1, 2. а) Һәр биримиз һансы сечим гаршысындајыг? б) Һәвари Јәһја мәләјә сәҹдә етмәк истәјәндә мәләк нә етмишди?

 ҺӘР биримиз ваҹиб бир суала ҹаваб вермәлијик: «Мән кимә ибадәт едәҹәјәм?» Чохлары дејә биләр ки, бу, гәлиз мәсәләдир вә инсаны чаш-баш гојур. Әслинә галса, мәсәлә ајдын вә садәдир. Инсан ја Јеһова Аллаһа ибадәт едир, ја Шејтана.

² Шејтан һамынын она сәҹдә етмәсини истәјир. О, Исаны сынаға чәкәндә ичиндәки бу хәбис нијјәти хүсусилә ајдын ҝөрүнмүшдү. Бу нәшрин 1-ҹи фәслиндән ҝөрдүјүмүз кими, Шејтан Исаја јер үзүнүн бүтүн сәлтәнәтләри үзәриндә һакимијјәт тәклиф етмишди. Бәс әвәзиндә нә истәмишди? Исанын диз чөкүб она сәҹдә гылмасыны (Мәт. 4:9). Анҹаг һәвари Јәһјаја вәһј ҝөстәрән мәләк Шејтандан фәргли давранмышды. (Вәһј 22:8, 9 ајәләрини охујун.) Һәвари Јәһја она сәҹдә етмәк истәјәндә Аллаһын бу садиг оғлу: «Буну етмә!» — демишди. «Мәнә сәҹдә гыл», — дејән Шејтандан фәргли олараг, мәләк: «Аллаһа сәҹдә гыл», — демишди.

3. а) Бу нәшр һансы мәгсәдлә јазылыб? б) Бу фәсилдә нәдән сөһбәт ҝедәҹәк?

³ Бу нәшрин мәгсәди бизим һәмин мәләјин бујурдуғу кими, јалныз вә јалныз Јеһова Аллаһа ибадәт етмәк әзмимизи  мөһкәмләндирмәкдир (Ган. 10:20; Мәт. 4:10). Ҝәлин Һизгијала назил олан пејғәмбәрликләрдән вә ҝөрүнтүләрдән пак ибадәт барәдә өјрәндикләримизи гысаҹа олараг нәзәрдән кечирәк. Сонра исә Мүгәддәс Јазыларын көмәјилә ҝәләҹәјә, јер үзүндәки һәр кәсә тохунаҹаг сон сынаг дөврүнә нәзәр салаҹағыг. Бу сынаг кимин сағ галыб пак ибадәтин там шәкилдә вә һәмишәлик бәрпа олундуғу дөвраны ҝөрәҹәјини мүәјјән едәҹәк.

4. «Һизгијал» китабында һансы мәгамлар вурғуланыр?

⁴ «Һизгијал» китабындан өјрәнирик ки, пак ибадәт мүәјјән ајинләри иҹра етмәкдән ибарәт дејил. Пак ибадәтдә 1) Јеһоваја там садиг галмаг, 2) тәмиз ибадәти вәһдәт ичиндә иҹра етмәк, 3) инсанлара мәһәббәт ҝөстәрмәк тәләб олунур. Ҝәлин ҝөрәк бу нәшрдә арашдырдығымыз пејғәмбәрликләр вә ҝөрүнтүләр бу үч мәгамы неҹә вурғулајыр.

5—9. Һизгијала назил олан пејғәмбәрликләрдән вә ҝөрүнтүләрдән Јеһоваја там садиг галмагла бағлы нә өјрәндик?

⁵ Фәсил 3: * Јеһованын әтрафында ҝөј гуршағынын олдуғуну вә Онун гүдрәтли руһани варлыгларын үстүндә ҝетдијини тәсвир едән һејрәтамиз ҝөрүнтү бизә мүһүм бир ҝерчәклији хатырладыр: јалныз Гүдрәт Саһиби ибадәтә лајигдир (Һизг. 1:4, 15—28).

⁶ Фәсил 5: Јеһованын мәбәдинин мурдарланмасы илә бағлы ҝөрүнтү инсаны сарсыдыр. Бу ҝөрүнтү ҝөстәрир ки, һеч бир шеј Јеһованын ҝөзүндән ҝизли галмыр. Аллаһ хәјанәти ҝөрүр. Мәсәлән, бәндәләри һәтта ҝизлиндә белә, бүтләрә ибадәт едәндә О, буну ҝөрүр. Бу ҹүр әмәлләр Јараданын гәлбинә јара вурур вә О, белә әмәл саһибләрини ҹәзасыз гојмур (Һизг. 8:1—18).

⁷ Фәсил 7: Јеһованын Исраилин пис ҝүнүнә ҝүлән әтраф халглара гаршы чыхардығы һөкм ҝөстәрир ки, О, халгы илә пис рәфтар едән кәсләрдән һагг-һесаб тәләб едәҹәк (Һизг. 25:6). Исраилин һәмин халгларла мүнасибәтиндән дә өзүмүзә ибрәт дәрси ҝөтүрүрүк — Јеһоваја сәдагәт бизим үчүн һәр шејдән үстүн олмалыдыр. Јеһоваја ибадәт етмәјән гоһумларымызы разы салмаг үчүн Онун гајда-ганунларыны тапдаламамалыјыг. Вар-дөвләтә бел бағламамалыјыг. Һәмчинин јалныз Јеһованын лајиг олдуғу сәдагәти һөкумәтә ҝөстәрмәмәлијик, битәрәфлијимизи горумалыјыг.

⁸ Фәсил 13 вә 14: Һүндүр дағда јерләшән мәбәдлә бағлы ҝөрүнтүдән өјрәнирик ки, Јеһованын али ганунларына ујғун јашамалыјыг, Онун бүтүн аллаһлардан уҹа олдуғуну гәбул етмәлијик (Һизг. 40:1—48:35).

 ⁹ Фәсил 15: Исраиллә Јәһуданын фаһишә образы илә тәсвир олунмасы руһани хәјанәтин Јеһованын ҝөзүндә нә дәрәҹәдә ијрәнҹ олдуғуну ҝөстәрир (Һизг. фәс. 16, 23).

10—14. «Һизгијал» китабында тәмиз ибадәти вәһдәт ичиндә иҹра етмәјин ваҹиблији неҹә вурғуланыр?

¹⁰ Фәсил 8: Јеһованын Өз халгынын гејдинә галмаг үчүн бир нәфәри чобан гојмасы һагда пејғәмбәрликләр вурғулајыр ки, биз Исанын рәһбәрлији алтында вәһдәт вә сүлһ ичиндә чалышмалыјыг (Һизг. 34:23, 24; 37:24—28).

¹¹ Фәсил 9: Аллаһын халгынын Бабил әсарәтиндән азад едиләҹәји вә вәтәнә гајыдаҹағы барәдә пејғәмбәрликләрдә Јеһованы разы салмаг истәјән инсанлар үчүн бир исмарыҹ вар. Ибадәтин пак олмасы үчүн инсан јалан динин тәсириндән азад олмалы вә бир дә өзүнү бу динлә ләкәләмәмәлидир. Фәргли динләрдән чыхсаг да, мадди дурумумуз, етник мәншәјимиз мүхтәлиф олса да, арамыздакы бирлији горумалыјыг. Бу бизи Аллаһын халгы кими таныдан әламәтдир (Һизг. 11:17, 18; 12:24; Јәһ. 17:20—23).

¹² Фәсил 10: Бирлик мөвзусу гуру сүмүкләрин ҹанланмасы илә бағлы ҝөрүнтүдә дә вурғуланыр. Аллаһын дирчәлиб тәмизләнмиш вә бир гошун кими бирҝә чалышан хидмәтчиләри арасында олмаг бөјүк шәрәфдир! (Һизг. 37:1—14).

¹³ Фәсил 12: Ики чубуғун бир чубуг олмасы илә бағлы пејғәмбәрликдә бирлик мөвзусу хүсусилә вурғуланыр. Бу пејғәмбәрлијин мәсһ олунмушларын вә башга гојунларын үзәриндә јеринә јетдијини ҝөрмәк иманымызы мөһкәмләндирир. Дини вә сијаси зәминдә парчаланмыш бир дүнјада јашасаг да, биз бирлик вә сәдагәт телләри илә бирләшмишик (Һизг. 37:15—23).

¹⁴ Фәсил 16: Гәләм-даватлы киши вә әлиндә топпуз олан алты киши илә бағлы ҝөрүнтүдә ҹидди хәбәрдарлыг јер алыр — јалныз о кәсләр хилас олмаг үчүн ишарәләнәҹәк ки, онлар бөјүк мүсибәт башламаздан әввәл артыг Јеһоваја пак шәкилдә ибадәт едир (Мәт. 24:21; Һизг. 9:1—11).

15—18. Нәјә ҝөрә инсанлара һәмишә мәһәббәт ҝөстәрмәлијик вә буну неҹә едә биләрик?

¹⁵ Фәсил 4: Дөрд варлыгла бағлы ҝөрүнтүдән Јеһованын кејфијјәтләри, ән әсасы мәһәббәти барәдә өјрәнирик. Биз мәһәббәтлә данышанда вә даврананда Јеһованын бизим Аллаһымыз олдуғуну сүбут едирик (Һизг. 1:5—14; 1 Јәһ. 4:8).

¹⁶ Фәсил 6 вә 11: Аллаһ мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк Һизгијал кими ҝөзәтчиләр тәјин етмишдир. Аллаһ мәһәббәтдир, буна ҝөрә дә Шејтанын јер үзүндә ағалығына сон гојанда һеч кимин мәһв олмасыны истәмир (2 Бут. 3:9). Бизим үзәримизә мүасир  ҝөзәтчинин ишини дәстәкләмәк мәсулијјәти дүшүр. Бу мәсулијјәти иҹра етмәклә биз Аллаһын мәһәббәтини әкс етдиририк (Һизг. 33:1—9).

¹⁷ Фәсил 17 вә 18: Јеһова билир ки, чох адам Онун мәрһәмәтини рәдд едәҹәк. Һәлә бу азмыш кими Онун садиг хидмәтчиләринин көкүнү кәсмәјә чалышаҹаг. «Мәҹуҹ өлкәсиндән олан Јәҹуҹ» Јеһованын садиг хидмәтчиләринә һүҹум едәндә, О, мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк халгынын мүдафиәсинә галхаҹаг. Јеһова халгына зүлм едәнләри мәһв едәҹәк. Инсанлара мәһәббәт бизи тәшвиг едир ки, мүмкүн гәдәр чох инсаны бу барәдә хәбәрдар едәк (Һизг. 38:1—39:20; 2 Салон. 1:6, 7).

¹⁸ Фәсил 19, 20 вә 21: Һәјат верән чајла вә өлкәнин бөлүнмәси илә бағлы ҝөрүнтүләрдән Јеһованын инсанлара олан мәһәббәти габарыг сурәтдә өзүнү бүрузә верир. Бу ҝөрүнтүләр Јеһованын мәһәббәтдән доған ән бөјүк хејирхаһлығыны, Оғлунун һәјатыны гурбан вермәси сајәсиндә әлдә олунан немәтләри тәсвир едир. Бу хејирхаһлыг сајәсиндә ҝүнаһларымызын бағышланмасы вә Аллаһын аиләсинин үзвү олуб камил һәјатдан һәзз алмаг имканымыз вар. Биз тәрәфдән инсанлара мәһәббәт ҝөстәрмәјин ән ҝөзәл јолларындан бири онлара Јеһованын Мәсиһә иман ҝәтирәнләр үчүн һазырладығы мөһтәшәм ҝәләҹәк барәдә данышмагдыр (Һизг. 45:1—7; 47:1—48:35; Вәһј 21:1—4; 22:17).

19. Иса Мәсиһ миниллик һакимијјәти дөврүндә нәләр едәҹәк? («Сон сынаг» адлы чәрчивәјә бахын.)

¹⁹ Миниллик һакимијјәти заманы Иса милјонларла инсаны һәјата гајтарыб «өлүм» адлы дүшмәнин вурдуғу бүтүн јаралары сағалдаҹаг (1 Кор. 15:26; Марк 5:38—42; Һәв. 24:15). Бәшәр тарихи ганла јазылмыш, кәдәр вә фаҹиә илә долу үрәкпарчалајан бир әсәрә бәнзәјир. Ҹәннәтдә исә Иса Мәсиһ һәр кәси һәјата гајтаранда, санки фаҹиәви һекајәни позаҹаг вә дирилән инсана өзү үчүн ҝөзәл һәјат һекајәси јазмаға имкан верәҹәк. Мәсиһ хәстәлијин, мүһарибәләрин вә аҹлығын вурдуғу зәрәри фидјә гурбанлығы әсасында бүтүнлүклә арадан галдыраҹаг. Үстәлик, изтирабларымызын көкүнү — Адәмдән мирас алдығымыз ҝүнаһы јох едәҹәк (Ром. 5:18, 19). Иса Иблисин ишләрини дармадағын едәҹәк (1 Јәһ. 3:8). Бәс сонра нә олаҹаг?

20. Иса вә 144 000 һәмвариси неҹә тәвазөкарлыг ҝөстәрәҹәк? Изаһ един. (Фәслин әввәлиндәки шәклә бахын.)

²⁰ 1 Коринфлиләрә 15:24—28 ајәләрини охујун. Инсанларын һамысы камиллијә јетишәндә, јер үзү Јеһованын әзәлдән нијјәт етдији кими Ҹәннәтә чевриләндә Иса вә онун 144 000 һәмвариси мисли ҝөрүнмәмиш тәвазөкарлыг ҝөстәрәҹәк. Онлар Падшаһлығы Јеһоваја тәһвил верәҹәк. Онлар мин ил сүрән һакимијјәтдән көнүллү сурәтдә имтина едәҹәк. Бу Падшаһлығын әлдә етдији наилијјәтләр әбәди сүрәҹәк.

21, 22. а) Мин ил баша чатандан сонра дүнја неҹә олаҹаг? б) Јеһова Шејтаны вә ҹинләри нә үчүн азад едәҹәк?

²¹ О заман Јеһова јер үзүндәки тәбәәләриндән архајын олдуғуну ҝөстәрән гејри-ади бир шеј едәҹәк. Онун изни илә Шејтан вә ҹинләр мин ил дустаг олдуглары дибсиз гујудан азадлыға бурахылаҹаглар. (Вәһј 20:1—3 ајәләрини охујун.) Онлар азадлыға чыханда тамамилә фәргли бир дүнја ҝөрәҹәкләр. Армаҝеддондан әввәл инсанларын әксәријјәти Шејтана ујмушду. Нифрәт вә гәрәз бәшәр аиләсини парчаламышды (Вәһј 12:9). Мин ил баша чатандан сонра исә бүтүн бәшәријјәт меһрибан, јекдил бир аилә кими Јеһоваја ибадәт едәҹәк. Бүтүн јер үзү Ҹәннәт олаҹаг, орада сүлһ мәскән салаҹаг.

²² Бәс нәјә ҝөрә Јеһова бу залым варлыглары — Шејтаны вә ҹинләри бу ҹүр ҝөзәл мүһитә бурахаҹаг? Чүнки һәмин дөврдә јашајан инсанларын әксәријјәти о вахта гәдәр Јеһоваја сәдагәтләрини  сынајан вәзијјәтлә үзләшмәјәҹәк. Чоху Јеһованы танымадан вәфат едән вә Ҹәннәтдә дирилән инсанлар олаҹаг. Јеһова онлара һәм һәјат бәхш едәҹәк, һәм дә бүтүн физики вә руһани тәләбатларыны өдәјәҹәк. Онлар һеч бир пис тәсирә мәруз галмајаҹаг, јалныз јахшы инсанларын әһатәсиндә јашајаҹаглар. Јеһованы севән вә Она хидмәт едән инсанларын ичиндә олаҹаглар. Ола билсин, Шејтан дирилмиш бу инсанлара Әјјуба атдығы шәри атаҹаг: ҝуја Аллаһ онлары һифз едиб башларындан немәт төкдүјү үчүн онлар Аллаһа хидмәт едирләр (Әјј. 1:9, 10). Беләликлә, адымызы һәјат китабына бирдәфәлик јазмаздан әввәл Јеһова бизә шанс верәҹәк ки, Она Атамыз вә Һөкмдарымыз кими садиг олдуғумузу бирдәфәлик сүбут едәк (Вәһј 20:12, 15).

23. Һәр бир инсан һансы сечим гаршысында дураҹаг?

²³ Шејтана бәшәријјәти сынајыб Аллаһдан дөндәрмәк үчүн гыса мүддәт мөһләт вериләҹәк. Бәс бу нә ҹүр сынаг олаҹаг?  Шүбһәсиз, һәр бир инсан бир вахтлар Адәмлә Һәвванын үзләшдији бир мәсәлә илә үз-үзә ҝәләҹәк — ја Јеһованын ганунлары илә јашајыб, Онун һакимијјәтинә табе олуб, Она ибадәт етсин, ја да Аллаһа аси чыхыб Шејтаны дәстәкләсин.

24. Нәјә ҝөрә үсјанкарлар «Јәҹуҹ вә Мәҹуҹ» адланыр?

²⁴ Вәһј 20:7—10 ајәләрини охујун. Мараглыдыр ки, мин илдән сонра үсјан едән инсанлар «Јәҹуҹ вә Мәҹуҹ» адланыр. Онлар бөјүк мүсибәт вахты Аллаһын халгына һүҹум едән үсјанкарлардакы хүсусијјәтләри ҝөстәрәҹәкләр. Бөјүк мүсибәт вахты һүҹум едән инсанлар, јәни «Мәҹуҹ өлкәсиндән олан Јәҹуҹ», Јеһованын һакимијјәтинә гаршы чыхан халглардан ибарәт олаҹаг (Һизг. 38:2). Мәсиһин миниллик һакимијјәтиндән сонра үсјан едәнләр дә «халглар» адланыр. Бу, мараглы мәгамдыр, чүнки мин ил әрзиндә ҹәмијјәтин милләтләрә парчаланмасы арадан галхаҹаг, бүтүн инсанлар бир һөкумәтин, Аллаһын Падшаһлығынын тәбәәси олаҹаг. Биз бир руһани халга мәнсуб олаҹағыг. Пејғәмбәрликдә бу үсјанкарларын «Јәҹуҹ вә Мәҹуҹ» адланмасы вә онлар һаггында «халглар» кими данышылмасы  ҝөстәрир ки, Шејтан Аллаһын халгынын бәзи үзвләри арасында парчаланма јаратмаға наил олаҹаг. Һеч кими Шејтанын тәрәфини тутмаға мәҹбур едән олмајаҹаг. Һәр бир камил инсан өзү сечим едәҹәк.

25, 26. Шејтана нә гәдәр инсан гошулаҹаг вә онларла нә баш верәҹәк?

²⁵ Бәс нә гәдәр инсан Шејтана гошулаҹаг? Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «онларын сајы дәниз гуму гәдәр» олаҹаг. Амма бу о демәк дејил ки, бәшәријјәтин бөјүк һиссәси үсјан едәҹәк. Буну һарадан билирик? Ҝәлин Аллаһын Ибраһим пејғәмбәрә вердији вәди јадымыза салаг. Јеһова демишди ки, Ибраһимин өвлады «дәниз саһилиндәки гум дәнәләри гәдәр» олаҹаг (Јар. 22:17, 18). Амма билдијимиз кими онун өвладыны тәшкил едәнләрин сајы 144 001 нәфәрдир (Гал. 3:16, 29). Бу рәгәм бөјүк олса да, бәшәријјәтин үмуми сајы илә мүгајисәдә чох кичикдир. Ејнилә, Шејтана хејли адам гошулса да, онларын сајы һәддиндән артыг чох олмајаҹаг. Үсјанкарлар Јеһованын садиг бәндәләри үчүн сидди тәһлүкә јаратмајаҹаг.

 ²⁶ Үсјана гошуланлар гыса заман әрзиндә мәһв едиләҹәк. Шејтан вә ҹинләрлә бәрабәр онларын да мөвҹудлуғуна сон гојулаҹаг вә бир даһа һәјата гајытмаг шанслары олмајаҹаг. Онлардан галан вердикләри ағылсыз гәрарын вә онун аҹы нәтиҹәсинин хатирәси олаҹаг (Вәһј 20:10).

27—29. Сон сынагдан алныачыг чыханлары нә ҝөзләјир?

²⁷ Сон сынагдан чыханларын исә ады әбәдилик «һәјат китабы»на јазылаҹаг (Вәһј 20:15). О заман Јеһованын садиг оғул вә гызларынын һамысы бир аилә кими Она ибадәт едәҹәкләр.

²⁸ О ҝөзәл дөвраны тәсәввүр един. Гаршыда сизи үрәјинизҹә олан иш, ҝөзәл достлуг мүнасибәтләри ҝөзләјир. Нә сиз, нә дә әзизләриниз дәрд нәдир билмәјәҹәксиниз. Јеһованын һүзурунда тамамилә ҝүнаһсыз бир бәндә кими дураҹагсыныз, даһа васитәчијә еһтијаҹ олмајаҹаг. Һәр бир инсан там мәнада Аллаһла дост олаҹаг. Ән әсасы исә һәм ҝөјдә, һәм дә јердә пак ибадәт камиллик дәрәҹәсинә чатаҹаг. Бунунла да пак ибадәт там шәкилдә бәрпа олаҹаг.

²⁹ Бәс сиз о мөһтәшәм дөвраны ҝөрәҹәксиниз? Әҝәр «Һизгијал» китабындакы үч әсас тәләбә әмәл етсәниз — Јеһоваја там садиг галсаныз, тәмиз ибадәти вәһдәт ичиндә иҹра етсәниз вә инсанлара мәһәббәт ҝөстәрсәниз, сиз дә о ҝөзәл һәјаты јашајаҹагсыныз.  Сонда ҝәлин Һизгијала назил олан пејғәмбәрликләрдән өјрәндијимиз бир әсас мәгам һагда да данышаг.

30, 31. «Биләҹәкләр ки, Мән Јеһовајам» ифадәси а) Аллаһын дүшмәнләри үчүн, б) Аллаһын халгы үчүн һансы мәнаны кәсб едир?

³⁰ «Һизгијал» китабы бојунҹа «биләҹәкләр ки, Мән Јеһовајам» ифадәси дөнә-дөнә тәкрарланыр (Һизг. 6:10; 39:28). Аллаһын дүшмәнләри үчүн бу сөзләр мүһарибә вә өлүм демәкдир. Онлар, садәҹә Јеһованын варлығыны гәбул етмәјә мәҹбур олмајаҹаг. Онлар өз аҹы тәҹрүбәләриндә Онун бөјүк адынын мәнасыны, «олмасына сәбәб олур» сөзләринин мәғзини дәрк едәҹәкләр. «Ордулар Аллаһы Јеһова» «јенилмәз ҹәнҝавәр» олуб онларла дөјүшәҹәк (1 Ишм. 17:45; Чых. 15:3). Дүшмәнләр бир ваҹиб һәгигәти баша дүшәҹәкләр: һеч нә Јеһоваја Өз нијјәтини јеринә јетирмәјә мане ола билмәз. Амма онда чох ҝеҹ олаҹаг.

³¹ Аллаһын халгына исә «биләҹәкләр ки, Мән Јеһовајам» ифадәси сүлһ вә һәјат ҝәтирәҹәк. Биз Јеһованын кејфијјәтләрини мүкәммәл шәкилдә әкс етдирәрәк Онун оғул вә гызлары олаҹағыг. Беләҹә, Јеһова әзәли нијјәтинин јеринә јетмәсинә сәбәб олаҹаг (Јар. 1:26). Јеһова артыг индидән бизим меһрибан Атамыз вә гајғыкеш Чобанымыздыр. Тезликлә О, мүзәффәр Падшаһымыз олаҹаг. Ҝәлин о ҝүнә гәдәр Һизгијалын чатдырдығы хәбәрә ҹидди јанашаг. Ҝәлин һәр ҝүн сөзләримизлә вә әмәлләримизлә сүбут едәк ки, Јеһованы таныјырыг вә Онун гајда-ганунларындан аҝаһыг. Белә етсәк, бөјүк мүсибәтин мәһведиҹи күләкләри бурахыланда биз горхмајаҹағыг, әксинә, башымызы дик тутаҹағыг, чүнки биләҹәјик ки, гуртулушумуз јахындыр (Лука 21:28). Һәләлик исә ҝәлин инсанлара көмәк едәк ки, ибадәтә лајиг олан тәк Аллаһы, ән үстүн адын Саһиби Јеһова Аллаһы танысынлар вә севсинләр (Һизг. 28:26).