1. Јусиф һансы сынагла үзләшмишди вә бу сынагдан неҹә чыхды?

 ЈАГУБУН оғлу Јусиф чәтин бир сынагла үзләшмишди. Ағасынын арвады она «мәнимлә јат» дејәрәк әхлагсыз тәклиф етмишди. Јусиф онун сөзүнә ујмады. Кимдәсә суал јарана биләр: «Нәјә ҝөрә Јусиф бу тәклифи рәдд етди?» Һәмин вахт онун ағасы Фитфир евдә јох иди. Үстәлик, Јусиф һәмин евдә гул иди, гадынын истәдијини етмәсәјди, о, Јусифин ҝүнүнү гара едә биләрди. Буна рәғмән, Јусиф гадынын тәкидләринә гаршы дурду. Нәјә ҝөрә? О белә демишди: «Инди мән неҹә белә бир јаманлыг едиб Аллаһа гаршы ҝүнаһ ишләјә биләрәм?» (Јар. 39:7—12).

2. Јусиф зинанын Аллаһа гаршы ҝүнаһ олдуғуну һарадан билирди?

² Јусиф зинанын Аллаһа гаршы ҝүнаһ олдуғуну һарадан билирди? Ахы Мусанын ганунундакы «зина етмәјин» әмри бу һадисәдән ән азы ики јүз ил сонра верилмишди (Чых. 20:14). Јусиф Јеһованы јахшы таныјырды. Баша дүшүрдү ки, Јеһова әхлагсызлығы бәјәнмәз. Мәсәлән, Јусиф Јеһованын никаһа даир мөвгејини дәрк едирди: никаһ бир киши вә бир гадын арасында олмалыдыр. Һәмчинин, јәгин, о ешитмишди ки, Јеһова атасынын нәнәси Саранын ләјагәтини ики дәфә горумушду. Ејнилә Јеһова Јусифин нәнәси Рәфәгәни дә зинадан горумушду (Јар. 2:24; 12:14—20; 20:2—7; 26:6—11). Јусиф бу кими һадисәләрин үзәриндә дүшүнмәјин сајәсиндә Јеһованын ҝөзүндә нәјин дүз, нәјин сәһв олдуғуну ајырд едә билирди. Јусиф Јеһованы севдији үчүн Онун салеһлик гајдаларыны да севирди вә онлара ујғун давранырды.

3. Бу мәгаләдә нә һагда данышаҹағыг?

 ³ Салеһлији севирсиниз? Буна шүбһә јохдур, амма һамымыз гејри-камилик. Әҝәр еһтијатлы олмасаг, бу дүнјанын салеһлијә бахышы бизә дә сирајәт едә биләр (Әшј. 5:20; Ром. 12:2). Одур ки, ҝәлин ҝөрәк салеһлик нәдир вә бу хүсусијјәти севмәк һәјатымызы неҹә јахшылашдырыр. Һәмчинин Јеһованын нормаларыны даһа чох севмәјимизә көмәк едәҹәк үч аддымы арашдыраҹағыг.

4. Салеһлик нә дејил?

⁴ Бәзи инсанлар өзләрини салеһ һесаб едир. Лакин ловғадырлар, өзләрини башгаларындан үстүн сајырлар, инсанлара тәнгиди јанашырлар. Јеһова бу хүсусијјәтләри гәтијјән бәјәнмир. Исанын дөврүндәки дин хадимләри һагга-наһагга даир өз гајда-ганунларыны гојмушдулар вә буна ҝөрә Иса онлары мәзәммәт етмишди (Ваиз 7:16; Лука 16:15). Әсл салеһ инсан өзүнүн һамыдан даһа јахшы олдуғуну һесаба етмир.

5. Мүгәддәс Китаба әсасән салеһлик нәдир? Нүмунәләр чәкин.

⁵ Салеһлик чох ҝөзәл кејфијјәтдир. Садә диллә десәк, бу, Јеһованын бәјәндији кими давранмаг демәкдир. Мүгәддәс Китабда «салеһлик» сөзү ән јүксәк нормалара, јәни Јеһованын нормаларына ујғун јашамаг мәнасыны верир. Мәсәлән, Јеһова әмр етмишди ки, таҹирләр дүз чәки дашындан истифадә етсинләр (Ган. 25:15). Мараглыдыр ки, «дүз» кими тәрҹүмә олунан ибрани сөзүнү һәмчинин «салеһ» кими дә тәрҹүмә етмәк олар. Беләликлә, Јеһованын ҝөзүндә салеһ олмаг истәјән мәсиһи бүтүн ишҝүзар мәсәләләрдә дүз давранаҹаг. Салеһ инсан һәмчинин һагг-әдаләти дә севир. Киминсә әдаләтсизлијә мәруз галдығыны ҝөрмәк гәтијјән она хош ҝәлмир. Бундан әлавә, әсл салеһ инсан Аллаһы «там разы» салмагдан өтрү гәрар верәркән Онун фикрини нәзәрә алыр (Кол. 1:10).

6. Јеһованын доғруја вә јанлыша даир нормаларына нәјә ҝөрә етибар едә биләрик? (Әшија 55:8, 9).

⁶ Мүгәддәс Китабда Јеһова салеһлијин, доғрулуғун мәнбәји кими тәсвир олунур. Буна ҝөрә дә О, «доғрулуг мәскәни» адланыр (Әрм. 50:7). Јарадан олдуғу үчүн јалныз Јеһованын нәјин доғру, нәјин јанлыш олдуғуна даир нормалар тәсис етмәјә ихтијары чатыр. Камил олдуғу үчүн О дәгиг билир дүз нәдир, сәһв нәдир. Бизим исә бахышларымыз ҝүнаһын вә гејри-камиллијин уҹбатындан тәһриф олунуб (Мәс. 14:12; Әшија 55:8, 9 ајәләрини охујун). Бунунла белә, биз Јеһованын салеһлик нормаларына ујғун јашаја биләрик, чүнки Онун бәнзәриндә јарадылмышыг (Јар. 1:27). Үстәлик, бу ҹүр давранмаг бизә хошдур. Јеһоваја мәһәббәт бизи тәшвиг едир ки, баҹардығымыз гәдәр Она бәнзәмәјә чалышаг (Ефес. 5:1).

7. Нәјә ҝөрә сабит гајда-ганунларын олмасы ваҹибдир? Нүмунә чәкин.

⁷ Јеһованын гојдуғу нормалара ујғун јашамаг бизим хејримизәдир. Бунун сәбәби ајдындыр. Тәсәввүр един, әҝәр һәр шәһәр өз јол һәрәкәти гајдаларыны вә нишанларыны тәсис етсәјди, јахуд һәр тикинти ширкәти өз тикинти нормаларыны гојсајды, неҹә оларды? Нәтиҹәдә хаос јаранарды. Јахуд тибб ишчиләри инсанларын мүалиҹәси илә бағлы гәбул олунмуш нормалара ујғун давранмасајды, бу, чохлу хәстәнин өлүмүнә ҝәтириб чыхарарды. Ајдындыр ки, сабит гајдаларын олмасы бизим мүдафиәмизә хидмәт едир. Ејнилә Јеһованын доғруја вә јанлыша даир нормалары да бизи горујур.

8. Салеһлији севәнләри һансы немәтләр ҝөзләјир?

 ⁸ Јеһова Онун нормаларына ујғун јашајан инсанлары мүкафатсыз гојмајаҹаг. О вәд едир: «Салеһләр јерә саһиб олаҹаг, орада әбәди јашајаҹаглар» (Зәб. 37:29). Тәсәввүр един, һамы бир нәфәр кими, Јеһованын нормаларына ујғун јашајыр. Ҝөрүн һәмин вахт инсанлар неҹә хошбәхт олаҹаг. Онларын арасында бирлик, меһрибанчылыг һөкм сүрәҹәк. Јеһова сизин мәһз бу ҹүр јашамағынызы истәјир. Бәли, һәр биримизин салеһлији севмәси үчүн әсаслы сәбәбләримиз вар. Бәс бу хүсусијјәти даһа чох севмәјимизә бизә нә көмәк едәҹәк? Ҝәлин үч аддыма нәзәр салаг.

9. Салеһлији севмәјә бизә нә көмәк едә биләр?

⁹ Аддым 1: Нормалары тәсис едән Варлығы севин. Салеһлији севмәк үчүн салеһлијә даир нормалары тәсис едән Варлыға севҝимизи артырмалыјыг. Јеһоваја севҝимиз артдыгҹа салеһлијә ујғун јашамаг истәјимиз дә артаҹаг. Разылашарсыныз ки, әҝәр Адәмлә Һәвва Јеһованы севсәјдиләр, Онун ганунуну һеч вахт позмаздылар (Јар. 3:1—6, 16—19).

10. Ибраһим пејғәмбәрә Јеһованын дүшүнҹәсини даһа јахшы анламаға нә көмәк етди?

¹⁰ Әлбәттә ки, биз Адәмлә Һәвванын сәһвини тәкрарламаг истәмирик. Бунун бизимлә баш вермәмәси үчүн даима Јеһова һаггында өјрәнмәлијик, Онун хүсусијјәтләрини гијмәтләндирмәлијик вә дүшүнҹә тәрзини анламаға чалышмалыјыг. Нәтиҹәдә Јеһоваја мәһәббәтимиз артаҹаг. Ибраһим пејғәмбәрин нүмунәсинә нәзәр салаг. О, Јеһованы үрәкдән севирди. Јеһованын гәрарынын сәбәбини баша дүшмәјәндә белә Она аси чыхмырды, әксинә, Ону даһа јахшы танымаға ҹан атырды. Мисал үчүн, Ибраһим биләндә ки, Јеһова Сәдум вә Әмурәни мәһв едәҹәк, әввәл-әввәл о горхурду ки, бирдән «дүнјанын Һакими» салеһ адамла шәр адамы бир јердә мәһв едәр. Бу, Ибраһимин ағлына сығмырды, буна ҝөрә дә һөрмәтҹил шәкилдә Јеһоваја бир нечә суал верди. Јеһова да онун суалларыны сәбирлә ҹавабландырды. Нәһајәтдә, Ибраһим анлады ки, Јеһова бәндәләринин үрәјини бир-бир арашдырыр вә һеч вахт ҝүнаһсыз инсаны ҝүнаһлы илә бир јердә ҹәзаландырмыр (Јар. 18:20—32).

11. Ибраһим Јеһованы севдијини вә Она етибар етдијини неҹә ҝөстәрди?

¹¹ Сәдум вә Әмурә һагда Јеһова илә етдији сөһбәт Ибраһим пејғәмбәрә дәрин тәсир бағышламышды. Шүбһәсиз, бу һадисәдән сонра о, Јеһованы даһа чох севди, Она еһтирамы даһа да артды. Илләр сонра Ибраһим пејғәмбәрин Јеһоваја етибары ҝүҹлү сынанды. Јеһова Ибраһимә әзиз оғлу Исһагы гурбан ҝәтирмәји бујурду. Амма Ибраһим пејғәмбәр инди Јеһованы даһа јахшы таныдығы үчүн бир дәнә дә олсун суал вермәди; тәрәддүд етмәдән Јеһованын дедикләрини етмәјә башлады. Амма тәсәввүр етмәк олар, Ибраһим һазырлыглары ҝөрә-ҝөрә үрәји неҹә сызылдајырды. Чох јәгин ки, о, Јеһова һаггында билдикләри үзәриндә дәриндән дүшүнүрдү. О билирди ки, Јеһова һеч вахт әдаләтсиз, инсафсыз давранмаз. Ибраһимлә бағлы Булус демишди: «О, белә гәнаәтә ҝәлди ки, оғлу өлсә дә, Аллаһ ону дирилтмәјә гадирдир» (Ибр. 11:17—19). Ахы Јеһова вәд етмишди ки, Исһаг халгларын атасы олаҹаг, Исһагын исә һәмин вахт һәлә ушағы јох иди. Ибраһим Јеһованы севирди вә о әмин иди ки, Јеһова һеч вахт һагсызлыг етмәз. Буна ҝөрә нә гәдәр чәтин олса да, о,  иманы сајәсиндә Јеһоваја итаәт етди (Јар. 22:1—12).

12. Ибраһим пејғәмбәрдән неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? (Зәбур 73:28).

¹² Ибраһим пејғәмбәрдән неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик? Онун кими, биз дә даим Јеһова һаггында өјрәнмәлијик. Бунун сајәсиндә Јеһоваја даһа јахын олаҹағыг, Ону даһа чох севәҹәјик. (Зәбур 73:28 ајәсини охујун.) Виҹданымыз елә тәрбијәләнәҹәк ки, Јеһованын дүшүнҹәсини әкс етдирәҹәјик (Ибр. 5:14). Нәтиҹәдә кимсә бизи сәһв јола чәкмәјә чалышса, она ујмајаҹағыг. Јеһованын гәлбини инҹидәҹәк вә Онунла мүнасибәтләримизи корлајаҹаг һәрәкәтә јол вермәји ағлымызын уҹундан белә кечирмәјәҹәјик. Бәс салеһлијә севҝимиз даһа нәдән ҝөрүнәҹәк?

13. Салеһлијә неҹә ҹан ата биләрик? (Мәсәлләр 15:9).

¹³ Аддым 2: Салеһлијә севҝинизи ҝүнбәҝүн артырын. Әзәләни мөһкәмләндирмәк үчүн мүнтәзәм, давамлы мәшгләр етдијимиз кими, Јеһованын салеһлик нормаларына севҝимизи мөһкәмләндирмәк үчүн дә вар ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг. Бу, һәр ҝүн асанлыгла едә биләҹәјимиз бир ишдир. Јеһова анлајышлы Аллаһдыр, О биздән ҝүҹүмүздән артығыны тәләб етмир (Зәб. 103:14). О бизи әмин едир ки, «салеһлијә ҹан атаны» севир. (Мәсәлләр 15:9 ајәсини охујун.) Јеһоваја хидмәтдә һансыса мәгсәдә ҹан атанда давамлы шәкилдә сәј ҝөстәририк, ејни шеји салеһлијә ҹан атанда да етмәлијик. Јеһова да бизә сәбирлә көмәк едәҹәк ки, давамлы олараг инкишаф едәк (Зәб. 84:5, 7).

14. «Салеһлик зиреһи» нәдир вә нәјә ҝөрә она еһтијаҹымыз вар?

¹⁴ Гајғыкеш Аллаһымыз Јеһова бизә салеһлијин ағыр олмадығыны дејир (1 Јәһ. 5:3). Әксинә, салеһлик бизи горујур, бу мүдафиәјә исә һәр ҝүн еһтијаҹымыз вар. Һәвари Булусун тәсвир етдији руһани јараглары јадыныза салын (Ефес. 6:14—18). Әсҝәрин үрәјини һансы јараг горујурду? Зиреһ. Зиреһ үрәји горудуғу кими, Јеһованын салеһлик нормаларыны тәмсил едән «салеһлик зиреһи» дә бизим мәҹази  үрәјимизи, дахили варлығымызы горујур. Буна ҝөрә дә ҝејиндијимиз јарагларын ичәрисиндә салеһлик зиреһинин олмасы чох ваҹибдир (Мәс. 4:23).

15. Салеһлик зиреһини неҹә ҝејинә биләрсиниз?

¹⁵ Салеһлик зиреһини неҹә ҝејинә биләрсиниз? Һәр ҝүн вердијиниз гәрарларда Јеһованын нормаларыны әсас тутун. Нә һаггында данышаҹағыныз, һансы мусигијә гулаг асаҹағыныз, нәјә бахаҹағыныз вә һансы китабы охујаҹағынызла бағлы сечим едәркән илк нөвбәдә өзүнүздән сорушун: «Мән үрәјими нә илә гидаландырырам? Јеһова сечимимдән разыдыр, јохса Јеһованын салеһ һесаб етмәдији әмәлләр — әхлагсызлыг, зоракылыг, аҹҝөзлүк, худбинлик тәлгин олунур?» (Филип. 4:8). Әҝәр гәрарларынызы Јеһованын ирадәсинә ујғун версәниз, Онун салеһлик нормалары сизин үрәјинизи горујаҹаг.

16, 17. Әшија 48:18 ајәси әбәдијјән Јеһованын салеһлик нормаларына ујғун јашаја биләҹәјимизә бизи неҹә әмин едир?

¹⁶ Сиздә нә вахтса белә бир горху олуб ки, ајлар-илләр өтдүкҹә сиз Јеһованын салеһлик нормаларына ујғун јашаја билмәјәҹәксиниз? Ҝөрүн Әшија 48:18 ајәсиндә Јеһова һансы бәнзәтмәдән истифадә едир. (Ајәни охујун.) Јеһова вәд едир ки, салеһлијимиз «дәниз далғалары кими» олаҹаг. Тәсәввүр един, уҹу-буҹағы олмајан бир дәнизин саһилиндә дурмусунуз. Нәһајәтсиз далғаларын бир-биринин ардынҹа саһилә јуварландығыны сејр едирсиниз. Мәҝәр сиз нараһат олурсунуз ки, бир ҝүн бу далғалар олмаз? Хејр. Сиз билирсиниз ки, мин илләрдир бу далғалар саһилә вурур вә бундан сонра да белә олаҹаг.

¹⁷ Сизин дә салеһлијиниз дәниз далғалары кими ола биләр. Бунун үчүн гәрар вермәмишдән өнҹә дүшүнүн ки, Јеһова сизин неҹә давранмағынызы истәјир. Сонра исә буна ујғун давранын. Верәҹәјиниз гәрар нә гәдәр чәтин олса да, әмин олун ки, Јеһова сизи көмәксиз гојмајаҹаг. Һәр ҝүн Онун салеһ нормаларына әмәл етмәјиниз үчүн сизә ҝүҹ верәҹәк (Әшј. 40:29—31).

18. Нәјә ҝөрә башгаларыны өз нормаларымыза ујғун мүһакимә етмәмәлијик?

¹⁸ Аддым 3: Мүһакимә етмәји Јеһованын өһдәсинә бурахын. Јеһованын салеһлик нормаларына ујғун јашамаға чалышаркән өзүмүзү башгалары илә мүгајисә едиб онлардан даһа јахшы олдуғумузу дүшүнмәмәлијик. Киминсә Јеһованын гајда-ганунларына ујғун давраныб-давранмадығы илә бағлы гәрар чыхармаға ихтијарымыз јохдур. Унутмамалыјыг ки, «бүтүн дүнјанын Һакими» Јеһовадыр (Јар. 18:25). Јеһова бизә башгаларыны мүһакимә етмәк ихтијары вермәјиб. Һәтта Иса белә бир әмр вермишди: «Инсанлары мүһакимә етмәјин ки, өзүнүз дә мүһакимә олунмајасыныз» (Мәт. 7:1) *.

19. Јусиф Јеһованын һөкмүнә етибар етдијини неҹә ҝөстәрди?

¹⁹ Ҝәлин салеһ инсан олан Јусифин нүмунәсинә јенидән гајыдаг. О, башгаларыны мүһакимә етмәкдән узаг иди. О һәтта онунла пис рәфтар едән инсанлары белә мүһакимә етмирди. Јусифин доғма гардашлары онун үстүнә һүҹум чәкмишдиләр, ону гул кими сатмышдылар вә јаландан аталарына Јусифин өлдүјүнү демишдиләр. Илләр сонра Јусиф аиләсинә говушду. Инди о, гүдрәтли өлкә башчысы иди. Истәсәјди,  гардашларына ағыр һөкм кәсиб, онлардан гисас ала биләрди. Гардашлары етдикләринә ҝөрә пешман олсалар да, Јусифин онларла мәһз белә давранаҹағыны дүшүнүрдүләр. Амма Јусиф онларын үрәјинә су сәпәрәк белә деди: «Горхмајын. Мәҝәр мән Аллаһам?» (Јар. 37:18—20, 27, 28, 31—35; 50:15—21). Јусиф тәвазөкарлыг ҝөстәриб мүһакимә етмәји Јеһованын өһдәсинә бурахды.

20, 21. Өзүмүзү салеһ сајмамаг үчүн нә едә биләрик?

²⁰ Јусиф кими, биз дә баша дүшүрүк ки, мүһакимә етмәк Јеһоваја мәхсусдур. Мәсәлән, биз баҹымызын вә ја гардашымызын һансыса һәрәкәтинин архасында дуран нијјәти билдијимизи дүшүнмүрүк. Биз инсанын үрәјини ҝөрмүрүк. Јалныз Јеһова инсанын нијјәтини јохлајыр (Мәс. 16:2). Јеһова мәдәнијјәтиндән, миллијәтиндән асылы олмајараг, бүтүн инсанлары севир вә бизи дә тәшвиг едир ки, үрәјимизи ҝениш ачаг (2 Кор. 6:13). Биз чалышырыг ки, бүтүн баҹы-гардашлары севәк, онлары мүһакимә етмәјәк.

²¹ Бу һәмчинин иманымыза шәрик олмајан инсанлары да мүһакимә етмәмәјә аиддир (1 Тим. 2:3, 4). Нә вахтса һансыса гоһумунуз һаггында һөкм чыхарараг «о, һеч вахт һәгигәтә ҝәлән дејил» демисиниз? Белә дүшүнмәк ловғалыг, өзүндәнразылыг оларды. Јеһова һәлә имкан верир ки, «инсанларын һамысы, һарада јашамаларындан асылы олмајараг, төвбә етсинләр» (Һәв. 17:30). Унутмајын ки, өзүнү салеһ сајан инсан Јеһованын ҝөзүндә гејри-салеһ инсана бәрабәрдир.

22. Нәјә ҝөрә салеһлији севмәк әзминдәсиниз?

²² Јеһованын салеһлик нормаларына олан севҝимиз бизә хошбәхтлик ҝәтирәҹәк вә јахшы нүмунәмиз башгаларына көмәк едәҹәк ки, һәм бизи, һәм дә Аллаһы севсинләр. «Салеһлик үчүн сусајыб» она ҹан атмагдан һеч вахт усанмајын (Мәт. 5:6). Јеһова сизин нә гәдәр чалышдығынызы ҝөрүр вә инкишафыныз Онун гәлбини севиндирир. Бу дүнја ҝетдикҹә гејри-салеһлик ҝирдабына батса да, мәјус олмајын, унутмајын ки, «Јеһова салеһләри севир» (Зәб. 146:8).