1, 2. Филиппидә баш верән һансы һадисәләр һәвари Булусун вә Силанын һәбсинә сәбәб олду? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

ҜЕҸӘЈАРЫСЫДЫР. Һәвари Булус вә Сила Филиппи шәһәриндәки дустагхананын дахили бөлмәсиндә һәбсдәдир. Ајагларына күндә вурулуб. О гәдәр дөјүлүбләр ки, бәдәнләри һәлә дә ҝөјнәјир (Һәв. 16:23, 24). Һәр шеј бир анын ичиндә баш вермишди. Онлары һеч бир хәбәрдарлыг етмәдән тутуб сүрүјә-сүрүјә базар мејданына апармыш, тез-тәләсик мәһкәмә чағырыб һакимләрин өнүнә чыхармышдылар. Әјинләриндәки палтары дартыб ҹырыб, өзләрини дә дәјәнәклә о ки вар дөјмүшдүләр (Һәв. 16:16—22). Бу ҹүр һагсызлыг олар?! Булус бу ҹүр мәһкәмәјә лајиг дејил, ахы о, Рома вәтәндашыдыр! *

² Булус гаранлыг бир һүҹрәдә отуруб олуб битәнләри ҝөтүр-гој едир. О, Филиппи сакинләринин һәрәкәти барәдә дүшүнүр. Һәвари Булусун сәјаһәт етдији диҝәр шәһәрләрдән фәргли олараг, бурада бир дәнә дә олсун јәһуди синагогу јохдур. Јәһудиләр  ибадәт үчүн шәһәр гапысындан чыхыб чајын гырағына ҝетмәли олурлар (Һәв. 16:13, 14). Ҝөрәсән нијә? Шәһәрдә синагогун олмасы үчүн ән азы он јәһуди кишиси олмалыдыр. Бәлкә, һеч о да јохдур? Филиппидә јашајан ҹамаат Рома вәтәндашы олмағы илә өјүнүрдү. Онлар үчүн һәтта бу өлкәнин икинҹи дәрәҹәли вәтәндашы олмаг белә фәхр иди (Һәв. 16:21). Бәлкә дә, Булус вә Сила јәһуди олдуғу үчүн онларын Рома вәтәндашы олдуғу һеч кимин ағлына ҝәлмир. Һәр неҹә олса да, онлар һагсыз јерә һәбс олунублар.

3. Нәјә ҝөрә һәбсә дүшмәси Булусу чашбаш гојмушду? Буна бахмајараг, о, һансы әһвал-руһијјәдә иди?

³ Чох ҝүман ки, һәвари Булус сон бир нечә ајда баш верәнләр һагда да дүшүнүр. Кичик Асијада, Еҝеј дәнизинин о бири тајында оланда мүгәддәс руһ она бәзи әразиләрдә тәблиғ етмәјә изин вермәмишди. Санки, ону башга әразијә јөнләндирмәјә чалышырды (Һәв. 16:6, 7). Мараглыдыр, һара? Троасда оланда о, рөја ҝөрүр. Рөјада бир нәфәр: «Македонијаја ҝәл», — дејә ондан хаһиш едир. Јеһовадан бу ҹүр ајдын ҝөстәриш алан кими Булус јола дүзәлир. (Һәвариләрин ишләри 16:8—10 ајәләрини охујун.) Бәс сонра нә баш верир? Македонијаја чатар-чатмаз ону һәбсә атырлар! Јеһова Булусун башына белә бир шејин ҝәлмәјинә нә үчүн изин вериб? Нә вахта гәдәр о, һәбсдә галаҹаг? Бу суаллар Булусу нараһат едирсә дә, о, иманынын зәифләмәсинә, севинҹинин итмәсинә јол вермир. Булусла Сила дуа едиб маһны охумаға, Аллаһы тәрәннүм етмәјә башлајырлар (Һәв. 16:25). Аллаһын вердији сүлһ һисси онларын үрәкләрини вә дүшүнҹәләрини сакитләшдирир.

4, 5. а) Һансы саһәдә вәзијјәтимиз Булусун вәзијјәти илә охшардыр? б) Булусун вәзијјәти гәфилдән неҹә дәјишди?

⁴ Һәвари Булус кими, ола билсин, сизин дә һәјатынызда елә анлар олуб ки, гәрар вермәк үчүн Аллаһа дуа етмисиниз вә мүгәддәс руһунун ҝөстәрдији јолла ҝетмәјә чалышмысыныз. Амма сонра башыныза һансыса проблемләр ҝәлиб, ја да һәјатынызда көклү дәјишикликләр етмәк мәҹбуријјәтиндә галмысыныз (Ваиз 9:11). Ҝеријә баханда исә, ола билсин, һәлә дә бу суалын ҹавабыны ахтарырсыныз: «Ахы нә үчүн Јеһова бу шејләрин баш вермәсинә изин верди?» Әҝәр беләдирсә, Јеһоваја етибарынызы итирмәдән чәтинлијә дөзмәјә сизә нә көмәк едә биләр? Бу суала ҹаваб тапмаг үчүн ҝәлин Булусла Силанын һадисәсинә гајыдаг.

⁵ Булус вә Сила маһны охујуб Аллаһы тәрәннүм едәркән ард-арда ҝөзләнилмәз һадисәләр баш верир: ҝүҹлү зәлзәлә олур, дустагхананын гапылары тајбатај ачылыр, бүтүн дустагларын гандаллары ачылыб јерә дүшүр. Сонра Булус интиһар етмәк истәјән ҝөзәтчијә мане олур. Бир мүддәт сонра һәмин ҝөзәтчи вә бүтүн ев әһли вәфтиз олунур. Сәһәриси ҝүн мүлки мәмурлар кешикчиләри ҝөндәрирләр ки, Булусла Силаны бурахсынлар. Кешикчиләр Булусҝилдән сәссиз-сәмирсиз шәһәри тәрк етмәләрини истәјирләр. Мәмурлар биләндә ки, онлар Рома вәтәндашыдыр, бөјүк сәһвә јол вердикләрини анлајырлар. Одур ки, Булусла Силаны шәһәрдән чыхана гәдәр мүшајиәт етмәк үчүн шәхсән өзләри ҝәлмәли олур. Амма Булусла Сила шәһәрдән ҝетмәздән әввәл јениҹә вәфтиз олунмуш Лидија баҹы илә сағоллашмаға ҝедир вә фүрсәтдән истифадә едиб баҹы-гардашлары да руһландырырлар (Һәв. 16:26—40). Вәзијјәтин бирдән-бирә белә дәјишәҹәји кимин ағлына ҝәләрди?!

6. Мәгаләдә сөһбәт нәдән ҝедәҹәк?

⁶ Баш верән бу һадисәләрдән нә өјрәнирик?  Јеһова ағласығмаз тәрздә вәзијјәти дәјишә биләр. Буна ҝөрә дә сынагларла үзләшәндә нараһат олмамалыјыг. Шүбһәсиз, бу һадисә һәвари Булуса дәрин тәсир бағышламышды. Буну Филиппидәки баҹы-гардашлара јаздығы мәктубдан ҝөрмәк олар. Мәктубда онлара нараһат олмамағы мәсләһәт ҝөрмүш вә Аллаһын онлара сүлһ верәҹәји барәдә јазмышды. Ҝәлин әввәлҹә Булусун Филиппилиләрә 4:6, 7 ајәләриндә јаздығы сөзләрә диггәт јетирәк. (Ајәләри охујун.) Сонра Мүгәддәс Китабдан Јеһованын ҝөзләнилмәдән вәзијјәти дәјишмәјә гадир олдуғуну ҝөстәрән диҝәр һадисәләри нәзәрдән кечирәҹәјик. Сонда исә Аллаһын сүлһүнүн бизә сынаглара таб ҝәтирмәјә вә Јеһоваја етибарымызы итирмәмәјә неҹә көмәк етдији һагда данышаҹағыг.

7. Һәвари Булус Филиппидәки баҹы-гардашлара јаздығы мәктубда һансы мәсләһәти вермишди? Биз онун мәсләһәтиндән нә өјрәнирик?

⁷ Шүбһәсиз, Филиппидәки баҹы-гардашлар Булусун мәктубуну охујанда онун башына ҝәлән һадисәләри хатырладылар. Јеһованын вәзијјәти бу ҹүр дәјишәҹәји онларын һеч ағлына да ҝәлмәзди. Булус бу мәктубла онлара нәји баша салмаг истәјирди? Демәк истәјирди ки, нараһат олмасынлар. Дуа етсинләр, онда Аллаһын сүлһүнү алаҹаглар. Һәвари Булус һәмчинин гејд едир ки, Аллаһын сүлһү һәр бир ағылдан үстүндүр. Бәс бу, нә демәкдир? Бәзи тәрҹүмәчиләр бу ифадәни «бүтүн хәјаллардан үстүн», «бүтүн инсан фикирләриндән уҹа» кими тәрҹүмә едибләр. Јәни Булус демәк истәјирди ки, Аллаһын сүлһү тәсәввүр едә билмәјәҹәјимиз дәрәҹәдә һејрәтамиздир. Бәзән проблемдән чыхыш јолунун олмадығыны дүшүнә биләрик. Анҹаг унутмајаг ки, Јеһова үчүн бу белә дејил. О, вәзијјәти ағласығмаз тәрздә дәјишмәјә гадирдир. (2 Бутрус 2:9 ајәсини охујун.)

8, 9. а) Һәвари Булусун Филиппидә һагсызлыгла үзләшмәси һансы немәтләрә јол ачды? б) Нәјә ҝөрә Филиппидәки баҹы-гардашлар Булусун мәсләһәтинә ҹидди јанашдылар?

⁸ Булусун башына ҝәлән һадисәдән сонракы он ил әрзиндә баш верәнләрин үзәриндә дүшүндүкҹә Филиппидәки баҹы-гардашларын иманы мөһкәмләнирди. Онун јаздыглары һәгигәт иди. Јеһова хидмәтчиләринин һагсызлыгла үзләшмәсинә јол версә дә, бу, «мүждәнин мүдафиәсиндә вә гануни танынмасында» ваҹиб рол ојнады (Филип. 1:7). Бу һадисә мүлки мәмурлара дәрс олмушду. Бундан сонра онлар һәмин шәһәрдә тәзә јаранмыш мәсиһи јығынҹағына гаршы чыхмаздан өнҹә јүз өлчүб бир бичәҹәкдиләр. Бәлкә дә, елә Булусун Рома вәтәндашы олдуғуну демәси сајәсиндә Лука бу әразидә гала билмишди. Беләҹә, Булусла Сила Филиппи шәһәриндән ҝедәндән сонра Лука бурадакы јени мәсиһиләрә дајаг олмушду.

⁹ Филиппидәки мәсиһиләр Булусун мәктубуну һансыса философун сөзү кими гәбул етмәдиләр. Онлар билирдиләр ки, Булус шәхсән өзү ҝүҹлү сынагларла үзләшиб. Һәтта о, бу мәктубу јазанда Ромада ев дустағы иди. Бунунла белә, ачыг-ајдын ҝөрүнүрдү ки, Булусда Аллаһын бәхш етдији сүлһ вар (Филип. 1:12—14; 4:7, 11, 22).

10, 11. Әҝәр һансыса проблем үрәјимизи үзүрсә, нә етмәлијик вә нәји ҝөзләмәлијик?

¹⁰ Һеч нәјә ҝөрә нараһат олмамаг вә Аллаһын сүлһүнү алмаг үчүн нә едә биләрик? Һәвари Булусун филиппилиләрә јаздығы мәктубдан ҝөрмәк олар ки, нараһатчылығын дәрманы дуадыр. Буна ҝөрә дә нараһатчылығыныз оланда дуада Аллаһа үз тутун. (1 Бутрус 5:6, 7 ајәләрини охујун.) Јеһоваја дуа едәндә әмин олун ки, О, сизин гајғынызы чәкир. Алдығыныз немәтләри хатырлајараг Аллаһа шүкүр  едә-едә дуа един. Јеһованын «дүшүндүјүмүз һәр бир шејдән гат-гат артығыны етмәјә гадир» олдуғуну јадынызда сахласаныз, Она олан етибарыныз артдыгҹа артаҹаг (Ефес. 3:20).

¹¹ Ола билсин, Булусла Сила кими, Јеһова сизин дә проблемләринизи гејри-ади шәкилдә һәлл едәҹәк. Бу, мөҹүзәви шәкилдә баш вермәсә дә, ән јахшы һәлл јолу олаҹаг (1 Кор. 10:13). Әлбәттә, бу о демәк дејил ки, биз һеч нә етмәдән кәнарда дуруб Јеһованын проблемимизи неҹә һәлл едәҹәјинә, вәзијјәти неҹә јолуна гојаҹағына бахмалыјыг. Һәмин вахт дуаларымыза ујғун давранмаг лазымдыр (Ром. 12:11). Дуаја ујғун давранмагла Јеһоваја сәмимијјәтимизи ҝөстәрәҹәјик вә бизә көмәк етмәси үчүн Она әсас верәҹәјик. Амма ејни заманда, биз бир шејин фәргинә вармалыјыг ки, Јеһова тәкҹә бизим хаһишимиз, истәјимиз чәрчивәсиндә һәрәкәт етмәјәҹәк. Јери ҝәләндә, О, бизи ағлымыза ҝәлмәјән тәрздә һејрәтләндирәҹәк. Бәли, Јеһова истәнилән вәзијјәти бизим хејримизә дәјишмәјә гадирдир. Буна әминлијимизи артырмаг үчүн ҝәлин Мүгәддәс Китабдан бәзи һадисәләрә нәзәр салаг.

12. а) Ашшур падшаһы Синахерибин һәдәләри гаршысында Һизгијјә нә етди? б) Јеһова мәсәләни неҹә јолуна гојду вә биз бундан нә өјрәнирик?

¹² Һәр дәфә Мүгәддәс Китабы охујанда Јеһованын еләдији һејрәтамиз ишләрә даир чохлу нүмунәләрә раст ҝәлирик. Һизгијјәнин һакимијјәти дөврүндә Ашшур падшаһы Синахериб Јерусәлимдән савајы Јәһуданын бүтүн гала шәһәрләрини истила етмишди (2 Пад. 18:1—3, 13). Инди онун һәдәфи Јерусәлим иди. Шәһәри белә бир тәһлүкәнин ҝөзләдијини ҝөрән Һизгијјә падшаһ нә етди? О, Јеһоваја үз тутуб дуа еләди вә мәсләһәт үчүн Јеһованын пејғәмбәри Әшијаја мүраҹиәт етди (2 Пад. 19:5, 15—20). Һизгијјә һәмчинин Синахериб падшаһын тәләб етдији хәраҹы вермәклә дә ағыллы давранды (2 Пад. 18:14, 15). Сонра о, шәһәрин мүһасирәјә узун мүддәт давам ҝәтирмәси үчүн һазырлыг ҝөрдү (2 Салн. 32:2—4). Бәс вәзијјәт неҹә һәлл олунду? Јеһова Аллаһ мәләјини ҝөндәриб бир ҝеҹәнин ичиндә Синахерибин 185 000 әсҝәрини гырды. Вәзијјәтин бу ҹүр һәлл олунаҹағыны һеч Һизгијјә өзү дә ҝөзләмирди! (2 Пад. 19:35).

13. а) Һәзрәти Јусифин башына ҝәләнләрдән нә өјрәнирик? б) Ибраһим пејғәмбәрин ханымы Сара һансы гејри-ади һадисә илә үзләшмишди?

¹³ Ҝәлин Јагубун оғлу Јусифин башына ҝәләнләрә диггәт јетирәк. Мисирдә һәбсдә оларкән онун һеч ағлына да ҝәлмәзди ки, нә вахтса бу өлкәдә фирондан сонра икинҹи адам олаҹаг вә аиләсини аҹлыгдан гуртараҹаг (Јар. 40:15; 41:39—43; 50:20). Һәгигәтән дә, Јеһова Јусифин ҝөзләдијиндән гат-гат артығыны еләди. Инди исә Јусифин улу нәнәси Саранын һадисәсинә бахаг. Һеч аһыл јашда олан Саранын ағлына ҝәләрдими  ки, бир ҝүн о, гуҹағында кәнизинин ушағыны јох, өз доғма өвладыны тутаҹаг? Јәгин ки, бу, Саранын јатса, јухусуна да ҝирмәзди (Јар. 21:1—3, 6, 7).

14. Јеһоваја етибар етмәк үчүн һансы әсасымыз вар?

¹⁴ Дүздүр, биз јени дүнја ҝәлмәздән өнҹә Јеһованын бүтүн проблемләримизи мөҹүзәви шәкилдә арадан галдыраҹағыны ҝөзләмирик. Нә дә ки, Јеһовадан һәјатымызда гејри-ади шејләр етмәсини уммуруг. Амма бир шеји билирик ки, кечмишдә өз хидмәтчиләринә һејрәтамиз шәкилдә көмәк едән Аллаһ елә һәмин Аллаһдыр. (Әшија 43:10—13 ајәләрини охујун.) Буну билмәк Она етибарымызы мөһкәмләндирир. Әмин олуруг ки, Онун ирадәсини там шәкилдә иҹра едә билмәјимиз үчүн Аллаһ бизә лазым олан ҝүҹү верәҹәк (2 Кор. 4:7—9). Бу һадисәләрдән нә өјрәнирик? Һизгијјәнин, Јусифин, Саранын нүмунәләри ҝөстәрир ки, Јеһоваја садиг галсаг, О, бизим үчүн дә мүмкүнсүзү мүмкүн едәҹәк!

15. Аллаһын сүлһүнү итирмәмәк үчүн нә едә биләрик вә бу, нәјин сајәсиндә мүмкүндүр?

¹⁵ Неҹә едә биләрик ки, проблемләримиз башымыздан ашса да, Аллаһын сүлһүнү итирмәјәк? Бунун үчүн Јеһова илә сых мүнасибәтимизи горумалыјыг. Аллаһла достлуғумуз Мәсиһин өз ҹаныны уғрумузда гурбан вермәси сајәсиндә мүмкүн олуб. Фидјә Јеһованын мөһтәшәм ишләриндән биридир. Мәһз фидјә васитәсилә Јеһова бизим ҝүнаһларымызы бағышлајыр. Бу, бизә тәмиз виҹдан бәхш едир вә Она јахынлашмағымыза јол ачыр (Јәһ. 14:6; Јаг. 4:8; 1 Бут. 3:21).

16. Аллаһын сүлһүнүн бизә һансы фајдасы вар? Нүмунә әсасында изаһ един.

¹⁶ «Аллаһын һәр бир ағылдан үстүн олан сүлһү»нүн бизә бөјүк фајдасы вар. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, Аллаһын сүлһү «үрәјинизи вә фикирләринизи Мәсиһ Иса васитәсилә горујаҹаг» (Филип. 4:7). Орижинал мәтндә истифадә олунан «горумаг» сөзү һәрби терминдир вә гәдимдә шәһәри дүшмән һүҹумундан горујан һәрби гарнизона аид едилирди. Филиппи шәһәринин әһалисини дә белә бир гарнизон мүһафизә едирди. Буна ҝөрә онлар ҝеҹәләр раһат јатырдылар. Ејнилә, Аллаһын сүлһү дә бизим үрәјимизи вә фикирләримизи һәр ҹүр нараһатчылыглардан мүһафизә едир. Биз билирик ки, Јеһова бизим гајғымызы чәкир вә рифаһымызы истәјир (1 Бут. 5:10). Буну билмәк истәнилән нараһатчылығын вә руһ дүшкүнлүјүнүн өһдәсиндән ҝәлмәјә бизә көмәк едир.

17. Ҝәләҹәјә ҝөрә нараһат олмамаға бизә нә көмәк едә биләр?

¹⁷ Тезликлә бәшәријјәт бөјүк мүсибәтлә үзләшәҹәк (Мәт. 24:21, 22). Биз билмирик, һәр биримизлә фәрди олараг нә баш верәҹәк. Амма һәмин ҝүнә ҝөрә нараһат олмаға һеч бир әсас јохдур. Јеһованын едәҹәји һәр шеји хырдалығына кими билмәсәк дә, Онун неҹә Аллаһ олдуғуну јахшы билирик. Мүгәддәс Китабдакы әһвалатлардан ҝөрдүк ки, вәзијјәт неҹә олурса олсун, Јеһова Өз истәјини һәмишә һәјата кечириб, һәтта бәзән буну ағласығмаз тәрздә едиб. Биз дә һәјатымызда бу ҹүр шејләр јашадыгҹа Аллаһын һәр бир ағылдан үстүн олан сүлһүнүн башга тәрәфдән шаһиди олаҹағыг.