1, 2. Мүгәддәс Китабда Исраилин бәзи падшаһлары барәдә нәләр ачыгланыр?

 МҮГӘДДӘС КИТАБДА 40-дан чох Исраил падшаһынын ады чәкилир a. Бу падшаһларын бәзиләри һагда тәәҹҹүб доғуран мәлуматлар јазылыб. Мәсәлән, өјрәнирик ки, јахшы падшаһлар бәзи пис ишләр ҝөрмүшдүләр. Онлардан бири Давуд падшаһ иди. Јеһова бу падшаһ һагда демишди ки, о, «сидги-үрәкдән јолумла ҝедән, мәнә мәгбул ишләр ҝөрән» падшаһдыр (1 Пад. 14:8). Амма бу ҹүр инсан евли гадынла әхлагсызлыг етди вә онун әринин дөјүшдә өлмәси үчүн суи-гәсд гурду (2 Ишм. 11:4, 14, 15).

² Ејни заманда, Мүгәддәс Китабда Јеһоваја садиг галмајан падшаһларын јахшы ишләр ҝөрдүјү јазылыб. Рәһабам падшаһы мисал ҝәтирмәк олар. Јеһованын ҝөзүндә о, «пис ишләр ҝөрүрдү» (2 Салн. 12:14). Бунунла белә, Рәһабам Јеһованын бујруғуна әмәл едиб он гәбиләнин онун падшаһлығындан ајрылмасына гаршы чыхмады. Һәмчинин о, Аллаһын халгыны дүшмәнләрдән горумаг үчүн шәһәрләрин мүһафизәсини әмәлли-башлы ҝүҹләндирди (1 Пад. 12:21—24; 2 Салн. 11:5—12).

3. Ортаја һансы ваҹиб суал чыхыр вә бу мәгаләдә нә һагда данышаҹағыг?

³ Ортаја ваҹиб бир суал чыхыр: Әҝәр Исраил падшаһлары һәм јахшы, һәм дә пис ишләр ҝөрмүшдүсә, онда Јеһова онларын садиг олуб-олмадығына нәјә әсасән гәрар верирди? Бу суала ҹаваб тапсаг, биләҹәјик ки, Јеһова бу ҝүн биздә нәләри ҝөрмәк истәјир. Јеһова Исраил падшаһларынын јахшы олуб-олмадығына гәрар верәркән, ҝөрүнүр, үч амилә диггәт јетирирди:  онларын үрәјинә, төвбәсинә вә пак ибадәтә бағлы олуб-олмамасына . Мәгаләдә бу амилләрдән сөһбәт ҝедәҹәк.

ОНЛАР ЈЕҺОВАНЫ БҮТҮН ГӘЛБЛӘРИ ИЛӘ СЕВИРДИЛӘР

4. Јеһоваја садиг олан падшаһларла садиг олмајанлар арасында һансы фәрг вар иди?

⁴ Јеһованын бәјәндији падшаһлар Она бүтөв үрәклә ибадәт едирди b. Мәсәлән, Јәһушафат јахшы падшаһ иди. «О, Јеһоваја сидги-үрәкдән ибадәт етмиш»ди (2 Салн. 22:9). Буна бәнзәр сөзләр Јушијјә падшаһ һагда да јазылыб. Онун барәсиндә дејилир ки, «нә ондан әввәл, нә дә ондан сонра... бүтүн гәлби... илә Јеһоваја үз тутан падшаһ олмады» (2 Пад. 23:25). Бәс өмрүнүн сонларына јахын пис ишләр ҝөрмүш Сүлејман падшаһ һагда нә демәк олар? Онун үрәји «бүтүнлүклә Аллаһы Јеһоваја бағлы галмады» (1 Пад. 11:4). Јеһоваја садиг олмајан диҝәр падшаһ Әбјам иди. Онун һагда белә дејилир: «[Әбјамын] үрәји Аллаһы Јеһоваја бүтүнлүклә бағлы дејилди» (1 Пад. 15:3).

5. Јеһоваја бүтүн гәлбимизлә ибадәт етмәк нә демәкдир?

⁵ Бәс Јеһоваја бүтүн гәлбимизлә ибадәт етмәк нә демәкдир? Бу о демәкдир ки, инсан Јеһоваја садәҹә лазымдыр дејә јох, үрәкдән хидмәт едир. О, Јеһованы севир вә Она еһтирам бәсләјир. Ән әсасы исә Јеһова илә бу мүнасибәтини бүтүн өмрү боју горујуб сахлајыр.

6. Үрәјимизин бүтүнлүклә Јеһоваја бағлы галмасы үчүн нә етмәлијик? (Мәсәлләр 4:23; Мәтта 5:29, 30).

⁶ Биз үрәји бүтүнлүклә Јеһоваја бағлы галан садиг падшаһлара неҹә бәнзәјә биләрик? Бунун үчүн руһанилијимизә пис тәсир едән шејләрдән узаг олмалыјыг. Мәсәлән, нәјә бахдығымыза, бош вахтымызы неҹә кечирдијимизә, киминлә отуруб-дурдуғумуза фикир вермәлијик. Чүнки пис достлар бизә маддијјатын һәр шејдән ваҹиб олдуғуну ашылаја биләр. Ишдир, ҝөрсәк ки, Јеһоваја севҝимиз зәифләмәјә башлајыб, ҝәлин дәрһал тәдбир ҝөрәк. (Мәсәлләр 4:23; Мәтта 5:29, 30 ајәләрини охујун.)

7. Нәјә ҝөрә пис тәсирләрдән узаг олмалыјыг?

⁷ Үрәјимизин һачаланмасына имкан вермәк олмаз. Еһтијатлы олмасаг, өзүмүз-өзүмүзү алдадыб белә дүшүнә биләрик: «Руһани ишләрлә чох мәшғул олурамса, өзүмү пис тәсирләрдән горумаға еһтијаҹ јохдур». Ҝәлин белә бир нүмунәјә бахаг. Тәсәввүр един ки, чөлдә сәрт шахта адамы гылынҹ кими кәсир, бәрк күләк әсир. Сиз евә чатан кими отағы иситмәјә башлајырсыныз. Бәс әҝәр гапыны ачыг гојсаныз, ев исинәр? Әлбәттә ки, јох. Сојуг һава тез евә долар. Мәғзи тутдунуз? Јеһова илә мүнасибәтләримизи исидән руһани гиданы гәбул етмәк аздыр. Биз һәм дә пис тәсирләрә гаршы «гапыны бағламалыјыг». Әкс һалда, бу дүнјанын сојуг «һавасы», башга сөзлә, Аллаһа мәгбул олмајан дүшүнҹәси үрәјимизә дахил олуб ону һачалаја биләр (Ефес. 2:2).

ОНЛАР ТӨВБӘ ЕТДИЛӘР

8, 9. Давуд падшаһ вә Һизгијјә падшаһ мәзәммәтә неҹә јанашмышды? (Шәклә бахын.)

⁸ Әввәлдә гејд олундуғу кими Давуд падшаһ ҹидди ҝүнаһ ишләмишди. Амма Натан пејғәмбәр Давудун сәһвини үзүнә дејәндә о, тәвазөкарлыг ҝөстәриб төвбә етди (2 Ишм. 12:13). 51-ҹи мәзмурдан ачыг-ашкар ҝөрмәк олар ки, онун төвбәси сәмими иди. Давуд ҹәзадан гачмаг үчүн јаландан пешман олдуғуну ҝөстәриб Натанын ҝөзүндән пәрдә асмады (Зәб. 51:3, 4, 17, мүгәддимә).

 ⁹ Һизгијјә падшаһ да Јеһоваја гаршы ҝүнаһ ишләмишди. Мүгәддәс Китабда јазылыб: «О гүрурланды, һәм өзүнү, һәм дә Јәһуда илә Јерусәлими Аллаһын гәзәбинә дүчар етди» (2 Салн. 32:25). Бәс онун гүрурланмағына сәбәб нә иди? Бәлкә дә варына, ашшурлулар үзәриндә чалдығы гәләбәјә, ја да Јеһованын ону мөҹүзәви шәкилдә сағалтдығына ҝөрә өзү һаггында јүксәк фикирдә иди. Јәгин, елә ловғаландығы үчүн бабиллиләрә өз вар-дөвләтини нүмајиш етдирмишди. Буна ҝөрә Әшија пејғәмбәр ону мәзәммәт етмишди (2 Пад. 20:12—18). Амма Давуд падшаһ кими Һизгијјә дә тәвазөкарлыг ҝөстәриб төвбә етди (2 Салн. 32:26). Нәтиҹә етибарилә, Јеһова Һизгијјәјә Онун «бәјәндији ишләри» ҝөрән садиг падшаһ кими бахды (2 Пад. 18:3).

10. Амисај падшаһ мәзәммәтә неҹә јанашды?

¹⁰ Онлардан фәргли олараг, Јәһуда падшаһы Амисај Јеһованын бәјәндији ишләри ҝөрсә дә, «буну сидги-үрәкдән етмирди» (2 Салн. 25:2). Онун сәһви нәдә иди? Јеһова Амисаја әдумиләр үзәриндә гәләбә чалмаға көмәк едәндән сонра о ҝедиб онларын аллаһларына баш әјмишди c. Јеһованын пејғәмбәри она сәһвини ҝөстәрәндә исә о, дикбашлыг етди, пејғәмбәрә һеч гулаг асмаг да истәмәди (2 Салн. 25:14—16).

11. 2 Коринфлиләрә 7:9, 11 ајәләринә әсасән Јеһованын бизи бағышламасы үчүн нә етмәлијик? (Һәмчинин шәкилләрә бахын.)

¹¹ Бу нүмунәләрдән нә өјрәнирик? Биз ҝүнаһымыздан төвбә етмәли вә ону тәкрарламамаг үчүн вар ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг. Әҝәр ағсаггаллар һәтта хырда ҝөрүнән мәсәләдә белә бизә мәсләһәт версә, неҹә давранаҹағыг? Бу заман дүшүнмәмәлијик ки, Јеһова бизи севмир, ја да ағсаггаллар бизә гаршыдыр. Һәтта Јеһованын бәјәндији Исраил падшаһларынын белә, тәнбеһә еһтијаҹы олурду (Ибр. 12:6). Буна ҝөрә дә кимсә сәһвимизи дејәндә 1) тәвазөкарлыг ҝөстәрмәли, 2) лазыми дәјишикликләр етмәли вә 3) Јеһоваја сидги-үрәклә хидмәт етмәјә давам етмәлијик. Әҝәр төвбә етсәк, Јеһова бизи бағышлајаҹаг. (2 Коринфлиләрә 7:9, 11 ајәләрини охујун.)

ОНЛАР ПАК ИБАДӘТӘ БАҒЛЫ ИДИЛӘР

12. Садиг падшаһларын садиг олмајан падшаһлардан әсас фәрги нә иди?

¹² Јеһованын садиг һесаб етдији падшаһлар Она дүзҝүн шәкилдә ибадәт едирди. Онлар халгы да буна тәшвиг едирди. Дүздүр, әввәлдә дә гејд етдијимиз кими бу падшаһларын сәһвләри олурду. Амма онлар тәк олан Јеһоваја ибадәт едирдиләр. Һәтта өлкәни бүтләрдән тәмизләмәк үчүн бөјүк ҹанфәшанлыг ҝөстәрмишдиләр d.

13. Нәјә ҝөрә Јеһова Әһәби садиг һесаб етмәмишди?

¹³ Бәс Јеһованын садиг һесаб етмәдији падшаһлар һагда нә демәк олар? Сөзсүз, онларын етдији һәр шејә пис демәк олмаз. Һәтта пис падшаһ Әһәб Набутун онун уҹбатындан өлдүрүлдүјүнү биләндә, аз да олса, тәвазөкарлыг ҝөстәрмиш вә пешман олмушду (1 Пад. 21:27—29). О һәм дә шәһәрләр салмыш вә Исраил уғрунда дөјүшләр апарыб гәләбәләр газанмышды (1 Пад. 20:21, 29; 22:39). Амма Әһәб бунларла јох, арвадынын тәсиринә ујараг јалан ибадәти  јајмагла ад чыхармышды. Бу һәрәкәтинә ҝөрә о, һеч вахт төвбә етмәмишди (1 Пад. 21:25, 26).

14. а) Нәјә ҝөрә Јеһованын ҝөзүндә Рәһабам садиг падшаһ дејилди? б) Јеһоваја садиг олмајан әксәр падшаһлара нә хас иди?

¹⁴ Јеһоваја садиг олмајан диҝәр падшаһ Рәһабам иди. Әввәлдә дә гејд олундуғу кими о, һакимијјәти дөврүндә хејли јахшы ишләр ҝөрмүшдү. Амма һакимијјәти ҝүҹләнәндә Јеһованын Ганунуну рәдд едиб сахта аллаһлара ибадәт етмәјә башлады (2 Салн. 12:1). Бундан сонра Рәһабам ҝаһ Јеһоваја ибадәт едирди, ҝаһ да бүтләрә (1 Пад. 14:21—24). Рәһабам вә Әһәб һәгиги ибадәтдән узаглашан јеҝанә падшаһлар дејилди. Әксәр падшаһлар Јеһоваја садиг галмајыб сахта аллаһлара баш әјирдиләр вә башгаларыны да буна сөвг едирдиләр. Ајдын мәсәләдир ки, Јеһованын падшаһларда фикир вердији әсас шеј онларын пак ибадәтә бағлы галыб-галмамасы иди. О буна әсасән падшаһын јахшы вә ја пис олдуғуна гәрар верирди.

15. Нәјә ҝөрә Јеһоваја пак шәкилдә ибадәт етмәјимиз Онун үчүн ваҹиб мәсәләдир?

¹⁵ Нәјә ҝөрә Јеһова үчүн ибадәт мәсәләси бу гәдәр ваҹиб иди? Сәбәбләрдән бири о иди ки, халгын Аллаһа дүзҝүн шәкилдә ибадәт етмәси падшаһларын мәсулијјәти иди. Һәм дә сахта ибадәт истәр-истәмәз инсаны диҝәр ҹидди ҝүнаһлара сүрүкләјир вә инсанларла һагсыз давранмасына ҝәтириб чыхарыр (Һушә 4:1, 2). Бир шеј дә вар иди ки, һәм падшаһлар, һәм дә исраиллиләр Јеһоваја һәср олунмушдулар. Буна ҝөрә дә онларын сахта аллаһлара ибадәт етмәсини Јеһова зинаја бәрабәр тутурду (Әрм. 3:8, 9).  Инсан һәјат јолдашына хәјанәт едәндә она гаршы бөјүк ҝүнаһ етмиш олур. Ејнилә Јеһованын һәср олунмуш хидмәтчиси јалан ибадәтә аид ишләрдә иштирак едәндә Аллаһа гаршы ҝүнаһ ишләјир вә Онун гәлбини бәрк јаралајыр e (Ган. 4:23, 24).

16. Јеһованын ҝөзүндә салеһ адамла шәр адам арасында әсас фәрг нәдир?

¹⁶ Бурадан нә өјрәнирик? Сөз јох ки, биз јалан ибадәтә аид олан һәр шејдән узаг олмалыјыг. Бунунла јанашы, биз Јеһоваја Онун бәјәндији тәрздә ибадәт етмәли вә хидмәтдә фәал олмалыјыг. Мәлаки пејғәмбәр јахшы инсанла пис инсан арасындакы фәрги ајдын шәкилдә ҝөстәрмишди. О јазыр: «Сиз јенә салеһ адамла шәр адам арасында, Аллаһа гуллуг едәнлә етмәјән арасында фәрги ҝөрәҹәксиниз» (Мәл. 3:18). Она ҝөрә дә һеч бир шејин — нә гејри-камиллијин, нә сәһвләримизин, нә дә башга бир шејин Јеһоваја хидмәтимизи дајандырмасына имкан вермәмәлијик. Јеһоваја хидмәти дајандырмағын елә өзү ҹидди ҝүнаһдыр.

17. Нәјә ҝөрә һәјат јолдашы сечиминдә диггәтли олмалыјыг?

¹⁷ Мәлакинин сөзләри евләнмәји дүшүнән субај мәсиһиләрә һәјат јолдашы сечиминдә көмәк едә биләр. Әҝәр инсанын ҝөзәл хүсусијјәтләри варса, амма о, Јеһоваја ибадәт етмирсә, һал-һазырда Јеһова ону салеһ һесаб едир? (2 Кор. 6:14). Өзүнүз дүшүнүн, әҝәр бу ҹүр инсанла аилә гурсаныз, о сизи руһани ҹәһәтдән инкишаф етмәјә тәшвиг едәҹәк? Сүлејман падшаһын да бүтпәрәст арвадлары арасында, јәгин, јахшы хүсусијјәтләри оланлар вар иди. Амма онлар Јеһоваја ибадәт етмирдиләр, үстәлик, Сүлејманы да јаваш-јаваш өз тәрәфләринә чәкмишдиләр (1 Пад. 11:1, 4).

18. Валидејнләр ушагларына нәји ашыламалыдырлар?

 ¹⁸ Әзиз валидејнләр, Мүгәддәс Китабда падшаһлар һагда јазылан мәлуматын көмәји илә ушагларынызын үрәјиндә Јеһоваја ибадәт етмәк истәји ојадын. Онлара баша салын ки, Јеһова јалныз Она ибадәт едән вә халгы да буна тәшвиг едән падшаһлардан разы галырды. Ушагларыныза һәм сөзүнүзлә, һәм дә әмәлинизлә руһани ишләри һәр шејдән үстүн тутмағы өјрәдин. Мәсәлән, Мүгәддәс Китабы мүталиә етмәјин, ибадәт ҝөрүшләринә ҝәлмәјин вә хидмәтдә иштирак етмәјин ваҹиблијини ашылајын (Мәт. 6:33). Јохса өвладыныз елә дүшүнәҹәк ки, Јеһованын Шаһиди олмаг садәҹә «валидејнләринин дининә» мәнсуб олмаг демәкдир. Нәтиҹәдә о, һәгиги ибадәти ја икинҹи јерә гојаҹаг, ја да үмумијјәтлә һәгигәтдән узаглашаҹаг.

19. Јеһоваја хидмәти дајандыран инсанлар үчүн һансы үмид вар? (Һәмчинин « Јеһованын әфв гапысы үзүнүзә ачыгдыр!» адлы чәрчивәјә бахын.)

¹⁹ Бәс инсан Јеһоваја хидмәт етмәји дајандырыбса, даһа һеч вахт Јеһованын досту ола билмәз? Төвбә едиб јенидән Јеһоваја ибадәт етмәјә башласа ола биләр. Бунун үчүн, ола билсин, она гүруруну сындырмаг вә ағсаггалларын көмәјини гәбул етмәк лазым ҝәлсин (Јаг. 5:14). Јеһова илә јенидән дост олмағын јанында етдијимиз бу шејләр нәдир ки?!

20. Садиг падшаһларын нүмунәсини изләсәк, Јеһова бизә неҹә јанашаҹаг?

²⁰ Исраил падшаһларындан һансы дәрсләри өјрәндик? Әҝәр биз дә Јеһоваја сидги-үрәкдән ибадәт етмәји давам етдирсәк, садиг падшаһлар кими ола биләрик. Одур ки, ҝәлин сәһвләримиздән нәтиҹә чыхараг, төвбә едәк вә онлары дүзәлтмәк үчүн өз үзәримиздә ишләјәк. Бир шеји јаддан чыхармајаг: биз јалныз јеҝанә һәгиги Аллаһа ибадәт етмәлијик. Әҝәр садиг галсаныз, онда сиз дә Јеһованын бәјәндији ишләри ҝөрән инсанларын сырасында олаҹагсыныз.