Мән 1929-ҹу ил декабрын 22-си Новил кәндиндә дүнјаја ҝәлмишәм. Новил Белчика Арденләриндәки Бастон шәһәринин јахынлығында јерләшән 9 фермадан ибарәт балаҹа кәнддир. Фермада валидејнләримлә бирҝә кечән ушаглыг илләримдән хош хатирәләрим вар. Кичик гардашым Рајмондла мән һәр ҝүн инәкләри сағырдыг вә һәр мәһсул јығымында јардым едирдик. Бизим балаҹа кәндимиздә һамы бир-биринин тарласында ишләјиб бир-биринә көмәк едирди.

Атам Емил вә анам Алис католик идиләр. Онлар һәр базар ҝүнү мессаја гатылырдылар. Амма тәхминән 1939-ҹу илдә Инҝилтәрәдән олан өнҹүл гардашлар бизим кәндимизә ҝәлдиләр. Онлар атама «Тәсәлли» (индики ады «Ојанын!») журналына абунә олмағы тәклиф етдиләр. Атам орада јазыланларын һәгигәт олдуғуну тез дәрк етди вә Мүгәддәс Китабы охумаға башлады. Атам мессаја гатылмағы дајандыранда бизимлә меһрибан олан гоншуларымыз бизә дүшмән кәсилдиләр. Онлар атамы католик кими галмаға мәҹбур едирдиләр. Бу да атамла гоншуларымыз арасында гызғын мүбаһисәләрә ҝәтириб чыхарырды.

Гоншуларын атама неҹә тәзјиг етдикләрини ҝөрәндә чох пис олурдум. Мәгаләнин әввәлиндә данышдығым дуаны елә о вахт етмишдим. Аллаһа јалвармышдым ки, атама көмәк етсин. Гоншуларымызын тәгибләри сәнҝијәндә чох севиндим. Әмин олдум ки, Јеһова «дуалары ешидән» Аллаһдыр.

1940-ҹы ил мајын 10-у алманлар Белчикаја сохулду, нәтиҹәдә, мүлки әһали күтләви шәкилдә өлкәдән чыхды. Биз дә аиләликҹә Франсанын ҹәнубуна гачдыг. Биз алман вә франсыз әсҝәрләри арасында гызғын дөјүшләрин ҝетдији тәһлүкәли әразиләрдән кечирдик.

 Сонралар өз фермамыза ҝери гајыда билдик. Амма ҝөрдүк ки, мүлкүмүзүн чох һиссәси талан едилиб. Бизи орада тәкҹә итимиз Боби гаршылады. Бу јашадыгларымыза ҝөрә дүшүнүрдүм: «Нәјә ҝөрә дүнјада бу гәдәр мүһарибә вә дәрд-бәла вар?»

Тәхминән о вахтларда өнҹүл олан бир ағсаггал — Емил Шрантс бизи зијарәт едирди. О бизи чох руһландырырды. Гардаш нәјә ҝөрә әзабларын олдуғуну Мүгәддәс Китаб әсасында ајдын изаһ етди вә мәним һәјатла бағлы диҝәр суалларыма ҹаваб верди. Јеһова илә мүнасибәтләрим даһа да мөһкәмләнди вә Онун бизи севдијинә әмин олдум.

Мүһарибә гуртармамышдан әввәл аиләмизин гардашларла даһа тез-тез ҝөрүшмәк имканы олду. 1943-ҹү илин август ајында Жозе-Никола Мине гардаш фермамыза ҝәлиб нитг сөјләди. О сорушду: «Ким вәфтиз олунмаг истәјир?» Атам әлини галдырды, мән дә галдырдым. Биз фермамызын јахынлығындакы балаҹа чајда вәфтиз олундуг.

1944-ҹү илин декабрында Алманија гошунлары гәрб ҹәбһәсиндә сонунҹу бөјүк һүҹумуну етди. Бу һүҹум Арден әмәлијјаты кими таныныр. Биз дөјүшүн ҝетдији јерин јахынлығында јашајырдыг. Тәхминән бир ај евимизин зирзәмисиндә ҝизләндик. Бир ҝүн мән һејванлары јемләмәјә чыханда фермамыза артиллерија мәрмиси дүшдү вә анбарымызын дамыны учуртду. Төвләдә олан Америка әсҝәри дәрһал гышгырды: «Јерә узан!» Мән гачыб онун јанында јерә узандым. О мәни горумаг үчүн өз дәбилгәсини ҝөтүрүб башыма гојду.

Мүһарибәдән сонра биздән 90 километр шималда олан Лјеж шәһәриндәки јығынҹагла мүнтәзәм әмәкдашлыг етмәјә башладыг. Тәдриҹән Бастонда кичик бир груп јаранды. Мән верҝи идарәсиндә ишә дүзәлдим вә һүгуг үзрә охумаг имканым олду. Сонралар нотариусда ишләдим. 1951-ҹи илдә Бастонда кичик рајон топлантысы тәшкил етдик. Топлантыја тәхминән 100 нәфәр гатылмышды. Онлардан бири дә чох фәал өнҹүл олан Елли Роитер иди. О, ҝөрүшә гатылмаг үчүн велосипедлә 50 километр јол ҝәлмишди. Биз бир-биримизә вурулдуг вә нишанландыг. Елли Бирләшмиш Штатларда Ҝилад мәктәбиндә  охумаға дәвәт алмышды. О, баш идарәјә јазыб изаһ етди ки, чох ҝүман, бу дәвәти гәбул едә билмәјәҹәк. Һәмин вахт Јеһованын халгына рәһбәрлик едән Нејтан Норр гардаш ҹаваб јазыб меһрибанлыгла деди ки, бәлкә, Елли бир ҝүн Ҝилад мәктәбини әри илә кечәр. Биз 1953-ҹү илин феврал ајында аилә һәјаты гурдуг.

Елә һәмин ил Елли илә мән «Јанки» стадионунда (Нју-Јорк) кечирилән «Јени дүнјанын ҹәмијјәти» адлы топлантыда иштирак етдик. Орада бир гардашла таныш олдум. О мәнә јахшы бир иш тәклиф етди вә деди ки, мигрант кими Бирләшмиш Штатлара көчүм. Бу мәсәлә илә бағлы Јеһоваја дуа едәндән сонра Елли илә гәрара ҝәлдик ки, бу тәклифдән имтина едиб Белчикаја гајыдаг вә Бастонда тәхминән 10 нәфәрдән ибарәт кичик група дәстәк олаг. Нөвбәти ил севиндириҹи һадисә баш верди, оғлумуз Серж дүнјаја ҝәлди. Амма әфсуслар олсун ки, 7 ајдан сонра Серж хәстәләнди вә өлдү. Бу дәрдимиз барәдә Јеһоваја дуа етдик вә дирилмәјә олан ҝерчәк үмидимиз бизә ҝүҹ верди.

1961-ҹи илин октјабр ајында мән өнҹүллүк едә билмәк үчүн јарым ҝүнлүк иш тапдым. Елә һәмин ҝүн Белчика филиалындан мәнә зәнҝ ҝәлди. Гардаш мәндән сорушду ки, рајон хидмәтчиси (инди рајон нәзарәтчиси адланыр) кими хидмәт едә биләрәм? Мән дедим: «Бу тәјинаты гәбул етмәздән әввәл бир аз өнҹүл кими хидмәт етсәк олар?» Гардашлар хаһишими нәзәрә алдылар. Сәккиз ај өнҹүл кими хидмәт едәндән сонра биз 1962-ҹи илин сентјабр ајында сәјјар хидмәтә башладыг.

Ики ил сәјјар хидмәтдә оландан сонра Брүсселдәки Бејтелдә хидмәт етмәјә дәвәт олундуг. Орадакы тәјинатымыз 1964-ҹү илин октјабр ајындан башлады. Бу јени тәјинат өзү илә јени мүкафатлар ҝәтирди. 1965-ҹи илдә Нејтан гардаш бизим Бејтели зијарәт етди вә гыса мүддәт сонра мән филиал хидмәтчиси кими тәјин олундум. Бу мәним үчүн чох ҝөзләнилмәз иди. Даһа сонра Елли илә Ҝилад мәктәбинин 41-ҹи синфинә дәвәт олундуг. Нејтан гардашын 13 ил әввәл дедији сөзләр ҝерчәк олду! Мәзун олдугдан сонра биз Белчика Бејтелинә гајытдыг.

Һүгуг саһәсиндә тәҹрүбәм олдуғу үчүн илләр әрзиндә һәм Авропада, һәм дә диҝәр јерләрдә Јеһованын Шаһидләринин сәрбәст ибадәт етмәк һүгугларынын горунулмасына көмәк етмишәм (Филип. 1:7). Бунун нәтиҹәсиндә фәалијјәтимизин мәһдудлашдырылдығы вә ја гадаған олундуғу 55-дән чох өлкәнин мәмурлары илә данышыглар апармышам. Һеч вахт мәмурлара һүгуг саһәсиндә нә гәдәр тәҹрүбәли олдуғуму демәмишәм, өзүмү һәмишә «Аллаһ адамы» кими тәгдим етмишәм. Рәһбәрлик алмаг үчүн һәмишә Јеһоваја дуа етмишәм, чүнки билирдим ки, «падшаһын [һакимин] үрәји Јеһованын әлиндәдир, ону су ахыны кими истәдији сәмтә јөнәлдәр» (Мәс. 21:1).

 Јадда галан бир сөһбәтим Авропа парламентинин үзвү илә олмушду. Дәфәләрлә онунла данышмаға ҹәһд етмишдим. Нәһајәт, о, ҝөрүшмәјә разылашмышды. Ҝөрүш заманы о мәнә демишди: «Беш дәгигә вахтын вар, бир дәгигә дә артыг олмаз». Мән башымы ашағы салыб дуа етмәјә башладым. О, әсәби шәкилдә сорушду ки, нә едирәм. Башымы галдырыб дедим: «Аллаһа шүкүр едирдим. Чүнки сиз онун хидмәтчиләриндән бирисиниз». О сорушду: «Бу нә демәкдир?» Она Ромалылара 13:4 ајәсини охудум. Протестант олдуғу үчүн бу ајә онун хошуна ҝәлди. Сонра билирсиниз нә олду? О, дүз јарым саат мәнимлә сөһбәт етди. Бу ҝөрүш чох уғурлу олду. Һәтта һәмин адам Јеһованын Шаһидләринин ишинә һөрмәт етдијини билдирди.

Илләр әрзиндә Јеһованын халгы Авропада чохлу һүгуги мүбаризәләр апарыб. Мәсәлән, мәсиһи битәрәфлији, ушаг гәјјумлуғу, верҝи вә саирә мәсәләләрдә. Мәним бу ишләрин әксәријјәтиндә иштирак етмәк вә Јеһованын Өз халгына неҹә уғур, гәләбә вердијини өз ҝөзләримлә ҝөрмәк имканым олуб. Бу мәним үчүн бөјүк шәрәфдир. Јеһованын Шаһидләри Авропа Инсан Һүгуглары Мәһкәмәсиндә 140-дан чох иш үзрә гәләбә газаныблар.

1990-ҹы илләрдә мән баш идарәдән олан Филип Брамли вә Италијадан олан Валтер Фарнети гардашла әмәкдашлыг едирдим. Кубада фәалијјәтимизә мәһдудијјәт гојулмушду вә биз орадакы баҹы-гардашларын даһа сәрбәст хидмәт етмәләринә көмәк етмәк истәјирдик. Мән Кубанын Белчикадакы сәфирлијинә мәктуб јаздым. Сонра бизим хаһишимизә бахмаг үчүн тәјин олунан мәмурла ҝөрүшдүм. Илк ҝөрүшүмүздә мәһдудијјәтләрә ҝәтириб чыхаран анлашылмазлығы арадан галдыра билмәдик.

Дуада Јеһовадан рәһбәрлик диләјәндән сонра Кубаја ҝәми илә 500 Мүгәддәс Китабын ҝәтирилмәсинә иҹазә истәдик вә бизә иҹазә вердиләр. Китаблар проблемсиз ҝәлиб чатды вә баҹы-гардашлара пајланылды. Ҝөрдүк ки, Аллаһ ишимизи раст салды. Даһа сонра әлавә 27 500 Мүгәддәс Китаб нүсхәсинин ҝөндәрилмәси үчүн иҹазә истәдик. Һөкумәт буна да разылыг верди. Кубадакы баҹы-гардашларын өз шәхси Мүгәддәс Китабларынын олмасына көмәк етмәк мәнә бөјүк севинҹ ҝәтирди.

Дәфәләрлә Кубаја ҝедиб һүгуги мәсәләләримизин һәлл олунмасына көмәк етмишәм. Һәмин вахтлар хејли дөвләт ишчиси илә ҝөзәл мүнасибәтләр гурмушам.

1994-ҹү илдә Руандада тутси халгына гаршы ҝеносиддә 1 000 000-дан чох инсан гәтлә јетирилмишди. Тәәссүф ки, гәтлә јетириләнләрин арасында бәзи диндашларымыз да вар иди. Чох кечмәмиш бир нечә гардаша тапшырыг верилди ки, баҹы-гардашлара һуманитар јардым ҝөстәрмәк үчүн тәдбир ҝөрсүнләр.

Биз Руанданын пајтахты Кигалијә чатанда ҝөрдүк ки, тәрҹүмә офиси вә нәшрләримизин сахланылдығы анбар ҝүллә-баран едилиб. Хејли баҹы-гардашымыз бычагланараг гәтлә јетирилмишди. Амма бу ҹүр фаҹиәви һадисәләрлә јанашы, мәсиһи мәһәббәтинин әмәлдә тәзаһүр олундуғу илә бағлы чохлу нүмунәләр дә ешитдик. Мәсәлән, бир тутси гардашла таныш олдуг. О данышды ки, 28 ҝүн хәндәкдә ҝизләниб вә Јеһованын Шаһиди олан бир һуту аилә ону горујуб. Кигалидә тәшкил олунан бир ҝөрүш вахты 900-дән чох баҹы-гардаша тәсәлли вериб руһландырдыг.

Сонра исә биз сәрһәди кечиб Заирә (индики Конго Демократик Республикасы) ҝетдик. Чүнки Руандадан олан хејли сајда Јеһованын Шаһиди Гома шәһәринин јахынлығында олан гачгын дүшәрҝәләринә гачмышды. Амма онлары тапа билмәдик. Буна ҝөрә дә бизә јол ҝөстәрмәси үчүн Јеһоваја дуа етдик. Бир дә ҝөрдүк, кимсә бизә тәрәф ҝәлир. Ондан сорушдуг ки, Јеһованын Шаһидләриндән кимисә таныјыр? О деди: «Елә мән өзүм Јеһованын Шаһидијәм. Ҝәлин сизи јардым комитәсинин олдуғу јерә апарым». Јардым комитәси илә руһландырыҹы ҝөрүшүмүз олду. Сонра биз тәхминән 1600 гачгынла ҝөрүшүб онлара тәсәлли, үрәк-дирәк вердик. Һәмчинин онлара Рәһбәрлик Шурасынын ҝөндәрдији мәктубу да охудуг. Мәктубдакы бу сөзләр баҹы-гардашлары чох руһландырды: «Сиз һәмишә дуаларымыздасыныз. Билирик ки, Јеһова сизи һеч вахт тәрк етмәјәҹәк». Рәһбәрлик Шурасы дүз дејирди. Һал-һазырда Руандада 30 000-дән чох Јеһованын Шаһиди севинҹлә хидмәт едир!

Һарадаса 58 иллик евлилијимиздән сонра 2011-ҹи илдә әзиз һәјат јолдашым Елли вәфат етди. Бу бөјүк кәдәрими дуа едиб Јеһоваја данышдым. О да мәнә тәскинлик верди. Һәмчинин инсанлара Падшаһлыг һагда хош хәбәри бөлүшмәк дә мәнә тәсәлли верирди.

Инди јашым 90-ны һагласа да јенә дә һәр һәфтә хидмәтдә иштирак едирәм. Һәмчинин севинирәм ки, Белчика филиалында Һүгуг шөбәсинә көмәк етмәк, инсанларла тәҹрүбәми бөлүшмәк вә Бејтел аиләсиндәки ҝәнҹләри руһландырмаг имканым вар.

Тәхминән 84 ил бундан әввәл Јеһоваја илк дуамы етмишдим. Бунунла да ҝетдикҹә даһа да мөһкәмләнән бир достлуг мүнасибәтинә башламышдым. Өмрүм боју етдијим дуалара диггәтлә гулаг асдығы үчүн Јеһоваја нә гәдәр шүкүр етсәм аздыр (Зәб. 66:19) a.