1. Бәзиләри әбәди јашамагла бағлы һансы фикирдәдир?

 ЧОХ адам јемәјинә фикир верир, сағлам галмаг үчүн мүнтәзәм идманла мәшғул олур. Амма онлар буну әбәди јашамаг үчүн етмирләр. Чүнки бунун мүмкүн олмадығыны дүшүнүрләр. Һәм дә гоҹалығын ҝәтирдији чәтинликләрә ҝөрә онлар буну һеч арзуламырлар да. Бунунла белә, Иса «әбәди һәјат»ын мүмкүн олдуғуну демишди. Бу һагда Јәһја 3:16 вә 5:24 ајәләриндән охуја биләрик.

2. Јәһја 6-ҹы фәсилдә әбәди һәјатла бағлы нә дејилир? (Јәһја 6:39, 40).

² Бир дәфә Иса минләрлә инсаны мөҹүзәви шәкилдә чөрәк вә балыг васитәсилә дојурмушду a. Бу, мөһтәшәм һадисә иди, амма онун нөвбәти ҝүн дедикләри даһа да һејрәтамиз иди. Иса онун ардынҹа Кәфәрнаһума, Ҹәлилә дәнизинин јахынлығына ҝәләнләрә деди ки, инсанлар дирилиб әбәди јашаја биләр. (Јәһја 6:39, 40 ајәләрини охујун.) Бу, сизин өлән достларыныза вә доғмаларыныза да аиддир. Исанын сөзләри ҝөстәрир ки, өлән инсанларын чоху дириләҹәк вә сиз јахынларынызла бирликдә әбәди јашаја биләҹәксиниз. Амма Исанын Јәһја 6-ҹы фәслин давамында дедији сөзләри баша дүшмәк чох адама чәтин олуб. Ҝәлин бу һагда әтрафлы данышаг.

3. Јәһја 6:51 ајәсинә әсасән Иса өзү һагда нәји ачыглајыр?

 ³ Кәфәрнаһумдакы инсанлар Исанын мөҹүзә илә вердији чөрәји Јеһованын гәдимдә онларын дәдә-бабаларына вердији манна илә әлагәләндирдиләр. Елә Мүгәддәс Китабда да манна «сәмави чөрәк» адланыр (Зәб. 105:40; Јәһ. 6:31). Иса манна әсасында онлара ваҹиб бир шеј өјрәтди. Манна Јеһованын јетирдији мөҹүзә олса да, ону јејәнләр јенә дә өлдүләр (Јәһ. 6:49). Өзү һагда исә Иса деди ки, о, «ҝөјдән ҝәлән һәгиги чөрәк», «Аллаһын вердији чөрәк» вә «һәјат чөрәји»дир (Јәһ. 6:32, 33, 35). О, манна илә өзү арасындакы мүһүм бир фәрги ҝөстәрмәк үчүн деди: «Мән ҝөјдән ҝәлмиш дири чөрәјәм. Бу чөрәкдән јејән әбәди јашајаҹаг». (Јәһја 6:51 ајәсини охујун.) Бу сөзләр јәһудиләри чаш-баш гојду. Иса ҝөјдән ҝәлән «чөрәк» олдуғуну, Аллаһын вердији маннадан даһа үстүн олдуғуну неҹә дејә биләрди? О, нөвбәти сөзләри илә онлара мараглы бир ипуҹу верди: «Верәҹәјим чөрәк мәним бәдәнимдир». Иса бу сөзләрлә нәји нәзәрдә тутурду? Буну һәр биримизин анламасы ваҹибдир. Чүнки ҹавабдан һәм өзүмүз, һәм дә доғмаларымыз үчүн әбәди һәјатын мүмкүн олдуғуну ҝөрәҹәјик. Елә исә ҝәлин Исанын сөзләринин мәнасына бахаг.

ДИРИ ЧӨРӘК ВӘ ОНУН БӘДӘНИ

4. Нәјә ҝөрә Исанын дедији сөзләр бәзиләрини дәһшәтә ҝәтирмишди?

⁴ Иса: «Бәшәријјәтин һәјаты уғрунда верәҹәјим чөрәк мәним бәдәнимдир», — дејәндә бәзиләри дәһшәтә ҝәлди. Бәлкә дә, онлар елә фикирләширдиләр ки, Иса һәрфи мәнада өз бәдәнини онлара јемәк үчүн верәҹәк. Бу исә каннибализм оларды (Јәһ. 6:52). Исанын дедији нөвбәти сөзләр онлары лап ләрзәјә салды: «Әҝәр инсан Оғлунун бәдәнини јемәсәниз, ганыны ичмәсәниз, һәјата говушмајаҹагсыныз» (Јәһ. 6:53).

5. Нәјә ҝөрә әмин ола биләрик ки, Иса инсанлары һәрфи мәнада онун ганыны ичмәјә тәшвиг етмирди?

⁵ Нуһ пејғәмбәрин дөврүндә Јеһова инсанлара ганы јемәји гадаған етмишди (Јар. 9:3, 4). О, исраиллиләрә Ганун верәндә дә бу гадағаны тәкрарламышды. Ган јејән адам «өлдүрүлмәли» иди (Лав. 7:27, һашијә). Иса бу Гануна әмәл етмәји өјрәдирди (Мәт. 5:17—19). Буна ҝөрә дә ола билмәз ки, о, јәһудиләри онун бәдәнини вә ганыны һәрфи мәнада јемәјә тәшвиг етсин. Әслиндә, Иса бу ҹүр ҝүҹлү сөзләрлә «әбәди һәјаты» алмағын јолуну баша салырды (Јәһ. 6:54).

6. Исанын бәдәнини јејиб, ганыны ичмәклә бағлы дедији сөзләри неҹә баша дүшмәлијик?

⁶ Исанын сөзүнүн ҹаны нә иди? Ајдын мәсәләдир ки, о бу сөзләри мәҹази мәнада демишди. Сәмәријјәли гадынла данышанда да белә бир мәҹаздан истифадә етмишди. Иса она демишди: «Анҹаг мәним верәҹәјим судан ичән адам әсла сусамајаҹаг. Бу су онун ичиндә гајнајыб әбәди һәјат верән бир чешмә олаҹаг» (Јәһ. 4:7, 14) b. Иса сәмәријјәли гадынын садәҹә һансыса судан ичиб әбәди јашајаҹағыны нәзәрдә тутмурду. Ејнилә Кәфәрнаһумдакы инсанлара һәрфи мәнада онун бәдәнини јејиб ганыны ичсәләр, әбәди јашајаҹагларыны демирди.

 ИКИ ҺАДИСӘ АРАСЫНДАКЫ ФӘРГЛӘР

7. Бәзиләри Исанын Јәһја 6:53 ајәсиндә дедији сөзләрлә бағлы нәји иддиа едир?

⁷ Бәзи диндар инсанлар иддиа едир ки, Исанын Јәһја 6:53 ајәсиндә дедији сөзләр Ағанын шам јемәјинин неҹә кечирилмәси илә бағлыдыр. Чүнки Иса бу мәрасим заманы бәнзәр сөзләр истифадә етмишди (Мәт. 26:26—28). Бу инсанларын фикринҹә, Ағанын шам јемәјиндә иштирак едән һәр кәс шәраб вә чөрәк өтүрүләркән онлардан гәбул етмәлидир. Бу иддиа доғрудур? Буну өјрәнмәјимиз чох ваҹибдир, чүнки һәр ил дүнјада милјонларла инсан бизимлә бирликдә бу мәрасими гејд етмәк үчүн топлашыр. Ҝәлин Исанын Јәһја 6:53 ајәсиндәки сөзләрлә Ағанын шам јемәји мәрасиминдә дедији сөзләр арасындакы бир сыра фәргә нәзәр салаг.

8. Ики һадисә арасында һансы фәргләр вар? (Һәмчинин шәкилләрә бахын.)

⁸ Бу һадисәләр арасындакы ики фәргә диггәт јетирәк. Биринҹиси, Иса Јәһја 6:53—56 ајәләриндәки сөзләри нә вахт вә һарада демишди? О буну Ҹәлиләдә ерамызын 32-ҹи илиндә демишди. Бу онун Јерусәлимдә Ағанын шам јемәјини тәсис етмәсиндән тәхминән бир ил әввәл иди. Икинҹиси, бу сөзләр кимләрә үнванланмышды? Ҹәлиләдә ону динләјәнләрин әксәријјәти руһани тәләбатларындан чох физики тәләбатларыны дүшүнән инсанлар иди (Јәһ. 6:26).  Һәтта онлар Исанын дедији сөзләри баша дүшмәјәндә она иманларыны итирдиләр. Шаҝирдләриндән дә бәзиләри даһа онун ардынҹа ҝетмәди (Јәһ. 6:14, 36, 42, 60, 64, 66). Инди исә ҝәлин буну тәхминән бир ил сонра ерамызын 33-ҹү илиндә Ағанын шам јемәји тәсис олунан вахтла мүгајисә едәк. Һәмин мәрасимдә Иса 11 садиг һәвариси илә бирликдә иди. Онлар онун өјрәтдији һәр шеји там баша дүшмәсәләр дә, онун јанында галдылар. Ҹәлиләдәкиләрдән фәргли олараг садиг һәвариләр Исанын Аллаһын Оғлу олдуғуна, онун ҝөјдән ҝәлдијинә инанырдылар (Мәт. 16:16). Иса онлары тәрифләјиб демишди: «Бүтүн сынагларым боју мәним јанымда сиз олмусунуз» (Лука 22:28). Елә бу ики фәргин өзү ҝөстәрир ки, Јәһја 6:53 ајәсиндәки сөзләр Ағанын шам јемәји мәрасиминин кечирилмәси илә бағлы дејилди. Буна даир һәлә башга сүбутлар да вар.

СИЗӘ АИДИЈЈӘТИ

9. Исанын Ағанын шам јемәјиндәки сөзләри кимләрә аиддир?

⁹ Ағанын шам јемәји мәрасими заманы Иса һәвариләринә мајасыз чөрәк вериб деди ки, бу онун бәдәнини тәмсил едир. Сонра онлара шәраб верди вә деди ки, бу, «әһд ганыны» тәмсил едир (Марк 14:22—25; Лука 22:20; 1 Кор. 11:24). Бу, ваҹиб мәгамдыр. Јени әһд бүтүн инсанларла јох, «Аллаһын Падшаһлығында» олаҹаг руһани «Исраил еви илә» бағланмышды (Ибр. 8:6, 10; 9:15). Һәмин вахт һәвариләр бунун мәғзини баша дүшмәмишдиләр. Амма чох кечмәмиш онлар мүгәддәс руһла мәсһ олундулар вә Иса илә бирликдә ҝөјдә олмаг үчүн јени әһдә дахил олдулар (Јәһ. 14:2, 3).

10. Исанын Ағанын шам јемәји мәрасиминдә дедикләри илә Ҹәлиләдә дедикләри арасында башга һансы фәрг вар иди? (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹⁰ Диггәт јетирин ки, Иса Ағанын шам јемәји мәрасиминдә дедији сөзләри «кичик сүрү»јә аид етмишди. Бу кичик сүрүнүн илк үзвләри һәмин вахт онунла бирликдә отагда олан садиг һәвариләр олду (Лука 12:32). Онлар вә сонрадан бу група дахил олан кәсләр чөрәкдән вә шәрабдан гәбул етмәли идиләр. Бу инсанлар Иса илә бирликдә ҝөјдә олаҹаг. Исанын бу мәрасим заманы һәвариләринә дедикләри Ҹәлиләдәки издиһама дедикләриндән фәргләнир. Ҹәлиләдә о, сөзләрини даһа ҝениш күтләјә үнванламышды вә бу, сајсыз-һесабсыз инсана аиддир.

11. Исанын Ҹәлиләдә дедији сөзләрин мәһдуд сајда инсана аид олмадығыны нә ҝөстәрир?

¹¹ Иса ерамызын 32-ҹи илиндә Ҹәлиләдә оланда сөзләрини әсас етибары илә ондан чөрәк истәјән инсанлара үнванламышды. Иса онларын фикрини чөрәкдән даһа дәјәрли бир шејә јөнәлтди. Бунун онлара әбәди һәјат верә биләҹәјини ачыглады. Үстәлик, онлара деди ки, өләнләр ахырынҹы ҝүндә дирилиб әбәди јашаја биләҹәкләр. Иса бу сөзләри дејәндә Ағанын шам јемәји мәрасиминдә олдуғу кими мәһдуд сајда инсаны нәзәрдә тутмурду. Ҹәлиләдә о бүтүн инсанларын алаҹағы немәтләрдән данышырды. Елә буна ҝөрә дә о демишди: «Бу чөрәкдән јејән әбәди јашајаҹаг. Бәли, бәшәријјәтин һәјаты уғрунда верәҹәјим чөрәк мәним бәдәнимдир» (Јәһ. 6:51).

12. Әбәди һәјаты газанмаг үчүн нә етмәк лазымдыр?

¹² Бәс Исанын Ҹәлиләдәки јәһудиләрә дедији сөзләр о демәкдирми ки, бу немәтләри индијә кими јашамыш вә бундан  сонра доғулаҹаг һәр кәс алаҹаг? Хејр. Јалныз «бу чөрәкдән јејән», јәни Исаја иман ҝәтирән кәсләр әбәди јашајаҹаг. Бу ҝүн Христиан дүнјасына мәнсуб инсанлар дүшүнүрләр ки, садәҹә Исаја иман етсәләр вә ону өз хиласкарлары кими гәбул етсәләр, хилас олаҹаглар (Јәһ. 6:29). Амма бу, кифајәт дејил. Ҹәлиләдә дә чох адам әввәл-әввәл Исаја иман ҝәтирмишди, амма сонра даһа онун ардынҹа ҝетмәдиләр. Буна сәбәб нә иди?

13. Исанын һәгиги давамчысы олмаг үчүн нә етмәк лазымдыр?

¹³ Нә гәдәр ки Иса ҹамаата истәдијини верирди, онлар онун ардынҹа ҝедирдиләр. Инсанлар истәјирди ки, Иса онлары сағалтсын, мүфтә јемәк версин, гулагларына хош ҝедән фикирләр десин. Амма Иса онлары баша салды ки, о, јер үзүнә садәҹә инсанларын ҹисмани истәкләрини тәмин етмәјә ҝәлмәјиб. О, инсанлара онун һәгиги давамчысы олмағын нә демәк олдуғуну өјрәтмәјә ҝәлиб. Онлар Исаја гулаг асмагла, онун өјрәтдији һәр шејә итаәт етмәклә онун «ардымҹа ҝәл» дәвәтинә һај верә биләрдиләр (Јәһ. 5:40; 6:44).

14. Исанын уғрумузда гурбан вердији бәдәниндән вә ахытдығы ганындан фајдаланмаг үчүн нә етмәлијик?

¹⁴ Иса издиһама иман етмәјин ваҹиблијини вурғулады. Онлар Исанын гурбан верәҹәји бәдәни вә ахыдылаҹаг ганы сајәсиндә әбәди јашамағын мүмкүн олдуғуна иман етмәли идиләр. Јәһудиләр үчүн бу ҹүр иман неҹә ваҹиб идисә, бизим үчүн дә ваҹибдир (Јәһ. 6:40). Бәли, Исанын Јәһја 6:53 ајәсиндә дедији сөзләрин мәнасы  одур ки, биз әбәди һәјаты газанмаг үчүн фидјәјә иман ҝәтирмәлијик. Чохлу сајда инсанын бу немәти алмаг имканы вар (Ефес. 1:7).

15, 16. Јәһја 6-ҹы фәслиндән һансы ваҹиб дәрсләри өјрәндик?

¹⁵ Јәһја 6-ҹы фәсилдән һәм өзүмүз, һәм јахынларымызла бағлы чох фајдалы шејләр өјрәндик. Һәмчинин бу фәсилдән Исанын инсанларын гајғысына галдығыны да ҝөрдүк. Ҹәлиләдә оларкән о, хәстәләри сағалтды, инсанлара Падшаһлыг һагда өјрәтди вә онлары јемәклә тәмин етди (Лука 9:11; Јәһ. 6:2, 11, 12). Ән әсасы исә о өзүнүн «һәјат чөрәји» олдуғуну өјрәдирди (Јәһ. 6:35, 48).

¹⁶ Исанын «башга гојунлар» адландырдығы кәсләр һәр ил кечирилән Ағанын шам јемәји мәрасиминдә чөрәк вә шәрабдан гәбул етмәмәлидирләр (Јәһ. 10:16). Бунунла белә, онлар «һәјат чөрәји»ни мәҹази мәнада јејирләр. Буну Исанын фидјә гурбанлығына вә онун ҝәтирдији немәтләрә иман ҝәтирмәклә едирләр (Јәһ. 6:53). Чөрәкдән вә шәрабдан јалныз јени әһдә дахил оланлар вә сәмави Падшаһлығын варисләри олаҹаг кәсләр гәбул едир. Истәр мәсһ олунмуш, истәрсә дә «башга гојунлардан» олаг, Јәһја 6-ҹы фәсилдә јазыланлар һамымыз үчүн бөјүк мәна кәсб едир. Бәли, әбәди һәјаты алмаг үчүн фидјәјә иман етмәк ваҹибдир.