1. Мәрһәмәтли инсан дејәндә ағлымыза һансы мәсәл ҝәлир?

МӘРҺӘМӘТЛИ инсан дејәндә тәсәввүрүмүздә хејирхаһ, меһрибан, шәфгәтли, сәхавәтли инсан ҹанланыр. Адамын ағлына Исанын бир мәсәлиндәки хејирхаһ сәмәријјәли ҝәлир. Бу адам башга халгдан олса да, гулдурларын әлинә дүшмүш бир јәһудијә мәрһәмәт ҝөстәрди. Онун вәзијјәтини ҝөрүб «јазығы ҝәлди» вә нәвазишлә онун гајғысына галды (Лука 10:29—37). Бу мәсәлдән Аллаһымызын ҝөзәл хүсусијјәти — мәрһәмәти һаггында өјрәнирик. Мәрһәмәт Јеһованын мәһәббәтинин бир јөнүдүр вә О, һәр ҝүн бизимлә рәфтарында бу хүсусијјәти әкс етдирир.

2. Мәрһәмәтин диҝәр јөнү һансыдыр?

² Мәрһәмәт хүсусијјәтинин башга бир јөнү дә вар. Мәрһәмәтли инсан ҹәзаја лајиг олан шәхси ҹәзаландырмамаг гәрарына ҝәлә биләр. Бу мәнада Јеһова һәгигәтән дә бизә мәрһәмәт ҝөстәрир. Бир мәзмурчу демишди ки, О «бизимлә ҝүнаһларымыза ҝөрә рәфтар етмир» (Зәб. 103:10). Амма бәзән Јеһова ҝүнаһ ишләјән инсаны ҹидди шәкилдә ҹәзаландыра биләр.

3. Һансы суаллара ҹаваб тапаҹағыг?

³ Бу мәгаләдә үч суала ҹаваб тапаҹағыг: Јеһова нәјә ҝөрә мәрһәмәт ҝөстәрир? Ҹидди ҹәза илә мәрһәмәт арасында һансы әлагә вар? Бизә мәрһәмәтли олмаға нә көмәк едә биләр? Ҝәлин ҝөрәк Аллаһын Кәламы бу суаллара неҹә ҹаваб верир.

4. Јеһова нәјә ҝөрә мәрһәмәт ҝөстәрир?

⁴ Јеһова севҝидән ирәли ҝәләрәк мәрһәмәт ҝөстәрир. Һәвари Булус Јеһованын «мәрһәмәти бол олан Аллаһ» олдуғуну демишди. Сәбәбини белә изаһ етмишди ки, Јеһова мәсһ олунмуш мәсиһиләрә гејри-камил олмаларына бахмајараг, ҝөјдә  јашамаг үмиди вериб (Ефес. 2:4—7). Амма Јеһова јалныз онлара мәрһәмәт ҝөстәрмир. Мәзмурчу Давуд јазмышды: «Јеһова һамыја гаршы кәрамәтлидир, бүтүн ишләриндә мәрһәмәти ҝөрүнүр» (Зәб. 145:9). Јеһова инсанлары севир вә буна ҝөрә дә мәрһәмәт ҝөстәрмәјә әсас варса, һәмишә мәрһәмәт ҝөстәрир.

5. Иса Јеһованын мәрһәмәтли олдуғуну һарадан билир?

⁵ Иса Јеһованын мәрһәмәт ҝөстәрмәји нә гәдәр чох севдијини һамыдан јахшы билир. Чүнки о, минилликләр әрзиндә Јеһова илә бирҝә ҝөјдә олуб (Мәс. 8:30, 31). О, дәфәләрлә Јеһованын ҝүнаһлы инсанлара неҹә мәрһәмәт ҝөстәрдијинин шаһиди олуб (Зәб. 78:37—42). Иса инсанлара Јеһова һаггында данышаркән Онун бу валеһедиҹи хүсусијјәтини тез-тез вурғулајырды.

6. Иса Јеһованын мәрһәмәтли олдуғуну нүмунә әсасында неҹә ҝөстәрмишди?

⁶ Әввәлки мәгаләдә өјрәндик ки, Иса Јеһованын чох мәрһәмәтли олдуғуну ҝөстәрмәк үчүн итмиш оғул һагда мәсәл чәкмишди. Мәсәлдә оғул еви тәрк едир вә «ејш-ишрәтә гуршаныб бүтүн малыны пуч» едир (Лука 15:13). Сонралар о, әхлагсыз һәјат сүрдүјүнә ҝөрә төвбә едир, гүруруну сындырыр вә евә гајыдыр. Бәс атасы ону неҹә гаршылајыр? Буну өјрәнмәк үчүн чох ҝөзләмәли олмур. Иса дејир: «Һәлә узагда икән атасы оғлуну ҝөрүб она үрәји јанды, габағына гачыб онун бојнуна сарылды вә нәвазишлә өпдү». Ата оғлуну алчалтмыр, әксинә, ону бағышлајыр вә јенидән аиләсинә гәбул едир. Итмиш оғулун ҝүнаһы бөјүк иди, амма төвбә етдији үчүн атасы ону бағышлады. Бу мәсәлдәки мәрһәмәтли ата Јеһованы тәмсил едир. Белә бир тәсирли мәсәл чәкәрәк Иса Атасынын үрәкдән төвбә едән ҝүнаһкарлары бағышламаға һазыр олдуғуну ҝөстәрмишди (Лука 15:17—24).

7. Јеһованын һикмәти илә мәрһәмәти арасында һансы әлагә вар?

⁷ Јеһова һикмәтли олдуғу үчүн мәрһәмәт ҝөстәрир. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, «јухарыдан назил олан һикмәт... мәрһәмәтли вә фајдалы бәһрәләрлә долудур» (Јаг. 3:17). Севән бир валидејн кими, Јеһова билир ки, мәрһәмәтлә давранмасы өвладларынын хејринәдир (Зәб. 103:13; Әшј. 49:15). Јеһованын мәрһәмәти сајәсиндә гејри-камил инсанларын ҝәләҹәјә үмиди вар. Беләликлә, Јеһова мисилсиз һикмәтә саһиб олдуғу үчүн инсанлара мәрһәмәт ҝөстәрир. Амма Јеһова мәрһәмәти таразлы шәкилдә тәзаһүр  етдирир. Мәрһәмәтли олмасы о демәк дејил ки, О, ҝүнаһа ҝөз јумур. Јеһованын вердији истәнилән гәрар һәмишә бәндәләринин хејринәдир.

8. Бәзи һалларда нәји етмәк лазым ҝәлир вә нәјә ҝөрә?

⁸ Белә бир вәзијјәтә бахаг. Јеһованын бир хидмәтчиси ҝүнаһлы һәјат тәрзини сечир. Бу заман биз нә етмәлијик? Һәвари Булус Јеһовадан илһам алараг јазмышды ки, белә инсанларла даһа отуруб-дурмајаг (1 Кор. 5:11). Ҝүнаһ ишләјән инсан төвбә етмәдији һалда јығынҹагдан кәнар едилир. Бу, садиг баҹы-гардашлары горумаг үчүн вә Јеһованын ганунларынын тәрәфиндә олдуғумузу ҝөстәрмәк үчүн мүтләгдир. Амма бәзиләри үчүн јығынҹагдан кәнаредилмә тәдбиринә Јеһованын мәрһәмәтинин ифадәси кими бахмаг чәтиндир. Ҝәлин ҝөрәк бу, Јеһованын мәрһәмәтиндән хәбәр верир, ја јох.

9, 10. Ибраниләрә 12:5, 6 ајәләринә әсасән, нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, јығынҹагдан кәнаредилмә тәдбири мәрһәмәтдән ирәли ҝәлир? Нүмунә чәкин.

⁹ Јығынҹагда елан олунанда ки, таныдығымыз вә севдијимиз бири «артыг Јеһованын Шаһиди дејил», чох сарсылырыг. Дүшүнә биләрик ки, ҝөрәсән, ону јығынҹагдан кәнар етмәсәјдиләр, олмазды? Јығынҹагдан кәнаредилмә тәдбири, доғруданмы, мәрһәмәтин ифадәсидир? Бәли. Ҹәзаја лајиг олан кәси ҹәзаландырмамаг нә һикмәтли, нә мәрһәмәтли, нә дә мәһәббәтли давранышдыр (Мәс. 13:24). Бәс төвбә етмәјән ҝүнаһкарын јығынҹагдан кәнар едилмәси она дәјишмәјә көмәк едә биләр? Бәли. Ҹидди ҝүнаһ ишләдијинә ҝөрә јығынҹагдан кәнар едилән бир чох баҹы-гардаш дејир ки, мәһз ағсаггалларын белә өлчү ҝөтүрмәси сајәсиндә сәһвләрини баша дүшдүләр, төвбә етдиләр вә јенидән јығынҹаға гајытдылар. (Ибраниләрә 12:5, 6 ајәләрини охујун.)

¹⁰ Белә бир нүмунәјә бахаг. Чобан ҝөрүр ки, сүрүдәки гојунлардан биринә хәстәлик дүшүб. О билир ки, бу елә бир хәстәликдир ки, гојуну сүрүдән ајырыб сағалтмаг лазымдыр. Амма гојун сүрүнүн ичиндә олмағы хошлајан һејвандыр, о, тәк гала билмир, сүрүдән ајры оланда вурнухур. Бәс чобан гојуну бу јолла мүалиҹә едирсә, о демәкдир ки, о, гәддар, залым чобандыр? Әлбәттә ки, јох. Чобан билир ки, хәстә гојун сүрүнүн ичиндә олса, бу хәстәлик о бири гојунлара да кечәҹәк. Ону ајырмагла чобан бүтүн сүрүнү горујур. (Лавилиләр 13:3, 4 ајәләри илә әлагәләндирин.)

11. а) Һансы мәнада јығынҹагдан кәнаредилмәни хәстәлик дүшмүш гојуну сүрүдән ајырмаға бәнзәтмәк олар? б) Јығынҹагдан кәнар едиләнләрин һансы имканы вар вә онлара һансы көмәк ҝөстәрилир?

¹¹ Јығынҹагдан кәнар едилмиш мәсиһи дә беләдир. О, руһани ҹәһәтдән нахошдур (Јаг. 5:14). Бәзи физики хәстәликләр кими, руһани хәстәлик дә јолухуҹу ола биләр. Буна ҝөрә дә бәзән лазым ҝәлир ки, руһани ҹәһәтдән хәстә олан мәсиһи јығынҹагдан кәнар едилсин. Бу, јығынҹагда олан садиг мәсиһиләрә Јеһованын мәһәббәтинин ифадәсидир. Һәмчинин бу, ҝүнаһ ишләјән инсаны сәһвини баша дүшүб, төвбә етмәјә тәшвиг едә биләр. Јығынҹагдан кәнар едилсә дә, о, јенә дә ҝөрүшләрдә иштирак едәрәк руһән гидаланыб, дирчәлә биләр. Үстәлик, о, мүталиә етмәк үчүн нәшрләр әлдә едә биләр вә JW телевизијамыза баха биләр. Һәмчинин ағсаггаллар да ҝөрәндә ки, о, дәјишикликләр едир, Јеһова илә мүнасибәтләрини бәрпа етмәси үчүн она вахташыры мәсләһәтләр верә биләрләр *.

12. Инсан төвбә етмирсә, ағсаггаллар мәһәббәтдән вә мәрһәмәтдән ирәли ҝәләрәк һансы гәрары вермәли олур?

 ¹² Унутмамалыјыг ки, ҝүнаһ ишләјән инсан јалныз төвбә етмәдији тәгдирдә јығынҹагдан кәнар едилир. Ағсаггаллар бу мәсәләјә сәтһи јанашмыр, онлар киминсә кәнар едилмәсинә гәрар вермәмишдән габаг ҹидди ҝөтүр-гој едирләр. Онлар билирләр ки, Јеһова «лазыми өлчүдә» ислаһ едир (Әрм. 30:11). Ағсаггаллар бүтүн баҹы-гардашлары севир вә һеч нәјин онларын руһани сағламлығына зәрәр вурмасыны истәмир. Амма бәзән мәһәббәтдән вә мәрһәмәтдән ирәли ҝәләрәк лазым ҝәлир ки, ҝүнаһ ишләјән инсан бир мүддәтлик јығынҹагдан кәнар едилсин.

13. Коринф јығынҹағындакы бир мәсиһи нәјә ҝөрә јығынҹагдан кәнар едилмәли иди?

¹³ Ҝәлин ҝөрәк биринҹи әсрдә һәвари Булус төвбә етмәјән ҝүнаһкарла бағлы һансы тәдбири ҝөрмүшдү. Коринф јығынҹағында бир мәсиһи атасынын арвады илә әхлагсызлыг едирди. Бу, дәһшәтли бир шеј иди! Белә бир һәрәкәтлә бағлы Јеһова гәдимдә исраиллиләрә демишди: «Атасынын арвады илә јахынлыг едән атасынын намусуна тохунмуш олур. Зинакарларын икиси дә һөкмән өлдүрүлмәлидир» (Лав. 20:11). Әлбәттә, Булус һәмин мәсиһијә өлүм һөкмү кәсә билмәзди. Амма о, коринфлиләрә ајдын шәкилдә ҝөстәриш верди ки, һәмин инсаны јығынҹагдан кәнар етсинләр. Онун әхлагсыз давранышы јығынҹагдакы диҝәр мәсиһиләрә мәнфи тәсир ҝөстәрирди, һәтта онлардан бәзиләри бу ијрәнҹ һәрәкәтә ҝөрә һеч хәҹаләт дә чәкмирди! (1 Кор. 5:1, 2, 13).

14. Һәвари Булус Коринфдә јығынҹагдан кәнар едилмиш адама неҹә мәрһәмәт ҝөстәрди? (2 Коринфлиләрә 2:5—8, 11).

¹⁴ Бир мүддәт сонра Булус өјрәнди ки, һәмин адам хејли дәјишиб. О, үрәкдән төвбә етмишди. Ҝүнаһ ишләјән бу адам јығынҹағын адына ләкә ҝәтирсә дә, Булус она гаршы һәддән артыг сәрт давранмаг истәмирди. Буна ҝөрә дә ағсаггаллара белә демишди: «Ону бағышлајын вә она тәсәлли верин». Булус бунун сәбәбини белә изаһ етмишди: «О, һәдсиз кәдәрә гәрг олмасын». Булусун төвбә едән бу адама јазығы ҝәлди. Истәмирди, о, етдији һәрәкәтә ҝөрә о гәдәр пәришан олсун ки, һеч Јеһованын әфвини газанмаға чалышмасын. (2 Коринфлиләрә 2:5—8, 11 ајәләрини охујун.)

15. Ағсаггаллар ҝүнаһ ишләјән инсанын мәсәләсинә бахаркән таразлығы неҹә горујур?

¹⁵ Јеһоваја бәнзәмәк истәдикләри үчүн  ағсаггаллар да мәрһәмәт ҝөстәрмәји севир. Онлар лазым ҝәләндә ҝүнаһ ишләјән инсана гаршы ҹидди өлчү ҝөтүрүрләр, мүмкүн олан һалларда исә мәрһәмәт ҝөстәрирләр. Әкс тәгдирдә, онлар ҝүнаһа ҝөз јуммуш оларлар. Бәс јалныз ағсаггаллар мәрһәмәт ҝөстәрмәлидир?

16. Мәсәлләр 21:13 ајәсинә әсасән, Јеһова мәрһәмәтли олмајанлара неҹә јанашыр?

¹⁶ Бүтүн мәсиһиләр Јеһова кими мәрһәмәтли олмаға чалышыр. Нәјә ҝөрә? Сәбәбләрдән бири одур ки, Јеһова башгаларына мәрһәмәт ҝөстәрмәјәнләрин дуасыны ешитмир. (Мәсәлләр 21:13 ајәсини охујун.) Һеч биримиз истәмәрик ки, Јеһова дуаларымызы ешитмәсин. Буна ҝөрә дашүрәкли олмамаг үчүн вар ҝүҹүмүзлә чалышырыг. Биз диндашымызын ағрысына гулағымызы тыхамамалыјыг, әксинә, һәмишә «фәгирин фәрјадына» һај вермәлијик. Нөвбәти мәсләһәтә дә ҹидди јанашырыг: «Мәрһәмәт ҝөстәрмәјәнә рәһмсиз һөкм чыхарылаҹаг» (Јаг. 2:13). Биз тәвазөкар олуб мәрһәмәтә мөһтаҹ олдуғумузу унутмасаг, башгалары илә даһа мәрһәмәтлә давранаҹағыг. Ҹидди ҝүнаһ ишләјән инсан төвбә едиб јығынҹаға гајыданда она гаршы мәрһәмәтли давранмаг хүсусилә ваҹибдир.

17. Давуд падшаһын мәрһәмәтли олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

¹⁷ Мүгәддәс Китабдакы нүмунәләр дашүрәкли олмајыб, мәрһәмәтлә давранмағымыза көмәк едә биләр. Мәсәлән, ҝөтүрәк Давуд падшаһы. О, әксәр һалларда башгалары илә мәрһәмәтлә давранырды. Талут падшаһ Давуду өлдүрмәк истәсә дә, Давуд Аллаһын мәсһ етдији бу падшаһа мәрһәмәт ҝөстәрмишди, ондан гисас алмаға, әвәз чыхмаға чалышмамышды (1 Ишм. 24:9—12, 18, 19).

18, 19. Һансы ики һадисәдә Давуд рәһмсиз гәрар чыхармышды?

¹⁸ Лакин Давуд һеч дә һәмишә мәрһәмәтлә давранмырды. Мәсәлән, хасијјәтҹә кобуд олан Набал Давуда гаршы һөрмәтсизлик едиб она вә адамларына әрзаг вермәјәндә Давуд гәзәбләнмишди, ону вә евиндәки бүтүн кишиләри өлдүрмәк гәрарына ҝәлмишди. Амма Набалын хејирхаһ вә сәбирли арвады Абигајил ҹәлд давраныб Давуду ган төкмәкдән чәкиндирди (1 Ишм. 25:9—22, 32—35).

¹⁹ Башга вахт исә Натан пејғәмбәр Давуда варлы бир киши һаггында данышмышды. Бу варлы киши касыб бир адамын севимли бирҹә гузусуну оғурламышды. Давудун һәмин кишијә гәзәби аловланды вә Натана деди: «Јеһоваја анд олсун, бу киши өлүмә лајигдир!» (2 Ишм. 12:1—6). Давуд Мусанын гануну билирди. Гануна әсасән, гузуну оғурлајан адам онун дөрдгат әвәзинин вермәли иди (Чых. 22:1). Амма Давудун оғурлуг едән адамын өлүмә лајиг олдуғуну демәси чох рәһмсиз ҹәза иди. Әслиндә, Натан бу һадисәни мәсәл кими чәкмишди. О, Давуда бундан гат-гат бетәр ҝүнаһлар төрәтдијини баша салмаг истәјирди. Амма  Јеһова Давуда гаршы даһа мәрһәмәтлә давранды, нәинки Давуд Натанын мәсәлиндәки оғруја гаршы (2 Ишм. 12:7—13).

20. Давуддан һансы ибрәти ҝөтүрүрүк?

²⁰ Фикир вердинизсә, Давуд гәзәбләнәндә Набалын вә онун бүтүн ев әһлинин өлүмә лајиг олдуғу гәнаәтинә ҝәлмишди. Даһа сонра исә о, Натанын мәсәлиндәки адама өлүм һөкмү кәсилмәли олдуғуну демишди. Икинҹи вәзијјәтлә бағлы биздә белә бир суал јарана биләр ки, нәјә ҝөрә Давуд кими јумшаггәлбли бир инсан сәрт һөкм чыхартды? Ҝәлин һәмин әрәфәдә Давудла баш верәнләр һаггында дүшүнәк. Онун виҹданы ләкәләнмишди. Инсанын рәһмсиз олмасы вә башгаларыны мүһакимә етмәси руһани ҹәһәтдән зәиф олдуғунун ҝөстәриҹисидир. Иса давамчыларыны гәти шәкилдә хәбәрдар етмишди: «Инсанлары мүһакимә етмәјин ки, өзүнүз дә мүһакимә олунмајасыныз. Чүнки һансы һөкмлә мүһакимә едирсинизсә, о һөкмлә дә мүһакимә олунаҹагсыныз» (Мәт. 7:1, 2). Буна ҝөрә дә ҝәлин еһтијатлы олаг ки, үрәјимиз дашлашмасын, әксинә, Аллаһымыз кими бол мәрһәмәтли олаг.

21, 22. Һансы саһәләрдә мәрһәмәт ҝөстәрә биләрик?

²¹ Мәрһәмәт јалныз һисс дејил, бу, әмәлдә тәзаһүр олунан хүсусијјәтдир. Демәли, һәр биримиз аиләмиздә, јығынҹағымызда вә үмумијјәтлә, әтрафымызда кимләрин көмәјә еһтијаҹ дујдуғуна диггәт јетирә биләрик. Ҝөрәҹәјик ки, мәрһәмәт ҝөстәрмәк үчүн нә гәдәр имканымыз вар. Ола билсин, кимәсә тәсәлли вермәк лазымдыр, киминсә практики көмәјә, мәсәлән, јемәк сарыдан вә ја башга саһәдә јардыма еһтијаҹы вар. Јығынҹагда бәрпа олунмуш мәсиһинин ону руһландыраҹаг достлара еһтијаҹы ола биләр. Һәмчинин гәлбләри овундуран хош хәбәри башгаларына данышмаг имканымыз вар. Бу, гаршылашдығымыз һәр кәсә мәрһәмәт ҝөстәрмәјин ән ҝөзәл јолларындан биридир (Әјј. 29:12, 13; Ром. 10:14, 15; Јаг. 1:27).

²² Инсанларын бу кими еһтијаҹларынын олдуғуна диггәт јетирсәк, ҝөрәҹәјик ки, мәрһәмәт ҝөстәрмәк үчүн чохлу фүрсәтимиз вар. Тәсәввүр етмәк олар, бизим мәрһәмәтлә даврандығымызы ҝөрмәк «мәрһәмәти бол олан» Аллаһымыза неҹә хош ҝедир!