Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

Охуҹуларын суаллары

Охуҹуларын суаллары

Мәсиһи һамиләликдән горунма үсулу кими ушаглыгдахили спиралдан (УДС) истифадә едә биләрми?

Һәр ҹүтлүк әввәлҹә бу үсулла бағлы бүтүн мәлуматлары вә Мүгәддәс Китаб принсипләрини арашдырмалы вә елә гәрар вермәлидир ки, Аллаһын өнүндә виҹданлары тәмиз галсын.

Јеһова Аллаһ Адәмлә Һәвваја вә Нуһун дашгынындан сағ чыхан инсанлара төрәјиб чохалмағы бујурмушду (Јар. 1:28; 9:1). Мүгәддәс Китабда бу бујруғун мәсиһиләрә дә аид олдуғу дејилмир. Буна ҝөрә ушаг саһиби олуб-олмамаг, һамиләликдән горунма (контрасептив) үсулларындан истифадә едиб-етмәмәк кими мәсәләләрдә гәрар вермәк һәр ҹүтлүјүн өз ихтијарындадыр. Бәс гәрар верәндә һансы амилләр нәзәрә алынмалыдыр?

Әввәла буну демәк лазымдыр ки, мәсиһи истәнилән аилә планлашдырма методуну Мүгәддәс Китабын ишығында дәјәрләндирмәлидир. Мәсәлән, ҝөтүрәк аборту. Аборт һәлә доғулмамыш инсаны гәсдән һәјатдан мәһрум етмәкдир. Мәсиһи һеч вахт бу үсулу сечмәз, чүнки бу, Мүгәддәс Китабдакы һәјат әнамына һөрмәт принсипини позур (Чых. 20:13; 21:22, 23; Зәб. 139:16; Әрм. 1:5). Бәс ушаглыгдахили спиралдан (һамиләлијин гаршысыны алмаг үчүн ушаглыг дахилинә јерләшдирилән гурғу) истифадә барәдә нә демәк олар?

Бу үсулла бағлы «Ҝөзәтчи гүлләси»нин 1979-ҹу ил 15 мај (30, 31-ҹи сәһ. (инҝ.)) сајында мәгалә дәрҹ олунмушду. Мәгалә јазылан дөврдә әсас етибары илә пластик спираллардан истифадә олунурду. Мәгаләдә гејд олунурду ки, бу спиралларын неҹә тәсир ҝөстәрдији там мәлум дејил. Амма бир сыра мүтәхәссисин рәјинә ҝөрә, спираллар ушаглыгда мүәјјән реаксија төрәдир, бу да спермаја јумуртаһүҹејрә илә ҝөрүшүб ону мајаландырмаға мане олур. Мајаланма баш вермәдән исә јени һәјатын јаранмасы гејри-мүмкүндүр.

Сөзүҝедән мәгаләдә мәсәлә башга тәрәфдән дә ишыгландырылыр, спиралдан истифадә заманы бәзи һалларда мајаланманын баш вердији дејилирди. Мајаланмыш һүҹејрә ја ушаглыг борусунда бөјүјүр (ушаглыгданкәнар һамиләлик), ја да ушаглығын ичәрисинә дүшүр. Икинҹи һал баш верәндә, спирал һүҹејрәнин ушаглығын селикли гишасына ҝирәрәк (имплантасија) она јапышмасына мане олур, бунунла да дөлүн нормал инкишафынын гаршысы алыныр. Јәни инкишафда олан һәјата сон гојулур, бу да ки, аборта бәрабәрдир. Мәгаләдә мөвзуја белә јекун вурулурду: «Аллаһын ризасыны ахтаран мәсиһи спиралдан истифадәнин дүзҝүн олуб-олмадығыны мүәјјән едәндә Мүгәддәс Китабдакы һәјат әнамына һөрмәт принсипини әсас тутараг бу мәлуматы ҹидди шәкилдә ҝөтүр-гој етмәлидир» (Зәб. 36:9).

1979-ҹу илдән бәри елм вә тибб саһәсиндә әһәмијјәтли ирәлиләјишләр әлдә олунуб.

Мүасир дөврдә спиралын ики нөвү ҝениш истифадә олунмаға башлајыб: мис тәркибли вә һормонал тәркибли. Мис спираллар Бирләшмиш Штатларда 1988-ҹи илдән ҝениш јајылмаға башлајыб. Һормонал тәркибли спираллар исә 2001-ҹи илдә сатыша бурахылыб. Бәс бу спираллар неҹә тәсир ҝөстәрир?

Мис спираллар. Артыг дејилдији кими, спираллар сперманын ушаглыгдан кечиб јумуртаһүҹејрә илә растлашмасына мане олур. Үстәлик, мис спираллар сперматозоидләрә гаршы мәһведиҹи тәсир ҝөстәрир *. Бу спираллар һәмчинин ушаглығын селикли гишасынын хүсусијјәтләрини дәјишир.

Һормонал тәркибли спираллар. Бу спиралларын тәркибиндә һамиләлијә гаршы һәбләрдәкинә охшар һормон олур. Спирал бу һормону ушаглыға ифраз едир вә мәлумата ҝөрә, бәзи гадынларда овулјасија просесинин гаршысыны алыр. Овулјасија баш вермәдији, јәни јумуртаһүҹејрә јаранмадығы үчүн, мајаланма да баш тутмур. Бәзи рәјләрә ҝөрә, һормонал тәркибли спиралларын башга функсијалары да вар. Онларын бурахдығы һормон ушаглығын селикли гишасыны назилдир *. Бундан әлавә, ушаглыг бојнунда олан селији гатылашдырыр, бунунла да сперматозоидләрин јолунда барјер јарадараг онларын ушаглыға дахил олмасына мане олур.

Јухарыда дејилдији кими, спиралларын һәр ики нөвү ушаглығын селикли гишасынын хүсусијјәтләрини дәјишир. Һәтта овулјасија баш версә вә јумуртаһүҹејрә мајаланыб ушаглыға дүшсә белә, селикли гишадакы әлверишсиз шәраитә ҝөрә имплантасија баш вермир. Бунунла да һамиләлик позулур. Лакин мәлумата ҝөрә, белә «уғурсуз» имплантасијаларын баш вермә еһтималы (контрасептив һәбләрин тәсириндә дә олдуғу кими) чох аздыр.

Хүласә, мис вә ја һормонал тәркибли спиралларын мајаланманын гаршысыны тамамилә алдығыны гәтијјәтлә иддиа етмәк олмаз. Бунунла белә, елми гәнаәтләр ҝөстәрир ки, сөзүҝедән спиралларын јухарыда гејд етдијимиз тәсирләринә ҝөрә һамиләлијин баш вермә еһтималы аздыр.

Спиралдан истифадә етмәк истәјән мәсиһи ҹүтлүк јахшы оларды ки, мүтәхәссислә мәсләһәтләшиб спиралларын һансы нөвләринин сатышда олдуғуну сорушсун, онларын гадын үчүн мүсбәт вә мәнфи тәсири илә бағлы мәлумат алсын. Лакин онлар унутмамалыдыр ки, гәрар мәсулијјәти онларын өһдәсинә дүшүр. Нә һәким, нә башга кимсә онларын јеринә гәрар вермәмәлидир (Ром. 14:12; Гал. 6:4, 5). Вә әлбәттә ки, гәрарларында Аллаһы разы салмаг, виҹданларыны тәмиз сахламаг арзусу әкс олунмалыдыр (1 Тимутијә 1:18, 19; 2 Тимутијә 1:3 ајәләри илә мүгајисә един).

^ абз. 10 Инҝилтәрә Милли Сәһијјә хидмәтинин вердији мәлумата ҝөрә «тәркибиндә даһа чох мис олан спираллар 99% еффективдир. Бу да о демәкдир ки, иллик һесабла спиралдан истифадә едән 100 гадындан 1-и һамилә галыр. Тәркибиндә миси аз олан спиралларын исә тәсир ҝүҹү даһа зәифдир».

^ абз. 11 Һормонал тәркибли спираллар ушаглығын селикли гишасыны назилтдији үчүн бәзән һәкимләр ағыр ајбашы кечирән евли вә субај гадынлара онлардан истифадә етмәји төвсијә едир.