1, 2. а) Бәзи һөкумәтләр Јеһованын халгына гаршы һансы тәдбирләри ҝөрүр? Бәс Јеһованын халгы буна неҹә јанашыр? б) Нәјә ҝөрә биз тәгиб олунсаг да, хошбәхтик? (Һәмчинин үз габығындакы шәклә шәрһ верин.)

 ҺАЛ-ҺАЗЫРДА бүтүн дүнјада 30-дан чох әразидә фәалијјәтимизә мәһдудијјәт вә ја гадаға гојулуб. Бу әразиләрин бәзиләриндә исә баҹы-гардашларымыз һәбс олунуб. Нәјә ҝөрә? Онларын тәгсири нәдир? Һеч нә. Јеһованын ҝөзүндә онлар тәгсирсиздир. Онлар садәҹә олараг Мүгәддәс Китабы мүталиә едибләр, өз етигадларыны башгалары илә бөлүшүбләр вә диндашлары илә бирҝә ибадәт ҝөрүшләриндә иштирак едибләр. Һәмчинин онлар сијасәтдә һеч кимин тәрәфини тутмурлар. Бүтүн бунлара ҝөрә онлар ҝүҹлү тәгиблә үзләширләр. Амма буна бахмајараг, онлар Јеһованын јолунда камил галырлар *, Она сәдагәтләрини горујурлар. Белә даврандыгларына ҝөрә исә чох хошбәхтдирләр!

² Јәгин, бу ҹәсур мәсиһиләрин бәзиләринин шәкилләрини ҝөрмүсүнүз вә онларын сималарындакы тәбәссүмә фикир вермисиниз. Онлар хошбәхтдирләр, чүнки билирләр ки, камилликләрини горудуглары үчүн Јеһова онлардан разыдыр (Зәб. 15:1, 2). Иса Мәсиһ демишди: «Салеһлик јолунда тәгиб олунанлар хошбәхтдир Севинин вә шадланын, чүнки ҝөјдә сизи бөјүк мүкафат ҝөзләјир» (Мәт. 5:10—12).

3. Һәвариләрин ишләри 4:19, 20 ајәләринә әсасән, биринҹи әсрдәки һәвариләр тәгибләрә неҹә јанашмышдылар вә һансы сәбәбә ҝөрә?

³ Бу ҝүн баҹы-гардашларымызын үзләшдији вәзијјәт биринҹи әсрдә һәвариләрин үзләшдији вәзијјәтә бәнзәјир. Һәвариләр  Мәсиһ һагда тәблиғ етдикләринә ҝөрә тәгибләрә мәруз галырдылар. Јәһуди али мәһкәмәсинин һакимләри дәфәләрлә онлара әмр етмишдиләр ки, «бир дә Исанын ады илә һеч нә данышмасынлар» (Һәв. 4:18; 5:27, 28, 40). Һәвариләр неҹә даврандылар? (Һәвариләрин ишләри 4:19, 20 ајәләрини охујун.) Онлар бир шеји јахшы баша дүшүрдүләр: даһа үстүн сәлаһијјәт саһиби онлара Мәсиһ барәдә «халга тәблиғ едиб әтрафлы шәһадәт» вермәк әмри вериб (Һәв. 10:42). Бутрусла Јәһја һәвариләрин адындан чыхыш едәрәк ҹәсарәтлә дедиләр ки, онлар бу һакимләрә јох, Аллаһа итаәт едәҹәкләр вә Мәсиһ барәдә данышмаға сон гојмајаҹаглар. Бир нөв, онлар һакимләрә белә бир суал вермишдиләр: «Демәк истәјирсиниз ки, сизин вердијиниз әмр Аллаһын әмриндән даһа үстүндүр?»

4. Һәвариләрин ишләри 5:27—29 ајәләринә әсасән, һәвариләр неҹә давранмышдылар вә биз онлардан неҹә өрнәк ала биләрик?

⁴ О вахтдан бәри бүтүн һәгиги мәсиһиләр бу һәвариләрин гојдуғу ҝөзәл нүмунәни изләјирләр, јәни инсанлара јох, һөкмдарлары Аллаһа итаәт едирләр. (Һәвариләрин ишләри 5:27—29 ајәләрини охујун.) Һәвариләр Јеһованын әмриндән чыхмадыглары үчүн дөјүлдүләр. Амма онлар јәһуди али мәһкәмәсиндән «севинә-севинә чыхдылар», чүнки «Исанын ады наминә» тәһгирә лајиг ҝөрүлмүшдүләр. Бундан дәрһал сонра онлар тәблиғә ҝетдиләр! (Һәв. 5:40—42).

5. Һансы суалларын ҹавабыны билмәлијик?

⁵ Һәвариләрин нүмунәсинә нәзәр саланда мүәјјән суаллар јараныр. Мәсәлән, биринҹи әсрдәки мәсиһиләр Аллаһа итаәт етмәклә јанашы, «һөкумәтә табе ол» әмринә неҹә әмәл едә биләрдиләр? (Ром. 13:1). Бәс биз неҹә едә биләрик ки, һәм «һакимијјәтә вә һөкумәтә табе» олаг, һәм дә ән али Һөкмдар олан Аллаһын гаршысында камил галаг? (Тит. 3:1).

6. а) Ромалылара 13:1 ајәсинә әсасән, бизим инсан һөкумәтләри гаршысында һансы өһдәлијимиз вар? б) Бүтүн инсан һөкумәтләри илә бағлы нә демәк олар?

⁶ Ромалылара 13:1 ајәсини охујун. Мәсиһиләр инсан һөкумәтләринә табе  олмалыдырлар. Дөвләт башчылары ҹәмијјәтдә асајишин горунмасына, ганунларын иҹра олунмасына нәзарәт едир, һәтта бәзән Јеһованын халгыны мүдафиә едир (Вәһј 12:16). Буна ҝөрә дә бизә белә бир әмр верилиб: «Һәр кәсә һаггыны верин: верҝидирсә — верҝини, баҹдырса — баҹы, горхудурса — горхуну, һөрмәтдирсә — һөрмәти» (Ром. 13:7). Амма бир шеји унутмамалыјыг: Јеһова инсан һөкумәтләринә сәлаһијјәт вермәсәјди, онларын һеч бир сәлаһијјәти олмазды. Рома валиси Понти Пилат Исаны сорғу-суала тутан заман Иса буну ачыг-ајдын демишди. Пилат билдирмишди ки, Исанын һәјаты онун әлиндәдир, истәсә сағ сахлајар, истәсә өлдүрәр. Иса исә она белә ҹаваб вермишди: «Сәнә ҝөјдән верилмәсәјди, мәним үзәримдә һеч бир ихтијарын олмазды» (Јәһ. 19:11). Пилатын сәлаһијјәти мәһдуд олдуғу кими, бу ҝүн дә бүтүн инсан һөкумәтләринин вә сијасәтчиләрин сәлаһијјәти мәһдуддур.

7. Һансы һалларда биз инсан рәһбәрләринә табе олмамалыјыг вә бу рәһбәрләр нәји билмәлидирләр?

⁷ Һөкумәтин гојдуғу гајда-ганунлар Аллаһын ганунларына зидд ҝетмәдији тәгдирдә мәсиһиләр онлара табе олурлар. Амма инсан Аллаһын гадаған етдији бир шеји биздән тәләб едирсә, јахуд Аллаһын бујурдуғу шеји гадаған едирсә, биз она табе ола билмәрик. Мәсәлән, ола биләр ки, дөвләт ҝәнҹ оғланлардан әлләринә силаһ алыб, вәтән наминә вурушмағы тәләб етсин *. Јахуд ола биләр ки, дөвләт Мүгәддәс Китабын «Јени Дүнја Тәрҹүмәси»ни вә она әсасланан нәшрләримизи гадаған етсин, бизә тәблиғ етмәјә, диндашларымызла бирликдә ибадәт етмәјә иҹазә вермәсин. Инсан һөкумәтләри өз сәлаһијјәтләрини ашыб, Мәсиһин давамчыларыны тәгиб едирләрсә, буна ҝөрә Аллаһын гаршысында ҹаваб верәҹәкләр. Јеһова һәр шеји ҝөрүр! (Ваиз 5:8).

8. Јеһова илә инсан һөкумәтләри арасында һансы фәрг вар вә буну билмәк нәјә ҝөрә ваҹибдир?

⁸ Дүздүр, ола билсин, һөкумәтләр ихтијар саһибидир, чохлу јахшы ишләр ҝөрүрләр вә башгалары үзәриндә сәлаһијјәтләри вар. Амма бу, о демәк дејил ки, онлар мүкәммәлдир, јахуд ән үстүн мөвгејә саһибдирләр. Мүкәммәл олан вә ән уҹа мөвгејә саһиб олан Јеһова Аллаһдыр. Мүгәддәс Китабда Јеһова дәфәләрлә «Һагг-Таала» адланыр, бунунла Онун али Һөкмдар олдуғу вурғуланыр (Дән. 7:18, 22, 25, 27).

9. Дәнјал пејғәмбәрә һансы ҝөрүнтүләр назил олмушду?

⁹ Дәнјал пејғәмбәрә ҝөрүнтүләр назил олмушду вә бу ҝөрүнтүләр Јеһова Аллаһын бүтүн һөкмдарлардан үстүн олдуғуну ачыг-ајдын ҝөстәрир. Әввәлҹә Дәнјал пејғәмбәр дөрд нәһәнҝ һејван ҝөрмүшдү. Бу һејванлар һәм кечмишдәки, һәм дә бизим дөврдәки апарыҹы дөвләтләри тәмсил едир. Бу, Бабил, Мада-Фарс, Јунаныстан, Рома вә бу ҝүн һакимијјәт сүрән Инҝилтәрә вә Америка дөвләтләридир (Дән. 7:1—3, 17). Даһа сонра Дәнјал пејғәмбәр ҝөрүр ки, Јеһова Аллаһ ҝөјдә гурулан мәһкәмәдә тахтда отуруб (Дән. 7:9, 10). Пејғәмбәрин бундан сонра ҝөрдүкләри буҝүнкү һөкмдарлар үчүн хәбәрдарлыг олмалыдыр.

10. Дәнјал 7:13, 14, 27 ајәләринә әсасән, Јеһова јер үзүнү идарә етмәк сәлаһијјәтини кимә вериб вә бу, Онун һаггында нәји дејир?

¹⁰ Дәнјал 7:13, 14, 27 ајәләрини охујун. Јеһова Аллаһ бүтүн инсан һөкумәтләриндән  һакимијјәти алыб, буна даһа чох лајиг олан вә даһа гүдрәтли олан шәхсләрә вериб. Кимләрә? «Инсан оғлуна бәнзәр бир нәфәр»ә, јәни Иса Мәсиһә вә «Һагг-Тааланын мүгәддәс бәндәләри»нә, јәни 144 000 нәфәрә. Онлар «әбәдијјән, сонсузадәк» һакимијјәт сүрәҹәкләр (Дән. 7:18). Белә бир шеј етмәјә Һагг-Таала Јеһовадан башга кимин ихтијары чатар?!

11. Дәнјалын башга һансы сөзләри Јеһованын инсан һөкумәтләриндән үстүн олдуғуну ҝөстәрир?

¹¹ Дәнјалын ҝөрүнтүдә ҝөрдүкләри онун бундан өнҹә дедикләрини тәсдиг едир. Дәнјал демишди ки, «падшаһлары тахтдан салан да, тахта чыхаран да» ҝөјләрин Аллаһыдыр. О һәмчинин јазмышды: «Бәшәр сәлтәнәти үзәриндә һөкмран Һагг-Тааладыр. Сәлтәнәти кимә истәјир верир» (Дән. 2:19—21; 4:17). Бәс нә вахтса олуб ки, Јеһова падшаһлары тахтдан салсын вә ја тахта чыхарсын? Әлбәттә, олуб!

12. Кечмишдә Јеһованын падшаһлары тахтдан салдығына даир нүмунәләр чәкин. (Шәклә бахын.)

¹² Јеһова инсан һөкумәтләриндән даһа үстүн мөвгејә саһиб олдуғуну ајдын шәкилдә ҝөстәриб. Үч һадисәјә бахаг. Мисир һөкмдары фирон Јеһованын халгыны әсир етмишди вә гәтијјән онлары азадлыға бурахмаг истәмирди. Амма Јеһова халгыны гуртарды, фирону исә Гырмызы дәнизин суларына гәрг етди (Чых. 14:26—28; Зәб. 136:15). Бабил падшаһы Бәлшәззар зијафәт гуруб өзүнү ҝөјләрин Рәббиндән уҹа тутмушду вә Јеһованы шәрәфләндирмәк әвәзинә, «ҝүмүш, гызыл аллаһлара» алгыш демишди (Дән. 5:22, 23). Амма Јеһова бу мәғрур инсаны алчалтды. «Һәмин ҝеҹә» Бәлшәззар өлдүрүлдү, беләҹә, падшаһлыг мадалыларын вә фарсларын әлинә верилди (Дән. 5:28, 30, 31). Фәләстин падшаһы I Һирод Агриппа һәвари Јагубу өлдүртмүшдү, сонра исә Бутрусу да өлдүрмәк үчүн һәбс етмишди. Амма Јеһова Һиродун нијјәтинин баш тутмасына мане олду. «Јеһованын мәләји Һироду вурду» вә о өлдү (Һәв. 12:1—5, 21—23).

13. Јеһованын иттифаг гуран һөкмдарлары мәһв етдијини ҝөстәрән нүмунәләр чәкин.

¹³ Јеһова һәмчинин иттифаг гуран һөкмдарлардан да үстүн олдуғуну ҝөстәриб. Гәдимдә О, Исраил халгы уғрунда  вурушмушду вә көмәк етмишди ки, халгы иттифаг гуран 31 кәнани падшаһы мәғлуб едиб, Вәд едилмиш дијарын бөјүк һиссәсини зәбт етсин (Јуш. 11:4—6, 20; 12:1, 7, 24). Јеһова һәмчинин Исраиллә дөјүшән Бәнһәдад падшаһы вә 32 арами һөкмдары јерлә јексан етмишди (1 Пад. 20:1, 26—29).

14, 15. а) Навуходоносор вә шаһ Дара Јеһованын һакимијјәти илә бағлы нә демишдиләр? б) Јеһова вә Онун халгы һагда мәзмурчу нә демишди?

¹⁴ Јеһова Һагг-Таала олдуғуну дәфәләрлә сүбут едиб! Бабил падшаһы Навуходоносор тәвазөкарлыг ҝөстәриб Јеһованы уҹалтмаг әвәзинә, өзүнүн шан-шөһрәти, ҝүҹ-гүдрәти илә өјүнүрдү. Буна ҝөрә дә Јеһова онун ағлыны әлиндән алды. Сағаландан сонра Навуходоносор «Һагг-Таалаја алгыш охуду» вә Јеһованын һакимијјәтинин «әбәди һакимијјәт» олдуғуну етираф етди. О һәмчинин Јеһова һагда демишди: «Һеч ким Она мане ола билмәз» (Дән. 4:30, 33—35). Дәнјал пејғәмбәрин сәдагәти сынананда вә Јеһова ону ширләрин гујусундан хилас едәндә шаһ Дара белә демишди: «Әмр верирәм ки, сәлтәнәтимин бүтүн торпагларында инсанлар Дәнјалын Аллаһындан горхуб титрәсин. Чүнки О, вар олан вә әбәди Аллаһдыр. Онун падшаһлығы дағылмаздыр, һакимијјәти сонсуздур» (Дән. 6:7—10, 19—22, 26, 27).

¹⁵ Бир мәзмурчу демишди: «Јеһова халгларын нијјәтини алт-үст етди, үммәтләрин тәдбирини пуча чыхарды». Даһа сонра о, белә демишди: «Аллаһы Јеһова олан халг нә бәхтијардыр! Онун Өзүнә мүлк етдији халг нә бәхтијардыр!» (Зәб. 33:10, 12). Мәҝәр бу, Јеһованын өнүндә камил галмаг үчүн әсаслы сәбәб дејил?!

16. Бөјүк мүсибәтлә бағлы нәјә әмин ола биләрик вә нәјә ҝөрә? (Шәклә бахын.)

¹⁶ Биз Јеһованын кечмишдә халгы үчүн нәләр етдији барәдә охудуг. Бәс О, ҝәләҹәкдә  нәләр едәҹәк? Биз тамамилә әмин ола биләрик ки, Јеһова Аллаһ «бөјүк мүсибәт»дә садиг хидмәтчиләрини гуртараҹаг (Мәт. 24:21; Дән. 12:1). Һәмин вахт Мәҹуҹ өлкәсиндән олан Јәҹуҹ, јәни халглар бирлији Јеһованын бүтүн дүнјадакы садиг хидмәтчиләринә амансыз һүҹум едәҹәк. Бу заман Јеһова Өз халгыны хилас едәҹәк. Һәтта бу бирлијә Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатынын 193 үзвүнүн һамысы дахил олса да, онлар Һагг-Таала вә Онун сәмави ордусу гаршысында аҹиз олаҹаглар! Јеһова белә бир вәд верир: «Халгларын гаршысында Өзүмү уҹалдаҹағам, мүгәддәслијими ҝөстәрәҹәјәм, Өзүмү таныдаҹағам. Онда биләҹәкләр ки, Мән Јеһовајам» (Һизг. 38:14—16, 23; Зәб. 46:10).

17. Мүгәддәс Китаба әсасән, бу дүнјанын падшаһларынын агибәти неҹә олаҹаг? Бәс камил адамларла нә баш верәҹәк?

¹⁷ Јәҹуҹун һүҹуму Јеһованын һәлледиҹи дөјүшүнә, Армаҝеддон мүһарибәсинин башламасына тәкан олаҹаг вә бу мүһарибәдә Јеһова «јер үзүнүн падшаһларыны» мәһв едәҹәк (Вәһј 16:14, 16; 19:19—21). Бундан сонра «јер үзүндә дүз адамлар јашајаҹаг, орада камил адамлар галаҹаг» (Мәс. 2:21).

18. Һәгиги мәсиһиләр нә етмәјә һазырдырлар вә нәјә ҝөрә? (Дәнјал 3:28).

¹⁸ Әсрләр әрзиндә һәгиги мәсиһиләр али Һөкмдарлары Јеһованы севдикләри үчүн өз азадлыгларыны гурбан вермәјә, һәтта һәјатларындан кечмәјә һазыр олублар. Јеһованын јолунда камил галан бу инсанлар гәдимдәки үч ибрани ҝәнҹә бәнзәјир. Һәмин үч ибрани Һагг-Таалаја сәдагәтини горумушду, Јеһова да онлары одлу собадан хилас етмишди. (Дәнјал 3:28 ајәсини охујун.)

19. Јеһова кимләрә арха олаҹаг вә биз индидән нә етмәлијик?

¹⁹ Мәзмурчу Давуд камиллијимизи горумағын нәјә ҝөрә ваҹиб олдуғу һагда белә јазмышды: «Камил олдуғум үчүн мәнә арха олурсан, мәни һәмишәлик һүзурунда сахларсан» (Зәб. 41:12). О һәмчинин белә сөзләр јазмышды: «Гој камиллик вә дүрүстлүк мәни горусун» (Зәб. 25:21). Нә илә үзләшириксә үзләшәк, ән ҝөзәл һәјат јолу Јеһоваја садиг галмагдыр, сәдагәтимизи горумагдыр! Онда биз мәзмурчунун кечирдији һиссләри кечирәҹәјик, о демишди: «Нә хошбәхтдир јолунда камил олан, Јеһованын гануну илә аддымлајан инсан!» (Зәб. 119:1).