Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

1918. Јүз ил әввәл

1918. Јүз ил әввәл

«1918-ҹи ил нә вәд едир?» «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 1918-ҹи ил 1 јанвар сајы бу сөзләрлә башлајыр. Биринҹи Дүнја мүһарибәси Авропада һәлә дә түғјан едирди. Амма илин әввәлиндә баш верән һадисәләр Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары, еләҹә дә бүтүн дүнја үчүн јахшы шејләр вәд едирди.

ДҮНЈА СҮЛҺДӘН ДАНЫШЫР

1918-ҹи ил јанвар ајынын 8-и президент Вудро Вилсон АБШ Конгресиндәки чыхышында сүлһүн тәмәл принсипләрини әкс етдирән 14 бәнддән ибарәт сүлһ програмы ирәли сүрүр. О, милләтләр арасында дипломатик данышыгларын ачыг шәкилдә апарылмасыны, силаһланманын азалдылмасыны, «кичик вә бөјүк дөвләтләрин» үмуми марағына хидмәт едәҹәк «милләтләр бирлији»нин јарадылмасыны тәклиф едир. В. Вилсонун «14 маддә»си сонралар «Милләтләр Ҹәмијјәти»нин јаранмасы вә Биринҹи Дүнја мүһарибәсинә сон гојан Версал сүлһ мүгавиләсинин имзаланмасы илә нәтиҹәләнди.

ӘЛЕЈҺДАРЛАР МӘҒЛУБ ОЛУР

Өтән ил баш верән бир сыра сарсыдыҹы һадисәләрә рәғмән *, Ҝөзәтчи Гүлләси, Мүгәддәс Китаб вә Трактатлар Ҹәмијјәтинин иллик ҝөрүшүндә баш верәнләр Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары үчүн сүлһүн үфүгдә ҝөрүндүјүнә ишарә иди.

5 јанвар 1918-ҹи ил тарихиндә кечирилән бу ҝөрүшдә Бејтелдән кәнарлашдырылан бир нечә нүфузлу киши тәшкилаты өз әлинә кечирмәјә ҹәһд етди. Сәјјар нәзарәтчи олан Ричард Барбер адлы садиг гардаш ҝөрүшү дуа илә ачды. Өтән ил ҝөрүлән ишләрлә бағлы һесабатдан сонра, һәр ил олдуғу кими, директорлар шурасынын үзвләрини тәјин етмәк үчүн сәсвермә кечирилди. Ричард гардаш Ҹозеф Рутерфордун вә башга алты гардашын намизәдлијини ирәли сүрдү. Әлејһдарларла әлбир олан бир вәкил исә Бејтелдән кәнар едиләнләр дә дахил диҝәр једди нәфәрин намизәдлијини ирәли сүрдү. Лакин онлар мәғлуб олдулар. Ҹозеф Рутерфорд гардашла бирҝә алты садиг гардаш бөјүк сәс чохлуғу илә директорлар шурасына үзв сечилди.

Иллик ҝөрүшдә иштирак едән гардашларын әксәријјәти бу ҝөрүшү «бу ҝүнә гәдәр кечирилән ән хејир-дуалы иҹлас» адландырырды. Амма онларын севинҹи узун сүрмәди.

«АЧЫЛМЫШ СИРР»Ә МҮНАСИБӘТ

Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары бир нечә ај иди ки, «Ачылмыш сирр» адлы китабы пајлајырдылар. Сәмими гәлбли инсанлар орада јазылан Мүгәддәс Китаб һәгигәтләринә ҝөзәл һај верирди.

Канадада јашајан Едвард Крист адлы сәјјар нәзарәтчи «Ачылмыш сирр» китабыны охујан вә беш һәфтәнин ичиндә һәгигәти гәбул едән бир әр-арвад һагда данышмышды. Гардаш дејир: «Онларын икиси дә өзләрини тамамилә ибадәтә һәср едибләр вә јахшы ирәлиләјирләр».

Китабы әлдә едән бир киши исә орадан охудугларыны дәрһал досту илә бөлүшүр. Китабда јазыланлар она чох ҝөзәл тәсир едир. О, китабы неҹә алдығыны хатырлајараг дејир: «Үчүнҹү проспектлә ҝедәркән бирдән чијнимә нәсә дүшдү. Елә билдим кәрпиҹдир. Амма јох, бу, “Ачылмыш сирр” китабы иди. Китабы ҝөтүрүб евә ҝәтирдим вә ахыра кими охудум... Сонрадан өјрәндим ки, сән демә, бир кешиш әсәбдән китабы пәнҹәрәдән туллајыбмыш... Әминәм ки, кешишин һәјаты боју ҝөрдүјү ишләрин ичиндә бу һәрәкәти даһа чох инсана һәгиги үмид тапмаға көмәк етди... Бу кешишин гәзәби сајәсиндә биз инди Аллаһын адыны уҹалдырыг».

Белә реаксија верән тәкҹә бу кешиш дејилди. Канада мәмурлары китабда гијама сәсләјән вә мүһарибә әлејһинә фикирләрин јер алдығыны иддиа едәрәк 1918-ҹи ил февралын 12-си ону гадаған етдиләр. Бундан гыса мүддәт сонра АБШ да онларын гојдуғу јолла ҝетди. Һөкумәт мәмурлары тәшкилатын апарыҹы үзвләринин әлејһинә сүбут тапмаг үчүн Нју-Јорк, Пенсилванија вә Калифорнијадакы Бејтел вә офисләрдә ахтарышлар апардылар. 1918-ҹи ил мартын 14-дә Бирләшмиш Штатларын Әдлијјә Назирлији «Ачылмыш сирр» китабынын нәшринин вә јајылмасынын мүһарибәјә мане олдуғуну вә Ҹасуслуг һагда гануну поздуғуну иддиа едәрәк ону гадаған еләди.

ҺӘБС!

1918-ҹи ил мајын 7-дә Әдлијјә Назирлији Ҹованни Дечекка, Ҹорҹ Фишер, Александр Макмиллан, Роберт Мартин, Фредерик Робисон, Ҹозеф Рутерфорд, Вилјам Ван Амбург вә Клејтон Вудворд адлы гардашларын барәсиндә һәбс гәтимкан тәдбиринин сечилмәсинә наил олду. Онлар гәсдән вә биләрәкдән гануну позмагда, һөкумәт нүмајәндәләринә гаршы итаәтсизлијә чағырышда, дөвләтә сәдагәтсизликдә вә АБШ ордусунда хидмәт етмәкдән бојун гачырмагда тәгсирләндирилирдиләр. 3 ијун 1918-ҹи ил тарихиндә башлајан мәһкәмә просесиндә онларын мәһкум олунаҹагларына һеч бир шүбһә јох иди. Нәјә ҝөрә?

АБШ баш прокурору чағырылан мәһкәмәдә онлары «тәблиғат әлејһинә ҝүҹлү силаһ» сајылан Ҹасуслуг һагда гануну позмагда иттиһам етди. 16 мај 1918-ҹи ил тарихиндә Конгрес Ҹасуслуг һагда гануна «доғру, јахшы нијјәтдән ирәли ҝәлән вә гануни мәгсәдләрә хидмәт едән» нәшрләр дәрҹ едәнләрин һүгугларынын мүдафиәси үчүн нәзәрдә тутулан дүзәлиши рәдд етди. «Ачылмыш сирр» китабы онларын мүзакирәләринин әсас објекти иди. Бирләшмиш Штатлар Конгресинин рәсми гејдиндә китабла бағлы јазылыб: «Бу ҹүр тәблиғатын ән тәһлүкәли нүмунәләриндән бири “Ачылмыш сирр” китабыдыр... Китабын әсас мәгсәди әсҝәрләри нијјәтимизи боша чыхармаға вә иҹбари һәрби хидмәтә гаршы галдырмаға тәшвиг етмәкдир».

20 ијун 1918-ҹи ил тарихиндә һаким сәккиз гардашы бүтүн иттиһамларда тәгсиркар билди. Нөвбәти ҝүн һаким гәрар чыхарды: «Мүттәһимләрин фәал шәкилдә јајдығы дини тәблиғат Алман Ордусундан даһа тәһлүкәлидир... Онлара ағыр ҹәза кәсилмәлидир». Ики һәфтә сонра бу сәккиз гардаш Атлантадакы (Ҹорҹија штаты) федерал һәбсханаја салынараг, 10 илдән 20 илә гәдәр азадлыгдан мәһрум олунду.

ТӘБЛИҒ ИШИ ДАВАМ ЕДИР

Һәмин дөнәмдә Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары амансыз тәгибләрлә үзләшмишди. Федерал Тәһгигат Бүросу онларын фәалијјәтини арашдырыр, минләрлә сәнәд тәртиб едирди. Бу сәнәдләр ҝөстәрир ки, баҹы-гардашларымыз тәблиғ етмәкдән усанмырды.

Флоридадан Федерал Тәһгигат Бүросуна мәктуб јазан бир почт мүдири гејд едирди: «[Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары] ев-ев ҝәзәрәк бүтүн шәһәри әләк-вәләк едирләр, әсасән дә бу ишлә ахшамлар мәшғулдурлар... Ҝөрүнүр, онлар һеч нәјә бахмајараг, һәлә дә орталығы гарышдырмаг нијјәтиндәдирләр».

Һәрби Назирлијин полковники Бүроја сонралар Рәһбәрлик Шурасында хидмәт етмиш Фредерик Франс гардашын фәалијјәти барәдә мәлумат ҝөндәрир. О јазыр: «Фредерик Франс “Ачылмыш сирр” китабынын бир нечә мин ҹилдинин сатылмасында фәал иштирак едир».

Сонралар Рәһбәрлик Шурасында хидмәт етмиш Чарлз Фекел гардаш да шиддәтли тәгибләрлә үзләшмишди. Һөкумәт ону «Ачылмыш сирр» китабыны пајладығына ҝөрә һәбс етмишди вә онун шәхси јазышмаларыны изләјирди. О, «австријалы јаделли дүшмән» дамғасы илә Мериленд штатынын Балтимор шәһәриндә бир ај һәбсдә сахланылмышды. Гардаш мүстәнтигләрә ҹәсарәтлә тәблиғ едән заман 1 Коринфлиләрә 9:16 ајәсиндә јазылмыш «әҝәр тәблиғ етмирәмсә, вај һалыма!» сөзләрини хатырладығыны гејд етмишди *.

Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары фәал шәкилдә тәблиғ етмәклә јанашы, Атлантада һәбсдә олан гардашларын азадлыға бурахылмасы үчүн имза топлајырдылар. Анна Гарднер адлы баҹы гејд етмишди: «Һәмишә нә исә едирдик. Гардашлар һәбсдә оланда нөвбәти ишимиз имза топламаг иди. Гапы-гапы ҝедиб минләрлә имза топладыг. Ҹамаата бу гардашларын әсл мәсиһи олдугларыны вә һагсыз јерә һәбс олундугларыны дејирдик».

ТОПЛАНТЫЛАР

Бу чәтин вахтларда баҹы-гардашлары руһани ҹәһәтдән мөһкәмләндирмәк үчүн топлантылар тәшкил олунурду. «Ҝөзәтчи гүлләси»ндә јазылыб: «Бу ил 40-дан чох топланты кечирилиб... Бүтүн бу топлантылардан мөһтәшәм хәбәрләр алмышыг... Әввәлләр топлантылар јај ајларынын сону, пајызын әввәли оларды. Амма инди һәр ај топлантылар кечирилир».

Сәмими гәлбли инсанлар хош хәбәрә һај верирди. Оһајо штатынын Кливленд шәһәриндә кечирилән топлантыја тәхминән 1200 нәфәр гатылмышды вә 42 нәфәр вәфтиз олунмушду. Вәфтиз олунанлар арасында «Аллаһа еһтирам бәсләмәси илә вә һәсролунманын ваҹиблијини дәрк етмәси илә өзүндән бөјүкләри хәҹаләтли едән» бир оғлан ушағы да вар иди.

БӘС СОНРА?

1918-ҹи илин сонларына јахын Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчыларынын ҝәләҹәји мүәммалы иди. Бруклиндәки мүлкүн бәзи һиссәси сатылмышды вә баш идарә Пенсилванија штатынын Питсбург шәһәринә көчүрүлмүшдү. Тәшкилата рәһбәрлик едәнләр һәбсдә олдуғу бир вахтда, 4 јанвар 1919-ҹу ил тарихиндә сәһмдарларын иллик ҝөрүшү планлашдырылырды. Бәс бу ҝөрүшдә нәләр баш верәҹәкди?

Гардашларымыз тәблиғ фәалијјәтини әзмлә давам етдирирдиләр. Онлар һәр шејин јахшы олаҹағына о гәдәр әмин идиләр ки, «сәнә гаршы дүзәлдилән һеч бир силаһ кара ҝәлмәјәҹәк» ајәсини 1919-ҹу илин ајәси сечмишдиләр (Әшј. 54:17). Гардашлар гаршыда онлары ҝөзләјән көклү дәјишиклијә һазыр идиләр. Баш верәнләр онларын иманыны мөһкәмләндирәҹәк вә гаршыда ҝөзләјән иши ҝөрмәјә ҝүҹ верәҹәкди.

^ абз. 22 «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 1969-ҹу ил 1 март сајында јер алан «Јахшы иши гәтијјәтлә ҝөрмәјин севинҹи» адлы мәгаләјә (инҝ.) баха биләрсиниз.