1, 2. Ушаг етигадымыз барәдә суаллар верәндә валидејн буна неҹә јанашмалыдыр?

 ЧОХЛАРЫ разылашар ки, ушаг бөјүтмәк бөјүк зәһмәт тәләб едир. Әзиз валидејнләр, өвладынызын иманыны мөһкәмләндирмәк үчүн чох зәһмәт чәкирсиниз. Сизә афәрин! (Ган. 6:6, 7). Ушағыныз бөјүдүкҹә, ола билсин, онда етигадынызла, мәсәлән, Мүгәддәс Китабдакы әхлаг нормалары илә бағлы мүәјјән суаллар јарансын.

² Өвладынызын бу ҹүр суаллар вермәси әввәл-әввәл сизи горхуја сала биләр. Сизә елә ҝәлә биләр ки, бу онун иманынын зәифләмәсиндән ирәли ҝәлир. Әслиндә, ушаг бөјүдүкҹә өз иманыны мөһкәмләндирмәк үчүн бу ҹүр суаллар вермәлидир (1 Кор. 13:11). Она ҝөрә дә нараһатлыға һеч бир әсас јохдур. Бу заман фүрсәтдән истифадә едиб она дәрин дүшүнмәји өјрәдә биләрсиниз.

3. Бу мәгаләдә нәләр һагда данышаҹағыг?

³ Бу мәгаләдә арашдыраҹағыг ки, валидејн өвладына 1) Аллаһа вә Мүгәддәс Китаба иман јетишдирмәјә, 2) Кәламдакы әхлаг нормаларынын хејрини ҝөрмәјә вә 3) иманыны мүдафиә етмәјә неҹә көмәк едә биләр. Бунунла јанашы, өјрәнәҹәјик ки, ушагларын суаллар вермәсинин һансы мүсбәт тәрәфләри вар вә валидејнләр аиләликҹә нәләр етсә, ушаглары илә етигадлары барәдә даныша биләҹәкләр.

АЛЛАҺА ВӘ МҮГӘДДӘС КИТАБА ИМАН ЈЕТИШДИРМӘЈӘ КӨМӘК ЕДИН

4. Өвладынызда һансы суаллар јарана биләр вә нәјә ҝөрә?

⁴ Мәсиһи валидејнләр баша дүшүр ки, Аллаһа иман ушаглара ирсән кечмир. Јеһоваја иман сизин өзүнүздә анаданҝәлмә олмајыб, ејни шеји өвладыныз барәдә дә демәк  олар. Заман кечдикҹә, ола билсин, ушағынызда белә суаллар јарансын: «Һарадан билим ки, Аллаһ вар? Мүгәддәс Китабда јазыланлара инанмаг олар?» Әслиндә, елә Аллаһын Кәламында јазылыб ки, биз «ағылла» давранмалыјыг вә «һәр шејин доғру олуб-олмадығыны» јохламалыјыг (Ром. 12:1; 1 Салон. 5:21). Бәс өвладыныза иманыны мөһкәмләндирмәјә неҹә көмәк едә биләрсиниз?

5. Валидејн өвладына Мүгәддәс Китаба иман јетишдирмәјә неҹә көмәк едә биләр? (Ромалылара 12:2).

⁵ Өвладынызын Кәламда јазыланларын доғрулуғуна әмин олмасына көмәк един. (Ромалылара 12:2 ајәсини охујун.) О, суаллар верәндә јаранан фүрсәтдән истифадә едиб она ахтарыш вәсаитләримиз васитәсилә суаллара ҹаваб тапмағын јолуну өјрәдин. Мәсәлән, «Ҝөзәтчи гүлләси нәшрләринин индекси»ндән (түрк.) вә «Јеһованын Шаһидләринин нәшрләри үзрә ахтарыш» вәсаитиндән истифадә едә биләрсиниз. Бу «Ахтарыш» вәсаитиндә «Мүгәддәс Китаб» мөвзусу алтында «Аллаһ тәрәфиндән илһамландырылыб» башлығы вар. Орадан Мүгәддәс Китабын садәҹә инсанларын јаздығы бир китаб олмадығыны, онун «Аллаһын сөзү» олдуғуну ҝөстәрән сүбутлар тапмаг олар (1 Салон. 2:13). Һәмчинин өвладыныз нәшрләримиздән гәдим Нејнәва шәһәри барәдә ахтарыш апара биләр. Әввәлләр Мүгәддәс Китаб тәнгидчиләри иддиа едирди ки, Нејнәва адлы бир шәһәр мөвҹуд олмајыб. Амма һарадаса 1850-ҹи илләрдә археологлар газынтылар заманы бу шәһәрин галыгларыны ашкар етдиләр. Бу тапынты Аллаһын Кәламында јазыланларын дәгиг олдуғуну тәсдиг етди (Сәф. 2:13—15). Нејнәванын мәһви илә бағлы пејғәмбәрлијин неҹә јеринә јетдијини өјрәнмәк үчүн өвладыныз «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 2021-ҹи ил нојабр сајында јерләшән «Билирсиниз?» адлы мәгаләни охуја биләр. Ону тәшвиг един ки, нәшрләримиздә јазыланлары енсиклопедијаларда вә диҝәр мөтәбәр мәнбәләрдә јазыланларла мүгајисә етсин. Бунун сајәсиндә онун Мүгәддәс Китабда јазыланлара иманы ҝетдикҹә артаҹаг.

6. Валидејн ушағына дәрин дүшүнмәји неҹә өјрәдә биләр? Нүмунә чәкин. (Һәмчинин шәклә бахын.)

⁶ Өвладыныза дәриндән дүшүнмәјә көмәк един. Валидејнләрин өвладлары илә Мүгәддәс Китаб, јахуд Аллаһа иман барәсиндә мараглы сөһбәтләр етмәси үчүн мүхтәлиф имканлары вар. Белә бир имкан музејә вә ја ботаника бағына ҝедәндә, јахуд Јеһованын Шаһидләринин филиалындакы сәрҝини зијарәт едәндә јарана биләр. Мәсәлән, музејә ҝедәндә, јахуд музејин виртуал туруна гатыланда ушағыныза һансыса тарихи һадисәнин вә ја експонатын Мүгәддәс Китабда јазыланларла неҹә әлагәли олдуғуну  ҝөстәрә биләрсиниз. Бу онун Аллаһын Кәламында јазыланларын доғру олдуғуна етибарыны артыраҹаг. Өвладынызын хәбәри вар ки, 3000 иллик тарихи олан «Муаб дашы» адлы плитәнин үзәриндә Аллаһын ады јазылыб? Муаб дашынын әсли Парисин (Франса) Лувр музејиндә сәрҝиләнир. Һәмчинин онун сурәти Ворвикдә, Јеһованын Шаһидләринин баш идарәсиндә јерләшән «Мүгәддәс Китаб вә Аллаһын ады» сәрҝисиндә нүмајиш олунур. Һәмин дашда јазылыб ки, Муаб падшаһы Миса (Меша) Исраилә гаршы гијам галдырмышды. Бу да Мүгәддәс Китабда јазыланларла үст-үстә дүшүр (2 Пад. 3:4, 5). Өвладыныз Мүгәддәс Китабда јазыланларын дәгиг вә доғру олдуғуну өз ҝөзү илә ҝөрәндә иманы даһа да мөһкәмләнәҹәк. (2 Салнамәләр 9:6 ајәси илә әлагәләндирин.)

7, 8. а) Тәбиәтдә ҝөрдүјүмүз ҝөзәл нахышлардан нә өјрәнирик? Нүмунә чәкин. (Һәмчинин шәклә бахын.) б) Һансы суаллар өвладынызын Јарадана иманыны мөһкәмләндирә биләр?

⁷ Өвладынызы әтраф аләм барәдә дүшүнмәјә тәшвиг един. Кәндә ҝедәндә, јахуд бағда ҝәзишәркән ушағынызын диггәтини тәбиәтдә ҝөрдүјүнүз мараглы нахышлара, фигурлара јөнәлдин. Бу гурулушлар ҝөстәрир ки, онлар өз-өзүнә јаранмајыб, онлары јарадан даһи Варлыг вар. Мәсәлән, тәбиәтдә чох шејин дүзүлүшү спиралваридир вә алимләр узун илләрдир бу гурулушлары арашдырырлар. Биокимјачы Никола Фамели изаһ едир ки, тәбиәтдә ҝөрдүјүмүз спираллары сајанда ејни рәгәм ардыҹыллығыны ашкар едирик. Буна исә Фибоначчи әдәдләри a дејилир. Спиралвари гурулуш тәбиәтдә тез-тез гаршымыза чыхыр. Мәсәлән, бәзи галактикаларын формасы, наутилусун чанағы, биткиләрдә јарпагларын дүзүлүшү, ҝүнәбаханын сәбәти спиралваридир b.

⁸ Ушағыныз мәктәбдә биолоҝија дәрсиндән өјрәнәҹәк ки, бир чох шејин формасында ганунаујғунлуг вар. Мәсәлән, һәр бир гар дәнәҹијинин голлары даһа кичик голлара ајрылараг тәкрар-тәкрар шахәләнир. Бу ҹүр гурулуш фрактал адланыр. Тәбиәтдә фракталлара чох раст ҝәлмәк олар. Бәс белә ҝөзәл фигурлары әмәлә ҝәтирән ганунлары ким гојуб? Бу мүкәммәл низам вә јахшы дүшүнүлмүш гурулуш кимин сајәсиндә мөвҹуддур? Бу кими суалларын үзәриндә дәриндән дүшүнмәси өвладыныза көмәк едә биләр ки, һәр шеји Аллаһын јаратдығына иманы ҝүҹләнсин (Ибр. 3:4). Өвладыныз бөјүдүкҹә она белә суал верә биләрсиниз: «Аллаһ бизи јарадыбса, демәли, бизим хошбәхт олмағымыз үчүн әхлаг гајдалары да гојуб, елә дејил?» Сонра исә һәмин әхлаг гајдаларынын Мүгәддәс Китабда јазылдығыны ҝөстәрә биләрсиниз.

 КӘЛАМДАКЫ ӘХЛАГ НОРМАЛАРЫНЫН ХЕЈРИНИ ҜӨСТӘРИН

9. Өвладынызын Аллаһын Кәламындакы әхлаг нормалары барәдә суаллар вермәсинә сәбәб нә ола биләр?

⁹ Әҝәр өвладыныз Мүгәддәс Китабын әхлаг нормаларынын хејрини суал алтына гојурса, бунун архасында дуран сәбәби ҝөрмәјә чалышын. Проблем нәдәдир, о бу әхлаг нормалары илә разылашмыр, јохса садәҹә бунлары башгаларына изаһ етмәјә чәтинлик чәкир? Һәр бир һалда сиз ушағыныза Аллаһын Кәламындакы әхлаг нормаларына әмәл етмәјин хејрини ҝөстәрә биләрсиниз. Бунун үчүн онунла бирликдә «Әбәди хошбәхт һәјат!» китабыны арашдырын c.

10. Өвладынызда Јеһова илә дост олмаг истәјини неҹә јарада биләрсиниз?

¹⁰ Өвладыныза Јеһова илә јахын дост олмаға көмәк един. Онунла дәрс кечәркән «Әбәди хошбәхт һәјат!» китабындакы суаллардан вә нүмунәләрдән истифадә едәрәк нә дүшүндүјүнү өјрәнмәјә чалышын (Мәс. 20:5). Мәсәлән, 8-ҹи дәрсдә Јеһованын јахшы бир Дост кими бизи горујан, хејримизә олан мәсләһәтләр вердији дејилир. 1 Јәһја 5:3 ајәсини мүзакирә едәндән сонра өвладыныздан сорушун: «Биз ҝөрдүк ки, Јеһова јахшы Достдур. Неҹә дүшүнүрсән, биз Онун дедикләринә неҹә јанашмалыјыг?» Бәлкә дә, бу суал садә ҝөрүнүр, амма бунун сајәсиндә өвладыныз баша дүшәҹәк ки, Јеһова бизә ганунлары севҝидән ирәли ҝәләрәк верир (Әшј. 48:17, 18).

11. Мүгәддәс Китабдакы принсипләрә әмәл етмәјин хејримизә олдуғуну ушағыныза неҹә баша сала биләрсиниз? (Мәсәлләр 2:10, 11).

¹¹ Өвладынызла Кәламдакы принсипләрин фајдаларыны мүзакирә един. Бирликдә Мүгәддәс Китабы вә ја ҝүнүн ајәсини охујанда Јеһованын вердији принсипләрин аиләнизә неҹә көмәк етдији барәдә данышын. Мәсәлән, өвладыныза әмәксевәр вә дүрүст олмағын хејрини баша сала биләрсиниз (Ибр. 13:18). Һәмчинин Аллаһын Кәламындакы принсипләрә әмәл етмәјин бизи физики вә емосионал ҹәһәтдән горудуғуну да вурғулаја биләрсиниз (Мәс. 14:29, 30). Ушағыныз бу принсипләрин хејрини баша дүшсә, чох јәгин ки, онлара даһа һәвәслә әмәл едәҹәк. (Мәсәлләр 2:10, 11 ајәләрини охујун.)

12. Стивлә һәјат јолдашы оғулларына Мүгәддәс Китабдакы принсипләрин дәјәрини неҹә ашылајыр?

¹² Ҝәлин ҝөрәк Франсада јашајан Стивлә һәјат јолдашы јенијетмә оғуллары Итана неҹә көмәк едир. Онлар Аллаһын вердији ганунларын архасында мәһәббәтин дурдуғуну белә изаһ едирләр: «Биз она бу ҹүр суаллар веририк: “Сәнҹә, нәјә ҝөрә Аллаһ бу принсипә әмәл етмәјимизи истәјир? Бу Онун бизи севдијини неҹә ҝөстәрир? Әҝәр бу принсипә әмәл етмәсәк, нә баш верәр?”» Бу кими сөһбәтләрин сајәсиндә Итан әмин олуб ки, Аллаһын бујурдуғу кими јашамаг онун хејринәдир. Стив сөзүнүн давамында белә дејир: «Мәгсәдимиз одур ки, Итан Аллаһын Кәламындакы һикмәтин инсан һикмәтиндән үстүн олдуғуну баша дүшсүн».

13. Валидејнләр өвладларына Мүгәддәс Китабдакы принсипләрә әмәл етмәји неҹә өјрәдә биләр? Нүмунә чәкин.

¹³ Өвладыныза Мүгәддәс Китабдакы принсипләрә әмәл етмәји өјрәдин. Мәктәбдә ушағыныза һансыса бир китабы охумаг тапшырыланда белә бир фүрсәт јарана биләр. Ола билсин, һәмин китабда әхлагсызлыг едән, јахуд гәзәбини пүскүрән персонажлар мүсбәт тәрәфдән ҝөстәрилир. Өвладыныза көмәк едә биләрсиниз ки, бу персонажларын давранышына Мүгәддәс Китабдакы принсипләрин  ишығында бахсын (Мәс. 22:24, 25; 1 Кор. 15:33; Филип. 4:8). Бунун сајәсиндә дәрсдә һәмин материал мүзакирә олунанда о, мүәллиминә вә шаҝирдләрә шаһидлик верә биләҹәк.

ИМАНЫНЫ МҮДАФИӘ ЕТМӘЈИ ӨЈРӘДИН

14. Ҝәнҹ мәсиһи һансы мөвзуда данышмагдан чәкинә биләр вә нәјә ҝөрә?

¹⁴ Бәзән ҝәнҹ мәсиһиләр иманларыны мүдафиә етмәјә горхурлар. Мәсәлән, дәрс заманы тәкамүлә нәјә ҝөрә инанмадыгларыны изаһ етмәк онлара чәтин ҝәлә биләр. Чүнки адәтән мүәллимләр тәкамүлү тәсдигини тапмыш бир факт кими тәгдим едирләр. Әҝәр сиз валидејнсинизсә, өвладыныза инандыгларынын доғру олдуғуна там әмин олмасына неҹә көмәк едә биләрсиниз?

15. Ҝәнҹ мәсиһи инандығы шејләрин доғрулуғуна неҹә там әмин ола биләр?

¹⁵ Өвладыныза инандығы шејләрин доғру олдуғуна әмин олмаға көмәк един. О, јарадылыш барәдә һәгигәти билдијинә ҝөрә утанмамалыдыр (2 Тим. 1:8). Әслиндә, бир чох алим дә һәјатын кортәбии вә ја тәсадүф нәтиҹәсиндә јаранмадығына инаныр. Онлар баша дүшүр ки, бүтүн бу мүрәккәб ҹанлы аләм шүурлу Варлыг тәрәфиндән јарадылыб. Буна ҝөрә дә бүтүн дүнјада мәктәбләрдә тәдрис олунан тәкамүл нәзәријјәсини гәбул етмирләр. Өвладыныз баҹы-гардашлардан һәјатын јарадылдығына нәјә ҝөрә инандыгларыны сорушуб иманыны мөһкәмләндирә биләр d.

16. Валидејн ушағына Аллаһа иманыны мүдафиә етмәјә неҹә көмәк едә биләр? (1 Бутрус 3:15; һәмчинин шәклә бахын.)

¹⁶ Өвладыныза Аллаһа нәјә ҝөрә инандығыны изаһ етмәји өјрәдин. (1 Бутрус 3:15 ајәсини охујун.) Бирликдә jw.org сајтында јерләшән «Ҝәнҹләрин суаллары. Тәкамүл, јохса јарадылыш?» адлы силсилә мәгаләләри охујун. Өвладыныз орадакы һансы фикри башгалары илә бөлүшүб Јараданын олдуғуну изаһ етмәк истәјәр? Онунла бирликдә һәмин фикирләри мүзакирә един. Она хатырладын ки, синиф јолдашлары илә мүбаһисә етмәсин. Әҝәр кимсә бу мөвзуда онунла данышмаг истәјирсә, садә вә мәнтигли шәкилдә изаһ ҝәтирсин. Ола билсин, синиф јолдашы она белә десин: «Мән анҹаг ҝөрдүјүм шејләрә инанырам, Аллаһы исә һеч вахт ҝөрмәмишәм». Өвладыныз белә ҹаваб верә биләр:  «Тәсәввүр елә ки, шәһәрдән чох узагда бир мешәдә ҝәзирсән вә ҝөзәл бир евә раст ҝәлирсән. Бу заман нә дүшүнәрдин? Ајдын мәсәләдир ки, ону кимсә тикиб. Онда планетимиз, ҹанлы аләм һагда нә демәк олар? Онлары да јарадан вар!»

17. Валидејн өвладыны башгалары илә иманы һагда данышмаға неҹә тәшвиг едә биләр вә ушаг синиф јолдашларына һансы суаллары верә биләр?

¹⁷ Өвладынызын өјрәндикләрини башгалары илә бөлүшмәси үчүн фүрсәт ахтармаға тәшвиг един (Ром. 10:10). Башгаларына иманы һагда данышмағы мусиги аләтиндә ифа етмәјә бәнзәдә биләрсиниз. Әввәл-әввәл инсан садә маһнылары чалмағы мәшг едир. Ҝетдикҹә мусиги ифа етмәк онун үчүн асанлашыр. Ејнилә ҝәнҹ мәсиһи әввәл-әввәл иманыны садә шәкилдә бөлүшә биләр. Мисал үчүн, о, синиф јолдашына белә дејә биләр: «Билирсән, мүһәндисләр чох вахт тәбиәтдә ҝөрдүкләринин бәнзәрини дүзәлдирләр? Сәнә чох мараглы бир видео ҝөстәрмәк истәјирәм». Сонра исә «Тәкамүл, јохса јарадылыш мөҹүзәси?» адлы силсилә видеолардан бирини ҝөстәриб белә дејә биләр: «Алимләр тәбиәтдә артыг мөвҹуд олан бир шејин бәнзәрини јарадыб, буна ҝөрә тәриф ешидирләр. Бәс әслини јаратдығына ҝөрә тәриф кимә дүшүр?» Бу ҹүр садә изаһын сајәсиндә өвладынызын синиф јолдашында мараг јарана биләр вә даһа чох шеј өјрәнмәк истәјәр.

УШАҒЫНЫЗА ИМАНЫНЫ МӨҺКӘМЛӘНДИРМӘЈӘ ДАИМА КӨМӘК ЕДИН

18. Валидејнләр өвладларынын Аллаһа иманыны мөһкәмләндирмәк үчүн даима нә етмәлидирләр?

¹⁸ Јашадығымыз дүнјада Јеһоваја инанмајан инсанлар үстүнлүк тәшкил едир (2 Бут. 3:3). Буна ҝөрә дә, әзиз валидејнләр, өвладыныза дәрс кечәндә ону тәшвиг един ки, Аллаһын Кәламына вә Онун әхлаг нормаларына етибарыны артыраҹаг мөвзулары арашдырсын. Јарадылышдакы мөһтәшәм ҹәһәтләри вурғулајараг онда дәриндән дүшүнмәк габилијјәти јетишдирин. Артыг јеринә јетмиш мөһтәшәм пејғәмбәрликләри өвладыныза изаһ един. Ән әсасы исә онунла бирликдә вә онун үчүн дуа един. Бүтүн бунлары етсәниз, онда әмин ола биләрсиниз ки, Јеһова өвладынызын иманыны мөһкәмләндирмәк үчүн чәкдијиниз зәһмәти јердә гојмајаҹаг (2 Салн. 15:7).