Охуҹуларын суаллары
Мүгәддәс Китабда Наимәнин «филанкәс» адландырылан гоһуму нәјә ҝөрә деди ки, Рутла евләнсә, өз мирасына хәләл вурмуш олаҹаг? (Рут 4:1, 6).
Мүгәддәс Китабын јазылдығы дөврдә әҝәр бир киши өвлады олмадан өләрдисә, ортаја бәзи суаллар чыхырды: «Онун торпағына нә олаҹаг? Нәсли һәмишәлик јох олаҹаг?» Мусанын ганунунда бу кими суалларын ҹавабы вар иди.
Бәс касыблыг уҹбатындан торпағыны сатмыш вә ја өлмүш адамын торпағы илә нә едирдиләр? Һәмин адамын гардашы вә ја диҝәр јахын гоһуму торпағы ҝери алмаг һүгугуна малик иди. Беләҹә, торпаг онун нәслиндә галаҹагды (Лав. 25:23—28; Сај. 27:8—11).
Мәрһумун адынын нәсил шәҹәрәсиндән силинмәмәси үчүн һансы тәдбир ҝөрүлүрдү? Рутун да һадисәсиндә олдуғу кими, левират никаһ вә ја гоһумлуг борҹу. Киши өлән гардашынын арвады илә евләнирди. Бу никаһдан дүнјаја ҝәлән илк оғлан ушағы өлән гардашын адына олурду вә онун мүлкүнү мирас алырды. Беләҹә, өлән адамын нәсли давам едирди. Бу, дул галмыш гадынын да хејринә иди (Ган. 25:5—7; Мәт. 22:23—28).
Наимәнин һадисәсинә нәзәр салаг. О, Әлимәлик адлы бир киши илә евли иди. Сонралар Наимәнин әри вә оғланлары өлдү, она ҝөрә дә аиләни доландыраҹаг һеч кәс галмады (Рут 1:1—5). Јәһудаја гајыданда Наимә ҝәлини Рута деди ки, Буәзин јанына ҝетсин вә она үзәринә дүшән гоһумлуг борҹуну јеринә јетирмәји десин. Буәз Әлимәликин јахын гоһуму иди (Рут 2:1, 19, 20; 3:1—4). Амма Буәз билирди ки, Мүгәддәс Китабда «филанкәс» адландырылан шәхс Наимәҝилин даһа јахын гоһумудур. Одур ки, гоһумлуг борҹуну јеринә јетирмәк илк нөвбәдә онун үзәринә дүшүрдү (Рут 3:9, 12, 13).
Тәзә-тәзә һәмин адам көмәк етмәјә һазыр иди (Рут 4:1—4). О билирди ки, Наимә ушаг дүнјаја ҝәтирмәк үчүн чох гоҹадыр. Она ҝөрә дә мүәјјән хәрҹ чәкмәли олса да, торпағын сонда онун өзүнә галаҹағыны дүшүнүрдү. Онун үчүн бу, ҝәләҹәјә јахшы јатырым иди.
Амма Наимә илә јох, Рутла евләнмәли олдуғуну биләндә, о фикрини дәјишди. О деди: «Мән ону ала билмәрәм, јохса өз мирасыма хәләл вурмуш оларам» (Рут 4:5, 6). Нәјә ҝөрә о, фикрини дәјишди?
Әҝәр һәмин филанкәс вә ја башга бири Рутла евләнсә иди вә о, дүнјаја оғул ҝәтирсә иди, һәмин ушаг Әлимәликин торпағыны мирас алаҹагды. Бу, филанкәсин мирасына неҹә «хәләл вурмуш» олаҹагды? Мүгәддәс Китабда бу барәдә јазылмајыб, амма бунун бир нечә сәбәби ола биләрди.
Биринҹиси, о, Әлимәликин торпағыны алмаг үчүн сәрф етдији пулу бошуна хәрҹләмиш олаҹагды. Чүнки нәтиҹәдә торпаг она јох, Рутун оғлуна галаҹагды.
Икинҹиси, о, һәм Наимәнин, һәм дә Рутун гејдинә галмалы иди.
Үчүнҹүсү, әҝәр онун Рутдан башга өвладлары да олса иди, онун өз мирасындан һәмин ушаглара да пај дүшәҹәкди.
Дөрдүнҹүсү, әҝәр филанкәсин башга өвладлары олмаса иди, Рутун дүнјаја ҝәтирдији оғлан һәм Әлимәликин, һәм дә онун торпағына саһиб олаҹагды. Беләҹә, онун торпағы өзүнүн јох, Әлимәликин адыны дашыјан өвлада галаҹагды. Филанкәс Наимәјә көмәк етмәк наминә өз мирасыны рискә атмаг истәмирди. Буна ҝөрә дә, о, гоһумлуг борҹу мәсулијјәтини өзүндән сонра ҝәлән кәсә, јәни Буәзә өтүрдү. Буәз бу борҹу өз үзәринә ҝөтүрдү, чүнки «мәрһумун адыны өз ирсинә [гајтармаг]» истәјирди (Рут 4:10).
Ҝөрүнүр, филанкәс даһа чох өз адыны вә мирасыны горумаг истәјирди. О, худбин адам иди. Амма о, өз адыны горуја билмәди, онун ады үмумијјәтлә тарихдән силинди. О һәмчинин Буәзин лајиг ҝөрүлдүјү шәрәфи дә итирди. Чүнки Буәз Исанын улу бабасы олду. Филанкәсин һадисәсиндән ҝөрмәк олар ки, худбин давраныб көмәјә еһтијаҹ дујан кәсә әл узатмамағын ахыры јахшы олмур (Мәт. 1:5; Лука 3:23, 32).