1, 2. Јеһова бизә чәтинликләрлә үзләшәндә неҹә көмәк едир вә Онун Кәламы бизи нәјә әмин едир?

БИР субај гардашы 1 Коринфлиләрә 7:28 ајәсиндә јазылан бир фикир марагландырырды. Орада јазылыб ки, аилә гуранлар «һәјатда јени чәтинликләрлә үзләшәҹәкләр». Бу гардаш Стефан адлы аиләли вә јашлы ағсаггалдан сорушмушду: «Бурада сөһбәт һансы чәтинликләрдән ҝедир? Аилә гурасы олсам, бу чәтинликләри неҹә аша биләрәм?» Суала ҹаваб вермәздән әввәл Стефан гардаш онун диггәтини һәвари Булусун сөјләдији башга бир фикрә јөнәлдир. Булус јазмышды ки, Јеһова «һәр ҹүр тәсәлли Аллаһы»дыр вә «һәр дәрдимиздә бизә тәсәлли верир» (2 Кор. 1:3, 4).

² Һәгигәтән дә, Јеһова Аллаһ чәтинликлә үзләшәндә бизә тәскинлик верир, чүнки меһрибан бир ата кими бизи чох севир. О, Өз Кәламы васитәсилә бизә көмәк едир вә јол ҝөстәрир. Јәгин сиз дә өз һәјатынызда дәфәләрлә бунун шаһиди олмусунуз. Әмин ола биләрик ки, Јеһова кечмишдә олдуғу кими, бу ҝүн дә Өз хидмәтчиләринин, јәни бизим јахшылығымызы дүшүнүр. (Әрәмја 29:11, 12 ајәләрини охујун.)

3. Бу мәгаләдә һансы суаллары арашдыраҹағыг?

 ³ Проблемин сәбәбини биләндә онун өһдәсиндән ҝәлмәк инсана даһа асан олур. Бу фикри никаһа вә аилә һәјатына да аид етмәк олар. Буна ҝөрә дә нөвбәти суала ҹаваб тапмаг лазымдыр: Булус «јени чәтинликләр» дејәндә нәји нәзәрдә тутурду? Бәс Аллаһын һәм гәдимдә, һәм дә бизим дөврдә јашајан һансы хидмәтчиләринин нүмунәси бизә тәсәлли верә биләр? Бу суалларын ҹавабы бизә проблемләрин өһдәсиндән ҝәлмәјә көмәк едәҹәк.

4, 5. Һәвари Булусун дедији «јени чәтинликләр»ә бәзән нәләр сәбәб олур?

⁴ Ҝәлин бәшәријјәтин бешијиндә, илк аиләни јараданда Аллаһын дедији сөзләри јадымыза салаг: «Киши өз ата-анасыны тәрк едиб арвадына бағланаҹаг вә онлар бир бәдән олаҹаг» (Јар. 2:24). Тәәссүф ки, бу ҝүн мирас алдығымыз ҝүнаһ уҹбатындан јени аилә гуран ҹүтлүклә валидејнләр арасында мүәјјән чәтинликләр јараныр (Ром. 3:23). Мәсәлән, гадын әрә ҝедәндә валидејнин табелијиндән чыхыб әринин табелијинә кечир, чүнки Аллаһ әри гадынын башчысы тәјин едиб (1 Кор. 11:3). Бәзән тәзә аилә гуранлара бу һәгигәтлә барышмаг чәтин олур. Лакин гадын Мүгәддәс Китабдакы ҝөстәришә бојун әјмәли, гәбул етмәлидир ки, онун башы валидејнләри јох, әридир. Һәрдән тәзә аилә гуран инсанлара јени гоһумлары илә јола ҝетмәк чәтин олур вә буна ҝөрә дә онлар јени чәтинликләр јашајырлар.

⁵ Даһа бир чәтинлик аиләдә ушағын олмасы илә бағлы јарана биләр. Дүздүр, әр вә арвад ушагларынын олаҹағыны биләндә севинирләр. Амма һамиләлик дөврүндә вә ушаг оландан сонра сәһһәтлә бағлы јарана биләҹәк проблемләри фикирләшәндә нараһат олурлар. Бунун мадди тәрәфи исә нараһатчылығы даһа да артырыр. Ушаг дүнјаја ҝәләндән сонра аилә һәјатында вәзијјәт дәјишир. Гадынын диггәти анҹаг ушаға ҹәмләнир, о, бүтүн ҝүнү көрпәсинин гајғысына галыр. Гадынын фикри-зикри анҹаг ушагда олдуғу үчүн әксәр кишиләр өзләрини атылмыш һисс едир. Бир тәрәфдән дә артыг ата олдуглары үчүн онларын јүкү артыр. Инди онлар аиләнин јени үзвүнүн мадди вә мәнәви ҹәһәтдән гејдинә галмалыдырлар.

6—8. Ушаг саһиби олмаг арзусу һәјата кечмәјәндә инсан һансы һиссләри кечирир?

⁶ Амма бәзи ҹүтлүкләри башга проблем нараһат едир. Онлар ушаг истәјирләр, амма ушаглары олмур. Һамилә гала билмәдији үчүн гадын өзүнү мәнәви ҹәһәтдән әзилмиш һисс едир. Аилә гурмаг вә ушағын олмасы чәтинликсиз өтүшмәдији кими, ушағын олмамасы да «јени чәтинликләр» јарадыр (Мәс. 13:12). Гәдимдә ушағы олмајан гадына пис бахырдылар. Буна ҝөрә дә Јагубун арвады Рәһилә ҝөрәндә ки, баҹысынын ушаглары олур, амма онун олмур әзаб чәкирди (Јар. 30:1, 2). Әксәр аиләләрин чохушаглы олдуғу әразидә хидмәт едән хүсуси тәјинатлы мүждәчиләрдән ҹамаат тез-тез нәјә ҝөрә ушагларынын олмадығыны сорушур. Мүждәчиләр мәнтигли сәбәб ҝәтирсәләр дә, вәзијјәти нәзакәтли шәкилдә баша салсалар да, адәтән, инсанлардан бу ҹүр ҹаваб ешидирләр: «Јахшы һәким таныјырам. Истәсәниз, сизи апарарам».

⁷ Ана олмаг Инҝилтәрәдән олан бир баҹынын ән бөјүк арзусу иди. Амма вахт кечир онун бу арзусу һеч ҹүр чин олмурду. Баҹы баша дүшәндә ки, ана олмаг арзусуна анҹаг ҹәннәтдә чатаҹаг өзүнү чох пәришан һисс едирди. Баҹы илә әри өвладлыға ушаг ҝөтүрмәк гәрарына ҝәлди. Баҹы дејир: «Дүздүр, бу јолла ушаг бөјүтмәјин дадыны дујаҹагдым. Амма баша дүшүрдүм ки, ушаг ҝөтүрмәк өз өвладыны дүнјаја ҝәтирмәјин јерини верә билмәз».

⁸ Мүгәддәс Китабда дејилир: «Гадын  ушаг доғмагла горунаҹаг» (1 Тим. 2:15). Бу о демәк дејил ки, гадын садәҹә, ушаг дүнјаја ҝәтирмәклә вә ја ушаг бөјүтмәклә әбәди һәјата наил олаҹаг. Бу ајәнин мәнасы одур ки, ушаглы гадынын башы ушаг бөјүтмәјә вә аилә гајғыларына гарышдығы үчүн деди-году илә мәшғул олмаға вә ҹамаатын ишинә гарышмаға вахты олмур (1 Тим. 5:13). Аиләли гадын аилә һәјатында вә никаһда башга чәтинликләрлә дә үзләшә биләр.

9. Нәјә ҝөрә инсан үчүн һәјат јолдашынын иткиси ағыр дәрддир?

⁹ Евлиликлә бағлы чәтинликләри фикирләшәндә чох аз адам тапылар ки, һәјат јолдашынын өлүмүнү ағлына ҝәтирсин. Чохларынын јашадығы бу аҹы ән ағыр дәрдләрдән биридир. Һәјат јолдашыны итирән мәсиһи аилә гуранда никаһынын әбәди сүрәҹәјини дүшүнүрдү, никаһда бу ҹүр чәтинлијин дә олаҹағыны ағлына белә ҝәтирмирди. Биз Иса Мәсиһин өлүләрин дирилмәси илә бағлы вердији вәдә үрәкдән инанырыг (Јәһ. 5:28, 29). Бу вәд һәјат јолдашыны итирән инсан үчүн чох ҝүҹлү тәсәлли ола биләр. Беләҹә, меһрибан Атамыз Јеһова Аллаһ дәрди оланлара Кәламы васитәсилә ҝүҹ вә тәскинлик верир. Ҝәлин ҝөрәк Јеһова бир нечә хидмәтчисинә неҹә тәсәлли вериб вә бунун онлара һансы фајдасы олуб.

10. Һәннә неҹә тәсәлли тапды? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

¹⁰ Әлгәнанын севимли һәјат јолдашы Һәннәнин дә бөјүк дәрди вар иди. Онун ушағы олмурду. Әринин икинҹи арвады Фәнинәнин исә чохлу ушағы вар иди. (1 Ишмуил 1:4—7 ајәләрини охујун.) Һәннә сонсуз олдуғу үчүн Фәнинә ону илләрлә әлә салырды. Бу вәзијјәт Һәннәни тамам үзүр, онун дәрдини даһа да ағырлашдырырды. О, дәрдини Јеһоваја данышмагла тәскинлик тапырды. Бир дәфә Һәннә Јеһоваја хејли дуа етмишди. Ҝөрәсән, о ҝөзләјирдими ки, Јеһова онун диләјини јеринә јетирәҹәк? Ола билсин, ҝөзләјирди. Бәлкә дә о, буна үмид етмирди, амма дуа едәндән сонра «артыг онун чөһрәсиндә кәдәр» јох иди (1 Ишм. 1:12, 17, 18). Һәннә әмин иди ки, Јеһова Аллаһ ја она өвлад бәхш едәҹәк, ја да бу бошлуғу башга бир јолла долдураҹаг.

11. Чәтинликлә үзләшәндә неҹә тәсәлли тапа биләрик?

¹¹ Нә гәдәр ки, гејри-камилик вә Шејтанын әлиндә олан бу дүнјада јашајырыг чәтинликләрдән вә проблемләрдән гача билмәрик (1 Јәһ. 5:19). Амма бу бизи горхутмамалыдыр, чүнки Јеһова «һәр ҹүр тәсәлли Аллаһы»дыр. Һәјатда үзләшдијимиз чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн Аллаһдан дуада көмәк истәмәлијик. Һәннә Јеһоваја үрәјини ачыб бошалтмышды. Биз дә проблем јашајанда Јеһоваја һиссләримизи, садәҹә, данышмагла кифајәтләнмәмәлијик. Биз Она јалвармалыјыг, һиссләримизи һәрарәтли дуаларла Она чатдырмалыјыг (Филип. 4:6, 7).

12. Гадын пејғәмбәр Һәннәјә севинҹини итирмәмәјә нә көмәк едирди?

¹² Инсанын дәрди нә гәдәр ағыр олур-олсун, Јеһова она тәскинлик вермәјә гадирдир, фәрги јохдур бу дәрдә сәбәб ушағын олмамасыдыр, јахуд һәјат јолдашынын вәфаты. Лука 2:37 ајәсиндә Һәннә адлы 84 јашлы гадын пејғәмбәрдән сөз ачылыр. О әрә ҝедәндән једди ил сонра әрини итирмишди. Мүгәддәс Китабда онун ушағынын олуб-олмадығы илә бағлы һеч бир мәлумат јохдур. Бәс ҝөрәсән, бу јаша гәдәр Һәннә нә илә мәшғул олуб? Јухарыда ҝәтирилән ајәдән бу суала ҹаваб тапа биләрик. Орада дејилир: «О, һәмишә мәбәддә олурду, оруҹ тутуб дуа едир, ҝеҹә-ҝүндүз ибадәт едирди». Ҝөрүндүјү кими, Һәннә Аллаһа ибадәтдә тәскинлик вә севинҹ тапырды.

13. Доғмаларымыздан еһтијаҹ дујдуғумуз көмәји алмајанда јахын достлар бу тәләбаты неҹә тәмин едә биләр? Нүмунә чәкин.

 ¹³ Баҹы-гардашларла сых мүнасибәт сахласаг, өзүмүзә әсл достлар вә сирдашлар тапа биләрик (Мәс. 18:24). Бу фикрә сүбут олараг Пола адлы баҹынын нүмунәсинә баха биләрик. Пола дејир ки, онун беш јашы оланда анасы Јеһованын јолундан узаглашыр. Буна ҝөрә о, чох пис олур. Она бу вәзијјәтлә барышмаг чох чәтин иди. Амма јығынҹагларындан Енн адлы бир баҹы она тәскинлик тапмаға көмәк едир. Онун көмәји илә Поланын Јеһова илә мүнасибәтләри мөһкәмләнир. Пола дејир: «Енн мәним гоһумум олмаса да, доғма адамым кими мәнә мәһәббәт ҝөстәрирди. Бу мәнә Јеһованын јолунда мөһкәм галмаға көмәк етди». Пола бу ҝүн дә хидмәтдә фәалдыр. Инди о чох хошбәхтдир, чүнки јенә анасы илә бирҝә бир јығынҹагда Јеһоваја хидмәт едир. Енн дә Полаја ҝөрә чох севинир, чүнки ону Јеһованын јолунда бир ана кими тәрбијә едиб.

14. Башгаларына тәсәлли вермәк инсанын өзүнә нәдә көмәк едир?

¹⁴ Мараглы мәгамдыр ки, башгаларына мәһәббәт ҝөстәрәндә вә тәсәлли верәндә инсан ејни заманда өзүнә көмәк етмиш олур, онун ичиндәки кәдәр кечиб ҝедир. Һәм аиләли, һәм субај баҹылар тәсдиг едә биләр ки, Јеһова илә әмәкдашлыг едәрәк башгаларына мүждәни чатдырмаг инсана  әвәзсиз севинҹ ҝәтирир. Бу баҹылар Аллаһын ирадәсини јеринә јетирәрәк Она шәрәф ҝәтирмәјә ҹан атырлар. Һәтта бәзиләри үчүн тәблиғ иши мәлһәм кимидир. Һәр биримиз, истәр әразимиздәки, истәр јығынҹағымыздакы инсанлара мәһәббәт ҝөстәрмәклә јығынҹагдакы бирлији мөһкәмләндиририк (Филип. 2:4). Һәвари Булус бу саһәдә ҝөзәл нүмунәдир. О, Салоникидәки баҹы-гардашлар үчүн «көрпәләрини әмиздириб әзизләјән ана кими» олмушду. Булус онлара һәгигәт јолунда бир нөв аталыг етмишди. (1 Салоникилиләрә 2:7, 11, 12 ајәләрини охујун.)

15. Ушагларла дәрс кечмәк кимин мәсулијјәтидир?

¹⁵ Инди исә ҝәлин ҝөрәк јығынҹағымыздакы аиләләрә неҹә көмәк едә биләрик. Бәзән Мүгәддәс Китабы јени өјрәнән инсанлар јеткин мәсиһиләрдән хаһиш едирләр ки, ушаглары илә, һәтта азјашлыларла Мүгәддәс Китаб дәрси кечсинләр. Аллаһын Кәламына әсасән, ушаглара Аллаһ һаггында билик вермәк валидејнин мәсулијјәтидир (Мәс. 23:22; Ефес. 6:1—4). Мүәјјән вәзијјәтләрдә киминсә көмәјинә, доғрудан да, еһтијаҹ јараныр, һәтта бу көмәји ҝөстәрмәк мүтләг олур. Амма јенә дә дәрси валидејн өзү кечмәлидир. Чүнки валидејн ушагла сых үнсијјәт етмәли вә ушағыны јахындан танымалыдыр.

16. Башгасынын ушағына дәрс кечән мәсиһи нәји јадда сахламалыдыр?

¹⁶ Һәрдән валидејн гәрара ҝәлир ки, ушағы илә башгасы дәрс кечсин. Бу һалда дәрс кечән тәблиғчи еһтијатлы олмалыдыр ки, ушаға валидејнлик етмәсин. Бәзән ата-анасы Јеһованын јолунда олмајан ушагларла дәрс кечмәли олуруг. Бу һалда да јадда сахламалыјыг ки, ушаға дәрс кечмәк онунла валидејн кими рәфтар етмәјә ихтијар вермир. Бу ҹүр дәрсләр ушағын өз евиндә валидејнин вә ја јеткин мәсиһинин јанында, јахуд дәрс кечмәк үчүн мүнасиб олан иҹтимаи јердә кечирилмәлидир. Бу һалда һеч ким тәблиғчини јанлыш бир һәрәкәтдә иттиһам едә билмәз. Үмид едирик ки, вахт ҝәләҹәк бу ушагларын валидејнләри Аллаһын онларын үзәринә гојдуғу мәсулијјәти өзләри јеринә јетирәҹәкләр.

17. Ушаглар аиләјә неҹә дајаг ола биләр?

¹⁷ Јеһова Аллаһы севән вә Онун әмрләринә риајәт едән ҝәнҹләр аиләнин дајағыдыр. Мәсәлән, онлар валидејнләринә һөрмәт едир вә аиләјә мадди ҹәһәтдән дәстәк олурлар. Бу ушаглар ибадәтдә дә доғмаларына дәстәк ола биләр. Мисал үчүн, Шејсин нәслиндән олан вә дашгындан әввәл јашамыш Ләмек Јеһоваја ибадәт едирди. О, оғлу Нуһ барәдә белә демишди: «Бу ушаг Јеһованын ләнәтләдији торпаға ҝөрә чәкдијимиз әзијјәти вә әлимизин зәһмәтини јүнҝүлләшдирәҹәк». Аллаһ дашгындан сонра торпағын үзәриндән ләнәти ҝөтүрәндә бу сөзләр јеринә јетди (Јар. 5:29; 8:21). Бу ҝүн Јеһова Аллаһа сәдагәтлә хидмәт едән ушаглар да аилә үзвләринә чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәлмәјә вә дашгындан да бөјүк фәлакәтдән, Армаҝеддондан сағ чыхмаға көмәк едә биләр.

18. Биз нәјин сајәсиндә истәнилән чәтинлијә дөзә биләрик?

¹⁸ Бу ҝүн һәр биримизин мүхтәлиф дәрди вә проблеми олса да, Јеһова Аллаһа уҹалтдығымыз дуалар, Мүгәддәс Китабда ады чәкилән иманлы инсанларын нүмунәси вә бир-биримизлә сых үнсијјәт бизә тәсәлли тапмаға көмәк едир. (Зәбур 145:18, 19 ајәләрини охујун.) Јеһова Аллаһын һәр бир дәрдә тәсәлли вермәјә гадир олдуғуну билмәк бизә инди үзләшдијимиз истәнилән чәтинлијә дөзмәјә ҝүҹ верир вә бизи ҝәләҹәк чәтинликләри мәтанәтлә гаршыламаға һазырлајыр.