1, 2. Бир сосиолог һансы сөзләри јазмышды вә бу мәгаләдә нәји арашдыраҹағыг?

БУ ҜҮН милјонларла инсан Исаја иман етдијини иддиа етсә дә, онун өјрәтдијинә әмәл етмир (2 Тим. 4:3, 4). Белә ки, бир сосиолог јазмышды: «Бу ҝүн арамызда башга Иса јашасајды вә о, ҝерчәк Исанын өјрәтдикләрини өјрәтсә иди,.. ҝөрәсән, ики мин ил бундан габагкы инсанлар кими, биз дә ону рәдд едәрдик? Ҹаваб бирмәналы шәкилдә будур: “Бәли, рәдд едәрдик”».

² Биринҹи әсрдә чохлары Исанын тәлимләрини ешитмиш, мөҹүзәләринин шаһиди олмушду, амма Исаја иман ҝәтирмәмишдиләр. Нәјә ҝөрә? Өтән мәгаләдә инсанлара Исанын ардынҹа ҝетмәјә мане олан дөрд амили арашдырдыг. Инди исә әлавә дөрд амилә нәзәр салаҹағыг. Ҝөрәҹәјик ки, нәјә ҝөрә инсанлар Исанын давамчыларыны гәбул етмир вә биз бүдрәмәмәк үчүн нә едә биләрик.

3. Исанын һансы һәрәкәти бәзиләрини бүдрәтмишди?

³ Јер үзүндә оларкән Иса фәрг гојмадан һәр ҹүр инсанла отуруб-дурурду. О, варлыларла вә нүфузлу инсанларла бир сүфрә архасында отурурду, һәмчинин касыба, фәгир-фүгәраја да чох вахт ајырырды. О, инсанларын ҝүнаһкар һесаб етдији кәсләрә шәфгәтлә јанашырды. Өзләрини салеһ сајан бәзи инсанлар Исанын бу давранышына ҝөрә ону гәбул етмирди. Онлар Исанын шаҝирдләриндән сорушурду: «Нијә сиз верҝијығанларла, ҝүнаһлыларла јејиб-ичирсиниз?» Иса белә ҹаваб вермишди: «Һәкимә сағлам адамлар јох, хәстәләр мөһтаҹдыр. Мән салеһләри јох, ҝүнаһлылары төвбәјә чағырмаға ҝәлмишәм» (Лука 5:29—32).

4. Әшија пејғәмбәрин сөзләринә әсасән, јәһудиләр Мәсиһлә бағлы нәји билмәли идиләр?

 ⁴ Аллаһын Кәламында нә дејилир? Мәсиһ јер үзүнә ҝәлмәздән чох-чох әввәл Әшија пејғәмбәр чохларынын ону гәбул етмәјәҹәјини гејд етмишди. Пејғәмбәрликдә јазылмышды: «Она һәгарәт едирдиләр, ондан ҝен ҝәзирдиләр... Санки, чөһрәси биздән ҝизли иди. Она һәгарәт едирдиләр, биз ону һеч сајырдыг» (Әшј. 53:3). Пејғәмбәрликдә инсанларын Мәсиһдән ҝен ҝәзәҹәји дејилирди. Она ҝөрә дә Исанын дөврүндә јашајан јәһудиләр әксәр инсанларын ону гәбул етмәјәҹәјини билмәли иди.

5. Бу ҝүн әксәр инсанлар Исанын давамчыларына неҹә јанашыр?

⁵ Бәс бизим дөврдә бу ҹүр проблем вар? Бәли. Әксәр дин хадимләри танынмыш, варлы, дүнјанын ҝөзүндә һикмәтли сајылан инсанлара рәғбәт бәсләјир. Һалбуки бу инсанлар Аллаһын нифрәт етдији әмәлләрлә мәшғулдур. Елә һәмин бу дин хадимләри Јеһованын әзмли, тәмиз әхлаглы хидмәтчиләринә хор бахыр, сәбәб исә онларын дүнјанын ҝөзүндә нүфуза саһиб олмамасыдыр. Булусун да дедији кими, Аллаһ бу дүнјанын «һеч сајыланларыны» сечир (1 Кор. 1:26—29). Јеһова үчүн бүтүн садиг хидмәтчиләри дәјәрлидир.

6. Иса Мәтта 11:25, 26 ајәләриндә нә демишди вә биз ондан неҹә өрнәк ҝөтүрә биләрик?

⁶ Шүбһәләрә гапылмамаг үчүн нә етмәлијик? (Мәтта 11:25, 26 ајәләрини охујун.) Бу дүнјанын Аллаһын халгына бахышларынын тәсири алтына дүшмәјин. Јеһованын Өз нијјәтини јеринә јетирмәк үчүн јалныз тәвазөкар инсанлары сечдијини унутмајын (Зәб. 138:6). Бир дүшүнүн, Јеһова бу дүнјанын һикмәтли вә ағыллы сајмадығы инсанлар васитәсилә, нә гәдәр бөјүк ишләр һәјата кечириб.

7. Нәјә ҝөрә Иса фәрисиләри икиүзлү адландырмышды вә бу онлара неҹә тәсир етмишди?

⁷ Дин хадимләри инсанлара дүзҝүн ибадәт тәрзини өјрәтмәдикләри үчүн Иса онлары горхмадан мәзәммәт едирди. Мәсәлән, о, фәрисиләрин икиүзлү олдугларыны ифша етмишди; онлар әлләринин јујулмасына валидејнләринин гејдинә галмагдан даһа чох әһәмијјәт верирдиләр (Мәт. 15:1—11). Ола билсин, Исанын фәрисиләрлә бағлы дедији сөзләр шаҝирдләрини тәәҹҹүбләндирмишди. Чүнки онлар сорушмушду: «Хәбәрин вар ки, фәрисиләр сәнин сөзләриндән гәзәбләнибләр?» Иса онлара белә ҹаваб вермишди: «Ҝөјдәки Атамын әкмәдији һәр бир битки көкүндән гопарылаҹаг. Гој гәзәбләнсинләр. Онлар кор бәләдчидирләр. Әҝәр кор кора бәләдчилик едәрсә, икиси дә гујуја дүшәр» (Мәт. 15:12—14). Дин хадимләри Исанын сөзләринә гәзәбләнсә дә, бу, Исаны һәгигәти демәкдән чәкиндирмирди.

8. Иса һеч дә һәр дини инанҹын Аллаһа мәгбул олмадығыны неҹә ҝөстәрмишди?

⁸ Иса һәмчинин јалан дини тәлимләри дә ифша едирди. О, бүтүн дини инанҹларын Аллаһа мәгбул олдуғуну демирди. Әксинә, билдирмишди ки, чохлары мәһвә апаран ҝениш јолда ҝедәҹәк, һәјата апаран енсиз јолу аз адам тапаҹаг (Мәт. 7:13, 14). О, бәзиләринин өзләрини үздән Аллаһ адамы кими апараҹағыны, амма әслиндә исә Аллаһа ибадәт етмәјәҹәјини демишди. Иса хәбәрдарлыг етмишди: «Өзүнүзү јаланчы пејғәмбәрләрдән ҝөзләјин. Онлар јаныныза гојун ҹилдиндә ҝәлирләр, һалбуки дахилдә јыртыҹы ҹанавардырлар. Онлары бәһрәләриндән таныјаҹагсыныз» (Мәт. 7:15—20).

9. Иса һансы јалан дини тәлимләри ифша етмишди?

⁹ Аллаһын Кәламында нә дејилир? Мүгәддәс Китабда пејғәмбәрлик олунмушду ки,  Мәсиһ Аллаһын евинин гејрәтини чәкәҹәк (Зәб. 69:9; Јәһ. 2:14—17). Бу хүсусијјәтдән ирәли ҝәләрәк о, јалан дини тәлимләри вә әмәлләри ифша едирди. Мәсәлән, фәрисиләр руһун өлмәз олдуғуна инанырды. Иса исә өлүмү јухуја бәнзәтмишди (Јәһ. 11:11). Саддукиләр дирилмәни инкар едирди, Иса исә досту Илазәри дирилтмишди (Јәһ. 11:43, 44; Һәв. 23:8). Фәрисиләр һәр шеји Аллаһын вә талејин адына јазырдылар. Иса исә Аллаһа ибадәт едиб-етмәмәјин инсанын өз сечими олдуғуну өјрәдирди (Мәт. 11:28).

10. Нәјә ҝөрә чохлары өјрәтдијимиз тәлимләрә ҝөрә бизи гәбул етмир?

¹⁰ Бәс бизим дөврдә бу ҹүр проблем вар? Бәли. Биз Мүгәддәс Китаб васитәсилә бәзи дини тәлимләрин јалан олдуғуну ҝөстәрдијимиз үчүн чохлары бизи гәбул етмир. Дин хадимләри инсанлара өјрәдир ки, Аллаһ писләри ҹәһәннәмдә әмәлләринә ҝөрә ҹәзаландырыр. Онлар бу јалан тәлим васитәсилә инсанлары горхуја салыб өз нәзарәтләри алтында сахламаг истәјирләр. Биз Јеһованын, мәһәббәтли Аллаһын хидмәтчиләри кими бу јалан тәлими ифша едирик. Бундан әлавә, дин хадимләри руһун өлмәз олдуғуну өјрәдир. Биз бу тәлимин бүтпәрәстликдән ҝәлдијини ҝөстәририк. Бу тәлим доғру олсајды, дирилмәнин мәнасы олмазды. Һәмчинин дин хадимләри һәр шејин габагҹадан мүәјјән олундуғуну иддиа етсәләр дә, биз инсанын ирадә азадлығына саһиб олдуғуну вә Аллаһа ибадәт едиб етмәмәји сечмәк ихтијарында олдуғуну өјрәдирик. Бу тәлимләри ифша етмәјимиз дин хадимләринә неҹә тәсир едир? Чох вахт бу онлары гәзәбләндирир.

11. Исанын Јәһја 8:45—47 ајәләриндәки сөзләринә әсасән, Аллаһ халгына нә бујурур?

¹¹ Шүбһәләрә гапылмамаг үчүн нә етмәлијик? Һәгигәти севириксә, Аллаһын сөзүнә иман едиб, әмәл етмәлијик. (Јәһја 8:45—47 ајәләрини охујун.) Шејтан Иблисдән фәргли олараг, биз һәгигәтә бағлы галырыг, етигадымыза зидд ҝедән һәрәкәтләрә һеч вахт јол вермирик (Јәһ. 8:44). Аллаһ бујурур ки, Онун халгы, Иса кими, писликдән  икраһ етсин вә јахшылыға сарылсын (Ром. 12:9; Ибр. 1:9).

12. Нәјә ҝөрә Исанын өлүм тәрзи бир чох јәһудијә ону гәбул етмәјә мане олду?

¹² Башга һансы сәбәбә ҝөрә Исанын дөврүндә јәһудиләр ону гәбул етмәди? Һәвари Булус демишди: «Биз... дирәкдә едам олунмуш Мәсиһи тәблиғ едирик. О, јәһудиләр үчүн бир манеә, диҝәр халглар үчүн сәфеһликдир» (1 Кор. 1:23). Нәјә ҝөрә Исанын өлүм тәрзи бир чох јәһудијә ону гәбул етмәјә мане олду? Онларын зәннинҹә, Исанын дирәкдә едам олунмасы онун Мәсиһ јох, ҹинајәткар вә ҝүнаһкар олдуғуну ҝөстәрирди (Ган. 21:22, 23).

13. Исаја ҝөрә бүдрәјән јәһудиләр нәји дәрк етмирдиләр?

¹³ Бу сәбәбә ҝөрә бүдрәјән јәһудиләр дәрк етмирдиләр ки, Иса ҝүнаһсыздыр, о, јалан иттиһамларын вә һагсызлығын гурбаны олуб. Исанын мәсәләсинә баханлар үчүн һагг-әдаләт һеч бир әһәмијјәт дашымырды. Исаны мәһкум етмәк үчүн тез-тәләсик јәһуди али мәһкәмәси гурулду вә мәһкәмә просесиндә һеч бир гајда-гануна риајәт олунмады (Лука 22:54; Јәһ. 18:24). Һакимләр Исанын әлејһинә сөјләнилән иттиһамлары вә дәлилләри гәрәзсиз шәкилдә динләмәк әвәзинә, ону өлүмә мәһкум етмәк үчүн јалан шәһадәт ахтарырдылар. Ҹәһдләри боша чыханда баш каһин Исанын өз сөзләриндә сәһв тапмаға чалышды. Бу, һүгуги ганунлара тамамилә зидд иди (Мәт. 26:59; Марк 14:55—64). Иса дириләндән сонра исә бу әдаләтсиз һакимләр даһа бир пис әмәлә әл атдылар. Онлар сәрдабәни горујан Рома әсҝәрләринә «бөјүк мәбләғдә ҝүмүш пул вердиләр» вә тапшырдылар ки, шајиә јајыб, Исанын давамчыларынын онун ҹәсәдини оғурландығыны десинләр (Мәт. 28:11—15).

14. Мәсиһин өлүмү илә бағлы Мүгәддәс Јазыларда нә пејғәмбәрлик олунмушду?

¹⁴ Аллаһын Кәламында нә дејилир? Исанын дөврүндәки јәһудиләрин әксәријјәти Мәсиһин өлмәли олдуғуну гәбул етмәсә дә,  диггәт јетирин Мүгәддәс Јазыларда нә пејғәмбәрлик олунмушду: «Ҹаныны өлүмә верди, асиләрә тај тутулду, чохларынын ҝүнаһ јүкүнү дашыды, асиләр үчүн имдад диләди» (Әшј. 53:12). Демәли, Исанын ҝүнаһкар кими едам олунмасы јәһудиләрә ону гәбул етмәјә мане олмамалы иди.

15. Јеһованын Шаһидләринә гаршы ирәли сүрүлән һансы иттиһамлар бәзиләринин бүдрәмәсинә сәбәб олмушду?

¹⁵ Бәс бизим дөврдә бу ҹүр проблем вар? Сөзсүз ки! Иса һагсыз јерә иттиһам олунуб мәһкум едилдији кими, Јеһованын Шаһидләри дә өзләринә гаршы ејни һагсыз мүнасибәти ҝөрүрләр. Бир нечә нүмунәјә бахаг. Бирләшмиш Штатларда 1930—1950-ҹи илләрдә Аллаһа азад шәкилдә ибадәт етмәк уғрунда мәһкәмәләрдә чохлу мүбаризәләр апармышыг. Бәзи һакимләрин бизә гаршы гәрәзли олдуглары ачыг-ашкар ҝөрүнүрдү. Канаданын Квебек әјаләтиндә Католик килсәси илә дөвләт бирләшиб бизим фәалијјәтимизә гаршы чыхырды. Бир чох тәблиғчи садәҹә олараг инсанлара Аллаһын Падшаһлығы һаггында данышдығы үчүн һәбс олунмушду. Алманијада гәддар насист режиминдә чохлу сајда садиг ҝәнҹ гардашымыз гәтлә јетирилмишди. Сон илләрдә Русијада бир чох баҹы-гардашымыз инсанлара Мүгәддәс Китаб һагда данышдыгларына ҝөрә тәгсирли билиниб һәбс олунуб. Дөвләтин зәннинҹә, онлар «екстремист фәалијјәт» илә мәшғулдурлар. Һәтта рус дилиндә Мүгәддәс Китабын «Јени Дүнја Тәрҹүмәси» гадаған едилиб вә «екстремист материал» кими гејдә алыныб. Сәбәб исә орада Јеһованын адынын олмасыдыр.

16. 1 Јәһја 4:1 ајәсиндә јазылдығы кими, нәјә ҝөрә Јеһованын Шаһидләри һагда сөјләнилән јалан мәлуматлара алданмамалыјыг?

¹⁶ Шүбһәләрә гапылмамаг үчүн нә етмәлијик? Фактлары арашдырын. Дағүстү вәзиндә Иса динләјиҹиләрини хәбәрдар етмишди ки, бәзиләри онлар һаггында «һәр ҹүр јалан вә пис сөз» данышаҹаглар (Мәт. 5:11). Бу јаланлар Шејтандан гајнагланыр. Онун тәсири илә әлејһдарлар һәгигәти севәнләр һагда чиркин бөһтанлар јајырлар (Вәһј 12:9, 10). Бизә гаршы чыханларын бүтүн јаланларыны рәдд етмәлијик. Һеч вахт јол вермәмәлијик ки, бу ҹүр јаланлар уҹбатындан горхуја дүшәк вә иманымыз зәифләсин. (1 Јәһја 4:1 ајәсини охујун.)

17. Нәјә ҝөрә бәзиләри Исанын өлүмүндән әввәл баш верән һадисәләрә ҝөрә бүдрәјә биләрди?

¹⁷ Өлүмүнә аз галмыш 12 һәварисиндән бири Исаја хаин чыхды. Башга бир һәвариси ону үч дәфә данды. Галан һәвариләри исә ону тәрк етди (Мәт. 26:14—16, 47, 56, 75). Бу шејләр Иса үчүн ҝөзләнилмәз дејилди. О өзү дә бунларын баш верәҹәјини демишди (Јәһ. 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32). Бәлкә дә, һәвариләрин белә даврандығыны ҝөрәнләрдән кимсә бүдрәјиб, дүшүнә биләрди: «Бу ҹүр инсанларын арасында олмаг истәмирәм!»

18. Исанын өлүмү әрәфәсиндә һансы пејғәмбәрликләр јеринә јетди?

¹⁸ Аллаһын Кәламында нә дејилир? Әсрләр өнҹә Јеһова Кәламы васитәсилә ачыгламышды ки, Мәсиһ 30 ҝүмүшә сатылаҹаг (Зәк. 11:12, 13). Она сатгын чыхан кәс исә јахын достларындан бири олаҹаг (Зәб. 41:9). Һәмчинин Зәкәријјә пејғәмбәр јазмышды: «Чобаны вур, гој сүрү пәрән-пәрән олсун» (Зәк. 13:7). Бу һадисәләри ҝөрән сәмими гәлбли инсанлар бүдрәмәмәли иди. Әксинә, бу пејғәмбәрликләрин Исанын үзәриндә јеринә јетдијини ҝөрәндә иманлары ҝүҹләнмәли иди.

19. Сәмими гәлбли инсанлар нәји билир?

 ¹⁹ Бәс бизим дөврдә бу ҹүр проблем вар? Бәли. Бизим дөврүмүздә дә Јеһованын Шаһидләри арасындан бәзи танынмыш шәхсләр һәгигәти тәрк едиб, дөнүк олуб, сонра исә башгаларыны да өз ардынҹа апармаға ҹәһд едиб. Онлар күтләви информасија васитәләриндә вә интернетдә Јеһованын Шаһидләри һагда пис хәбәрләр, тәһриф олунмуш мәлуматлар вә ағ јаланлар јајырлар. Амма бу шејләр сәмими гәлбли инсанлары бүдрәтмир. Онлар билирләр ки, бунларын олаҹағы Мүгәддәс Китабда габагҹадан дејилмишди (Мәт. 24:24; 2 Бут. 2:18—22).

20. Һәгигәтдән үз дөндәрәнләрин бизи бүдрәтмәмәси үчүн нә едә биләрик? (2 Тимутијә 4:4, 5).

²⁰ Шүбһәләрә гапылмамаг үчүн нә етмәлијик? Биз мүнтәзәм мүталиә етмәклә, даима дуа етмәклә вә Јеһованын бизә һәвалә етдији ишлә мәшғул олмагла иманымызы мөһкәм сахламалыјыг. (2 Тимутијә 4:4, 5 ајәләрини охујун.) Мөһкәм иманымыз олса, Јеһованын Шаһидләринин әлејһинә хәбәрләр ешидәндә тәлаша дүшмәјәҹәјик (Әшј. 28:16). Јеһоваја, Онун Кәламына вә диндашларымыза олан мәһәббәт бизә көмәк едәҹәк ки, һәгигәтдән үз дөндәрәнләр бизи бүдрәтмәсин.

21. Әксәр инсанлар хош хәбәри гәбул етмәсә дә, нәјә әминик?

²¹ Биринҹи әсрдә бир чохлары бүдрәди вә Исаны гәбул етмәди. Амма ону гәбул едәнләр дә аз дејилди. Онларын арасында јәһуди Синедрионун ән азы бир үзвү, һәтта «чохлу сајда каһин» дә вар иди (Һәв. 6:7; Мәт. 27:57—60; Марк 15:43). Ејнилә, бу ҝүн дә милјонларла инсан һәгигәт јолунда бүдрәмәдән ирәлиләјир. Чүнки онлар Аллаһын Кәламындакы һәгигәтләри билир вә севирләр. Кәламда дејилир: «Ганунуну севәнләрин әмин-аманлығы болдур, онлары һеч нә бүдрәтмәз» (Зәб. 119:165).