1, 2. Зәбур 25:14 ајәсинә әсасән Јеһова илә достлуғумузун мөһкәм олмасы үчүн нә етмәлијик?

 МӨҺКӘМ достлуг үчүн нә ваҹибдир? Јәгин, дејәрдиниз: «Јахшы достлар бир-бирини севмәли, бир-биринә дајаг олмалыдыр». Амма, бәлкә дә ағлыныза ҝәлмәзди ки, јахшы достлугда горху да олмалыдыр. Мәгаләнин әсас ајәсиндә дејилдији кими Јеһова илә мөһкәм достлуг гурмаг үчүн Ондан горхмаг ваҹибдир. (Зәбур 25:14 ајәсини охујун.)

² Јеһоваја нечә мүддәтдир хидмәт етмәјимиздән асылы олмајараг, һәр биримизин үрәјиндә Аллаһ горхусу олмалыдыр. Бәс Аллаһдан горхмаг нә демәкдир? Ондан горхмағы неҹә өјрәнә биләрик? Ешикағасы Әбдијадан, баш каһин Јәһјадајдан вә Јуәс падшаһдан Аллаһдан горхмагла бағлы нә өјрәнә биләрик?

3. Горху бизи неҹә горујур?

³ Инсан биләндә ки нәсә она зәрәр ҝәтирәҹәк, мүәјјән горху һисси кечирир. Бу ҹүр горху јахшыдыр, чүнки бу, инсаны дүзҝүн давранмаға сөвг едир. Мәсәлән, јыхылмагдан горхдуғумуз үчүн учурумун кәнарында ҝәзмирик. Хәсарәт алмагдан горхдуғумуз үчүн тәһлүкәли вәзијјәтләрдән гачырыг. Достумузу итирәҹәјимиздән горхдуғумуз үчүн исә чалышаҹағыг ки, сөзүмүзлә вә ја һәрәкәтимизлә онун хәтринә дәјмәјәк.

4. Шејтан биздә Јеһоваја гаршы неҹә бир горху јаратмаг истәјир?

⁴ Шејтан истәјир ки, үрәјимиздә сағлам Аллаһ горхусу олмасын, Ондан ваһимәләнәк. Бу ҝүн Шејтан дүнјаја Әлифәзин дедији фикирләри тәлгин едир, јәни Аллаһ гәддардыр,  гәзәблидир, бәндәләрини ҹәзаландырыр вә Ону разы салмаг һеч ҹүр мүмкүн дејил (Әјј. 4:18, 19). Онун мәгсәди одур ки, Јеһовадан һәдсиз дәрәҹәдә горхаг вә нәтиҹәдә хидмәтимизи дајандыраг. Шејтанын тәләсинә дүшмәмәк үчүн үрәјимиздә сағлам горху јетишдирмәлијик.

5. Аллаһдан горхмаг нә демәкдир?

⁵ Аллаһдан горхан инсан Ону севир вә бу достлуға хәтәр јетирәҹәк шејләрдән узаг олур. Иса Мәсиһдә мәһз бу ҹүр горху вар иди (Ибр. 5:7). Бу, ваһимәли горху дејилди (Әшј. 11:2, 3). Әксинә, Иса Јеһованы үрәкдән севирди вә Она итаәт етмәк истәјирди (Јәһ. 14:21, 31). Иса кими биз дә Јеһоваја дәрин һөрмәт вә еһтирам бәсләјирик, чүнки О, мәһәббәтли, һикмәтли, әдаләтли вә гүдрәтлидир. Һәмчинин билирик ки, Јеһова бизи чох севир вә нәсиһәтләринә мүнасибәтимиз Онун үчүн ваҹибдир. Һәрәкәтләримиз Јеһованы ја кәдәрләндирир, ја да гәлбини севиндирир (Зәб. 78:41; Мәс. 27:11).

6. Јеһовадан горхмағы өјрәнмәјин бир јолу һансыдыр? (Зәбур 34:11).

⁶ Биз Аллаһ горхусу илә дүнјаја ҝәлмирик, ону өзүмүз јетишдирмәлијик. (Зәбур 34:11 ајәсини охујун.) Бунун бир јолу јарадылышы сејр етмәкдир. Јарадылмыш шејләрдә Аллаһын һикмәтини, гүдрәтини, бизә олан мәһәббәтини ҝөрдүкҹә Она һөрмәтимиз вә севҝимиз артыр (Ром. 1:20). Адриан адлы баҹы белә демишди: «Јеһованын јаратдыгларына бахыб Онун нә гәдәр һикмәтли олдуғуна валеһ олурам. Бунун сајәсиндә баша дүшүрәм ки, нәјин мәним хејримә олдуғуну һамыдан јахшы Јеһова билир». Баҹы мүшаһидәләри нәтиҹәсиндә белә гәнаәтә ҝәлмишди: «Јеһова мәнә һәјат вериб. Нәјә ҝөрә Онунла арама сәдд чәкәҹәк нәсә едим?» Бу һәфтә бир аз вахт ајырыб Јеһованын јаратдыглары барәдә дүшүнүн. Бу, Јеһоваја һөрмәтинизи вә севҝинизи артыраҹаг (Зәб. 111:2, 3).

7. Дуа Аллаһ хофу јетишдирмәјә неҹә көмәк едир?

⁷ Үрәјимиздә Аллаһ хофу јетишдирмәјин диҝәр јолу Она мүнтәзәм дуа етмәкдир. Нә гәдәр чох дуа етсәк, Јеһова бизим үчүн бир о гәдәр реал олаҹаг. Һәр дәфә Јеһовадан сынаглара дөзмәк үчүн ҝүҹ истәјәндә өзүмүзә Онун гүдрәтли олдуғуну хатырладырыг. Дуада Она Оғлуна ҝөрә шүкүр едәндә бизи нә гәдәр севдијини јадымыза салырыг. Она јалварыб проблемләримиз үчүн көмәк диләјәндә исә һикмәтли олдуғуну зеһнимизә һәкк едирик. Бу ҹүр дуалар Јеһоваја һөрмәтимизи артырыр вә бизи Онунла мүнасибәтимизә хәләл јетирәҹәк һәрәкәтләрдән чәкиндирир.

8. Аллаһ горхусуну итирмәмәк үчүн нә етмәлијик?

⁸ Аллаһ горхусуну итирмәмәк үчүн Мүгәддәс Китабы арашдырмалыјыг. Бу заман мәгсәдимиз писләрдән ибрәт ҝөтүрмәк вә јахшылардан өрнәк алмаг олмалыдыр. Ҝәлин Јеһованын ики садиг хидмәтчиси — Әһәб падшаһын ешикағасы Әбдијанын вә баш каһин Јәһјадајын нүмунәсинә нәзәр салаг. Сонра исә јахшы башлајыб пис гуртаран Јәһуда падшаһы Јуәсин һәјатына нәзәр салаҹағыг.

9. Јеһовадан горхмаг Әбдијаја неҹә көмәк етмишди? (1 Падшаһлар 18:3, 12).

⁹ Мүгәддәс Китабда Әбдија b барәдә јазылан илк сөзләр беләдир: «Әбдија Јеһовадан чох горхурду». (1 Падшаһлар  18:3, 12 ајәләрини охујун.) Бу горхунун Әбдијаја һансы көмәји олмушду? Мәсәлән, бунун сајәсиндә о, дүрүст, етибарлы бир инсан иди. Буна ҝөрә дә падшаһ ону сарајына ешикағасы гојмушду. (Нәһәмја 7:2 ајәси илә әлагәләндирин.) Һәмчинин Аллаһ горхусу сајәсиндә Әбдијада гејри-ади бир ҹәсарәт вар иди. Бу исә чох ваҹиб иди. Чүнки о, пис падшаһ олан Әһәбин һакимијјәти дөврүндә јашајырды. «Әһәб Јеһованын ҝөзүндә өз сәләфләриндән дә бетәр иди» (1 Пад. 16:30). Үстәлик, онун арвады Изәбил Баала гуллуг едирди. Изәбил Јеһоваја о гәдәр нифрәт едирди ки, онгәбиләли Исраил падшаһлығында пак ибадәтин көкүнү кәсмәк истәјирди. О һәтта Аллаһын чохлу пејғәмбәрләрини гәтлә јетирмишди (1 Пад. 18:4). Шүбһәсиз, Әбдија Јеһоваја чох чәтин бир дөврдә хидмәт едирди.

10. Әбдијада гејри-ади ҹәсарәтин олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

¹⁰ Әбдијада гејри-ади ҹәсарәтин олдуғу нәдән ҝөрүнүр? Изәбил Аллаһын пејғәмбәрләрини өлдүрмәк үчүн ахтармаға башлајанда Әбдија јүз пејғәмбәри әлли-әлли мағараларда ҝизләтди, онлара чөрәк, су верди (1 Пад. 18:13, 14). Бу ишин үстү ачылсајды, Изәбил шүҹаәтли Әбдијаны өлдүрәҹәкди. Тәбии ки, Әбдија ади бир инсан иди, өлмәк истәмирди. Амма о, Јеһованы вә Онун хидмәтчиләрини өз ҹанындан да чох севирди.

11. Јеһованын мүасир хидмәтчиләри Әбдијаја неҹә бәнзәјир? (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹¹ Бу ҝүн Јеһованын чох хидмәтчиси фәалијјәтимизин гадаған олундуғу әразиләрдә јашајыр. Бу дәјәрли баҹы-гардашларымыз һөкумәтә һөрмәт едирләр. Амма Әбдија кими онлар да там сәдагәти Јеһоваја ҝөстәрирләр, чүнки буна јалныз Онун һаггы чатыр (Мәт. 22:21). Үрәкләриндә Аллаһ хофу олдуғу үчүн онлар инсана јох, Јеһоваја итаәт едирләр (Һәв. 5:29). Јеһоваја итаәтләрини хош мүждәни бәјан етмәклә вә ҝизли дә олса, јығынҹаг ҝөрүшләриндә иштирак етмәклә ҝөстәрирләр (Мәт. 10:16, 28). Һәмчинин онлар үчүн баҹы-гардашларын руһани гидасыз галмамасы өнәмлидир. Ҝәлин Һенри адлы бир гардашын  нүмунәсинә нәзәр салаг. Онун јашадығы Африка өлкәсиндә фәалијјәтимизә бир мүддәт гадаға гојулмушду. Гадаға дөврүндә Һенри көнүллү олараг нәшрләримизи баҹы-гардашлара чатдырырды. Һенри јазмышды: «Мән тәбиәтҹә утанҹағам. Буна ҝөрә дә әминәм ки, Јеһоваја еһтирам сајәсиндә ҹәсарәтли даврана билмишдим». Бәс сиз дә өзүнүзү Һенри кими ҹәсарәтли һесаб едирсиниз? Әҝәр өзүнүздә Аллаһ горхусу јетишдирсәниз, ҹәсарәтли ола биләрсиниз.

12. Баш каһин Јәһјадајла арвады Јеһоваја сәдагәтләрини неҹә ҝөстәрмишдиләр?

¹² Баш каһин Јәһјадај Јеһовадан горхурду, буна ҝөрә дә Она садиг иди вә пак ибадәтин кешијини чәкирди. Изәбилин гызы Әтәлја Јәһуда тахтыны әлә кечирмәјә чалышанда бу, ајдын ҝөрүндү. Инсанлар Әтәлјадан горхурду, чүнки о, чох рәһмсиз иди вә о гәдәр һакимијјәт һәриси иди ки, бүтүн падшаһ нәслини — өз нәвәләрини гәтлә јетирмишди! (2 Салн. 22:10, 11). Онун әлиндән јалныз Јуәс гуртула билди. Чүнки Јәһјадајын арвады Јәһусәбат ону хилас етди. О, әри илә бирҝә ушағы ҝизләтди, онун гејдинә галды. Бу јолла Јәһјадајла Јәһусәбат Давудун падшаһ нәслини горуду. Аһыл јашларында олан Јәһјадај Јеһоваја садиг иди вә Әтәлјадан горхуб тир-тир әсмирди (Мәс. 29:25).

13. Јуәсин једди јашы оланда Јәһјадај Јеһоваја сәдагәтини бир даһа неҹә сүбут етди?

¹³ Јуәсин једди јашы оланда Јәһјадај Јеһоваја садиг олдуғуну бир даһа сүбут етди. О, бир план ҹызды. Әҝәр бу план баш тутсајды, Јуәс Давудун гануни вариси кими тахта чыхаҹагды. Јох әҝәр баш тутмасајды, о, һәјатыны итирә биләрди. Јеһованын көмәји илә Јәһјадајын планы баш тутду. Башчыларын вә лавилиләрин дәстәји илә о, Јуәси падшаһ гојду, Әтәлјаны исә едам етди (2 Салн. 23:1—5, 11, 12, 15; 24:1). Сонра Јәһјадај «Јеһова илә падшаһ вә халг арасында әһд кәсди ки, онлар бундан сонра да Јеһованын халгы олсунлар» (2 Пад. 11:17). «Јәһјадај һәмчинин Јеһованын евинин дарвазаларына кешикчиләр гојду ки, һәр һансы сәбәбә ҝөрә натәмиз олмуш кимсә ора ҝирмәсин» (2 Салн. 23:19).

14. Јеһоваја һөрмәт етдијинә ҝөрә Јәһјадај һансы мүкафаты алды?

¹⁴ Јеһова белә демишди: «Мәнә һөрмәт едәнә Мән дә һөрмәт едәҹәјәм». О, һәгигәтән дә, Јәһјадајы мүкафатландырды (1 Ишм. 2:30). Мәсәлән, Јеһова Јәһјадајын јахшы әмәлләрини бизә нәсиһәт олараг Мүгәддәс Китабда јаздырыб (Ром. 15:4). Јәһјадај өләндә исә Јеһова ону хүсуси бир шәрәфә лајиг ҝөрдү. «Ону Давуд шәһәриндә падшаһларын јанында дәфн етдиләр. Чүнки о, Исраилдә Аллаһ үчүн вә мәбәд үчүн јахшы ишләр ҝөрмүшдү» (2 Салн. 24:15, 16).

15. Јәһјадајын әһвалатындан нә өјрәнирик? (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹⁵ Јәһјадајын әһвалаты һәр биримизә үрәјимиздә Аллаһ горхусу јетишдирмәјә көмәк едә биләр. Ағсаггаллар Јәһјадајдан нүмунә ҝөтүрәрәк јығынҹағы горујурлар (Һәв. 20:28). Јашлылар Јәһјадајын нүмунәсиндән өјрәнирләр ки, әҝәр онлар да Јеһовадан горхсалар вә Она садиг галсалар, Јеһова онларын васитәсилә Өз нијјәтини һәјата кечирәҹәк. Јеһова онлары чыхдаш етмир. Ҝәнҹләр исә Јеһованын Јәһјадајла рәфтарындан нүмунә ҝөтүрүрләр. Онлар јашлылара, әсас да  узун илләрдир Јеһоваја хидмәт едән баҹы-гардашлара һөрмәт ҝөстәрирләр (Мәс. 16:31). Үмумиликдә, һамымыз башчылардан вә лавилиләрдән өрнәк ала биләрик. Онлар Јәһјадаја дәстәк олдуғу кими биз дә «рәһбәрлик едән» гардашлара дәстәк олмалыјыг. Буну онлара итаәткарлығымызла ҝөстәрә биләрик (Ибр. 13:17).

16. Јуәс падшаһын руһани ҹәһәтдән зәиф олдуғуну нә ҝөстәрир?

¹⁶ Јуәс падшаһын јахшы инсан кими формалашмасында Јәһјадајын бөјүк әмәји олмушдур (2 Пад. 12:2). Буна ҝөрә дә ҝәнҹ падшаһ Јеһованы разы салмаг истәјирди. Амма Јәһјадај өләндән сонра Јуәс Јеһовадан узаглашмыш әмирләрин сөзүнә гулаг асды. Нәтиҹәдә һәм о, һәм дә халг «Ашера бүтләринә вә башга бүтләрә сәҹдә гылмаға башлады» (2 Салн. 24:4, 17, 18). Бу, Јеһоваја ағыр ҝетди. «Јеһова онларын јанына дөнә-дөнә пејғәмбәрләр ҝөндәрди ки, онлары Өз јолуна гајтарсын... Онларса гулаг асмырды». Онлар һәтта Јәһјадајын оғлу Зәкәријјәнин c сөзүнә дә гулаг асмадылар. Зәкәријјә һәм Јеһованын пејғәмбәри, һәм дә Јуәсин дост-доғмаҹа бибиси оғлу иди. Јуәс падшаһын чөрәји дизинин үстүндә иди, она едилән бу бојда јахшылығын  гаршысында Зәкәријјәни өлдүртдү (2 Салн. 22:11; 24:19—22).

17. Јуәсин агибәти неҹә олду?

¹⁷ Јуәс Аллаһ хофуну итирди вә бу она баһа-баша ҝәлди. Јеһова демишди: «Мәнә һәгарәт едәни Мән дә алчалдаҹағам!» (1 Ишм. 2:30). Арамиләрин кичик гошуну Јуәсин бөјүк бир ордусуну мәғлуб етди, онун өзүнү исә ағыр јараладылар. Арамиләр чыхыб ҝедәндән сонра Јуәсин әјанлары суи-гәсд гуруб ону өлдүрдүләр вә Зәкәријјәнин гисасыны алдылар. Бу мәнфур падшаһ һеч «падшаһ гәбиристанлығында» басдырылмаға да лајиг ҝөрүлмәди (2 Салн. 24:23—25).

18. Әрәмја 17:7, 8 ајәләринә әсасән Јуәсә бәнзәмәмәк үчүн нә етмәлијик?

¹⁸ Јуәс һансы саһәдә бизә ибрәтдир? Јуәс көкү үздә олан, ашмамаг үчүн бир чубуға сөјкәнән ағаҹ кими иди. О, Јәһјадаја сөјкәнмишди. Јәһјадај өлүб ҝедәндән сонра дөнүклүк күләји әсди вә о, јерә ашды. Ола билсин, аиләмиз, јығынҹагдакы баҹы-гардашлар бизим үчүн ҝөзәл өрнәкдир. Амма Јеһоваја итаәтимиз јалныз онларын нүмунәсиндән асылыдырса, бу, чох тәһлүкәлидир. Руһани ҹәһәтдән мөһкәм олмаг үчүн биз Јеһоваја севҝимизи вә һөрмәтимизи артырмалыјыг. Бунун үчүн мүнтәзәм олараг мүталиә етмәк вә дуа етмәк лазымдыр. (Әрәмја 17:7, 8 ајәләрини охујун; Кол. 2:6, 7.)

19. Јеһова бизә нә бујурур?

¹⁹ Јеһова биздән чох шеј истәмир. Онун бујругларынын мәғзи Ваиз 12:13 ајәсиндә гејд олунуб: «Аллаһдан горх, Онун әмрләрини јеринә јетир. Инсанын вәзифәси будур». Ҝәләҹәкдә башымыза нә ҝәлирсә ҝәлсин, Аллаһ горхусу сајәсиндә биз Әбдија вә Јәһјадај кими мөһкәм дајанаҹағыг. Јеһова илә достлуғумузу һеч нә поза билмәјәҹәк.