АРХИВИМИЗДӘН
Португалијада Падшаһлыг тохуму. Илк сәпин
АТЛАНТИК дәнизинин далғалары Авропаја истигамәт алан ҝәмијә чырпыныр, сәрнишинләрдән бири — Ҹорҹ Јанг фикрә далыб. О, ҝеридә гојдуғу Бразилија өлкәсиндә Аллаһын Падшаһлығы уғрунда ҝөрдүјү ишләри бөјүк мәмнунлугла хатырлајыр *. Сонра Ҹорҹ гардаш диггәтини јени тәјинатына ҹәмләјир. Инди о, тәблиғчиләрин, демәк олар ки, ајаг басмадығы Испанија вә Португалија өлкәләринә үз тутуб. О, һәмин өлкәләрдә Ҹозеф Рутерфорд гардашын мәрузәләр сөјләмәси үчүн тәдбир ҝөрмәји вә 300 000 буклет пајламағы планлашдырыр.
1925-ҹи илин јаз ајларыдыр. Ҹорҹ гардаш Лиссабона чатанда гармагарышыглығын шаһиди олур. 1910-ҹу илдә баш верән республика ингилабы монархијаја сон гојмуш вә нәтиҹәдә католик килсәсинин нүфузуну зәифләтмишди. Әһали даһа чох азадлыг әлдә етсә дә, өлкәдә вәтәндаш иғтишашлары сәнҝимәк билмирди.
Ҹорҹ гардаш Рутерфорд гардашын мәрузә сөјләмәси үчүн тәзәҹә тәдбир ҝөрмүшдү ки, һөкумәт өлкәдә баш верән чеврилиш ҹәһдинә ҝөрә һәрби вәзијјәт елан едир. Британија вә Үмумдүнја Библија Ҹәмијјәти Ҹорҹ гардашы бурада бөјүк тәгибләрлә үзләшәҹәји барәдә хәбәрдар едир. Буна бахмајараг, Ҹорҹ гардаш Камоеш адына орта мәктәбин идман залында ҝөрүш кечирмәк үчүн иҹазә истәјир вә хаһиши тәмин олунур!
Мајын 13-ү, Рутерфорд гардашын мәрузә сөјләмәси үчүн тәјин олунан ҝүн јетишир. Һамыны мараг бүрүмүшдү. Биналарын үстүндә асылан афишаларда, гәзетләрин елан бөлмәләриндә әһали «Јер үзүндә әбәди јашамағын јолу» адлы мәрузәјә дәвәт олунурду. Дин хадимләри өз гәзетләриндә дәрһал мәгалә дәрҹ едиб охуҹуларыны хәбәрдар етмишдиләр ки, өзләрини јени ҝәлмиш «јаланчы пејғәмбәрләрдән» ҝөзләсинләр. Әлејһдарлар идман залынын ҝиришиндә дајаныб Рутерфорд гардашын өјрәтдији тәлимләрә зидд мәлуматларла долу минләрлә буклет пајлајырды.
Бунунла белә, залда тәхминән 2000 нәфәр вар иди, јер олмадығына ҝөрә бир о гәдәр адам да ичәри ҝирә билмәмишди. Бәзи мараг долу инсанлар кәндирдән олан нәрдиванлара дырмашыб гулаг асырды, диҝәрләри идман аваданлыгларынын үстүнә чыхыб отурмушду.
Лакин һәр шеј јағ кими ҝетмәди. Әлејһдарлар һај-күј салыр, отураҹаглары сындырырды. Амма Рутерфорд гардаш тәмкинини позмурду. Инсанларын ону даһа јахшы ешитмәси үчүн масанын үстүнә чыхмышды. Гардаш мәрузәсини ҝеҹәјарысына аз галмыш битирди. 1200-дән чох инсан Мүгәддәс Китаб дәрсинә башламаг үчүн адларыны вә үнванларыны јазыб сахлады. Нөвбәти ҝүн бир гәзетдә Рутерфорд гардашын мәрузәси барәдә мәгалә дәрҹ олунду («O Século»).
1925-ҹи илин сентјабр ајындан «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын португал дилиндә бурахылышы Португалијада чап олунмаға башлајыр. (Әввәлләр португал дилиндә олан нәшрләр Бразилијада чап олунурду.) Һәмин вахтлар Бразилијада јашајан Вирҹилјо Фергусон адлы бир Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчысы Падшаһлығын ишинә көмәк етмәк үчүн Португалијаја көчмәји планлашдырыр. Бундан өнҹә о, Мүгәддәс Китаб тәдгигатчыларынын Бразилија филиалында Ҹорҹ гардашла бирҝә чијин-чијинә чалышмышды. Чох кечмәмиш Вирҹилјо гардаш һәјат јолдашы Лизи илә бирҝә јола дүшәрәк јенидән Ҹорҹ гардашла әмәкдашлыға башлајыр. Онлар бура лап вахтында ҝәлмишди, чүнки тезликлә Ҹорҹ гардаш тәблиғ етмәк үчүн башга әразиләрә, о ҹүмләдән Совет Иттифагы өлкәләринә ҝедәҹәкди.
Португалијада һәрби чеврилиш заманы диктатуранын гурулмасы илә тәблиғ ишимизә тәгибләр чохалыр. Вирҹилјо гардаш ҹәсарәтлә Мүгәддәс Китаб тәдгигатчыларындан ибарәт кичик бир групу горумаг үчүн тәдбирләр ҝөрүр. О, евиндә мүнтәзәм олараг ибадәт ҝөрүшләринин кечирилмәси үчүн иҹазә истәјир. 1927-ҹи илинин октјабр ајында иҹазә верилир.
Португалијада диктаторлуғун биринҹи илиндә «Ҝөзәтчи гүлләси» журналына абунә оланларын сајы тәхминән 450 нәфәрә чатыр. Бундан әлавә, буклетләр вә брошүрләр васитәсилә һәгигәт сөзү Португалија мүстәмләкәләринин дөрд бир јанына — Ангола, Азор адалары, Кабо-Верде, Гоа, Мадејра, Мозамбик, Шәрги Тимор әразиләринә јајылыр.
1929-ҹу илдә Мануел де Силва Жордан адлы португалијалы бир бағбан Лиссабона ҝәлир. Бразилијада јашадығы вахт о, Ҹорҹ гардашын етдији мәрузәләри ешитмиш вә бунун һәгигәт олдуғуну дәрһал анламышды. О, тәблиғ ишини ҝенишләндирмәкдә Вирҹилјо гардаша көмәк етмәји арзулајырды, буна ҝөрә дә китабпајлајан кими хидмәт етмәјә башлајыр. (О вахтлар өнҹүлләр китабпајлајан адланырды.) Беләҹә, Мүгәддәс Китаба әсасланан нәшрләрин чапы вә пајланылмасы ишинин јахшы тәшкил олунмасы илә Лиссабондакы јени јығынҹаг ҝүндән-ҝүнә чичәкләнмәјә башлајыр!
1934-ҹү илдә Фергусон аиләси Бразилијаја гајытмалы олур. Артыг Падшаһлыг тохуму сәпилмишди. Испанија вәтәндаш мүһарибәси вә Икинҹи Дүнја мүһарибәси дөврүндә Авропаны бүрүјән чеврилишләр заманы Португалијадакы кичик груп руһани ҹәһәтдән сағ галды. Онлар мүәјјән мүддәт көмүр кими көзәрсәләр дә, 1947-ҹи илдә бура илк Ҝилад мәзуну хүсуси тәјинатлы мүждәчи Ҹон Кук ҝәләндә бу оҹаг јенидән аловланмаға башлады. Бундан сонра Падшаһлыг мүждәчиләринин сајы дурмадан артды. Һәтта 1962-ҹи илдә һөкумәт Јеһованын Шаһидләринин фәалијјәтини гадаған едәндә дә артым давам едир. 1974-ҹү илин декабр ајында Јеһованын Шаһидләри рәсми гејдијјатдан кечән заман өлкәдә 13 000-дән чох тәблиғчи вар иди.
Бу ҝүн Португалијада, һәмчинин Азор вә Мадејра адалары да дахил, португалдилли бир нечә адада Аллаһын Падшаһлығы һагда хош хәбәри јајан 50 000-дән чох тәблиғчи вар. Бу тәблиғчиләрин арасында 1925-ҹи илдә Рутерфорд гардашын тарихи мәрузәсини динләјәнләрин үчүнҹү нәсил өвладлары да вар.
Биз Аллаһымыз Јеһоваја вә «башга халглар үчүн Мәсиһ Исанын хидмәтчиси» кими хош хәбәрин јајылмасы ишиндә өндәрлик едән ҹәсарәтли баҹы-гардашлара үрәкдән миннәтдарыг (Ром. 15:15, 16). (Португалијадакы архивимиздән.)
^ абз. 3 «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 2014-ҹү ил 15 мај сајынын 31 вә 32-ҹи сәһифәләриндә јерләшән «Һәлә ҝөрүләси чох иш вар» адлы мәгаләјә баха биләрсиниз.