1, 2. Нәјә ҝөрә һәвари Булус ибрани мәсиһиләрә мәктуб јазмышды?

ЕРАМЫЗЫН 61-ҹи или иди. Исраилдә олан мәсиһи јығынҹаглары нисби сүлһ шәраитиндә јашајырдылар. Һәвари Булус Ромада дустаг иди. Анҹаг тезликлә азадлыға чыхаҹағына үмид едирди. Онун әмәкдашы Тимути јениҹә азадлыға бурахылмышды. Онлар Јәһудијјәдәки баҹы-гардашлара баш чәкмәји планлашдырырдылар (Ибр. 13:23). Анҹаг Исанын пејғәмбәрлик етдији кими, беш илдән сонра гошунлар Јерусәлими мүһасирәјә алаҹагды. Јәһудијјәдә, хүсусән дә, Јерусәлимдә јашајан мәсиһиләр јубанмадан һәрәкәтә кечмәли идиләр. Иса тапшырмышды ки, бу һадисәләрин баш вердијини ҝөрәндә дәрһал шәһәрдән гачсынлар (Лука 21:20—24).

² Иса Мәсиһин бу пејғәмбәрлији демәсинин үстүндән 28 ил кечмишди. Бу мүддәт әрзиндә Исраилдә јашајан мәсиһиләр артыг чохлу тәгибләрә, сынаглара мәтанәтлә синә ҝәрмишдиләр (Ибр. 10:32—34). Лакин һәвари Булус билирди ки, гаршыда онлары сон дәрәҹә ағыр иман сынағы ҝөзләјир (Мәт. 24:20, 21; Ибр. 12:4). Һәвари онлары бу сынаға һазырламаг истәјирди. Бу мәсиһиләрә сон дәрәҹә бөјүк дөзүм вә иман ҝәрәк олаҹагды. Онларын иманындан һәјатлары асылы иди. (Ибраниләрә 10:36—39 ајәләрини охујун.) Она ҝөрә дә Јеһованын руһунун тәсири илә һәвари  Булус севимли баҹы-гардашларына мәктуб јазды. Инди «Ибраниләрә мәктуб» ады илә танынан бу мәктубла Булус онлары ҝәләҹәкдәки һадисәләрә һазырламаг истәјирди.

3. Нә үчүн «Ибраниләрә мәктуб» бизи марагландырмалыдыр?

³ Булусун ибрани мәсиһиләрә јаздығы мәктуб һәр биримизи марагландырмалыдыр. Чүнки биз дә демәк олар ки, онларын вәзијјәтиндәјик. Бу ҝүн сон дәрәҹә чәтин бир вахтдыр. Јеһованын халгы ҹүрбәҹүр тәгибләрлә, сынагларла үзләшир (2 Тим. 3:1, 12). Биз артыг иманымызын мөһкәм олдуғуну, Аллаһа садиг олдуғумузу сүбута јетирмишик. Лакин һазырда чохларымыз нисбәтән динҹ шәраитдә јашајырыг, шиддәтли тәгибләрә мәруз галмырыг. Буна бахмајараг, Булусун дөврүндәки мәсиһиләр кими, һәр биримиз мүһүм бир мәгамы јадда сахламалыјыг: тезликлә биз ән бөјүк иман сынағы илә гаршы-гаршыја дураҹағыг! (Лука 21:34—36 ајәләрини охујун.)

4. 2016-ҹы илин ајәси нәдир вә бу ајә нәјә ҝөрә мүнасибдир?

⁴ Бизи гаршыда ҝөзләјән һадисәләрә неҹә һазыр ола биләрик? «Ибраниләрә мәктуб»да һәвари Булус иманымызы мөһкәмләндирмәјә көмәк едән бир чох амилләри вурғуламышды. Онлардан бири, чох ваҹиб бир амил һәмин мәктубун ахырынҹы фәслинин биринҹи ајәсиндә јазылыб. Һәмин ајә 2016-ҹы илин ајәсидир. Бу ајә бизә нәсиһәт едир: «Аранызда даим гардашлыг мәһәббәти олсун» (Ибр. 13:1).

5. Гардашлыг мәһәббәти нәдир?

⁵ Гардашлыг мәһәббәти ҝөстәрмәк нә демәкдир? Булусун јунан дилиндә ишләтдији «филаделфиа» сөзү һәрфән «гардаша мәһәббәт» демәкдир. Гардашлыг мәһәббәти аилә үзвләри, јахуд јахын достлар арасында олан мөһкәм, сәмими бағлылыг һиссидир (Јәһ. 11:36). Биз өзүмүзү јаландан баҹы-гардаш кими апармырыг, биз сөзүн әсил мәнасында баҹы-гардашыг (Мәт. 23:8). Һәвари Булус јазмышды: «Бир-биринизә нәвазишлә гардашлыг мәһәббәти бәсләјин. Һөрмәт ҝөстәрмәкдә бир-биринизи габаглајын» (Ром. 12:10). Бу сөзләр бизим арамыздакы мәһәббәти чох ҝөзәл әкс етдирир. Принсипләрә әсасланан «агапе» мәһәббәти илә јанашы тәзаһүр олунан бу мәһәббәт сајәсиндә Јеһованын хидмәтчиләри арасында мөһкәм достлуг телләри вар.

6. Мәсиһиләр кимләрә гардаш дејирләр?

⁶ Бир алимин сөзләринә ҝөрә, «гејри-мәсиһи әдәбијјатларында “гардашлыг мәһәббәти” ифадәсинә чох аз-аз раст ҝәлинир». Иудаизмдә «гардаш» сөзү бәзи һалларда гоһум олмајан кәсләрә аид ишләнирди. Бунунла белә, бу сөзүн мәнасы јалныз јәһуди халгы илә мәһдудлашырды вә һеч вахт диҝәр халглардан олан адамлара шамил олунмурду. Лакин мәсиһиликдә миллијјәтиндән асылы олмајараг, бүтүн һәгиги мәсиһиләр бир-биринә гардашдырлар (Ром. 10:12). Јеһова Аллаһ бизә гардаш кими бир-биримизи севмәји өјрәдир (1 Салон. 4:9). Бәс нәјә ҝөрә арамызда даим гардашлыг мәһәббәтинин олмасы лабүддүр?

7. а) Биз ән әсасы нәјә ҝөрә гардашларымызы севмәлијик? б) Бир-биримизә мәһәббәтимизи даһа нәјә ҝөрә ҝүҹләндирмәлијик?

⁷ Гыса десәк, бир-биримизә гардашлыг мәһәббәти ҝөстәрмәјимизи биздән Јеһова Аллаһ тәләб едир. Биз гардашларымызы севмәјә-севмәјә Аллаһы севдијимизи дејә билмәрик (1 Јәһ. 4:7, 20, 21). Бундан башга, биз бир-биримизә лазымыг. Бу, хүсусилә дар мәгамларда өзүнү ҝөстәрир. Һәвари Булус ибрани мәсиһиләрә мәктуб јазанда билирди ки, онлардан бәзиләри  тезликлә евләриндән дидәрҝин дүшәҹәк, әмлакларыны итирәҹәк. Мәсиһ һәмин вахтын сон дәрәҹә чәтин олаҹағыны демишди (Марк 13:14—18; Лука 21:21—23). Буна ҝөрә дә нә гәдәр ки һәмин вахт ҝәлмәмишди, о мәсиһиләрә бир-бириләринә олан мәһәббәти ҝүҹләндирмәк лазым иди (Ром. 12:9).

8. Нә гәдәр ки бөјүк мүсибәт башламајыб биз нә етмәлијик?

⁸ Тезликлә бәшәр тарихиндә ҝөрүлмәмиш мүсибәт олаҹаг — бөјүк мүсибәтин күләкләри дүнјаны виран гојаҹаг (Марк 13:19; Вәһј 7:1—3). О вахт ҝәрәк биз Мүгәддәс Китабда јазылан бу мәсләһәтә әмәл едәк: «Еј халгым, ичәри отагларыныза ҝирин, арханызҹа гапылары бағлајын. Гәзәб кечәнәҹән, гыса мүддәтә ҝизләнин» (Әшј. 26:20). Ола билсин, «ичәри отаглар» јығынҹаглары тәмсил едир. Мәһз бурада биз баҹы-гардашларла бирликдә Јеһова Аллаһа ибадәт едирик. Анҹаг тәкҹә мүнтәзәм јығышмаг кифајәт етмир. Булус ибрани мәсиһиләрә хатырладырды ки, онлар бир јерә јығышанда бир-бирини «мәһәббәтә вә јахшы ишләрә» тәшвиг етмәлидирләр (Ибр. 10:24, 25). Биз индидән гардашлыг мәһәббәтини ҝүҹләндирмәлијик. Чүнки ҝәләҹәкдә гаршылашаҹағымыз чәтинликләр вә сынаглар вахты бунун бизә көмәји дәјәҹәк.

9. а) Диндашларымызы севдијимизи нә заман ҝөстәрә биләрик? б) Јеһованын халгы арасында мәһәббәтин олдуғуну ҝөстәрән нүмунә чәкин.

⁹ Һәтта бөјүк мүсибәт башламамыш бизим гардашлыг мәһәббәтинә бөјүк еһтијаҹымыз вар. Бир чох диндашымыз зәлзәләләрдән, дашгынлардан, гасырғалардан, сунамиләрдән вә башга тәбии фәлакәтләрдән зәрәр чәкир. Диҝәрләри зүлм-ситәмә, тәгибләрә мәруз галыр (Мәт. 24:6—9). Бундан әлавә, бу шәр дүнјада јашајан бизләр һәр ҝүн мадди чәтинликләрлә үзләширик (Вәһј 6:5, 6). Лакин бу чәтинликләр гардашларымызы нә дәрәҹә чох севдијимизи ҝөстәрмәк үчүн фүрсәт јарадыр. Бу ҝүн әксәр инсанларда бир-биринә гаршы мәһәббәт сојуса да, биз гардашлыг мәһәббәтини даим горујуб-сахламалыјыг (Мәт. 24:12). ^[1]

10. Инди нәји нәзәрдән кечирәҹәјик?

¹⁰ Үзләшдијимиз чәтинликләрә бахмајараг, гардашлыг мәһәббәтини неҹә ҝөстәрә биләрик? Гардашларымызы севдијимизи һансы әмәлләримизлә сүбут едә биләрик? Һәвари Булус «аранызда даим гардашлыг мәһәббәти олсун» дејәндән сонра бу мәһәббәти ҝөстәрмәјин бир нечә үсулуну садаламышды. Ҝәлин онлардан алтысыны нәзәрдән кечирәк.

11, 12. Неҹә гонагпәрвәрлик ҝөстәрә биләрик? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

¹¹ «Гонагпәрвәрлији јаддан чыхармајын». (Ибраниләрә 13:2 ајәсини охујун.) «Гонагпәрвәрлик» кими тәрҹүмә олунан јунан сөзү «гәрибләрә хејирхаһлыг» мәнасыны верир. Бу ифадә јадымыза Ибраһим пејғәмбәрлә Луту салыр. Онларын һәр икиси танымадыглары кәсләрә хејирхаһлыг ҝөстәрмишди. Сонрадан һәмин кәсләрин мәләк олдуғу мәлум олмушду (Јар. 18:2—5; 19:1—3). Булус ибрани мәсиһиләри гонагпәрвәр олмагла гардашлыг мәһәббәти ҝөстәрмәјә тәшвиг етмәк үчүн бу нүмунәләрә истинад етмишди.

¹² Бәс биз неҹә гонагпәрвәр ола биләрик? Мәсәлән, баҹы-гардашларымызы евимизә наһара, јахуд үнсијјәт етмәјә дәвәт едә биләрик. Гонагпәрвәр олмаг үчүн дәм-дәсҝаһ гурмаг лазым дејил. Бизим мәгсәдимиз һәмиманлыларымызда тәәссүрат ојатмаг јох, онлары руһландырмаг олмалыдыр. Һәмчинин биз јалныз елә  адамлары гонаг чағырмамалыјыг ки, сонрадан неҹәсә бизә әвәзини версин (Лука 10:42; 14:12—14). Бундан башга, рајон нәзарәтчисинә вә онун һәјат јолдашына гонагпәрвәрлик ҝөстәрмәк олар. Һәтта јахшы танымасаг белә, јығынҹағымыза баш чәкәркән онлары евимизә дәвәт едә биләрик (3 Јәһ. 5—8). Башымыз нә гәдәр гарышыг олса да, гајғыларымыз нә гәдәр чох олса да, олдугҹа ваҹибдир ки, гонагпәрвәрлији јаддан чыхармајаг!

13, 14. Һәбсдә оланлары јаддан чыхармамаг үчүн нә едә биләрик?

¹³ «Һәбсдә оланлары јаддан чыхармајын». (Ибраниләрә 13:3 ајәсини охујун.) Булус бу сөзләри јазанда һәбсдә јатан бүтүн мәһбуслары нәзәрдә тутмурду. О, иманына ҝөрә һәбс олунан гардашлар барәдә данышырды. Булус ибрани мәсиһиләрә бу сөзү јазанда тәхминән дөрд ил иди ки, әлигандаллы дустаг иди (Филип. 1:12—14). О, гардашлары зинданда оланларын һалына аҹыдыгларына ҝөрә тәрифләди (Ибр. 10:34). Булус мәһбәсдә оларкән јахынлыгда јашајан бәзи гардашлар она көмәк едирдиләр. Лакин ибрани мәсиһиләр ондан узагда јашајырдылар. Бәс онлар Булуса неҹә көмәк едә биләрдиләр? Онун үчүн һәрарәтлә дуа етмәклә (Ибр. 13:18, 19).

¹⁴ Бу ҝүн дә чохумуз һәбсханада јатан гардашларымыздан узагда јашајырыг. Јахында јашајан Шаһидләрдән фәргли олараг, бизим онлара әлимиз чатмыр. Лакин онлар һәмишә бизим јадымыздадыр. Биз бу садиг инсанларын һалына јанырыг, гардашлыг мәһәббәтиндән ирәли ҝәләрәк онлар үчүн дуа едирик. Мәсәлән, Еритрејада һәбсдә олан чохлу сајда баҹыларын, гардашларын, ушагларын, еләҹә дә 20 илдән артыгдыр ки, мәһбус һәјаты јашајан Паулос Ијасу, Исак Могос вә Неҝеде Теклемарјамын бизим дуаларымыза бөјүк еһтијаҹы вар.

15. Никаһа һөрмәт етдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик?

¹⁵ «Гој һәр кәс никаһа һөрмәт етсин». (Ибраниләрә 13:4 ајәсини охујун.) Биз һәмчинин әхлаги тәмизлији горујараг һәмиманлыларымызы севдијимизи сүбут едә биләрик (1 Тим. 5:1, 2). Кимсә әхлаги тәмизлик мәсәләсиндә чәрчивәдән кәнара чыхыб гардашын, јахуд баҹынын һаггыны тапдалајанда, јәни онунла, јахуд онун аилә үзвү илә әхлагсызлыг едәндә гардашлыг мәһәббәтинин әсасында дуран етибар сарсылыр (1 Салон. 4:3—8). Үстәлик, гадын әринин порнографијаја бахараг она хәјанәт етдијини биләндә тәсәввүр един һансы һиссләри кечирир. Бу ҹүр һәрәкәт едән кәс нә һәјат јолдашына мәһәббәт ҝөстәрир, нә дә никаһа һөрмәт едир (Мәт. 5:28).

16. Өзүмүздә олан шејләрә гане олмаг бизә гардашлыг мәһәббәти ҝөстәрмәјә неҹә көмәк едир?

¹⁶ «Нәјиниз варса, она гане олун». (Ибраниләрә 13:5 ајәсини охујун.) Инсан Јеһова Аллаһа етибар едирсә, нәји варса, она гане олур. Мадди шејләрә таразлы јанашыр (1 Тим. 6:6—8). Белә адам баша дүшүр ки, онун Јеһова илә вә һәмиманлылары илә мүнасибәти пулдан, һансыса әшјадан даһа дәјәрлидир. О, баҹы-гардашлардан ҝилеј-ҝүзар едиб шикајәтләнмир, онларда сәһв ахтармыр, һеч кимә пахыллыг етмир, һеч нәјә тамаһ салмыр. Пахыллыг вә тамаһкарлыг олан јердә гардашлыг мәһәббәти боғулур. Өзүндә олан шејләрә гане олан инсан исә диндашларына гаршы сәхавәтли олур (1 Тим. 6:17—19).

17. Ҹәсарәт бизә гардашлыг мәһәббәти ҝөстәрмәјә неҹә көмәк едир?

¹⁷ Ҹәсарәтли олун. (Ибраниләрә 13:6 ајәсини охујун.) Јеһоваја етибар инсана ҹәсарәт верир, о, чәтинликләрин ҝөзүнә дик бахыр. Ҹәсарәт исә өз нөвбәсиндә инсанда никбин әһвал-руһијјә јарадыр. Никбин  әһвал-руһијјәдә олан инсан гардашлыг мәһәббәтиндән ирәли ҝәләрәк диндашларыны мөһкәмләндирир, онлара тәскинлик верир (1 Салон. 5:14, 15). Бөјүк мүсибәт вахты дүнја ән мәшәггәтли анларыны јашајанда белә биз гуртулушумузун јахын олдуғуну биләрәк гамәтимизи дүзәлдиб, башымызы дикәлдәҹәјик (Лука 21:25—28).

18. Ағсаггаллара мәһәббәтимизи неҹә артыра биләрик?

¹⁸ «Сизә рәһбәрлик едәнләри унутмајын». (Ибраниләрә 13:7, 17 ајәләрини охујун.) Ағсаггалларын бизим үчүн пулсуз-тәмәннасыз чәкдикләри зәһмәт барәдә дүшүнәндә онлара олан мәһәббәтимиз вә миннәтдарлығымыз бирә-беш артыр. Биз һеч вахт истәмәздик ки, тутдуғумуз һансыса ишә ҝөрә онлар севинҹләрини итирсинләр, јахуд аһ-зар чәксинләр. Әксинә, биз өз итаәткарлығымызла ҝөстәририк ки, чәкдикләри зәһмәтә ҝөрә онлара бөјүк еһтирам вә мәһәббәт бәсләјирик (1 Салон. 5:13).

19, 20. Гардашлыг мәһәббәтини ҝөстәрмәкдә неҹә инкишаф едә биләрик?

¹⁹ Јеһованын халгы арасында һөкм сүрән гардашлыг мәһәббәти бүтүн дүнјаја бәллидир. Һәвари Булус да буну тәсдигләмишди. Амма сонра һамыны бу саһәдә даһа да инкишаф етмәјә сәсләмишди (1 Салон. 4:9, 10). Бәли, һәр кәс бу саһәдә өз зәиф ҹәһәтини билир. Буна ҝөрә дә һәмишә инкишаф етмәјә дәјәр.

²⁰ Ҝәлин ил бојунҹа һәр дәфә илин ајәсинә баханда нөвбәти суалларын үзәриндә дүшүнәк: мән даһа чох гонагпәрвәрлик ҝөстәрә биләрәм? Һәбсдә олан гардашлары неҹә јадымда сахлаја биләрәм? Аллаһын јаратдығы никаһ гурулушуна һөрмәт едирәм? Өзүмдә олан шејләрә гане олмаға мәнә нә көмәк едә биләр? Јеһоваја етибарымы неҹә артыра биләрәм? Рәһбәрлик едән гардашларла даһа чох неҹә әмәкдашлыг едә биләрәм? Әҝәр бу алты саһәдә инкишаф етмәјә чалышсаг, онда илин ајәси садәҹә ибадәт евинин диварында асылан шүар олмајаҹаг. О, бизә «аранызда даим гардашлыг мәһәббәти олсун» мәсләһәтинә әмәл етмәји хатырладаҹаг (Ибр. 13:1).