1, 2. Бәзиләри танышлыг дөврү илә бағлы һансы фикирдәдир?

 ОҒЛАНЛА гызын ҝөрүшдүјү дөвр чох севинҹли, һәјәҹан долу бир дөвр ола биләр. Әҝәр сиз һал-һазырда ҝөрүшүрсүнүзсә, јәгин, бу вахтын чох ҝөзәл кечмәсини истәјәрдиниз. Чохларында елә белә дә олур. Ефиопијада јашајан Сијан a баҹы дејир: «Һәјатымын ән ҝөзәл дөврләриндән бири һәјат јолдашымла ҝөрүшдүјүм дөврдүр. Биз һәм ҹидди мәсәләләри мүзакирә едирдик, һәм дә дејиб-ҝүлүрдүк. Севиб севилдијини билмәк чох ҝөзәл бир һиссдир. Мән хошбәхт идим ки, белә бир инсана раст ҝәлмишәм».

² Нидерландда јашајан Алјоша гардаш исә белә дејир: «Һәјат јолдашымы ҝөрүшдүјүмүз вахтларда даһа јахындан танымаг чох хош иди. Амма бизим һәмин вахт чәтинликләримиз дә олурду». Бу мәгаләдән өјрәнәҹәјик ки, оғланла гызын ҝөрүшән заман һансы чәтинликләри ола биләр вә Мүгәддәс Китаб принсипләри онлара бу мүддәт әрзиндә дүзҝүн гәрарлар вермәјә неҹә көмәк едә биләр. Һәмчинин арашдыраҹағыг ки, јығынҹагдакы баҹы-гардашлар онлара неҹә дәстәк ола биләр.

ҜӨРҮШМӘЈИН МӘГСӘДИ

3. Ҝөрүшмәјин мәгсәди нәдир? (Мәсәлләр 20:25).

³ Оғланла гызын ҝөрүшдүјү вахтлар чох ҝөзәл дөвр олса да, бу һәм дә ҹидди аддымдыр. Чүнки бу, аилә гурмаға апарыр. Тој ҝүнү бәјлә ҝәлин Јеһованын гаршысында бир-биринә сөз вериб дејир ки, өмүрләри боју бир-бириләрини севиб һөрмәт едәҹәкләр. Инсан истәнилән әһди вермәздән әввәл јахшы-јахшы дүшүнмәлидир. (Мәсәлләр 20:25 ајәсини охујун.) Бу, евлилик әһдинә дә аиддир. Оғланла гызын ҝөрүшдүкләри мүддәтдә бир-бирини танымаг вә дүзҝүн гәрар вермәк имканы олур. Бәзән  бу гәрар евләнмәк олур, бәзән исә ајрылмаг. Әҝәр онлар ајрылмаға гәрар верибләрсә, бу о демәк дејил ки, бу мүддәт әрзиндә бошуна ҝөрүшүбләр. Әксинә, ҝөрүшәркән мәгсәдләри аилә гуруб-гурмајаҹагларына гәрар вермәк иди, онлар да бу мәгсәдә чатдылар.

4. Нәјә ҝөрә ҝөрүшмәјин мәгсәдини баша дүшмәлијик?

⁴ Оғланла гыз нәјә ҝөрә ҝөрүшмәјин мәгсәдини баша дүшмәлидир? Чүнки онда онлар аилә гурмаг нијјәтләри јохдурса, һеч кәслә ҝөрүшмәјәҹәкләр. Амма ҝөрүшмәјин мәгсәдини тәкҹә субајлар јох, һәр биримиз дүзҝүн баша дүшмәлијик. Мәсәлән, бәзиләринин фикринҹә, оғланла гыз ҝөрүшүрсә, мүтләг аилә гурмалыдыр. Бу дүшүнҹә субај мәсиһиләрә неҹә тәсир едир? Бирләшмиш Штатларда јашајан Мелиса адлы субај баҹы дејир: «Оғланла гыз ҝөрүшәндә бәзи баҹы-гардашлар онларын евләнәҹәјини ҝөзләјир. Она ҝөрә дә бәзи ҝөрүшән ҹүтлүкләр бир-бириләринә ујғун ҝәлмәсәләр дә, мүнасибәтләринә сон гојмурлар. Елә субајлар да вар ки, үмумијјәтлә ҝөрүшмәјә еһтијат едирләр. Әтрафдакыларын бу ҹүр дүшүнҹәси субајлары чох сыхыр».

БИР-БИРИНИЗИ ЈАХШЫ ТАНЫЈЫН

5, 6. Оғланла гыз ҝөрүшән заман бир-бириләри һагда нәји өјрәнмәлидир? (1 Бутрус 3:4).

⁵ Әҝәр киминләсә ҝөрүшүрсүнүзсә, евләниб-евләнмәјәҹәјинизә неҹә гәрар верә биләрсиниз? Бунун үчүн бир-биринизи јахшы таныјын. Һәр һалда, инсанла ҝөрүшмәздән әввәл онун һагда мүәјјән мәлумат әлдә етмисиниз. Инди исә онун «дахили варлығы»ны кәшф етмәк имканыныз вар. (1 Бутрус 3:4 ајәсини охујун.) Сиз ҝөрүшән заман онун Јеһова илә мүнасибәти, хасијјәти вә дүшүнҹәләри һагда даһа чох шеј өјрәнә биләрсиниз. Мүәјјән вахтдан сонра бу кими суалларын ҹавабыны артыг билмәлисиниз: «Бу инсан мәним үчүн јахшы һәјат јолдашы олаҹаг?» (Мәс. 31:26, 27, 30; Ефес. 5:33; 1 Тим. 5:8). «Бир-биримизин севҝи вә гајғыја олан еһтијаҹыны тәмин едә билирик? Бир-биримизин зәиф ҹәһәтләринә ҝөз јума билирик?» b (Ром. 3:23). Танышлыг мүддәтиндә бир-биринизә ујғун ҝәлиб-ҝәлмәдијинизи мүәјјән едәркән нәзәрә алын ки, әсас олан нә гәдәр чох охшар ҹәһәтләринизин олмасы јох, бир-биринизин фәргли ҹәһәтләринә нә дәрәҹәдә ујғунлаша билмәјиниздир.

 ⁶ Танышлыг дөврүндә инсанла бағлы даһа нәләри өјрәнмәлисиниз? Романтик һиссләриниз даһа да ҝүҹләнмәмиш мүәјјән ваҹиб мәсәләләри мүзакирә етмәк лазым ҝәлә биләр. Мәсәлән, инсанын ҝәләҹәклә бағлы планларыны. Бәс сағламлыг, мадди проблемләр, кечмиш травмалар вә бу кими диҝәр шәхси мәсәләләр барәдә нә демәк олар? Тәзә-тәзә ҝөрүшмәјә башлајаркән бу кими мөвзуларын һамысыны мүзакирә етмәјә еһтијаҹ јохдур. (Јәһја 16:12 ајәси илә әлагәләндирин.) Әҝәр һансыса шәхси суаллара ҹаваб вермәјин һәлә тез олдуғуну дүшүнүрсүнүзсә, гаршы тәрәфә буну билдирин. Амма вахт кечдикҹә о, дүзҝүн гәрар вермәк үчүн бу мәлуматлары билмәлидир. Она ҝөрә дә һансыса мәгамда бу барәдә онунла ачыг данышмалы олаҹагсыныз.

7. Оғланла гыз ҝөрүшән заман бир-бириләрини неҹә таныја биләр? (Һәмчинин « Узагдан-узаға танышлыг» адлы чәрчивәјә бахын.) (Һәмчинин шәкилләрә бахын.)

⁷ Ҝөрүшдүјүнүз кәсин әслиндә неҹә бир инсан олдуғуну өјрәнмәк үчүн нә едә биләрсиниз? Бунун бир јолу суаллар вериб, бир-биринизә диггәтлә гулаг асмагдыр (Мәс. 20:5; Јаг. 1:19). Бу заман һәр икиниз суаллара ачыг вә дүрүст шәкилдә ҹаваб вермәлисиниз. Елә бир мәшғулијјәтләр сечмәк олар ки, сөһбәт етмәк асан олсун. Мәсәлән, бирликдә јемәк јејә биләрсиниз, инсанларын олдуғу јерләрдә ҝәзинтијә чыха биләрсиниз вә бирликдә тәблиғ едә биләрсиниз. Достларынызла вә аилә үзвләринизлә бирҝә вахт кечирән заман да бир-бириниз һагда чох шеј өјрәнә биләрсиниз. Бундан әлавә, елә фәалијјәтләр планлашдырын ки, гаршы тәрәфин мүхтәлиф вәзијјәтләрдә давранышыны вә мүхтәлиф инсанларла рәфтарыны ҝөрә биләсиниз. Нидерландда јашајан Ашвин мәһз белә етмәјә чалышырды. О, Алиша илә ҝөрүшдүјү вахтлар барәдә дејир: «Биз елә ишләрлә мәшғул олурдуг ки, бир-биримизи даһа јахындан таныја биләк. Адәтән бу, ади шејләр олурду. Мәсәлән, бирликдә јемәк биширирдик, ев ишләри ҝөрүрдүк. Бунун сајәсиндә бир-биримизин ҝүҹлү вә зәиф ҹәһәтләрини өјрәнирдик».

8. Бирҝә мүталиә етмәјин ҝөрүшән ҹүтлүкләрә һансы фајдасы ола биләр?

⁸ Бир-биринизи танымағын диҝәр јолу бирликдә руһани мөвзулары арашдырмагдыр. Аилә гурандан сонра Јеһованын никаһынызда әсас јери тутмасы үчүн аиләви ибадәтә вахт ајырмалы олаҹагсыныз (Ваиз 4:12). Буна ҝөрә дә нијә дә индидән, ҝөрүшдүјүнүз вахтдан бирҝә арашдырмаға вахт ајырмајасыныз?  Дүздүр, ҝөрүшән ҹүтлүк һәлә аилә сајылмыр, гардаш исә һәлә аилә башчысы дејил. Бунунла белә, бирликдә мүнтәзәм мүталиә етмәјин сајәсиндә бир-биринизин руһанилији барәдә чох шеј өјрәнәҹәксиниз. Бирләшмиш Штатлардан олан Макс вә Лајса бунун башга бир фајдасыны да ҝөрүб. Макс дејир: «Танышлыг дөврүмүзүн елә илк вахтларындан биз ҝөрүшмәк, никаһ, аилә һәјаты кими мөвзулары нәшрләримиздән арашдырмаға башладыг. Бу нәшрләр сајәсиндә биз елә ваҹиб мөвзулар һагда данышдыг ки, өзүмүзә галса, онлар барәдә данышмаға башламаг чәтин оларды».

ДИҜӘР АМИЛЛӘР

9. Оғланла гыз ҝөрүшдүкләрини кимә дејиб-демәјәҹәјинә неҹә гәрар верә биләр?

⁹ Ҝөрүшдүјүнүзү кимләрә демәлисиниз? Буна икиниз гәрар верин. Ола билсин, ҝөрүшмәјә тәзә башлајанда бу барәдә чох адама демәјәҹәксиниз (Мәс. 17:27). Бунун сајәсиндә сизә лазымсыз суаллар верилмәјәҹәк, јахуд үзәриниздә тәзјиг һисс етмәјәҹәксиниз. Амма үмумијјәтлә һеч кәсә демәсәниз, киминсә бирдән сизи ҝөрәҹәјиндән горхдуғунуз үчүн тәклијә чәкилә биләрсиниз. Инсанларын олмадығы јердә икинизин тәк галмағы исә тәһлүкәли ола биләр. Буна ҝөрә дә јахшы оларды ки, ҝөрүшдүјүнүзү ән азы кимсә билсин. Мәсәлән, аилә үзвләриниздән, јеткин достларыныздан, јахуд да ағсаггаллардан кимәсә дејә биләрсиниз. Онлар сизә јахшы мәсләһәт верә биләр вә башга саһәләрдә көмәк едә биләр (Мәс. 15:22).

10. Танышлыг дөврүнүн ләјагәтли кечмәси үчүн оғланла гыз нә едә биләр? (Мәсәлләр 22:3).

¹⁰ Танышлыг дөврүнүн ләјагәтли кечмәси үчүн нә едә биләрсиниз? Һиссләриниз артдыгҹа тәбии олараг бир-бириниздән ҝетдикҹә даһа чох хошунуз ҝәләҹәк. Бәс әхлаги ҹәһәтдән өзүнүзү неҹә тәмиз сахлаја биләрсиниз? (1 Кор. 6:18). Әхлагсыз сөһбәтләр етмәјин, һеч кәсин олмадығы јердә тәк галмајын, спиртли ички чох ичмәјин (Ефес. 5:3). Чүнки бу шејләр еһтирасы артырыр вә бу заман дүзҝүн давранмаг чәтинләшир. Мүнасибәтинизин паклығыны горумаг үчүн нә едә биләҹәјинизи мүнтәзәм мүзакирә един. (Мәсәлләр 22:3 ајәсини охујун.) Ҝөрүн Ефиопијада јашајан Давитлә Алмаза бу саһәдә нә көмәк етмишди. Онлар дејир: «Биз ја адамларын чох олдуғу јерләрдә, ја да достларымызла бирликдә вахт кечирирдик. Һеч вахт олмајыб ки, машынла һараса тәк ҝедәк вә ја евдә тәк галаг. Бунун сајәсиндә нәфсимизә һаким ола билмәјәҹәјимиз вәзијјәтләрдән узаг дурурдуг».

11. Оғланла гыз ҝөрүшән заман бир-бириләринә нәвазиш ҝөстәрмәклә бағлы һансы амилләри нәзәрә алмалыдыр?

¹¹ Бәс нәвазиш ҝөстәрмәк барәдә нә демәк олар? Оғланла гызын мүнасибәтләри ҝүҹләндикҹә бир-бириләринә мүәјјән нәвазиш ҝөстәрмәси јериндә ола биләр (Нәғ. 1:2; 2:6). Амма әҝәр еһтирасыныз јараныбса, гаршы тәрәф һагда објектив дүшүнмәк чәтин олаҹаг. Нәвазиш ҝөстәрәндә һиссләриниз асанлыгла артар вә натәмиз һәрәкәтләрә ҝәтириб чыхара биләр (Мәс. 6:27). Буна ҝөрә дә мүнасибәтләринизин лап әввәлиндән онунла данышыб Мүгәддәс Китаб принсипләри әсасында һансы сәрһәдләри гојаҹағынызы мүзакирә един c (1 Салон. 4:3—7). Һәр икиниз бу суаллар үзәриндә дүшүнә биләрсиниз: «Әразимиздәки инсанлар бир-биримизә ҝөстәрдијимиз нәвазишә неҹә јанашар? Бу ҹүр һәрәкәтләр икимиздән бириндә еһтирас ојада биләр?»

12. Оғланла гыз ҝөрүш заманы јаранан фикир ајрылыглары илә бағлы нәји билмәлидир?

¹² Фикир ајрылыгларыны, јаранан проблемләри  неҹә һәлл едә биләрсиниз? Әҝәр ара-сыра сөзүнүз чәп ҝәлирсә, онда неҹә? Бу о демәкдирми ки, сизинлә онунку тутмаз? Бәзән бу о мәнаны дашымыр. Чүнки бүтүн ҹүтлүкләр арасында фикир ајрылыглары олур. Мөһкәм никаһ о никаһдыр ки, һәр ики тәрәф бир-биринә һөрмәт едир вә ҝүзәштә ҝедиб диҝәринин фикринә ујғунлашмаға һазыр олур. Буна ҝөрә дә бу ҝүн проблемләри неҹә һәлл етмәјиниз ҝәләҹәкдә никаһынызын мөһкәм олуб-олмајаҹағындан хәбәр верә биләр. Одур ки, һәр икиниз бу суалларын үзәриндә дүшүнүн: «Биз мәсәләни сакит вә һөрмәтҹил шәкилдә мүзакирә етмәји баҹарырыг? Сәһвләримизи бојнумуза алыб онлары дүзәлтмәјә чалышырыг? Дәрһал ҝүзәштә ҝедирик? Үзр истәјирик? Бағышлајырыг?» (Ефес. 4:31, 32). Бунунла белә, ҝөрүшдүјүнүз мүддәтдә әҝәр тез-тез мүбаһисә едирсинизсә, јола ҝетмирсинизсә, чох јәгин ки, вәзијјәт тојдан сонра да дүзәлмәјәҹәк. Тамам фәргли инсанлар олдуғунузу ҝөрүрсүнүзсә, мүнасибәтә сон гојмаг һәр икиниз үчүн ән јахшы гәрар олар d.

13. Оғланла гыз нечә мүддәт ҝөрүшәҹәкләрини неҹә мүәјјән едә биләр?

¹³ Нечә мүддәт ҝөрүшмәлисиниз? Тез-тәләсик гәрар вермәјин ахыры чох вахт пис олур (Мәс. 21:5). Она ҝөрә дә бир-биринизи јахшы танымаг үчүн кифајәт гәдәр вахт кечмәлидир. Амма ҝөрүшмәк мүддәтини бош јерә узатмағын да мәнасы јохдур. Неҹә ки, Мүгәддәс Китабда дејилир: «Узун интизар үрәји хәстә салар» (Мәс. 13:12). Үстәлик, нә гәдәр узун мүддәт ҝөрүшсәниз, ҹинси истәкләри боғмаг бир о гәдәр чәтин олар (1 Кор. 7:9). Буна ҝөрә дә нечә мүддәт ҝөрүшмәли олдуғунуз барәдә чох фикирләшмәјин, онданса нөвбәти суалы өзүнүзә верә биләрсиниз: «Гәрар вермәк үчүн һәмин инсан барәдә башга нәләри өјрәнмәлијәм?»

БАШГАЛАРЫНЫН ДӘСТӘЈИ

14. Баҹы-гардашлар ҝөрүшәнләрә һансы јолларла дәстәк ола биләр? (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹⁴ Әҝәр киминсә ҝөрүшдүјүнү билириксә, онлара неҹә көмәк едә биләрик? Онлары јемәк сүфрәсинә, аиләви ибадәтә вә бирҝә әјләнмәјә дәвәт етмәк олар (Ром. 12:13). Белә шәраитләрдә онларын бир-бириләрини даһа јахындан танымаг имканы олаҹаг. Бәлкә дә онларын ҝетдикләри јердә үчүнҹү адамын олмасына еһтијаҹлары вар вә ја машынла ҝедәркән јанларында олмаг лазымдыр, ја да елә бир јер лазымдыр ки, икиси раһат сөһбәт едә билсин. Бу заман онлара көмәјинизи тәклиф едә биләрсиниз (Гал. 6:10). Бајаг ады чәкилән Алиша Ашвинлә она нәјин хош ҝәлдијини хатырлајараг белә дејир: «Бәзи  баҹы-гардашлар дејирди ки, әҝәр раһат сөһбәт етмәјиниз үчүн икинизин тәк галмајаҹағы бир јер лазымдырса, бизә ҝәлин. Онларын бизи дүшүндүјүнү ҝөрмәк чох хош иди». Әҝәр оғланла гыз сиздән онларын јанында олмағынызы хаһиш едибләрсә, буну гијмәтләндирин. Диггәтли олун ки, онлары һеч кимин олмадығы јердә тәк гојмајасыныз, амма ејни заманда фикир верин ки, онлар икиси бирликдә данышмаг истәјәндә бунун үчүн имкан јарадасыныз (Филип. 2:4).

15. Ҝөрүшән ҹүтлүјә дәстәк олмағын башга һансы јолу вар? (Мәсәлләр 12:18).

¹⁵ Ҝөрүшәнләрә дәстәк олмағын диҝәр јолу исә нә дедијимизә фикир вермәкдир. Бәзән өзүмүзә һаким олуб үмумијјәтлә һеч нә демәсәк, јахшы олар. (Мәсәлләр 12:18 ајәсини охујун.) Мәсәлән, онларын ҝөрүшдүјүнү башгаларына демәк үчүн сәбирсизләнә биләрик. Амма бәлкә дә бу хәбәри онлар өзләри демәк истәјир. Ҝөрүшән ҹүтлүк барәдә гејбәт етмәмәлијик, јахуд шәхси мәсәләләрә ҝөрә онлары гынамамалыјыг (Мәс. 20:19; Ром. 14:10; 1 Салон. 4:11). Бундан әлавә, онлара дедијимиз сөзләрә, вердијимиз суаллара фикир вермәлијик ки, өзләрини евләнмәјә мәҹбур һисс етмәсинләр. Елиза адлы баҹы илә јолдашы ҝөрүшдүкләри вахтла бағлы дејир: «Кимсә биздән тојла бағлы планларымызы сорушанда пәрт олурдуг, чүнки һәлә өзүмүз буну һеч мүзакирә етмәмишдик».

16. Оғланла гыз ајрыланда буна неҹә јанашмалыјыг?

¹⁶ Бәс оғланла гыз ајрылмаг гәрарына ҝәлибсә, онда неҹә давранмалыјыг? Онлара шәхси суаллар вермәјин. Бирини ҝүнаһландырыб, диҝәринин тәрәфини тутмајын (1 Бут. 4:15). Леа баҹы дејир: «Нәјә ҝөрә ајрылдығымызла бағлы һәрә бир сөз дејирди. Бу да ҝәлиб гулағыма чатырды. Чох пис олурдум». Әввәлдә дә гејд етдијимиз кими оғланла гызын ајрылмасы онларын бошуна ҝөрүшдүкләрини ҝөстәрмир. Дүшүнмәмәлијик ки, демәли, онлар сәһв гәрар верибләр. Адәтән бу ону ҝөстәрир ки, оғланла гыз ҝөрүшмәјин мәгсәдинә чатды. Мәгсәд исә евләниб-евләнмәјәҹәкләринә гәрар вермәк иди. Дүзҝүн гәрар вермиш олсалар да, бу, јенә дә онлара гәлб ағрысы верә биләр, өзләрини тәнһа һисс едә биләрләр. Она ҝөрә дә онлара дәстәк олмаг үчүн јоллар ахтармалыјыг (Мәс. 17:17).

17. Оғланла гыз ҝөрүшәндә нәјә чалышмалыдыр?

¹⁷ Ҝөрдүјүмүз кими ҝөрүшмәјин дә өз чәтинликләри вар. Амма бу һәм дә тәрәфләрә хош һиссләр бәхш едә биләр. Ҹесика дејир: «Ачығы, ҝөрүшмәк бөјүк зәһмәт тәләб едир. Амма бир-биримизи танымаг үчүн вахт вә ҝүҹ сәрф етмәјимизә јүз фаиз дәјәрди». Әҝәр һал-һазырда киминләсә ҝөрүшүрсүнүзсә, бир-биринизи јахшы танымаг үчүн әлиниздән ҝәләни един. Онда ҝөрүшмәјинизин нәтиҹәсиндә һәр икиниз дүзҝүн гәрар верәҹәксиниз.