәк, Јеһова Она ибадәт едәнләрдән руһани ҹәһәтдән тәмиз галмағы, јәни пак ибадәтлә јалан ибадәти бир-биринә гарышдырмамағы тәләб едир. Ерамыздан әввәл 1513-ҹү илдә исраиллиләр көнүл хошлуғу илә Ганун әһдинә дахил олдулар. Бунунла онлар разылашдылар ки, Јеһоваја там садиг галаҹаглар (Чых. 24:3—8). Јеһова Өз әһдинә садиг иди вә истәјирди ки, әһд бағладығы халг да әһдә Онун кими садиг галсын (Ган. 7:9, 10; 2 Ишм. 22:26).

5, 6. Нәјә ҝөрә Јеһованын исраиллиләрдән там сәдагәт тәләб етмәјә һаггы чатырды?

⁵ Јеһованын исраиллиләрдән там сәдагәт тәләб етмәјә һаггы чатырды. О, Гадир Аллаһдыр, Каинатын Һөкмдарыдыр, һәјат Мәнбәјидир, инсан Онун сајәсиндә јашајыр (Зәб. 36:9; Һәв. 17:28). Јеһова һәмчинин исраиллиләрин Хиласкары иди. Јеһова онлара Он әмри верәндә демишди: «Мән сизи Мисир торпағындан, көләлик евиндән чыхаран Аллаһыныз Јеһовајам» (Чых. 20:2). Бәли, исраиллиләрин үрәјиндә Јеһованын мәхсуси јери олмалы иди. О, буна лајиг иди.

⁶ Јеһова дәјишмир (Мәл. 3:6). Там сәдагәт Онун үчүн һәмишә ваҹиб олуб вә олаҹаг. Инди тәсәввүр един, Һизгијала ҝөстәрдији дөрд дәһшәтли сәһнә Јеһовада һансы һиссләри доғурмушду.

7. а) Дөнүк јәһудиләр мәбәдин шимал дарвазасынын јанында нә едирдиләр вә бу, Јеһовада һансы һисси доғурмушду? (Фәслин әввәлиндәки шәклә бахын.) б) Нәјә ҝөрә бүт Јеһовада һиддәт доғурурду? (2-ҹи һашијәјә бахын.)

⁷ Һизгијал 8:5, 6 ајәләрини охујун. Јәгин ҝөрдүјү сәһнә Һизгијалы сарсытмышды. Дөнүк јәһудиләр мәбәдин шимал дарвазасында бүтә сәҹдә гылырдылар. Бу, еһтимал ки, Ашера бүтү иди. Кәнаниләрин инанҹына ҝөрә, илаһә Ашера Баалын зөвҹәси иди.  Анҹаг әсас мәсәлә бунун һансы бүт олмасы дејилди, ваҹиб о иди ки, исраиллиләр Јеһова илә бағладыглары әһдин шәртләрини позмушдулар. Онлар там шәкилдә Јеһоваја садиг олмалы идиләр. Јеһованын бу ҹүр сәдагәтә там ихтијары чатырды. Онлар исә бу бүтә ситајиш етмәклә Аллаһда һиддәт ојатмышдылар * (Ган. 32:16; Һизг. 5:13). Тәсәввүр един, 400 илдән артыг иди ки, мәбәд Јеһованын мәскәни һесаб олунурду (1 Пад. 8:10—13). Инди исә бүтү дүз мәбәдин әразисинә ҝәтирмәклә бу бүтпәрәстләр Јеһованы Өз мәбәдиндән узаг дурмаға вадар етмишдиләр.

8. Һизгијалын ҝөрдүјү ҝөрүнтүдәки бүтүн бизим зәманә илә һансы әлагәси вар?

⁸ Һизгијалын ҝөрүнтүдә ҝөрдүјү бүтүн бизим зәманә илә һансы әлагәси вар? Дөнүк Јәһуда бизә Христиан дүнјасыны хатырладыр. Христиан килсәләриндә бүтпәрәстлик ҝениш јајылыб. Буна ҝөрә дә Аллаһа ибадәт етдикләрини иддиа етсәләр дә, онларын ибадәти гәбул олунмур. Јеһова дәјишмәз Аллаһ олдуғу үчүн әмин ола биләрик ки, Христиан дүнјасы да дөнүк Јәһуда кими Онда һиддәт доғурур (Јаг. 1:17). Сөзсүз ки, Јеһова бу тәһриф олунмуш мәсиһиликдән узагдыр.

9, 10. Мәбәддә бүтпәрәстлик едәнләрдән нә ибрәт ҝөтүрүрүк?

⁹ Мәбәддә бүтпәрәстлик едәнләрдән нә ибрәт ҝөтүрүрүк? Јеһоваја там садиг галмаг үчүн биз бүтпәрәстликдән гачмалыјыг (1 Кор. 10:14). Јәгин дәрһал дүшүндүнүз ки, мән Јеһоваја ибадәт едә-едә һеч вахт бүтә ситајиш етмәрәм. Лакин бүтпәрәстлик өзүнү мүхтәлиф ҹүр бүрузә верә биләр. Бәзән, ону илк бахышдан мүәјјән етмәк мүмкүн олмур. Мүгәддәс Китабы шәрһ едән бир нәшрдә дејилир: «Бәзән башга шејләр инсан үчүн бүтә чеврилә биләр. Һансыса дәјәрли, гијмәтли, гүдрәтли бир шеј онун үчүн о гәдәр ваҹиб олар ки, һәјатында Аллаһа јер галмаз». Демәли, мал-мүлк, пул, еһтирас, әјләнҹә, бир сөзлә, истәнилән шеј инсанын һәјатында ән ваҹиб јери тутуб Јеһоваја мәхсус сәдагәти мәнимсәјирсә, һәмин шеј инсан үчүн бүтә чеврилир (Мәт. 6:19—21, 24; Ефес. 5:5; Кол. 3:5). Биз бүтпәрәстлијин бүтүн нөвләриндән узаг дурмалыјыг, чүнки үрәјимизин вә ибадәтимизин јеҝанә Саһиби Јеһова олмалыдыр (1 Јәһ. 5:21).

¹⁰ Јеһованын Һизгијала ҝөстәрдији илк сәһнәдә чох дәһшәтли, чох мурдар ишләр ҝөрүлүрдү. Амма ҝөрүн Јеһова пејғәмбәрә нә деди: «Бу һәлә һарасыдыр, бундан да бетәрини ҝөрәҹәксән». Мәбәд әразисиндә Аллаһда һиддәт доғуран бүтә ибадәт етмәкдән дәһшәтли нә ола биләрди?

11. Һизгијал гурбанҝаһын јерләшдији ичәри һәјәтә дахил оланда һансы дәһшәтли мәнзәрәнин шаһиди олду?

¹¹ Һизгијал 8:7—12 ајәләрини охујун. Һизгијал дивары дешиб гурбанҝаһын јерләшдији ичәри һәјәтә ҝирди. Ҝөрдү ки, «дивар бојунҹа һәр ҹүр сүрүнән ҹанлынын, ијрәнҹ һејванын вә Исраил  евинин мурдар бүтләринин рәсмләри ојулуб» *. Дивардакы ојма рәсмләр јалан аллаһлары тәмсил едирди. Сонра Һизгијал сәһнәнин ән дәһшәтли һиссәсини ҝөрдү: «Исраил евинин јетмиш ағсаггалы» гаранлыгда јалан аллаһлара бухур тәгдим едирди. Төвратда хош әтирли бухурун јандырылмасы мөмин инсанларын Аллаһа мәгбул дуаларыны тәмсил едирди (Зәб. 141:2). Лакин јетмиш ағсаггалын јалан аллаһлара тәгдим етдији бухур Јеһова үчүн үфунәт гохусу кими иди. Онларын дуалары Јеһоваја ијрәнҹ иј кими ҝәлирди (Мәс. 15:8). Бу ағсаггаллар «Јеһова бизи ҝөрмүр» дејиб өзләрини алдадырдылар. Јеһова онлары јахшы ҝөрүрдү. Үстәлик, Онун мәбәдиндә төрәтдикләри әмәлләри Һизгијала да ҝөстәрди.

12. Нәјә ҝөрә һәтта «гаранлыгда» да Аллаһа садиг галмалыјыг вә бу саһәдә хүсусилә кимләр нүмунә гојмалыдыр?

¹² Јалан аллаһлара бухур тәгдим едән јетмиш Исраил ағсаггалындан өзүмүзә һансы дәрси ҝөтүрүрүк? Аллаһын дуаларымызы ешитмәси үчүн, ибадәтимизин Онун ҝөзүндә пак олмасы үчүн һәтта «гаранлыгда» да Аллаһа сәдагәтимизи горумалыјыг (Мәс. 15:29). Ҝәлин унутмајаг ки, Јеһованын һәр шеји ҝөрән ҝөзләриндән һеч бир јердә ҝизләнә билмәрик. Әҝәр Јеһова бизим үчүн ҝерчәкдирсә, тәкликдә оланда белә, Она хош ҝетмәјән һеч  бир шеј етмәјәҹәјик (Ибр. 4:13). Хүсусилә дә јығынҹаг ағсаггаллары Мүгәддәс Китаба ујғун јашамагда нүмунә гојмалыдыр (1 Бут. 5:2, 3). Ағсаггаллар ибадәт ҝөрүшләриндә диндашларынын гаршысында дуруб онлара ибадәт јолунда бәләдчилик едир. Буна ҝөрә дә јығынҹаг үзвләри һаглы олараг ағсаггалларын һәтта «гаранлыгда» да, јәни онлары һеч кәс ҝөрмәјәндә дә Мүгәддәс Китаба ујғун јашајаҹағыны ҝөзләјирләр (Зәб. 101:2, 3).

13. Һизгијалын ҝөрдүјү сәһнәдә мәбәдин дарвазасынын ағзында дөнүк гадынлар нә едирди?

¹³ Һизгијал 8:13, 14 ајәләрини охујун. Мурдар әмәлләри тәсвир едән илк ики сәһнәдән сонра Јеһова јенә Һизгијала деди: «Һәлә онларын бундан да дәһшәтли, мурдар ишләрини ҝөрәҹәксән». Ҝөрәсән, пејғәмбәр башга нә ҝөрдү? Јеһованын евинин шимал дарвазасынын ағзында «гадынлар отуруб Таммуз аллаһы ағлајырды». Месопотамијада ситајиш олунан Таммуз адлы илаһ (шумер әсатирләриндә Думузи) мәһсулдарлыг илаһәси Иштарын әри һесаб олунурду *. Исраилли гадынлар, чох јәгин, Таммузун өлүмү илә бағлы олан ајини иҹра едәрәк ағлајырдылар. Јеһованын мәбәдиндә Таммузу ағламагла пак ибадәтин мәркәзиндә бүтпәрәстләрин ајинини иҹра едирдиләр. Лакин јалан динә аид мәрасимин Аллаһын мәбәдиндә иҹра олунмасы бу ајини һеч дә мүгәддәсләшдирмирди. Әксинә, Јеһованын ҝөзүндә бу дөнүк гадынларын әмәли мурдар иди.

14. Јеһованын дөнүк гадынларын әмәлинә мүнасибәтиндән нә өјрәнирик?

¹⁴ Јеһованын бу гадынларын һәрәкәтинә мүнасибәтиндән нә өјрәнирик? Ибадәтимизи пак сахламаг үчүн биз бүтпәрәстлијә аид мурдар ајинләри пак ибадәтә гатмамалыјыг. Јәни көкү бүтпәрәстлијә дајанан мәрасимләрлә һеч бир әлагәмиз олмамалыдыр. Доғруданмы, мәрасимләрин көкүнүн һара ҝедиб чыхмасы бу гәдәр ваҹибдир? Бәли! Бу ҝүн мүәјјән бајрамларла, мәсәлән, Милад, Пасха, ад ҝүнләри илә бағлы ајинләр зәрәрсиз ҝөрүнә биләр. Амма ҝәлин унутмајаг ки, Јеһова инди бајрамларда гејд олунан адәт-әнәнәләрин бир вахтлар бүтпәрәстлик ајинләри кими иҹра олунмасынын шаһиди олуб. Үстүндән илләрин, әсрләрин кечмәси, јахуд онларын пак ибадәтлә гарышмасы бу ајинләрин мурдарлығыны азалтмыр. Онлар Јеһованын ҝөзүндә әввәл неҹә мурдар идиләрсә, елә дә галыблар (2 Кор. 6:17; Вәһј 18:2, 4).

15, 16. Ијирми беш киши мәбәдин ичәри һәјәтиндә нә едирди вә нәјә ҝөрә онларын һәрәкәти Јеһова үчүн тәһгир иди?

¹⁵ Һизгијал 8:15—18 ајәләрини охујун. Јеһова сонунҹу, дөрдүнҹү сәһнәни ҝөстәрмәздән әввәл Һизгијала бу таныш сөзләри дејир: «Бундан да дәһшәтли, бундан да ијрәнҹ шејләр ҝөрәҹәксән». Јәгин пејғәмбәр фикирләшиб ки, даһа бундан да дәһшәтли нә ола биләр? Һизгијал инди мәбәдин ичәри һәјәтиндәдир.  Орада, мәбәдин ҝиришиндә ијирми беш кишинин үзү шәргә дајаныб ҝүнәшә сәҹдә гылдығыны ҝөрдү. Бу кишиләрин һәрәкәти Јеһова үчүн ән бөјүк тәһгир иди. Ҝөрәк нә үчүн.

¹⁶ Ҝәлин тәсәввүр едәк: Аллаһын мәбәдинин ҝириши шәргә бахырды. Мәбәдә ҝирәнләрин үзү гәрбә, архалары исә шәргә, ҝүн чыхан тәрәфә олурду. Амма бу ҝөрүнтүдәки ијирми беш киши архаларыны Јеһованын мәбәдинә чевириб үзү шәргә дајанмышды ки, ҝүнәшә сәҹдә гылсын. Бу һәрәкәтлә онлар, әслиндә Јеһоваја арха чевирмишдиләр, чүнки мәбәд Јеһованын еви иди (1 Пад. 8:10—13). Бу ијирми беш киши дөнүк чыхмышды. Онлар Јеһованы сајмырдылар, Ганунун тәкрары 4:15—19 ајәләриндәки әмри ачыг-ачығына позурдулар. Бу, там сәдагәтә лајиг олан Јеһова Аллаһ үчүн бөјүк зәрбә иди!

17, 18. а) Мәбәддә ҝүнәшә ибадәт едәнләрдән өзүмүзә һансы дәрси ҝөтүрүрүк? б) Дөнүк исраиллиләр кимләрлә мүнасибәтләрини позмушдулар вә неҹә?

¹⁷ Ҝүнәшә ибадәт едән бу кишиләрдән өзүмүзә һансы дәрси ҝөтүрүрүк? Ибадәтимизи пак сахламаг истәјириксә, ваҹиб бир шәртә әмәл етмәлијик: руһани ајдынлыға чыхмаг үчүн ҝөзүмүзү јалныз Јеһоваја дикмәлијик. Унутмајын, Јеһова Аллаһ бизим ҝүнәшимиздир, Онун Кәламы јолларымыза ишыгдыр (Зәб. 84:11; 119:105). Өз Кәламы, тәшкилатынын тәгдим етдији нәшрләр васитәсилә О, үрәјимизә, зеһнимизә нур әләјир вә бизә инди хошбәхт һәјата, ҝәләҹәкдә исә әбәди һәјата апаран јолда јеримәји өјрәдир. Әҝәр биз һәјат јолумузу бу дүнјанын ишығы илә ајдынлатсаг, јәни һәјатымызы бу дүнјанын мәсләһәти илә гурмаға чалышсаг, Јеһоваја арха чевирмиш оларыг. Бу һәрәкәтимиз Јеһова үчүн бөјүк зәрбә олар, Онун гәлбинә јара вурар. Биз һеч вахт Аллаһымыза гаршы белә һәрәкәт етмәк истәмәрик. Һизгијалын ҝөрдүјү ҝөрүнтү, һәмчинин бизә хәбәрдарлыг едир ки, һәгигәтә арха чевирәнләрдән, јәни дөнүкләрдән јан ҝәзәк (Мәс. 11:9).

¹⁸ Ҝөрдүјүмүз кими, Һизгијал дөрд дәһшәтли сәһнәнин шаһиди олмушду. Бүтпәрәстлик вә јалан ибадәтлә долу олан бу сәһнәләр дөнүк Јәһуда халгынын руһани тәнәззүлүнүн нә дәрәҹәдә дәрин олдуғуну үзә чыхартды. Руһани натәмизлик онларын Аллаһла мүнасибәтләрини позмушду. Лакин руһани натәмизликлә әхлаги позғунлуг гоша аддымлајыр. Буна ҝөрә дә, тәәҹҹүблү дејил ки, дөнүк исраиллиләр һәр ҹүр шәр әмәл төрәдирдиләр. Бу да онларын нәинки Аллаһла, һәм дә бир-бири илә мүнасибәтләрини корламышды. Ҝәлин ҝөрәк Һизгијал пејғәмбәр мүгәддәс руһун тәсири илә дөнүк Јәһуданын әхлаги сүгутуну неҹә тәсвир етмишди.

19. Һизгијал Јеһованын әһд кәсдији халгын әхлаги тәнәззүлүнү неҹә тәсвир етмишди?

¹⁹ Һизгијал 22:3—12 ајәләрини охујун. Исраил халгы башчылардан тутмуш садә халга кими әхлаги ҹәһәтдән позулмушду.  Башчылар өз сәлаһијјәтләриндән суи-истифадә едиб ҝүнаһсыз ганлар төкүрдүләр. Халг да үмумиликдә башчылардан дала галмырды. Онлар Аллаһын ганунуна мәһәл гојмурдулар. Өвладлар ата-ана танымырды. Аиләнин ичиндә бир-биринин намусуна тохунурдулар. Өлкәдә үсјанкар исраиллиләр гәрибләрә, јетимләрә, дул гадынлара бадалаг ҝәлирдиләр. Кишиләр гоншунун арвадынын намусуна тохунурдулар. Аҹҝөзлүк баш алыб ҝедирди. Рүшвәтхорлуг, гәсбкарлыг, сәләмлә борҹ вермәк ади һал алмышды. Әһд кәсдији халгын Гануну поздуғуну, бу Ганунун тәмәлиндә дуран мәһәббәтә мәһәл гојмадығыны ҝөрмәк Јеһоваја ағыр ҝедирди. Јеһова онларын әхлаги тәнәззүлүнү шәхсән Өзүнә гаршы һөрмәтсизлик кими гәбул едирди. О, Һизгијал васитәсилә әхлагсыз халга белә хәбәр ҝөндәрмишди: «Сән Мәни тамам јаддан чыхармысан».

20. Јәһуданын әхлаги позғунлуғунун бизим дөврә неҹә аидијјәти вар?

²⁰ Јәһуданын әхлаги позғунлуғунун бизим ҝүнләримизә неҹә аидијјәти вар? Дөнүк Јәһуданын позғунлуғу бизә әхлаги ҹәһәтдән тәнәззүл едән мүасир дүнјаны хатырладыр. Сијаси рәһбәрләр сәлаһијјәтләриндән суи-истифадә едиб халга зүлм едирләр. Дин хадимләри, хүсусилә дә Христиан дүнјасындакы кешишләр милјонларла инсанын өлүмүнә баис олан мүһарибәләрә хејир-дуа  верир. Үстәлик, кешишләр Мүгәддәс Китабын әхлагла бағлы пак, тәмиз ганунларыны тәһриф едирләр. Нәтиҹәдә, дүнјадакы әхлаги дәјәрләр ҝүндән-ҝүнә ашағы енир. Јеһова дөнүк Јәһудаја дедији сөзү Христиан дүнјасына да дејәҹәк: «Сән Мәни тамам јаддан чыхармысан».

21. Гәдим Јәһуданын әхлаги позғунлуғундан өзүмүзә һансы дәрси ҝөтүрүрүк?

²¹ Бәс Јеһованын халгы олан бизләр гәдим Јәһуданын әхлаги натәмизлијиндән һансы дәрси ҝөтүрүрүк? Јеһованын ибадәтимизи гәбул етмәси үчүн давранышымыз һәр ҹәһәтдән тәмиз олмалыдыр. Бу, јашадығымыз позғун дүнјада елә дә асан иш дејил (2 Тим. 3:1—5). Лакин биз билирик, Јеһова әхлагсызлығын бүтүн ијрәнҹ нөвләринә неҹә јанашыр (1 Кор. 6:9, 10). Биз Јеһованы вә Онун ганунларыны севирик, буна ҝөрә дә Онун әхлагла бағлы гајда-ганунларына ујғун јашајырыг (Зәб. 119:97; 1 Јәһ. 5:3). Әхлаги позғунлуға јол версәк, демәли, биз мүгәддәс вә тәмиз Аллаһымызы севмирик. Биз һеч вахт истәмәздик ки, Јеһова бизә дә: «Сән Мәни тамам јаддан чыхармысан», — десин.

22. а) Јеһованын гәдим Јәһуданы ифша етмәси сиздә һансы гәтијјәти јаратды? б) Нөвбәти фәсилдә нәдән данышаҹағыг?

²² Јеһованын гәдим Јәһудадакы руһани вә әхлаги тәнәззүлү ифша етмәсиндән ваҹиб дәрсләр ҝөтүрдүк. Сөзсүз ки, Јеһоваја лајиг олдуғу там сәдагәти ҝөстәрмәк әзмимиз мөһкәмләнди. Бунун үчүн биз бүтпәрәстлијин бүтүн нөвләриндән өзүмүзү горумалы вә һәмишә әхлаги ҹәһәтдән тәмиз галмалыјыг. Бәс Јеһова хәјанәткар халгына гаршы һансы өлчүнү ҝөтүрдү? Һизгијала мәбәддә баш верәнләри ҝөстәрәндән сонра Јеһова ачыг-ајдын деди: «Гәзәбими боғмајаҹағам» (Һизг. 8:17, 18). Бәс ҝөрәсән, Јеһова хәјанәткар Јәһудаја һансы ҹәзаны верди? Буну билмәк ваҹибдир, чүнки бу шәр дүнјаја да ејни һөкм кәсиләҹәк. Нөвбәти фәсилдә Јеһованын Јәһудаја кәсдији һөкмүн неҹә иҹра олундуғу барәдә данышаҹағыг.