БӘС сиз рәгәмсал технолоҝијадан истифадә едирсиниз? * Чохларыныз «һә» дејә ҹаваб верәҹәксиниз вә ајдындыр нәјә ҝөрә. Чүнки рәгәмсал технолоҝија иш вә сосиал һәјатда, еләҹә дә әјләнҹәдә үмдә јер тутур.

Лакин Ҹени илә Денис кими бир чохлары електрон ҹиһазлардан гопа билмирләр. Мәсәлән, 20 јашлы Никол дејир: «Дүздүр, буну демәкдән зәһләм ҝедир, амма телефонум мәним ән јахын достумдур. Бүтүн ҝүнү мәнимләдир. Телефон тутмајан јердә оланда дәли олурам. Јарым саатдан сонра месажлары јохлаја билмәсәм үрәјим партлајар. Бәли, бу, бир аз ҝүлүнҹ сәсләнир!»

Бәзиләри һәтта бүтүн ҝеҹәни месаж ҝәлиб-ҝәлмәдијини, һабелә јениликләрин олуб-олмадығыны јохлајырлар. Онлар ҹиһазларындан ајры дүшәндә, өзләринә јер тапа билмирләр. Бәзи алимләр бу ҹүр давранышы асылылыг адландырыр.  Бу асылылыг онларда ја бүтүн рәгәмсал технолоҝијаја, ја сырф Интернетә, ја да смартфон кими ҹиһазлара јараныр. Диҝәрләри исә буну «асылылыг» адландырмаға тәрәддүд едирләр вә бу ҹүр давранышы проблематик вә вәрдиш кими сөзләрлә изаһ едирләр.

Буна нә ад верилир верилсин, рәгәмсал технолоҝијалардан дүзҝүн истифадә етмәјәндә баша бәла олур. Бәзи һалларда исә бу, аилә үзвләри арасында сәдд јарадыр. Мәсәлән, 20 јашлы гыз шикајәтләнир: «Атам һәјатымда нәләрин баш вердијиндән бихәбәрдир. О, гонаг отағында отурур вә мәнимлә даныша-даныша е-маилдә јазышыр. Телефону бир дәгигә дә олсун әлиндән јерә гојмур. Атам јәгин ки, мәним үчүн нараһат олур, амма бәзән бу, һеч дә һисс олунмур».

Електрон ҹиһазлара асылылыгдан јаха гуртармаг үчүн Чиндә, Шимали Корејада, Бирләшмиш Краллыгда вә Бирләшмиш Штатларда мүалиҹә мәркәзләри ачылыб. Орада мүалиҹә алан шәхсләр бир нечә ҝүн Интернетдән вә електрон ҹиһазлардан тәҹрид олунурлар. Ҝәлин Бред адлы ҹаван бир оғланын нүмунәсинә бахаг. Бир вахтлар Бред ҝүнүн дүз 16 саатыны онлајн ојун ојнајырды. О бөлүшүр: «Интернетдә оланда мән, санки, јүксәк дозалы дәрманын тәсири алтында олурдум». Бред мүалиҹә мәркәзинә јохланмаға ҝедән вахт онун артыг нә иши, нә дә достлары вар иди, тәмизлијинә дә фикир вермирди. Бәс бу сәвијјәјә ҝәлиб чатмамаг үчүн нә етмәк олар?

КОМПҮТЕР ТЕХНОЛОҜИЈАСЫНДАН СИЗ НӘ ГӘДӘР ИСТИФАДӘ ЕДИРСИНИЗ? Технолоҝијанын сизин һәјатыныза нә дәрәҹәдә тәсир етдијини мүәјјәнләшдирин. Нөвбәти суаллары өзүнүзә верин.

• Интернетә ҝирә билмәјәндә вә ја електрон ҹиһазымдан мүәјјән сәбәбләрә ҝөрә истифадә едә билмәјәндә һәддән артыг нараһат олуб һәтта өзүмдән чыхырам?

• Интернетдән вә ја електрон ҹиһазлардан гојдуғум вахтдан артыг истифадә едирәм?

• Ҝәлән месажлары охумаг үчүн јухума һарам гатырам?

• Технолоҝија уҹбатындан аиләмдән сојумушам? Бәс аилә үзвләрим бу суала вердијим ҹавабла разылашаҹаглар?

Әҝәр компүтер уҹбатындан даһа ваҹиб шејләрә, о ҹүмләдән аиләнизә вә диҝәр мәсулијјәтләринизә башдансовду јанашырсынызса, онда дәјишиклик етмәјин там вахтыдыр (Филиппилиләрә 1:10). Бәс буну неҹә етмәк олар?

КОНКРЕТ ВАХТ ГОЈУН. Ән хејирли шејин дә ифраты зијан ҝәтирир. Беләҹә, компүтер технолоҝијасыны иш вә ја әјләнҹә үчүн истифадә едәндә нә гәдәр истифадә едәҹәјинизә даир вахт гојун, сонра исә буна риајәт един.

Төвсијә. Аилә үзвүнүздән вә ја достунуздан јардым истәјин. Аллаһын Кәламында јазылыб: «Ики нәфәр бир нәфәрдән јахшыдыр... Әҝәр бири јыхылса, диҝәри јолдашыны галдыраҹаг» (Ваиз 4:9, 10).

Јени ҹиһазлар сајәсиндә мәлуматы асанлыгла вә вахт итирмәдән әлдә едиб өтүрмәк мүмкүн олдугҹа онлары дүзҝүн истифадә етмәјәнләрин сајы да артаҹаг. Јол вермәјин ки, мараг «асылылыға» кечсин. Вахтымызын гәдрини билсәк, компүтер технолоҝијасындан сәһв истифадә етмәјәҹәјик (Ефеслиләрә 5:16).