1, 2. а) Нуһ, Дәнјал вә Әјјуб пејғәмбәрин нүмунәси бизи неҹә ҹәсарәтләндирә биләр? б) Һизгијал 14:14 ајәсиндәки сөзләр һансы дөврдә јазылмышды?

ЗӘИФ сәһһәт, мадди чәтинликләр, тәгибләр һәјатымызын ајрылмаз бир парчасы олуб иманымызы сынајан амилләрдәндир. Һәтта бәзән бунлар Јеһоваја хидмәт шөвгүмүзү сөндүрә биләр. Әҝәр бу, сизин дә башыныза ҝәлибсә, руһдан дүшмәјин. Нуһ, Дәнјал вә Әјјуб пејғәмбәрин нүмунәси сизи ҝүҹләндириб ҹәсарәтли едә биләр. Бу пејғәмбәрләр бизим кими ади инсан олуб, үзләшдијимиз проблемләрлә үзләшиб, һәтта өлүм тәһлүкәси илә үз-үзә дурублар. Бүтүн бунлара рәғмән, онлар Аллаһа садиг галыб Онун дәрҝаһында иман вә итаәт нүмунәси адына лајиг ҝөрүлүбләр. (Һизгијал 14:12—14 ајәләрини охујун.)

² Һизгијал пејғәмбәр мәгаләнин әсас ајәсиндәки сөзләри е. ә. 612-ҹи илдә Бабилистанда гәләмә алмышды * (Һизг. 1:1; 8:1). Дөнүкләр шәһәри Јерусәлимин үзәринә Аллаһын кәсдији ҹәза  јахынлашырды. Шәһәр әһли арасында тәк-түк адам тапыларды ки, Нуһ, Дәнјал вә Әјјубун иманына тај иман нүмајиш етдирсин вә хиласа лајиг ҝөрүлсүн (Һизг. 9:1—5). Бу азлығын сырасында Әрәмја, Бәрух, Әбәдмәлик вә рәһаблылар кими бармагла сајыласы адамларын адларыны чәкмәк олар.

3. Бу мәгаләдә сөһбәт нәдән ҝедәҹәк?

³ Һизгијалын дөврүндә олдуғу кими, буҝүнкү аллаһсыз дүнјаны да илаһи ҹәза ҝөзләјир. Јалныз Нуһ, Дәнјал вә Әјјуб кими пак вә ләкәсиз инсанлар бу ҹәза ҝүнүндә Јеһова тәрәфиндән хиласа лајиг ҝөрүләҹәкләр (Вәһј 7:9, 14). Белә исә, јәгин Јеһованын бу үч адамы нә үчүн салеһлик өрнәји кими тәгдим етдијини билмәк бизә чох мараглы оларды. Одур ки, ҝәлин онларын һансы чәтинликләрлә үзләшдијинә вә бизим үчүн һансы саһәләрдә иман вә сәдагәт нүмунәси гојдугларына диггәт јетирәк.

4, 5. Нуһ пејғәмбәр һансы чәтин шәраитдә јашајырды вә онун сәбри һаггында нә демәк олар?

⁴ Нуһун үзләшдији чәтинликләр. Нуһ пејғәмбәрин улу бабасы Һәнугун дөврүндән инсанлар Аллаһдан узаглашыб јолларыны тамам азмышдылар. Иш һәтта о јерә чатмышды ки, онлар Аллаһа гаршы «биабырчы сөзләр» сөјләјирдиләр (Јһд. 14, 15). Зоракылыг ҝетдикҹә артырды. Нуһун дөврүндә јер үзү артыг «зоракылыгла долмушду». Аллаһын ирадәсиндән чыхмыш мәләкләр инсан ҹилдинә ҝирәрәк гадынларла јахынлыг едирдиләр. Нәтиҹәдә, анормал бој-бухуну вә залымлығы илә сечилән (һибрид) өвладлар дүнјаја ҝәлир, зоракылыға зоракылыг гатырдылар (Јар. 6:2—4, 11, 12). «Нуһ исә Јеһованын ҝөзүндә рәғбәт газанмышды... Зәманәсинин адамларындан фәргли олараг, о, ејибсиз адам иди. Нуһ Аллаһын јолу илә ҝедирди» (Јар. 6:8, 9).

⁵ Ҝәлин бир анлыг јухарыдакы сөзләрин әслиндә нә демәк олдуғуну дүшүнәк. Пејғәмбәрин аллаһсызлыг ахынына гаршы ҝетмәси 70 вә ја 80 ил, јәни буҝүнкү орта инсан өмрү гәдәр јох, дүз 600 ил сүрдү! (Јар. 7:11). Үстәлик, биздән фәргли олараг, пејғәмбәрин дөврүндә она руһани дајаг, дәстәк ола биләҹәк диндашлар иҹмасы јох иди. Һәтта доғма баҹы-гардашлары да онун дәјәрләринә шәрик дејилди *.

6. Нуһ пејғәмбәрин бөјүк ҹәсарәт саһиби олдуғуну нә ҝөстәрир?

⁶ Нуһ тәкҹә јахшы инсан кими танынмырды. О, «салеһлик ҹарчысы» иди, јәни Јеһоваја олан иманы барәдә ачыг данышырды. Бу исә, сөзсүз ки, хејли ҹәсарәт тәләб едирди (2 Бут. 2:5). «О, иманы илә дүнјаны мәһкум етди», дејә һәвари Булус јазырды (Ибр. 11:7). Бурадан белә гәнаәтә ҝәлмәк олар ки, Нуһ пејғәмбәр мүгавимәт вә истеһза илә гаршылашыр, һәтта, ола билсин, зоракылыг тәһдидләри алырды. Лакин о, «инсан горхусу»на гапылмыр, Јеһованын мөмин бәндәләринә бәхш етдији ҹәсарәтин сајәсиндә иманында сабит галырды (Мәс. 29:25).

7. Ҝәмини тикәркән Нуһ һансы чәтинликләрлә гаршылашмышды?

⁷ Нуһ 500 илдән чох иди ки, Аллаһ јолу илә сәдагәтлә јеријирди. Ҝүнләрин бир ҝүнү Аллаһ-Таала пејғәмбәрә ҝәми тикмәји тапшырыр. Бу тапшырығын мәгсәди тезликлә јер үзүнү бүрүјәҹәк дашгындан инсанлары вә һејванлары хилас етмәк иди (Јар. 5:32; 6:14). Тәсәввүр еләмәк олар, бу тапшырыг Нуһа нә дәрәҹәдә чәтин ҝөрүнә биләрди. Нәһәнҝ лајиһәни иҹра етмәк бир тәрәфә галсын, Нуһ јахшы билирди ки, бу тикинти ишинә ҝөрә о, даһа шиддәтли мүгавимәтлә үзләшәҹәк, даһа шиддәтли ришхәнд һәдәфинә чевриләҹәк. Амма онун иманы сарсылмады. «Она неҹә дејилмишдисә, елә дә етди» (Јар. 6:22).

8. Нуһ пејғәмбәрин она рузи верән Јеһоваја бел бағладығы нәдән ҝөрүнүр?

⁸ Ҝәми тикмәклә јанашы Нуһ пејғәмбәрин  чијинләриндә аиләсини доландырмаг мәсулијјәти дә вар иди. Бу исә хејли әзијјәт тәләб едирди. Дашгындан әввәл инсанлар торпағы ағыр зәһмәтлә беҹәрир, мәһсулу диши илә, дырнағы илә әлдә едирдиләр (Јар. 5:28, 29). Буна бахмајараг, пејғәмбәр мадди гајғыларын һәјатында Аллаһа ајырдығы јери тутмасына јол вермәмишди. Һәм ҝәмини тикдији тәхминән 40 ил әрзиндә, һәм өмрүнүн галан 350 илини Аллаһын ирадәсини һәр шејдән үстүн тутараг јашамышды (Јар. 9:28). Мәҝәр бу, мүкәммәл иман вә итаәт нүмунәси дејил?!

9, 10. а) Нуһ пејғәмбәрин сәдагәт вә итаәтини неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? б) Аллаһ Онун нормаларыны үстүн сајан кәсләрә неҹә јанашыр?

⁹ Нуһун сәдагәт вә итаәтини неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? Илк нөвбәдә, Шејтан дүнјасынын ишләринә гарышмајыб Аллаһын салеһлик нормалары илә јашамагла. Биз һәмчинин Нуһ пејғәмбәр кими Аллаһын ишини һәјатымызда һәр шејдән үстүн тутмалыјыг (Мәт. 6:33; Јәһ. 15:19). Бу, фактдыр ки, дүнја онунла бир јол ҝетмәјәнләри севмир. Мәсәлән, Јеһованын Шаһидләри никаһ вә әхлагла әлагәдар Аллаһын бујурдуғу әмрләрә бағлы галдыглары үчүн бир сыра өлкәләрин күтләви информасија васитәләриндә гынаг вә тәнгид атәшинә тутулурлар. (Мәлаки 3:17, 18 ајәләрини охујун.) Лакин биз инсандан јох, Аллаһдан горхуруг. Ахы әбәди һәјат мәнбәји Одур (Лука 12:4, 5).

¹⁰ Һәр биримиз өзүмүздән сорушмалыјыг: тәнгид вә тәһгирлә үзләшәндә Нуһ пејғәмбәр кими «Аллаһын јолу илә» ҝетмәјә давам едирәмми? Мадди сыхынтылар иманымы сынајанда рузи Саһибинә ҝүвәнирәмми? Нуһ пејғәмбәрин иман вә итаәт нүмунәсини изләсәк, әмин ола биләрик ки, Јеһова бизи дә көмәксиз гојмајаҹаг (Филип. 4:6, 7).

11. Дәнјал вә онун үч досту Бабилдә һансы чәтинликләрлә үзләшмишдиләр? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

¹¹ Дәнјалын үзләшдији чәтинликләр. Дәнјал бүтпәрәстлик вә фалчылыгла долу Бабил шәһәриндә әсарәтдә иди. Бабиллиләр јәһудиләрә јухарыдан ашағы бахыр, онлары вә Аллаһлары Јеһованы лаға гојурдулар (Зәб. 137:1, 3). Белә мүнасибәт Дәнјала вә онун халгына јара вурмаја билмәзди. Вәзијјәти чәтинләшдирән бир амил дә о иди ки, Дәнјал вә јолдашлары Һәнанијјә, Мүсаил вә Әзрија падшаһ хидмәти үчүн тәлим кечирдиләр. Бу исә һәмишә нәзарәт алтында олмаг демәк иди. Һәтта онларын јемәкләри белә, нәзарәтчиләр тәрәфиндән тәјин олунмушду. Елә мәһз бу мәсәлә онлар үчүн сынаға чеврилди, чүнки Дәнјал «өзүнү падшаһ тәамлары вә шәрабы илә мурдарлама»г истәмирди (Дән. 1:5—8, 14—17).

12. а) Дәнјал пејғәмбәр һансы ҝөзәл хүсусијјәтләрә малик иди? б) Дәнјал Јеһова Аллаһын ҝөзүндә неҹә инсан иди?

¹² Дәнјалын үзләшдији нөвбәти сынаг даһа ҝизли характер дашыјырды. Дәнјал мүстәсна габилијјәтләрә малик иди вә бунун сајәсиндә шаһ һүзурунда мүәјјән вәзифәләр дашыјырды (Дән. 1:19, 20). Амма бу, ону өзүндәнразы, ловға инсан етмәмишди. О, тәвазөкар инсан кими јашајыр, өзүнү јох, Јеһова Аллаһы уҹалдырды (Дән. 2:30). Дәнјал һәлә ҝәнҹ икән Јеһова онун адыны Нуһ вә Әјјуб кими нәһәнҝләрлә бир сырада чәкмишди. Вә о, өмүр боју бу етимады доғрулдараг јашады, сон нәфәсинә гәдәр Јеһоваја итаәт едәрәк Она садиг галды. Буну мәләјин јашы јүзә јахынлашан пејғәмбәрә «еј Дәнјал, еј истәкли бәндә» дејә етдији мүраҹиәтдән ҝөрмәк олар (Дән. 10:11).

13. Дәнјалын уҹа мөвгејә јүксәлмәсинин бир сәбәби нә ола биләрди?

¹³ Аллаһын рәғбәти сајәсиндә, Дәнјал һәм Бабил, һәм дә Мада-Фарс дөвләтиндә уҹа мөвгејә јүксәлмишди (Дән. 1:21; 6:1, 2). Ҝөрүнүр, бу, јәһудиләрин рифаһы үчүн Аллаһын һидајәти илә баш вермишди *. Јусифин Мисирдә, Әстәр вә Мәрдәһајын Фарс өлкәсиндә јүксәк мәгама чатмасы да ејни сәбәбдән  иди (Дән. 2:48). Бу ишдә Јеһованын әлини ҝөрмәк әсирликдә олан јәһудиләр, еләҹә дә Һизгијал пејғәмбәр үчүн, сөзсүз ки, бөјүк тәсәлли иди!

14, 15. а) Дәнјал пејғәмбәр кими биз дә бу ҝүн һансы вәзијјәтләрлә үзләширик? б) Валидејнләр Дәнјалын ата-анасындан һансы нүмунәни ҝөтүрә биләр?

¹⁴ Дәнјалын иман вә итаәтини неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? Биз дә «һәр ҹүр мурдар руһун... јувасы» олан Бөјүк Бабилин, јәни јалан динин ат чапдығы, әхлаги вә мәнәви ҹәһәтдән тәнәззүл едән бир дүнјада јашајырыг (Вәһј 18:2). Биз бу дүнјанын инсанларындан фәргләндијимиз үчүн бу инсанлар бизә һәгарәтлә бахыр, һәтта истеһза едирләр (Марк 13:13). Ҝәлин биз дә Дәнјал пејғәмбәр кими Аллаһымыз Јеһоваја сығынаг, онун кими тәвазөкар вә итаәтли олаг. Онда Јеһова биздән разы галар, бизә дә истәкли бәндәси кими бахар (Һәг. 2:7).

¹⁵ Дәнјалын валидејнләри дә мәсиһи валидејнләр үчүн ҝөзәл нүмунәдир. Бахмајараг ки, Дәнјалын ушаглығы ҝүнаһ чиркабында чабалајан Јәһуда өлкәсиндә кечмишди, о, ушаглыгдан Аллаһы севирди. Тәбии ки, бу севҝи өз-өзүндән јаранмамышды. Бу, мөмин валидејнләринин она вердији тәрбијәнин бәһрәси иди (Мәс. 22:6). Һәтта ушагларына гојдуглары аддан да ҝөрмәк олар ки, онлар Аллаһы севән инсанлар идиләр (Дән. 1:6, һаш.). Әзиз валидејнләр, ушагларыныза тәлим-тәрбијә верәндә сәбирли олун, һеч вахт әлинизи јана салмајын (Ефес. 6:4). Ушагларыныз үчүн дуа един. Онларла бирҝә дуа етмәји дә унутмајын. Аллаһын Кәламыны онлара севдирмәк үчүн вар ҝүҹүнүзлә чалышанда Јеһованын бәрәкәти үчүн гапы ачмыш олурсунуз (Зәб. 37:5).

16, 17. Һәјатын һәр ики үзү Әјјубун иманыны неҹә сынамышды?

¹⁶ Әјјубун иманыны сынајан вәзијјәтләр. Әјјуб пејғәмбәр дүнјанын һәр үзүнү ҝөрмүшдү. Әввәл о, «Шәргдә ән нүфузлу адам иди» (Әјј. 1:3). Вары-дөвләти башындан ашыр, һөрмәт-иззәт саһиби иди (Әјј. 29:7—16). Амма бу шејләр онун ҝөзүнү кор етмәмиш, Аллаһдан сојутмамышды. О, салеһлијини горујуб сахламышды. Јеһова ону «гулум» адландырмыш, «дүрүст, камил, Аллаһдан горхан, шәрдән узаг дуран» адам кими тәсвир етмишди (Әјј. 1:8).

¹⁷ Ард-арда ҝәлән фәлакәтләр нәтиҹәсиндә Әјјубун дүнјасы алт-үст олур. Гыса бир мүддәт ичиндә бу варлы-һаллы адам ҝәләҹәјә үмидини итирмиш јохсула чеврилир. Бүтүн бу бәдбәхтликләрин архасында дуран исә Шејтан иди. О, јаландан иддиа едирди ки, Әјјуб Аллаһа ибадәтдә мәнфәәт ҝүдүр. (Әјјуб 1:9, 10  ајәләрини охујун.) Јеһова Аллаһ бу иттиһама сәссиз галмады. О, Әјјуба өз сәдагәтини сүбут етмәк, ибадәтинин тәмиз нијјәтдән ирәли ҝәлдијини нүмајиш етдирмәк үчүн имкан јаратды.

18. а) Әјјубун садиг галмасында сизи валеһ едән нәдир? б) Јеһова Аллаһын Әјјуба мүнасибәтиндән Онун һаггында нә өјрәнирик?

¹⁸ Шејтан Әјјубун башына бир силсилә олмазын зүлмләр ҝәтирир. Өзү дә елә едир ки, Әјјуб башына ҝәлән бәлаларын Аллаһдан гајнагландығыны фикирләшсин (Әјј. 1:13—21). Һәлә бу азмыш кими, Әјјубун үч дырнагарасы досту өз зәһәрли сөзләри илә онун јарасына дуз басыб дејир ки, Аллаһ онун еләдикләрини габағына чыхардыр (Әјј. 2:11; 22:1, 5—10). Лакин Әјјуб Јараданындан дөнмәди. Дүздүр, о, бәзи дүшүнүлмәмиш сөзләрә јол вермишди, амма Јеһова онун ичиндәки дәрди баша дүшүрдү (Әјј. 6:1—3). Јеһова ҝөрүрдү ки, Шејтан Әјјубу јерә вуруб тәһгир вә јаланларла тапдаласа да, о, мөминлијиндән әл чәкмир. Сынаглар битиб-гуртарандан сонра Аллаһ Әјјуба итирдикләрини икигат гајтарды вә өмрүнү 140 ил узатды (Јаг. 5:11). Өмрүнүн бу кәсијини дә Әјјуб садиг бәндә олараг јашады. Буну һарадан билирик? Һизгијал пејғәмбәр мәгаләмизин әсас ајәсиндәки сөзләрлә Әјјубу тәрифләјәндә Әјјуб бир нечә јүз ил иди ки вәфат етмишди.

19, 20. а) Һансы саһәләрдә Әјјуб пејғәмбәрин иман вә итаәт нүмунәсини изләјә биләрик? б) Һансы вәзијјәтләрдә биздән илаһи шәфгәт ҝөстәрмәк ҝөзләнилир?

¹⁹ Әјјубун иман вә итаәтини неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? Вәзијјәт вә шәраитимиздән асылы олмајараг, Јеһоваја һәјатымызда әсас јери ајырмалы, Она там етибар етмәли вә сидги-үрәкдән табе олмалыјыг. Билијимизин Әјјуб пејғәмбәрин билијиндән гат-гат чох олмасы, бизә белә давранмаға даһа артыг әсас верир. Мәсәлән, бизим Шејтан вә онун тактикасы һаггында әтрафлы мәлуматымыз вар (2 Кор. 2:11). Аллаһын әзаб-әзијјәтләрә нә үчүн изин вердијини јахшы билирик. Јери ҝәлмишкән, «Әјјуб» китабынын бу билијимиздә бөјүк ролу вар. Бундан әлавә Дәнјалын јаздығы пејғәмбәрликдән билирик ки, Аллаһын Падшаһлығы Иса Мәсиһин идарәси алтында олан һөкумәтдир вә тезликлә бүтүн әзаб-әзијјәтә бирдәфәлик сон гојаҹаг (Дән. 7:13, 14).

²⁰ Әјјубун һадисәси, һәмчинин бизә хатырладыр ки, әзаб чәкән диндашларымыза гаршы шәфгәтли олмалыјыг. Һәтта бәзән онлар Әјјуб кими дүшүнүлмәмиш сөзләр даныша биләр (Ваиз 7:7). Белә вәзијјәтләрдә ҝәлин онлары мүһакимә едиб гынамајаг, әксинә, онлара анлајыш вә шәфгәт ҝөстәрәк. Беләҹә, биз мәһәббәти вә мәрһәмәти бол олан Атамыз Јеһованы өрнәк ҝөтүрмүш оларыг (Зәб. 103:8).

21. 1 Бутрус 5:10 ајәсинә әсасән, Нуһ, Дәнјал вә Әјјуб пејғәмбәр Аллаһын көмәјини неҹә һисс етмишди?

²¹ Нуһ, Дәнјал вә Әјјуб пејғәмбәр фәргли заманларда вә фәргли мүһитдә јашаса да, һәр бири үзләшдији сынагдан алныачыг чыхмышды. Онларын әһвалатларыны охујанда инсанын ағлына һәвари Бутрусун јаздығы сөзләр ҝәлир: «Сонсуз лүтф саһиби Аллаһ, сиз гыса мүддәт әзаб чәкдикдән сонра тәлиминизи баша чатдыраҹаг, сизи ҝүҹлү, мәтин, сарсылмаз едәҹәк» (1 Бут. 5:10).

22. Нөвбәти мәгаләдә нә барәдә данышылаҹаг?

²² Јеһова Аллаһ һәвари Бутрус васитәсилә хидмәтчиләрини әмин едир ки, онлары ҝүҹлү, мәтин едәҹәк. Тәбии ки, бу сөзләр Онун буҝүнкү хидмәтчиләринә дә аиддир. Һәр биримиз Јеһовадан ҝүҹ алмаг вә Онун јолунда мәтин олмаг истәјирик. Бунун үчүн биз Нуһ, Дәнјал вә Әјјуб пејғәмбәрин иман вә итаәт нүмунәсини изләмәлијик. Онлара Јеһоваја садиг галмаға көмәк едән әсас амил Јеһованы јахындан танымалары олуб. Онлар һәмчинин Јеһованын бујруглары илә бағлы һәр шеји дәрк едирдиләр (Мәс. 28:5). Биз дә буну баҹарарыг. Нөвбәти мәгаләдә бу барәдә әтрафлы данышылаҹаг.