1, 2. а) Мәсиһиләрин үмиди Шејтан дүнјасына аид олан инсанларын үмидиндән нәдә фәргләнир? б) Бу мәгаләдә һансы ваҹиб суаллара ҹаваб тапаҹағыг?

БИЗ МӘСИҺИЛӘР чох ҝөзәл ҝәләҹәјә үмид едирик! Һамымыз, мәсһ олунмуш мәсиһиләр дә, «башга гојунлар» да Јеһованын әзәли нијјәтинин јеринә јетәҹәји вә Онун адынын мүгәддәс тутулаҹағы дөврү үмидлә ҝөзләјирик (Јәһ. 10:16; Мәт. 6:9, 10). Бу, бизим ән чох ҝөзләдијимиз ҝүндүр. Һәмчинин һәр биримиз, һәм јени ҝөјдә, һәм дә јени јердә јашамаға үмид едәнләр Аллаһын вәд етдији мүкафаты, әбәди һәјаты алаҹағымыз ҝүнү ҝөрмәји арзулајырыг (2 Бут. 3:13). Һал-һазырда исә Аллаһын халгынын буҝүнкүндән дә чох чичәкләнәҹәјинә үмид едирик.

² Шејтан дүнјасына аид инсанлар да нәјә исә үмид едирләр, амма үмидләринин чин олаҹағына әмин дејилләр. Мәсәлән, милјонларла инсан лоторејада удмаға үмид едир, амма јүз фаиз удаҹағына әмин дејил. Мүгәддәс Китабда исә дејилир ки, әсл иман «үмид едилән шејләрин мүтләг јеринә јетәҹәјинә әминликдир». Јәни иманы олан инсан там әмин олмалыдыр ки, Јеһованын вәдләри мүтләг ҝерчәкләшәҹәк (Ибр. 11:1). Ҝәлин ҝөрәк үмидимизи неҹә мөһкәмләндирә биләрик вә мөһкәм иман һансы немәтләрә јол ачыр?

3. Бизим иманымыз нәјә әсасланыр?

 ³ Иман инсанда анаданҝәлмә вә ја өз-өзүнә јаранан хүсусијјәт дејил. Инсан үрәкдән Аллаһын руһуна табе оланда онун гәлбиндә иман јараныр (Гал. 5:22). Мүгәддәс Китабын һеч бир јериндә јазылмајыб ки, Јеһова Аллаһын иманы вар вә ја Она иман ҝәрәкдир. Јеһова Күлли-Ихтијар Аллаһ вә һикмәт саһиби олдуғу үчүн һеч нә Она мәгсәдинә чатмаға мане ола билмәз. Сәмави Атамыз вәдләринин ҝерчәкләшәҹәјинә о дәрәҹәдә әминдир ки, онлар Онун ҝөзүндә артыг јеринә јетмиш кимидир. Мәһз бу сәбәбдән О, белә дејир: «Онлар јеринә јетди!» (Вәһј 21:3—6 ајәләрини охујун.) Јеһованын етибарлы Аллаһ олмасы вә вәдләринин һәмишә јеринә јетирмәси биздә иман һасил едир (Ган. 7:9).

4. Мәсиһдән әввәл јашамыш мөмин инсанлар нәјә үмид едирдиләр?

⁴ «Ибраниләрә мәктуб»ун 11-ҹи фәслиндә 16 иманлы киши вә гадынын ады ҝәтирилир. Бу фәсилдә гејд олунур ки, ады чәкилән вә диҝәр мөмин инсанлар «иман сајәсиндә Аллаһын разылығыны газандыгларына» шәһадәт алмышлар (Ибр. 11:39). Онларын һәр бири әмин иди ки, бир ҝүн вәд олунмуш өвлад зүһур едиб Шејтанын башыны әзәҹәк вә Аллаһын әзәли нијјәтини јеринә јетирәҹәк (Јар. 3:15). Бу мөмин инсанлар өвлад, јәни Иса Мәсиһ сәмави аләмә гапы ачмаздан әввәл вәфат етдиләр (Гал. 3:16). Амма онлар үчүн дә үмид вар, јер үзү ҹәннәтә дөнәндә, һәјат мүкәммәл оланда Јеһова онлары дирилдәҹәк (Зәб. 37:11; Әшј. 26:19; Һушә 13:14).

5, 6. Ибраһим пејғәмбәрлә аиләси нәјә үмид едирди вә нәјин сајәсиндә онларын иманы мөһкәм иди? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

⁵ Ибраниләрә 11:13 ајәсиндә Мәсиһдән әввәл јашамыш мөмин инсанлар барәдә нөвбәти сөзләр јазылыб: «Бу адамлар вәд едилән шејләри алмасалар да, һамысы һәјаты иманла баша вурду. О шејләри узагдан ҝөрүб севиндиләр». Бу инсанларын сырасында Ибраһим пејғәмбәрин адыны чәкмәк олар. Ҝөрәсән, о, вәд олунмуш өвладын һакимијјәти дөврүндә јашамаға үмид едирди? Исанын дүшмәнләринә дедији нөвбәти сөзләр бу суала ајдын ҹаваб верир: «Атаныз Ибраһим мәним ҝүнүмү ҝөрәҹәји үчүн чох севинирди. О, мәним ҝүнүмү ҝөрдү вә шадланды» (Јәһ. 8:56). Ејни шеји Сара, Исһаг, Јагуб вә диҝәр инсанлар һаггында да демәк олар. Онларын һәр бири «мемары вә иншаатчысы Аллаһ олан» Падшаһлығын бүтүн дүнјаны идарә едәҹәјинә үмид едирди (Ибр. 11:8—11).

⁶ Ибраһим пејғәмбәрә вә онун аиләсинә иманларыны мөһкәм сахламаға нә көмәк едирди? Еһтимал ки, онлар бөјүкләрдән Аллаһ һаггында ешидир, вәһјләр васитәсилә Аллаһы таныјыр вә етибарлы гәдими мәнбәләрдән Онун һаггында охујурдулар. Ән әсасы исә, онлар өјрәндикләрини јаддашларына һәкк едир, Аллаһын вәдләрини, тәләбләрини јүксәк гијмәтләндирир вә онлар һагда дүшүнүрдүләр. Бу мөмин инсанларын иманы о дәрәҹәдә мөһкәм иди ки, онлар Аллаһа садиг галмаг үчүн һәр ҹүр әзаба дөзмәјә һазыр идиләр.

7. Јеһова һансы васитәләрлә иманымызы мөһкәмләндирир вә онлардан фајдаланмаг үчүн нә етмәлијик?

⁷ Јеһова Аллаһ иманымызы мөһкәмләндирмәк үчүн Өз Кәламыны назил едиб. Хошбәхт олмаг вә һәјатда уғур газанмаг истәјириксә, Аллаһын Кәламыны, мүмкүндүрсә, һәр ҝүн охумалыјыг (Зәб. 1:1—3; Һәвариләрин ишләри 17:11 ајәсини охујун). Һәмчинин Мәсиһдән әввәл јашамыш мөмин инсанлар кими Аллаһын вәдләри барәдә дүшүнмәли вә Јараданымыза итаәт етмәлијик. Јеһова Аллаһ бу ҝүн бизи «садиг вә ағыллы нөкәр» васитәсилә руһани немәтләрлә бол-бол гидаландырыр (Мәт. 24:45). Бу  јолла алдығымыз биликләри гијмәтләндирсәк, гәдимдә јашамыш иман өрнәкләринә, Мәсиһин һакимијјәти дөврүндә јашамаг үмидләринин «мүтләг јеринә јетәҹәјинә» әмин олан кәсләрә бәнзәмиш олаҹағыг.

8. Дуа иманымызы неҹә мөһкәмләндирир?

⁸ Мәсиһдән әввәл јашамыш мөмин инсанлара иманларыны ҝүҹлү сахламаға көмәк едән диҝәр васитә дуа олуб. Онлар дуаларына ҹаваб аланда иманлары мөһкәмләнирди (Нәһ. 1:4, 11; Зәб. 34:4, 15, 17; Дән. 9:19—21). Биз дә дуада бүтүн чәтинликләримиз барәдә Аллаһа данышмалы вә әмин олмалыјыг ки, О, бизи ешидир, һәмчинин бизә чәтинлијә дөзмәјә, ејни заманда севинҹимизи итирмәмәјә көмәк едәҹәк. Дуаларымыза ҹаваб аланда иманымыз даһа да мөһкәм олаҹаг. (1 Јәһја 5:14, 15 ајәләрини охујун.) Иман руһун бәһрәсинин бир һиссәси олдуғу үчүн, Иса Мәсиһин бујурдуғу кими дурмадан Аллаһдан мүгәддәс руһ диләмәлијик (Лука 11:9, 13).

9. Биз кимләр үчүн дуа етмәлијик?

⁹ Дуаларымыз анҹаг өзүмүз үчүн көмәк истәмәкдән ибарәт олмамалыдыр. Һәр ҝүн сајсыз мөҹүзәләри үчүн Аллаһа шүкр етмәли вә Ону мәдһ етмәлијик (Зәб. 40:5). Һәбсдә оланлар үчүн дә дуа етмәлијик, онлары јаддан чыхармамалыјыг, елә фәрз етмәлијик, санки, биз дә онларла бирҝә һәбсдәјик. Һәмчинин бүтүн дүнјадакы баҹы-гардашларымыз үчүн дуа етмәлијик, хүсусән дә, бизә рәһбәрлик едәнләр үчүн. Мәҝәр Јеһованын дуаларымыза ҹаваб вердијини ҝөрәндә үрәјимиз ҹуша ҝәлмир?! (Ибр. 13:3, 7).

10. Әгидәләриндән дөнмәјән һансы мөмин инсанларын адыны чәкә биләрсиниз вә онлара мөһкәм галмаға нә көмәк етмишди?

¹⁰ «Ибраниләрә мәктуб»ун 11-ҹи фәслиндә һәвари Булус сынаглара синә ҝәрмиш ады бизә мәлум олмајан иманлы инсанлардан бәһс едир. Мәсәлән, һәвари оғлуну итирмиш, амма сонра дирилмә васитәсилә она говушмуш мөмин гадынлардан сөз ачыр. Сонра «даһа јахшы дирилмәјә чатмаг үчүн һәр һансы бир фидјә васитәсилә азад едилмәкдән» имтина едән инсанлар барәдә данышыр (Ибр. 11:35). Һәвари Булусун конкрет кими нәзәрдә тутдуғуну билмирик, амма мисал кими Аллаһа табе олдуглары вә Онун ирадәсинә бојун әјдикләри үчүн дашгалаг едилиб гәтлә јетирилән Набут вә Зәкәријјәнин адыны чәкә биләрик (1 Пад. 21:3, 15; 2 Салн. 24:20, 21). Јахуд Дәнјал вә онун достларыны нүмунә чәкмәк олар. Онларын сечими вар иди, әгидәләриндән дөнсәјдиләр, азад ола биләрдиләр. Амма онлар Аллаһын гүдрәтинә о дәрәҹәдә инанырдылар ки, ширләрин ағзыны бағламыш вә «шиддәтли аловдан хәсарәтсиз» чыхмышдылар (Ибр. 11:33, 34; Дән. 3:16—18, 20, 28; 6:13, 16, 21—23).

11. Бәзи пејғәмбәрләр иманлары уғрунда нәләрә дөзмәли олублар?

¹¹ Иманлары уғрунда пејғәмбәрләр, мәсәлән, Микај вә Әрәмја «лаға гојулур,.. гандалланыб зиндана атылырды». Бәзи пејғәмбәрләр Илјас кими «сәһраларда, дағларда, гаја ојугларында, мағараларда долашырдылар». Онларын һәр бири дөзүм ҝөстәрмишди, чүнки үмид етдикләри шејләрин «мүтләг јеринә јетәҹәјинә» әмин идиләр (Ибр. 11:1, 36—38; 1 Пад. 18:13; 22:24—27; Әрм. 20:1, 2; 28:10, 11; 32:2).

12. Сынаглар гаршысында дөзүм ҝөстәрмәкдә ән парлаг нүмунәни ким гојуб вә о, нәјин сајәсиндә таб ҝәтирә билмишди?

¹² Һәвари Булус бир сыра киши вә гадынын адыны чәкәндән сонра ән парлаг нүмунәмиз олан Ағамыз Иса Мәсиһи мисал чәкир. Ибраниләрә 12:2 ајәсиндә јазылыб: «О, гаршыда ону ҝөзләјән севинҹә ҝөрә рүсвајчылыға мәһәл гојмајыб ишҝәнҹә дирәјиндә чәкдији әзаблара дөздү вә Аллаһын тахтынын сағында әјләшди». Биз Исанын сынаглар гаршысында дөзүм ҝөстәрәрәк гојдуғу иман  нүмунәси барәдә ҹидди дүшүнмәлијик. (Ибраниләрә 12:3 ајәсини охујун.) Иса кими, биринҹи әсрдә јашајан бәзи мәсиһиләр, мәсәлән, Антипа әгидәсиндән дөнмәјәрәк иман јолунда шәһид олмушду (Вәһј 2:13). Аллаһын бу хидмәтчиләрини онлардан әввәл јашамыш мөмин инсанларын ҝөзләдији дирилмәдән даһа јахшы бир дирилмә, ҝөјдә јашамаг мүкафаты ҝөзләјирди (Ибр. 11:35). 1914-ҹү илдә Падшаһлыг гуруландан бир мүддәт сонра өлүм јухусунда олан бүтүн мәсһ олунмуш мәсиһиләр Иса илә бирликдә инсанлар үзәриндә һакимијјәт сүрмәк үчүн руһани варлыг кими дирилдиләр (Вәһј 20:4).

13, 14. Рудолф Грајхен һансы сынагларла үзләшмишди вә она бу сынаглара дөзмәјә нә көмәк етмишди?

¹³ Бу ҝүн дә милјонларла мәсиһи Исадан нүмунә ҝөтүрәрәк ҝөзләрини ҝәләҹәк үмидләриндән ајырмамыш вә сынаглар гаршысында мәтин галмышлар. Мисал олараг Рудолф Грајхен гардашын адыны чәкмәк олар. О, 1925-ҹи илдә Алманијада дүнјаја ҝәлиб. О, дејир ки, балаҹа оланда валидејнләри евләринин диварына Мүгәддәс Китабдакы һадисәләрин тәсвир олундуғу шәкилләр асмышдылар. Шәкилләрин бириндә гурдла гузунун, чәпишлә бәбирин, бузовла асланын сүлһдә јашадығы  вә онлары балаҹа оғланын отардығы тәсвир олунурду. Бу шәкилләр онун јаддашына өмүрлүк һәкк олунмушду (Әшј. 11:6—9). Рудолф гардаш әввәлҹә Ҝестапо, сонра исә шәрги Алманијанын Коммунист һакимијјәти тәрәфиндән узун илләр амансызҹасына тәгиб олунса да, јер үзүндә гурулаҹаг ҹәннәтә иманы сарсылмады.

¹⁴ Рудолф гардашын гаршылашдығы нөвбәти сынаг анасынын Равенсбрүк һәбс дүшәрҝәсиндә јаталаг хәстәлијиндән өлмәси иди. Атасынын иманда зәифләјиб Јеһованын Шаһиди олмагдан имтина етдијини тәсдигләјән сәнәди имзаламасы да онун үчүн бир сынаг олмушду. Һәбсдән чыхандан сонра Рудолф гардаш рајон нәзарәтчиси кими хидмәт едир вә Ҝилад Мәктәбинә дәвәт алыр. Мәктәбдән сонра ону хүсуси тәјинатлы мүждәчи кими Чилијә тәјин едирләр. Орада о, јенә дә рајон нәзарәтчиси кими хидмәт едир. Амма гардашы гаршыда јени сынаглар ҝөзләјирди. Петси адлы хүсуси тәјинатлы мүждәчи баҹыјла евләнәндән бир ил сонра онларын көрпә гызы вәфат едир. Сонра севимли һәјат јолдашы ҹәми 43 јашында өлүм јухусуна ҝедир. Рудолф гардаш бу сынаглара мәтанәтлә синә ҝәрди. «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 1997-ҹи ил 1 август сајынын 20—25 сәһифәләриндә (түрк.) онун һәјат һекајәси дәрҹ олунуб ^[1]. Һәмин мәгалә чыхан вахт Рудолф гардаш аһыл јашына вә хәстәлијә бахмајараг, өнҹүл вә ағсаггал кими хидмәт едирди.

15. Сынаглара севинҹлә синә ҝәрән баҹы-гардашларын нүмунәсини чәкин.

¹⁵ Јеһованын Шаһидләри ҝүҹлү тәгибләрә бахмајараг, үмидләрини итирмирләр. Мәсәлән, Еритрејада, Сингапурда вә Ҹәнуби Корејада јүзләрлә баҹы-гардашымыз Мәсиһин шаҝирдләринә вердији әмрә бојун әјиб әлләринә силаһ алмадыглары үчүн һәбсдә јатыр (Мәт. 26:52). Онларын арасында 20 илдән артыг Еритрејада һәбсдә олан Исак, Неҝеде вә Паулосун адыны чәкмәк олар. Бу гардашларын јашлы валидејнләринин гајғыја еһтијаҹы вар. Бу илләр әрзиндә онлар аилә гура биләрдиләр. Амма һәгигәт уғрунда онлар азадлыгдан имтина едирләр вә пис рәфтара бахмајаг, садиг галырлар. Жw.орҝ сајтында јерләшдирилән шәкилдә онларын үзүндә тәбәссүм ҝөрүрүк вә бу, онларын иманда мөһкәм олдугларыны ҝөстәрир. Һәтта һәбсхана кешикчиләри онлара һөрмәтлә јанашмаға башлајыблар.

16. Мөһкәм иман бизи нәдән горујур?

¹⁶ Јеһованын Шаһидләринин әксәријјәти бу дәрәҹәдә ахыр сынагларла үзләшмирләр. Амма онларын да өзләринә ҝөрә сынаглары олур. Чохлары јохсуллуг чәкир, мүһарибәнин вә тәбии фәлакәтләрин ҝәтирдији ағры-аҹыны јашајыр. Диҝәрләри Муса вә башга пејғәмбәрләр кими раһат һәјатдан вә шан-шөһрәтдән имтина едибләр. Онлар јенидән варлы вә анҹаг өз истәкләринә ҹәмләнмиш һәјата гајытмамаг үчүн мүбаризә апарырлар. Онлара бу мүбаризәдә нә көмәк едир? Биринҹиси, Јеһова Аллаһа бәсләдикләри мәһәббәт. Һәмчинин онлар әминдирләр ки, Јеһова сөз вердији кими, әдаләтсизлији арадан галдыраҹаг вә вәфалы хидмәтчиләринә јени дүнјада әбәди һәјат бәхш едәҹәк. (Зәбур 37:5, 7, 9, 29 ајәләрини охујун.)

17. Сиз нәјә гәтијјәтлисиниз вә нөвбәти мәгаләдә нәји мүзакирә едәҹәјик?

¹⁷ Бу мәгаләдән өјрәндик ки, Аллаһын вәдләри үзәриндә дүшүнмәк вә дуа етмәк иманымызы мөһкәмләндирир. Биз мөһкәм иман сајәсиндә сынаглара таб ҝәтирир вә фикримизи мүтләг јеринә јетәҹәјинә әмин олдуғумуз вәдләрә ҹәмләјирик. Мүгәддәс Китабда иман сөзү даһа дәрин мәна дашыјыр. Бу барәдә нөвбәти мәгаләдә данышаҹағыг.