1, 2. Нәјә ҝөрә бәзән Јеһованын дуаларымыза ҹаваб вермәдијини дүшүнүрүк?

 «ГОЈ сәадәтин Јеһова олсун, О, гәлбинин мурадыны чин едәр» (Зәб. 37:4). Неҹә дә ҝөзәл вәддир! Бәс Јеһованын бүтүн хаһишләримизи дәрһал јеринә јетирәҹәјини ҝөзләмәлијик? Бу суалын үзәриндә дүшүнмәјә дәјәр. Ҝәлин бир нечә вәзијјәтә нәзәр салаг. Субај бир баҹы Падшаһлыг Мүждәчиләри Мәктәбиндә охумаг үчүн дуа едир. Лакин илләр өтсә дә о һәлә дә дәвәт алмыр. Ҝәнҹ бир гардаш Јеһоваја үз тутуб ону ҹидди хәстәликдән сағалтмасыны диләјир. О, сағалыб јығынҹаға даһа чох төһфә вермәк истәсә дә, сәһһәтиндә бир ирәлиләјиш олмур. Бир мәсиһи әр-арвад өвладынын һәгигәтдә галмасы үчүн дуа едир, амма о, Јеһоваја хидмәти дајандырыр.

² Ола билсин, сиз дә дуада Јеһовадан нәсә хаһиш етмисиниз, амма ҹаваб алмамысыныз. Буна ҝөрә дә дүшүнүрсүнүз ки, Јеһова башгаларынын дуасына ҹаваб верир, сизинкинә исә јох. Јахуд да фикирләширсиниз ки, јәгин, нәјисә сәһв етмисиниз. Ҹанис b адлы баҹыда да бу ҹүр фикирләр вар иди. Баҹы илә јолдашы Бејтелдә хидмәт етмәји чох истәјирди вә бу барәдә Јеһоваја дуа едирдиләр. Баҹы дејир: «Әмин идик ки, бизи Бејтелә дәрһал чағыраҹаглар». Лакин ајлар өтдү, илләр кечди онлар һәлә дә дәвәт олунмадылар. Ҹанис дејир: «Мәјус олмушдум. Чашгынлыг ичиндә идим. Фикирләширдим, јәгин, Јеһованы кәдәрләндирән нәсә етмишәм. Ахы бу барәдә Јеһоваја дәфәләрлә конкрет дуа еләмишдим. Бәс нәјә ҝөрә О мәним дуама ҹаваб вермәди?»

3. Мәгаләдә сөһбәт нәдән ҝедәҹәк?

 ³ Һәрдән биздә белә бир суал јарана биләр: «Ҝөрәсән Јеһова дуаларымы ешидир?» Гәдимдә јашамыш мөмин инсанларда да белә фикирләр олурду (Әјј. 30:20; Зәб. 22:2; Һәб. 1:2). Јеһованын дуаларынызы ҹавабсыз гојмајаҹағына сизи нә әмин едә биләр? (Зәб. 65:2). Бу суала ҹаваб тапмаг үчүн ҝәлин әввәлҹә бир нечә мәгама нәзәр салаг: 1) Јеһованын нә едәҹәјинә әмин ола биләрик? 2) Јеһова бизим нә етмәјимизи истәјир? 3) Нәјә ҝөрә дуаларымызда дәјишиклик етмәк лазым ҝәлә биләр?

4. Әрәмја 29:12 ајәсинә әсасән Јеһова нә едәҹәјинә сөз верир?

⁴ Јеһова дуаларымызы ешидәҹәјинә сөз верир. (Әрәмја 29:12 ајәсини охујун.) О, садиг хидмәтчиләрини севдији үчүн онларын дуасына һеч вахт лагејд јанашмаз (Зәб. 10:17; 37:28). Амма бу о демәк дејил ки, Јеһова бизим бүтүн хаһишләримизи јеринә јетирәҹәк. Ола билсин, Јеһовадан хаһиш етдијимиз шејләрин бәзиләрини јалныз јени дүнјада алаг.

5. Јеһова дуаларымызы динләјәркән нәләри нәзәрә алыр? Изаһ един.

⁵ Јеһова дуаларымызы динләјәндә Өз нијјәтини дә унутмур (Әшј. 55:8, 9). Јеһованын бир нијјәти одур ки, Јер үзүндә Онун һакимијјәтини үрәкдән гәбул едән инсанлар јашасын. Шејтанын фикринҹә исә инсанлар өзләри-өзләрини идарә етсәләр, даһа хошбәхт оларлар (Јар. 3:1—5). Шејтанын јаланыны ифша етмәк үчүн Јеһова инсанлара бир-бириләри үзәриндә һакимијјәт сүрмәјә изин верди. Нәтиҹә ҝөз габағындадыр: дүнја проблемләр ичиндә боғулур (Ваиз 8:9). Баша дүшүрүк ки, Јеһова бүтүн бу проблемләри бу дәгигә арадан галдырмајаҹаг. Әҝәр Аллаһ белә етсәјди, онда Она инанмајан бәзи инсанлар бу ҹүр дүшүнәрди: «Инсанын һакимијјәт сүрмәсиндә пис бир шеј јохдур. Онлар өзләри дә дүнјанын проблемләрини јахшы һәлл едир».

6. Јеһованын һәр шеји мәһәббәтлә вә әдаләтлә етдијинә нәјә ҝөрә әмин ола биләрик?

⁶ Јеһова ејни дуаја фәргли тәрздә ҹаваб верә биләр. Мәсәлән, Һизгијјә падшаһ бәрк хәстәләнмишди. О, дуада Јеһоваја јалварыб ону сағалтмасыны хаһиш етмишди. Јеһова да Һизгијјәнин дуасына ҹаваб олараг ону сағалтмышды (2 Пад. 20:1—6). Башга бир вәзијјәтә бахаг. Булус ҹисминә батырылмыш «тикан»дан азад олмаг үчүн Јеһоваја дуа етмишди. Јәгин, бу онун сәһһәти илә бағлы бир хаһиш иди. Анҹаг Јеһова онун бу проблемини арадан галдырмады (2 Кор. 12:7—9). Һәмчинин һәвари Јагубла Бутрусу јадымыза сала биләрик. Һирод онларын һәр икисини дә өлдүрмәји гәт етмишди. Јығынҹаг Бутрус үчүн дуа етдији кими, һәр һалда, Јагуб үчүн дә дуа етмишди. Бунунла белә, Јагуб өлдүрүлдү, Бутрус исә мөҹүзәви шәкилдә хилас олду (Һәв. 12:1—11). Тәбии олараг, биздә суал јарана биләр: «Нијә Јеһова Бутрусу хилас етди, Јагубу исә јох?» Мүгәддәс Китабда бу барәдә һеч нә дејилмир c. Амма әмин ола биләрик ки, Јеһова «наһаг иш ҝөрмәјән» Аллаһдыр (Ган. 32:4). Ону да билирик ки, Бутрус да Јагуб да Јеһованын рәғбәтини газанмышдылар (Вәһј 21:14). Һәрдән Јеһованын дуамыза вердији ҹаваб ҝөзләдијимиздән фәргли ола биләр. Лакин биз Јеһованын мәһәббәтдән вә әдаләтдән ирәли  ҝәләрәк дуамыза ҹаваб вердијинә етибар едирик. Буна ҝөрә дә Јеһованын дуамыза һансы тәрздә ҹаваб вермәсиндән асылы олмајараг биз ҝилејләнмирик (Әјј. 33:13).

7. Нә етмәмәлијик вә нәјә ҝөрә?

⁷ Биз өз вәзијјәтимизи башгаларынын вәзијјәти илә мүгајисә етмәмәлијик. Ола билсин, дуада Јеһовадан конкрет нәсә хаһиш едирик, бунунла белә, дуамыза истәдијимиз ҹавабы алмырыг. Бир дә хәбәр тутуруг ки, башгасы да ејни дуаны едиб, амма Јеһова онун дуасыны ҹавабландырыб. Анна адлы баҹы да охшар вәзијјәтлә үзләшмишди. О, јолдашы Метјунун хәрчәнҝдән сағалмасы үчүн дуа етмишди. Һәмин вахт јашлы ики баҹымыз да хәрчәнҝлә мүбаризә апарырды. Анна һәм јолдашы, һәм дә баҹылар үчүн дурмадан дуа едирди. Баҹылар бу хәстәликдән сағалды, Метју исә вәфат етди. Әввәл-әввәл Анна дүшүнүрдү: «Ҝөрәсән, баҹылары Јеһова сағалдыб? Әҝәр еләдирсә, онда нәјә ҝөрә Јеһова һәјат јолдашым үчүн етдијим дуалары ҹавабсыз гојду?» Дүздүр, биз бу ики баҹынын неҹә сағалдығыны дәгиг дејә билмәрик. Бир шеји дәгиг билирик ки, Јеһова бүтүн әзабларымыза бирдәфәлик сон гојаҹаг. Һәмчинин О, һәјатыны итирмиш достларыны дирилтмәјин һәсрәтини чәкир (Әјј. 14:15).

8. а) Әшија 43:2 ајәсинә әсасән Јеһова бизә неҹә дәстәк олур? б) Чәтинликләрлә үзләшәндә дуа бизә неҹә көмәк едә биләр? («Дуа дөзмәјә ҝүҹ верир» адлы видеоја бахын.)

⁸ Јеһова һәмишә бизә дајаг олаҹаг. Мәһәббәтли Атамыз Јеһоваја бизим әзабларымызы ҝөрмәк хош дејил (Әшј. 63:9). Дүздүр, О бизи ода, чаја бәнзәр проблемләрин һәлә ки һамысындан горумур. (Әшија 43:2 ајәсини охујун.) Амма Јеһова бизә бу сынаглардан кечмәјә көмәк едәҹәјинә сөз верир. Јеһова һеч вахт гојмаз ки, үзләшдијимиз сынаглар бизә сағалмаз јара вурсун. Һәм дә О, дөзә билмәјимиз үчүн мүгәддәс руһундан верир (Лука 11:13; Филип. 4:13). Сынаглара дөзмәк, садиглијимизи горумаг үчүн Јеһова бизә нә лазымдырса верәҹәк, буна архајын ола биләрик d.

9. Јагуб 1:6, 7 ајәләринә әсасән Јеһованын бизә көмәк едәҹәјинә нәјә ҝөрә әмин ола биләрик?

⁹ Јеһова Она етибар етмәјимизи истәјир (Ибр. 11:6). Бәзән проблемләримиз о гәдәр бөјүк олур ки, бизә ашылмаз сәдд кими ҝөрүнүр. Һәтта ола билсин, Јеһованын бизә көмәк едәҹәјинә үрәјимиздә шүбһә јараныр. Амма Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, «Аллаһын ҝүҹү илә сәдләр аша» биләрик (Зәб. 18:29). Буна ҝөрә дә шүбһәләрә јенилмәмәлијик. Әксинә, ҝүҹлү иманла Јеһоваја дуа едиб, дуаларымыза ҹаваб верәҹәјинә әмин олмалыјыг. (Јагуб 1:6, 7 ајәләрини охујун.)

10. Дуа етдикдән сонра неҹә давранмаг лазымдыр? Нүмунә чәкин.

¹⁰ Јеһова дуаларымыза ујғун давранмағымызы истәјир. Мәсәлән, бир гардаш топлантыда иштирак едә билмәк үчүн мүдириндән иҹазә алмалыдыр. О бу барәдә Јеһоваја дуа едир. Бәс Јеһова она һансы јолла ҹаваб верә биләр? Ола билсин, О, гардаша мүдиринә јахынлаша билмәси үчүн ҹәсарәт верәҹәк. Амма гардаш да дуасына ујғун давраныб мүдиринә јахынлашмалыдыр. Бәлкә дә о буну бир нечә дәфә етмәли олаҹаг. О башга ишчи илә нөвбәсини дәјишмәји хаһиш едә биләр. Јахуд да лазым ҝәләрсә, өз һесабына мәзунијјәт ҝөтүрмәји тәклиф едә биләр.

11. Нараһатлығымыз барәдә нәјә ҝөрә дөнә-дөнә дуа етмәк лазымдыр?

 ¹¹ Јеһова нараһатлығымыз барәдә дурмадан дуа етмәјимизи истәјир (1 Салон. 5:17). Исанын да сөзләриндән ҝөрмәк олар ки, биз бәзи хаһишләримизә дәрһал ҹаваб алмајаҹағыг (Лука 11:9). Она ҝөрә дә руһдан дүшмәјин. Һәрарәтлә, дөнә-дөнә дуа един (Лука 18:1—7). Бунунла Јеһоваја һәмин мәсәләнин сизин үчүн нә гәдәр ваҹиб олдуғуну ҝөстәрәҹәксиниз. Һәмчинин Јеһованын сизә көмәк етмәјә гадир олдуғуна иман етдијинизи сүбут едәҹәксиниз.

12. а) Хаһишләримиз барәдә өзүмүзә һансы суалы вермәлијик вә нәјә ҝөрә? б) Дуа едәркән Јеһоваја һөрмәт етдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик? (« Дуамдан Јеһоваја һөрмәт етдијим ҝөрүнүр?» адлы чәрчивәјә бахын.)

¹² Әҝәр дуамыза ҹаваб алмырыгса, өзүмүзә үч суал верә биләрик. Биринҹиси, «Мән дүзҝүн шеј барәдә дуа едирәм?» Чох вахт бизә елә ҝәлир ки, нәјин хејримизә олдуғуну билирик. Амма бәлкә, истәдијимиз шеј һеч дә бизим хејримизә дејил? Ја да ола билсин, дуа едиб Јеһовадан проблемимизи филан ҹүр һәлл етмәсини хаһиш едирик. Һалбуки мәсәләнин бизим дүшүндүјүмүздән даһа јахшы һәлл јолу ола биләр. Бундан әлавә, хаһиш етдијимиз шеј Јеһованын ирадәсинә мүвафиг олмаја биләр (1 Јәһ. 5:14). Мәгаләнин әввәлиндә һаггында данышдығымыз валидејнләрин нүмунәсинә гајыдаг. Онлар Јеһовадан өвладларынын һәгигәтдә галмасыны хаһиш етмишдиләр. Бу ҹүр дуа етмәкдә сәһв бир шеј јохдур. Бунунла белә, Јеһова һеч кәси Она хидмәт етмәјә мәҹбур етмир. О истәјир ки, ушаглар да дахил олмагла һәр кәс Она ибадәт етмәји өзү сечсин (Ган. 10:12, 13; 30:19, 20).  Она ҝөрә дә һәмин валидејнләр Јеһовадан ушагларынын гәлбинә јол тапмағы хаһиш едә биләр. Беләҹә, ушағын үрәјиндә Јеһоваја мәһәббәт ојанар вә Онун досту олмаға ҹан атар (Мәс. 22:6; Ефес. 6:4).

13. Јеһова бизә нә вахт көмәк едир? Изаһ един (1 Бутрус 5:6, 7).

¹³ Икинҹиси, бу суал барәдә дүшүнә биләрик: «Јеһова хаһишими инди јеринә јетирмәји мәгбул билир?» Бизә елә ҝәлә биләр ки, дуамыза дәрһал ҹаваб лазымдыр. Амма Јеһова бизә көмәк етмәјин ән јахшы вахтыны билир. (1 Бутрус 5:6, 7 ајәләрини охујун.) Дуамызын ҹавабыны һәмин ан алмајанда дүшүнә биләрик ки, Јеһова «јох» ҹавабыны вериб. Амма бәлкә дә О «һәлә јох» дејир. Мәсәлән, хәстәлијиндән сағалмаг үчүн дуа едән гардашы јадымыза салаг. Әҝәр Јеһова ону мөҹүзәви шәкилдә сағалтсајды, онда Шејтан иддиа едиб дејәрди: «О, сағалдығы үчүн сәнә хидмәт едир» (Әјј. 1:9—11; 2:4). Бундан башга, Јеһова бүтүн хәстәләрә шәфа верәҹәји вахты артыг тәјин едиб (Әшј. 33:24; Вәһј 21:3, 4). Һәмин вахта гәдәр исә мөҹүзәви шәкилдә сағалаҹағымызы ҝөзләмәмәлијик. Буна ҝөрә дә гардаш хәстәлијинә дөзүб хидмәтини давам етдирә билмәси үчүн Јеһовадан ҝүҹ вә гәлб раһатлығы истәјә биләр (Зәб. 29:11).

14. Ҹанисин һадисәсиндән нә өјрәнирсиниз?

¹⁴ Инди исә Бејтел хидмәти үчүн дуа едән Ҹанис баҹыдан данышаг. Баҹы Јеһованын онун дуасына неҹә ҹаваб вердијини беш ил сонра баша дүшдү. О дејир: «Јеһова бу мүддәт әрзиндә мәнә тәлим верди, јеткинләшмәјимә көмәк етди. Бундан башга, Јеһоваја етибарымы артырмалы, мүталиә вәрдишими јахшылашдырмалы идим. Бир шеји дә өјрәнмәли идим: севинҹим һарада хидмәт етмәјимдән асылы олмамалыдыр». Сонралар  Ҹанис баҹы илә јолдашы сәјјар хидмәтә дәвәт алды. О ҝүнләри хатырлајараг Ҹанис дејир: «Әслиндә Јеһова дуаларыма ҹаваб вермишди, амма бу ҹүр ҹаваб верәҹәјини һеч ҝөзләмирдим. Онун ҹавабынын ҝөзәллијини ҝөрмәк үчүн мәнә бир аз вахт лазым олду. Јеһованын мәһәббәтини, кәрамәтини даддығым үчүн Она миннәтдарам».

15. Нәјә ҝөрә бәзән конкрет јох, ҝениш дуа етмәк лазым ҝәлә биләр? (Һәмчинин шәкилләрә бахын.)

¹⁵ Үчүнҹү суал беләдир: «Бәлкә, башга шеј барәдә дә дуа етмәлијәм?» Дүздүр, дуада конкрет нәјисә истәмәк јахшыдыр. Амма Јеһованын бизимлә бағлы нијјәтини ҝөрмәк үчүн даһа ҝениш дуа етмәк лазым ҝәлә биләр. Мәсәлән, Падшаһлыг Мүждәчиләри Мәктәбиндә охумаг үчүн дуа едән баҹынын нүмунәсинә гајыдаг. О бу мәктәби кечиб тәләбат олан әразидә хидмәт етмәк истәјир. Она ҝөрә дә баҹы дуасында мәктәбдә охумаг истәдијини конкрет билдирмәклә јанашы, даһа әтрафлы дуа едә биләр (Һәв. 16:9, 10). Јеһовадан хаһиш едә биләр ки, хидмәтини ҝенишләндирмәк үчүн башга һансы имканларынын олдуғуну она ҝөстәрсин. Даһа сонра о, дуасына ујғун давраныб рајон нәзарәтчисинә јахынлаша вә јахынлыгда өнҹүлләрә тәләбат олан јығынҹағын олуб-олмадығыны соруша биләр. Јахуд филиала јазыб тәблиғчиләрә тәләбат олан әразиләр барәдә мәлумат ала биләр e.

16. Нәјә әмин ола биләрик?

¹⁶ Бу мәгаләдә өјрәндик ки, биз Јеһованын дуаларымыза мәһәббәтиндән вә әдаләтиндән ирәли ҝәләрәк ҹаваб вердијинә әмин ола биләрик (Зәб. 4:3; Әшј. 30:18). Һансыса дуамызын ҹавабы һәрдән ҝөзләдијимиз кими олмур. Амма Јеһова дуаларымыза һеч вахт лагејд јанашмајаҹаг. О бизи чох севир. Биздән һеч вахт үз дөндәрмәз (Зәб. 9:10). Одур ки, «даим Она ҝүвәнин» вә дуада үрәјинизи Она ачын (Зәб. 62:8).