1. Мүгәддәс Китаб Јеһова һаггында һансы тәсәлливериҹи һәгигәти ачыглајыр?

ИСТӘЈӘРДИНИЗ КИ, инсанлар сизин һаггынызда дәринизин рәнҝи, үз гурулушунуз, јахуд бәдән өлчүләриниз әсасында нәтиҹә чыхарсын? Јәгин истәмәздиниз. Нә хошдур ки, Јеһованын бизим һаггымызда фикирләри заһири амилләрә әсасланмыр. Мисал үчүн, Ишмуил пејғәмбәр Јәссәнин оғулларына нәзәр јетирәндә Јеһованын ҝөрдүјүнү ҝөрмәди. Јеһова она демишди ки, Јәссәнин оғулларындан бири Исраилин падшаһы олаҹаг. Јеһова кими сечмишди? Ишмуил Јәссәнин бөјүк оғлу Әлјабы ҝөрәндә деди: «Бах бу, Јеһованын мәсһ олунмушудур ки, вар». Әлјабда падшаһ ҝөрүнүшү вар иди. Лакин Јеһова Ишмуилә деди: «Онун ҝөркәминә, бој-бухунуна бахма, чүнки ону рәдд етмишәм». Бундан нә өјрәнирик? Јеһова сөзүнә давам едир: «Инсан заһири ҝөрүр, Аллаһ исә үрәји» (1 Ишм. 16:1, 6, 7).

2. Јәһја 7:24 ајәсиндә гејд олундуғу кими, нәјә ҝөрә инсанлары сәтһи мүһакимә етмәмәлијик? Нүмунә чәкин.

² Гејри-камил инсанлар олдуғумуз үчүн һамымыз башгаларыны сәтһи мүһакимә етмәјә, јәни онлар һагда заһири шејләрә әсасән нәтиҹә чыхармаға мејиллијик. (Јәһја 7:24 ајәсини охујун.) Тәкҹә ҝөзлә ҝөрүнән шејләрә диггәт јетирсәк, инсан һаггында чох аз шеј өјрәнә биләрик. Мисал үчүн, һәким нә гәдәр савадлы, нә гәдәр тәҹрүбәли олурса-олсун, пасијентә садәҹә бахмагла онун хәстәлији һагда чох шеј өјрәнә билмәз. О, пасијентин кечмишдә һансы хәстәликләр кечирдијини, емосионал дурумуну вә диҝәр симптомлары өјрәнмәк истәјирсә, ону диггәтлә динләмәлидир. Һәтта ола билсин, онун дахили вәзијјәтини ҝөрмәк үчүн рентҝендән кечмәсини мәсләһәт биләҹәк. Әкс һалда, һәким сәһв диагноз гоја биләр. Буна бәнзәр тәрздә, биз дә садәҹә  хариҹи амилләрә фикир версәк, баҹы-гардашларымызы там баша дүшә билмәјәҹәјик. Онларын дахилән неҹә инсан олдуғуну ҝөрмәјә чалышмалыјыг. Тәбии ки, биз үрәкләри охуја билмирик, буна ҝөрә дә башгаларыны һеч вахт Јеһова гәдәр анламајаҹағыг. Бунунла белә, баҹардығымыз гәдәр Јеһоваја бәнзәмәјә чалышмалыјыг. Буну неҹә едә биләрик?

3. Мәгаләдә арашдыраҹағымыз нүмунәләр Јеһоваја бәнзәмәјә неҹә көмәк едәҹәк?

³ Јеһова Өз хидмәтчиләри илә неҹә давраныр? Онлары динләјир. Һәјатда јашадыгларыны, вәзијјәтләрини нәзәрә алыр. Онлара шәфгәт ҝөстәрир. Мәгаләдән ҝөрәҹәјик ки, Јеһова бу хүсусијјәтләри Јунус, Илјас, Һәҹәр вә Лутла рәфтарында неҹә тәзаһүр етдирмишди вә биз баҹы-гардашларымызла мүнасибәтдә Ондан неҹә өрнәк ала биләрик.

4. Јунус һагда мәнфи фикирдә олмағымыза нә сәбәб ола биләр?

⁴ Илк бахышдан бизә елә ҝәлә биләр ки, Јунус етибарсыз, һәтта сәдагәтсиз инсан иди. О, Јеһованын бирбаша ҝөстәриши илә Нејнәва шәһәринә һөкм хәбәрини чатдырмалы иди. Амма итаәт етмәк әвәзинә, Јунус «Јеһовадан гачмаг үчүн» әкс истигамәтә ҝедән ҝәмијә минди (Јун. 1:1—3). Сиз икинҹи дәфә бу иши Јунуса тапшырардыныз? Јәгин ки, јох. Амма Јеһова Јунусу икинҹи шанса лајиг билди (Јун. 3:1, 2).

5. Јунус 2:1, 2, 9 ајәләриндән Јунус һагда нә өјрәндиниз?

⁵ Јунусун дуасындан онун әслиндә неҹә бири олдуғу үзә чыхыр. (Јунус 2:1, 2, 9 ајәләрини охујун.) Сөзсүз ки, Јунус Јеһоваја дәфәләрлә дуа етмишди. Балығын гарнында етдији дуа ҝөстәрир ки, ону садәҹә тапшырыгдан гачан бир инсан кими танымамалыјыг. Дуасындан ҝөрмәк олар ки, о, тәвазөкар, миннәтдар инсан иди вә Јеһоваја итаәт етмәји гәт етмишди. Тәәҹҹүблү дејил ки, Јеһова диггәтини Јунусун сәһвинә ҹәмләмәди, әксинә, онун дуасына ҹаваб верди вә пејғәмбәри олараг галмасына изин верди!

6. Һансы сәбәбләрә ҝөрә башгаларыны диггәтлә динләмәк үчүн сәј ҝөстәрмәјә дәјәр?

⁶ Тәвазөкар вә сәбирли олмалыјыг ки, башгаларыны диггәтлә динләјә биләк. Ән азы үч сәбәбә ҝөрә сәј ҝөстәрмәјә дәјәр. Биринҹиси, дәрһал јанлыш нәтиҹә чыхармаға тәләсмәјәҹәјик. Икинҹиси, диндашларымызын һиссләринә вә нијјәтләринә анлајышла јанашаҹағыг вә бу, онлара гаршы даһа шәфгәтли  олмаға көмәк едәҹәк. Үчүнҹүсү, һәтта инсана өзүнү һансыса јөндән даһа јахшы танымаға көмәк едә биләрик. Чүнки бәзән инсан өз һиссләрини јалныз ифадә едәндән сонра анлајыр (Мәс. 20:5). Асијада јашајан бир ағсаггал дејир: «Јадымдадыр, бир дәфә динләмәдән данышмышдым. Баҹыја демишдим ки, она јығынҹагда вердији шәрһләри јахшылашдырмаг лазымдыр. Сонрадан өјрәндим ки, баҹы јахшы охумағы баҹармыр вә шәрһ вермәк үчүн чох чалышмалы олур». Бәли, һәр бир ағсаггалын мәсләһәт вермәздән өнҹә фактлары динләмәси олдугҹа ваҹибдир! (Мәс. 18:13).

7. Јеһованын Илјас пејғәмбәрә гаршы давранышындан нә өјрәнирик?

⁷ Бәзи баҹы-гардашларымыз үчүн кечмишдә јашадыгларына, алдыглары тәрбијәјә вә ја хасијјәтләринә ҝөрә һиссләри һагда данышмаг чәтиндир. Неҹә едә биләрик ки, үрәкләрини ачыб бизә данышмаг онлара асан олсун? Ҝәлин ҝөрәк Јеһова Изәбилин әлиндән гачан Илјас пејғәмбәрлә неҹә давранмышды. Илјасын Аллаһа үрәјини ачыб бошалтмасы ҝүнләр чәкди. Јеһова ону диггәтлә динләди. Сонра ону үрәкләндирди вә ваҹиб бир иш тапшырды (1 Пад. 19:1—18). Бәзән баҹы-гардашларымызын ҝәлиб бизимлә раһат данышмасы үчүн мүәјјән вахт ҝәрәкдир, амма јалныз һиссләрини бөлүшдүкләри тәгдирдә онлары анлаја биләрик. Јеһовадан өрнәк алыб сәбирли олсаг, онларын етибарыны газана биләрик. Һиссләрини бөлүшмәјә һазыр олдуглары вахт исә онлары диггәтлә динләмәлијик.

8. Јарадылыш 16:7—13 ајәләринә әсасән, Јеһова Һәҹәрә неҹә көмәк етди?

⁸ Сарајын кәнизи Һәҹәр Ибрамын арвады оландан сонра ағылсызлыг етди. О, һамилә галанда ушағы олмајан Сараја јухарыдан ашағы бахмаға башлады. Вәзијјәти о һәддә чатдырды ки, Сарај онунла пис рәфтар етди. Ахырда Һәҹәр евдән гачмалы олду (Јар. 16:4—6). Гејри-камил инсан илк бахышдан бу вәзијјәтдә Һәҹәри «залым» адландырыб, «она һагг олду» дејә дүшүнә биләр. Амма Јеһова Һәҹәр һагда бу ҹүр фикирләшмирди. О, мәләјини Һәҹәрин јанына ҝөндәрди. Мәләк ону тапыб дүшүнҹәсинә дүзәлиш етмәсинә көмәк етди, сонра она хејир-дуа верди. Һәҹәр анлады ки, Јеһованын нәзәри онун үзәриндәдир вә О, бүтүн вәзијјәтдән аҝаһдыр. Бу, Һәҹәрә о гәдәр јахшы тәсир етди ки, Јеһова һагда «Сән һәр шеји ҝөрән Аллаһсан!» деди. (Јарадылыш 16:7—13 ајәләрини охујун.)

9. Јеһова Һәҹәрлә рәфтарында нәји нәзәрә алды?

⁹ Јеһова Һәҹәр һагда һәр шеји билирди. О, Һәҹәрин кечмишиндән вә нәләрдән кечдијиндән аҝаһ иди (Мәс. 15:3). Һәҹәр ибрани аиләсиндә јашајан бир мисирли иди. Бәлкә, һәрдән о өзүнү јад кими һисс едирди? Бәлкә, аиләси үчүн, бөјүјүб боја-баша чатдығы дијар үчүн дарыхырды? Үстәлик, о, Ибрамын јеҝанә арвады дејилди. Дүздүр, Јеһованын әзәли нијјәтиндә олмаса да, бир мүддәт бәзи мөмин кишиләрин бирдән чох арвады олуб (Мәт. 19:4—6). Вә тәәҹҹүблү дејил ки, бу ҹүр никаһлар гысганҹлыға вә нифрәтә сәбәб олурду. Јеһова Һәҹәрин Сараја гаршы һөрмәтсизлијинә ҝөз јуммады, амма онун һиссләрини вә вәзијјәтини дә нәзәрә алды.

10. Баҹы-гардашлары даһа јахындан неҹә таныја биләрик?

¹⁰ Јеһовадан өрнәк алараг биз дә бир-биримизи анламаға чалышмалыјыг. Баҹы-гардашларынызы даһа јахындан таныјын. Ҝөрүшдән әввәл вә сонра үнсијјәт един, хидмәтдә әмәкдашлыг един, имкан дахилиндә,  јемәјә дәвәт един. Онда ҝөрәҹәксиниз ки, кәнардан сојуг ҝөрүнән баҹы, әслиндә, утанҹаг имиш, маддијјат далынҹа гачдығыны һесаб етдијиниз гардаш, әслиндә, чох сәхавәтли имиш, јахуд чох вахт јығынҹаға ҝеҹикән аилә тәгибләрә мәруз галырмыш (Әјј. 6:29). Сөз јох ки, биз башгаларынын ишинә гарышан бир инсан ким танынмаг истәмәздик (1 Тим. 5:13). Амма диндашларымыз вә онларын вәзијјәти һагда мүәјјән шејләри билмәјимиз онлары даһа јахшы баша дүшмәјимизә көмәк едә биләр.

11. Нәјә ҝөрә ағсаггаллар баҹы-гардашлары јахшы танымалыдыр?

¹¹ Хүсусилә дә ағсаггаллар гајғыларыны чәкдикләри баҹы-гардашлары јахшы танымалыдыр. Рајон нәзарәтчиси кими хидмәт едән Артур гардашын нүмунәсинә нәзәр салаг. О, бир ағсаггалла бирҝә утанҹаг, өзүнә гапалы бир баҹыны зијарәт етмишди. Артур гардаш дејир: «Өјрәндик ки, аилә гурандан бир нечә ил сонра баҹынын әри вәфат едиб. Һәјатынын ағыр кечмәсинә бахмајараг, о, ики гызына да Јеһоваја севҝи ашылајыб вә онлар Јеһованын сәдагәтли хидмәтчиләридир. Лакин ҝет-ҝедә баҹымызын ҝөрмә габилијјәти зәифләјирди, үстәлик, депрессијадан әзијјәт чәкирди. Буна бахмајараг, онун Јеһоваја севҝиси вә иманы мөһкәм галмышды. Ҝөрдүк ки, баҹымыздан нүмунә ҝөтүрүләси чох шеј вар» (Филип. 2:3). Бу рајон нәзарәтчиси Јеһованын нүмунәсини изләјирди. Јеһова гузуларыны јахшы таныјыр, онларын чәкдији әзаблардан аҝаһдыр (Чых. 3:7). Ағсаггаллар да сүрүнү јахшы таныјанда онлара даһа јахшы көмәк едә билирләр.

12. Бир баҹынын диндашыны јахындан танымасы һансы нәтиҹәни верди?

¹² Сизи гыҹыгландыран диндашынызы јахындан танымаг, она даһа анлајышла јанашмағыныза көмәк едә биләр. Бир нүмунәјә нәзәр салын. Асијада јашајан бир баҹы дејир: «Јығынҹағымыздакы бир баҹы чох һүндүрдән данышырды. Дүшүнүрдүм ки, онда етика гајдалары чатышмыр. Лакин баҹы илә хидмәтә чыханда өјрәндим ки, о, әввәлләр валидејнләринә базарда балыг сатмаға көмәк едирмиш. Мүштәриләри ҹәлб етмәк үчүн уҹадан данышмалы олурмуш». Баҹы сөзүнә әлавә едир: «Анладым ки, баҹы-гардашларымы баша дүшмәк үчүн онлары јахындан танымалыјам». Диндашларынызы даһа јахшы танымаг үчүн сәј ҝөстәрмәк ҝәрәкдир. Бунунла белә, Мүгәддәс Китабын «үрәјинизи ҝениш ачын»  мәсләһәтинә әмәл етсәниз, «һәр ҹүр инсан»ы севән Јеһовадан өрнәк алмыш олаҹагсыныз (1 Тим. 2:3, 4; 2 Кор. 6:11—13).

13. Јарадылыш 19:15, 16 ајәләринә әсасән, Лут ләнҝијәндә мәләкләр нә етди вә нә үчүн?

¹³ Лут һәјатынын һәлледиҹи анында Јеһованын вердији ҝөстәришләрин мүгабилиндә ләнҝ тәрпәнирди. Ики мәләк онун јанына ҝәлиб аиләсини Сәдумдан чыхармағы тапшырды. Нәјә ҝөрә? Онлар: «Биз бу јерин күлүнү ҝөјә совураҹағыг», — дедиләр (Јар. 19:12, 13). Сәһәриси ҝүн Лутла аиләси һәлә дә евдә иди. Буна ҝөрә дә мәләкләр ону јенә хәбәрдар етдиләр. Амма «Лут ләнҝ тәрпәнирди». Ола билсин, Лутун Јеһованын ҝөстәришләрини сајмадығыны, һәтта Она итаәтсизлик етдијини дүшүнә биләрик. Амма Јеһова Лутдан әлини үзмәди. «Јеһованын она рәһми ҝәлдијиндән» мәләкләр онун аилә үзвләринин әлиндән тутуб шәһәрдән чыхардылар. (Јарадылыш 19:15, 16 ајәләрини охујун.)

14. Јеһованын Лута рәһм етмәсинә нәләр сәбәб ола биләрди?

¹⁴ Јеһованын Лута рәһм етмәсинин бир нечә сәбәби ола биләр. Ола билсин, о, шәһәрин кәнарындакы инсанлардан горхдуғу үчүн евдән дәрһал чыхмады. Һәмчинин башга тәһлүкәләр дә вар иди. Јәгин ки, Лутун ики падшаһын јахынлыгдакы дәрәдә гатранла долу чухурлара дүшдүјүндән хәбәри вар иди (Јар. 14:8—12). Бир аилә башчысы кими, о, арвадына вә ушагларына ҝөрә нараһат иди. Үстәлик, Лут варлы инсан иди вә ола билсин, Сәдумда ҝөзәл еви вар иди (Јар. 13:5, 6). Дүздүр, бунларын һеч бири онун Јеһоваја дәрһал итаәт етмәмәсинә һагг газандырмыр. Амма Јеһова диггәтини Лутун сәһвләринә ҹәмләмәди, Онун ҝөзүндә Лут «салеһ адам» иди (2 Бут. 2:7, 8).

15. Инсанын һәрәкәтини мүһакимә етмәкдәнсә, нә етмәлијик?

¹⁵ Диндашынызын һәрәкәтини мүһакимә етмәкдәнсә, онун һансы һиссләр кечирдијини баша дүшмәк үчүн әлиниздән ҝәләни един. Авропадан олан Вероника адлы бир баҹы бу ҹүр давранмаға чалышмышды.  О дејир: «Бир баҹы һәмишә гашгабаглы ҝөрүнүрдү. О, һамыдан ҝен ҝәзирди. Бәзән јахынлашыб онунла данышмаға чәкинирдим. Амма дүшүндүм ки, мән онун вәзијјәтиндә олсајдым, доста еһтијаҹым оларды. Буна ҝөрә дә ондан нә үчүн кефсиз олдуғуну сорушмаг гәрарына ҝәлдим. Вә о мәнә үрәјини ачды! Инди ону даһа јахшы баша дүшүрәм».

16. Нәјә ҝөрә шәфгәтли олмағы өјрәнмәк үчүн Јеһоваја дуа етмәлијик?

¹⁶ Бизи јалныз Јеһова там шәкилдә баша дүшүр (Мәс. 15:11). Она ҝөрә дә Јеһоваја дуа един ки, инсанлара Онун кими бахмағыныза вә шәфгәт ҝөстәрмәји өјрәнмәјинизә көмәк етсин. Дуа Анжела адлы баҹыја даһа ҹаныјанан олмаға көмәк едиб. Онун бир баҹы илә мүнасибәтиндә ҝәрҝинлик јаранмышды. Анжела етираф едир: «Үрәјимдән ону гынамаг, ондан узаг ҝәзмәк кечирди. Анҹаг сонра Јеһоваја дуа етдим ки, баҹыја анлајышла јанашмағыма көмәк етсин». Јеһова Анжеланын дуасына ҹаваб верди? О дејир: «Биз бирҝә тәблиғә чыхдыг вә сонра саатларла сөһбәт етдик. Ону шәфгәтлә динләдим. Инди ону даһа чох севирәм вә она дәстәк олмаг нијјәтиндәјәм».

17. Нә етмәјә гәтијјәтли олмалыјыг?

¹⁷ Баҹы-гардашларынызы шәфгәтинизә лајиг олуб-олмајанлара ајырмамалысыныз. Јунус, Илјас, Һәҹәр вә Лут кими, онлар да чәтинликләрлә үзләшир. Һәрдән елә олур ки, онлар өз сәһвләри уҹбатындан әзијјәт чәкир. Әслинә галса, бәзән һәр биримиз өз башымыза иш ачырыг. Одур ки, Јеһованын биздән бир-биримизин дәрдинә шәрик олмағы ҝөзләмәси јериндәдир (1 Бут. 3:8). Јеһоваја итаәт едәндә һејрәтамиз вә мүхтәлиф инсанлардан ибарәт үмумдүнја аиләмиздәки бирлији мөһкәмләндиририк. Буна ҝөрә дә ҝәлин баҹы-гардашларымызы динләмәјә, танымаға вә онлара шәфгәт ҝөстәрмәјә гәтијјәтли олаг.