Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

Африка илә Америка арасындакы гул тиҹарәти ҝәлирли бизнес иди

Көләликдән гуртулуш. Кечмишдә вә инди

Көләликдән гуртулуш. Кечмишдә вә инди

Баһар * адлы бир гыз Авропаја ҝетмишди. Она сөз вермишдиләр ки, орада сач устасы кими ишләјә биләҹәк. Амма ора чатандан сонра ондан фаһишәлик етмәји тәләб етдиләр. Бунун үчүн Баһары он ҝүн далбадал физики шиддәтә мәруз гојдулар. Һәмчинин ону һәдәләјиб дедиләр ки, разылашмаса, аиләсинин башына ојун ачаҹаглар.

Гәдим Мисирдә әсир ҝөтүрүлмүш гулларын тәсвири

Ону бу ишә ҹәлб едән гадын Баһардан 40 000 авро пул тәләб етди. Борҹуну гајтармаг үчүн Баһар ҝеҹәјә 200—300 авро * газанмалы иди. Баһар дејир: «Тез-тез ағлымдан гачмаг кечирди, лакин горхурдум ки, аиләмә нәсә едәрләр. Тәләјә дүшмүшдүм». Баһар секс сәнајесинин гурбаны олан дөрд милјон инсандан јалныз биридир.

Тәхминән дөрд мин ил әввәл јашамыш һәзрәти Јусиф ҝәнҹ оланда гардашлары тәрәфиндән көләлијә сатылмышды. Беләҹә, о, бир мисирлинин евиндә гул олмушду. Баһардан фәргли олараг, һәзрәти Јусифин ағасы онунла пис рәфтар етмирди. Амма сонра ағасынын арвады һәзрәти Јусифин үстүнә шәр атды вә ону зорламагда иттиһам етди. Беләҹә, һәзрәти Јусиф һагсыз јерә зиндана атылды (Јарадылыш 39:1—20; Зәбур 105:17, 18).

Һәзрәти Јусиф гәдим дөврүн көләси иди, Баһар исә 21-ҹи әсрин. Анҹаг һәр икиси инсан алверинин гурбаны олмушду. Та гәдимдән бу ишлә мәшғул оланлар инсанларла әшја кими рәфтар едирләр вә онлары мадди ҝәлирдән башга һеч нә марагландырмыр.

МҮҺАРИБӘДӘН КӨЛӘЛИЈӘ

Мүһарибә гул әлдә етмәјин ән асан јолу иди. Дејиләнә ҝөрә, Мисир фирону III Тутмос Кәнан дијарына јүрүш едәрәк 90 000 инсаны әсир ҝөтүрмүшдү. Мисирлиләр онлары мәдәнләрдә, мәбәдләрин тикинтисиндә, архларын салынмасында ишләдирдиләр.

Рома империјасы үчүн дә мүһарибәләр чохлу гул әлдә етмәк фүрсәти иди. Әҝәр гула еһтијаҹ јаранардыса, ромалылар, адәтән, мүһарибә едирдиләр. Еһтимал олунур ки, биринҹи әсрдә Рома әһалисинин јарысыны гуллар тәшкил едирди. Мисирлиләр дә, ромалылар да гуллары чох вахт рәһмсизҹәсинә истисмар едирдиләр. Мәсәлән, Ромада мәдәнләрдә ишләјән гуллар 30 јашына ҝүҹлә чатырдылар.

Вахт кечдикҹә гулларла рәфтар даһа да сәртләшди. 16-ҹы әсрдән 19-ҹу әсрә гәдәр Африка илә Америка арасында гул тиҹарәти ән ҝәлирли бизнесләрдән бири иди. ЈУНЕСКО-нун һесабатында дејилир: «Еһтимал олунур ки, 25—30 милјон киши, гадын вә ушаг оғурланыб сатылмышды». Дејиләнә ҝөрә, јүз милјонларла инсан Атлантик океаныны кечәркән һәлак олмушду. Бу һадисә заманы сағ галмыш Олауда Еквијано адлы бир гул дејир: «Гадынларын гышгырыг сәси, ҹан верәнләрин инилтиси илә мүшајиәт олунан бу сәһнә о гәдәр дәһшәтли иди ки, сөзлә ифадә етмәк мүмкүн дејил».

Тәәссүф ки, көләлик тарихин кечмиш сәһифәләриндә галмајыб. Бејнәлхалг Әмәк Тәшкилатынын вердији мәлумата әсасән, тәхминән ијирми бир милјон киши, гадын вә ушаг ҝүнү бу ҝүн дә аз мәваҹибә вә ја һеч бир мәваҹиб алмадан көлә кими ишләјир. Мүасир дөврдә фаһишәханаларда, мәдәндә, завод вә фабрикләрдә, даш карханаларында, шәхси евләрдә инсанлары гул кими ишләдирләр. Инсаны бу ҹүр ишләтмәк гејри-гануни олса да, бу кими һаллар артмагдадыр.

Милјонларла инсан инди дә көләдир

АЗАДЛЫГ

Гуллара бу ҹүр гәддар мүнасибәт онлары азадлыг уғрунда мүбаризә апармаға вадар етди. Белә ки, ерамыздан әввәл биринҹи әсрдә гладиатор Спартак вә јүз минә јахын гул Ромаја гаршы уғурсузлугла нәтиҹәләнән гијам галдырды. Он сәккизинҹи әсрдә Һаитидәки гуллар өз ағаларына гаршы галхдылар. Гулларын шәкәр плантасијаларында чәкдикләри әзаблар он үч ил давам едән вәтәндаш мүһарибәсинә ҝәтириб чыхартды. Бу, 1804-ҹү илдә Һаитинин мүстәгил республика елан едилмәси илә нәтиҹәләнди.

Гәдимдә јашајан исраиллиләрин Мисирдән чыхмасыны көләлик үзәриндә ән шанлы гәләбә һесаб етмәк олар. Тәхминән үч милјон инсан — бүтүн бир халг Мисир көләлијиндән ҹаныны гуртара билир. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, исраиллиләр «ағыр шәраитдә һәр ҹүр гул ишиндә ишләјирдиләр» (Чыхыш 1:11—14). Һәтта бир фирон исраиллиләрин сајынын артмасынын гаршысыны алмаг үчүн јени доғулан ушагларын өлдүрүлмәсини әмр етмишди (Чыхыш 1:8—22). Бәли, исраиллиләрин бу әзабдан гуртулмағынын вахты ҝәлиб чатмышды.

Тарихдә һәлә һеч вахт белә бир азадлыг олмамышды, чүнки Исраил халгына гуртулуш верән Аллаһ иди. Аллаһ Муса пејғәмбәрә демишди: «Нә чәкдикләриндән аҝаһам. Мән јерә ениб онлары мисирлиләрин әлиндән гуртараҹағам» (Чыхыш 3:7, 8). Бу ҝүнә кими јәһудиләр бу һадисәни јад етмәк үчүн һәр ил Пасха бајрамыны гејд едирләр (Чыхыш 12:14).

КӨЛӘЛИКДӘН БИРДӘФӘЛИК ГУРТУЛУШ

Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «Аллаһымыз Јеһовада һагсызлыг» јохдур, олмајаҹаг да, чүнки Јеһова Аллаһ дәјишмир (2 Салнамәләр 19:7; Мәлаки 3:6). Аллаһ Иса пејғәмбәри јер үзүнә «әсирләрә азадлығы» тәблиғ етмәк, «мәзлумлара гуртулуш вермәк» үчүн ҝөндәрмишди (Лука 4:18). Бурада сөһбәт гулларын һәрфи мәнада азад олмасындан ҝедир? Еһтимал ки, јох. Иса пејғәмбәр инсанлары ҝүнаһ вә өлүмүн әсарәтиндән гуртармаг үчүн ҝәлмишди. О демишди: «Һәгигәт сизи азад едәҹәк» (Јәһја 8:32). Иса пејғәмбәрин өјрәтдији һәгигәт һәтта бу ҝүн дә инсанлары мүхтәлиф јолларла азад едир. (« Һәр ҹүр әсарәтдән хилас» адлы чәрчивәјә бахын.)

Аллаһ һәзрәти Јусифи вә һаггында данышдығымыз Баһары фәргли јолларла әсарәтдән хилас еләди. Һәзрәти Јусифин мөһтәшәм хиласы барәдә Јарадылыш китабынын 39-дан 41-ә кими олан фәсилләриндән охуја биләрсиниз. Баһарын да гуртулушу чох мараглы олду.

Дөвләт Баһары јашадығы өлкәдән чыхарыр, буна ҝөрә о, Испанијаја ҝедир. Орада Јеһованын Шаһидләри илә растлашыр вә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башлајыр. Һәјатыны јолуна гојмаг истәјилә о, даими иш тапыр вә борҹлу олдуғу гадындан хаһиш едир ки, борҹуну өдәмәк үчүн һәр ај өдәдији пулун мигдарыны азалтсын. Бир ҝүн һәмин гадын Баһара зәнҝ едир. Баһар гулагларына инанмыр — гадын ондан үзр истәјир вә борҹуну бағышладығыны дејир. Ҝөрәсән, нә баш вермишди? Сән демә, бу гадын да Јеһованын Шаһидләри илә бирҝә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башламышды! «Һәгигәт инсаны ағыла ҝәлмәјән тәрздә хилас едә биләр», — дејә Баһар бөлүшүр.

Јеһова Аллаһ Мисирдә көлә олан исраиллиләрин вәзијјәтинә чох аҹыјырды. Бу ҝүн дә һагсызлыгла гаршылашан инсанлара Аллаһын јазығы ҝәлир. Дүнјадакы һәр нөв көләлијә сон гојмаг үчүн ҹәмијјәтдә көклү дәјишикликләр едилмәлидир. Аллаһ-Таала вәд едир ки, буна Өзү әнҹам чәкәҹәк. «Онун вәдинә ҝөрә јени бир ҝөј вә јени јер ҝөзләјирик, орада салеһлик мәскунлашаҹаг» (2 Бутрус 3:13).

^ абз. 2 Ад шәртидир.

^ абз. 3 Һәмин дөврдә авро тәхминән доллара бәрабәр иди.