1. Бу ҝүн чохлары һәгиги һикмәтә неҹә јанашыр? (Мәсәлләр 1:20, 21).

 БИР чох өлкәләрдә ҝедиш-ҝәлишин сых олдуғу күчәләрдә тәблиғчиләрин дајаныб, инсанлара нәшрләримизи тәклиф етмәләринә тез-тез раст ҝәлмәк олар. Сиз нә вахтса бу хидмәт нөвүндә иштирак етмисиниз? Әҝәр иштирак етмисинизсә, бәлкә дә, «Мәсәлләр» китабындакы бәдии тәсвир сизин дә јадыныза дүшүб. Бу тәсвирдә һикмәт инсанлары онун мәсләһәтләринә гулаг асмаға чағырыр. (Мәсәлләр 1:20, 21 ајәләрини охујун.) Мүгәддәс Китабда вә нәшрләримиздә «һәгиги һикмәт», јәни Јеһованын һикмәти ашыланыр. Һәјат јолуна гәдәм гојмаг үчүн инсанлар мәһз бу һикмәтә јијәләнмәлидирләр. Әлбәттә ки, инсанлар нәшрләримизи ҝөтүрәндә чох севинирик. Амма һеч дә һамы белә етмир. Бәзиләри Мүгәддәс Китабда нә јазылдығыны һеч билмәк дә истәмир. Кимиси бизә ҝүлүр, Мүгәддәс Китабын мүасир дөврүн китабы олмадығыны дүшүнүр; кимиси дә Мүгәддәс Китабдакы әхлаг гајдаларыны бәјәнмир, онларын фикринҹә, орада јазыланлара әмәл едәнләр дашүрәклидир, өзләрини һамыдан салеһ сајыр. Амма мәһәббәтли Аллаһымыз Јеһова бүтүн инсанларын һәгиги һикмәтә јијәләнмәси үчүн јенә дә имкан јарадыр. О, буну һансы үсулларла едир?

2. Бу ҝүн һәгиги һикмәти һарада тапмаг олар? Бәс әксәр инсанлар һансы мөвгеји тутурлар?

² Јеһова Кәламы олан Мүгәддәс Китаб васитәсилә инсанларын һәгиги һикмәти ешитмәләринә јол ачыр. Бу китабы демәк олар ки, һамы әлдә едә биләр. Бәс Мүгәддәс Китабы изаһ едән нәшрләримиз барәдә нә демәк олар? Јеһованын дәстәји сајәсиндә бу нәшрләр 1000-дән чох дилдә мөвҹуддур. Онлары охујуб әмәл едәнләр, јәни һикмәтин сәсини ешидәнләр бунун хејрини ҝөрүрләр. Амма әксәр инсанлар әсл һикмәтин  сәсини ешитмәк истәмирләр. Гәрар верәркән ја өз ағылларына ҝүвәнирләр, ја да инсан мәсләһәтинә гулаг асырлар. Һәлә бир Мүгәддәс Китаба әмәл етдијимиз үчүн бизә јухарыдан ашағы бахырлар. Бу мәгаләдә инсанларын бу ҹүр мүнасибәтинин сәбәбини өјрәнәҹәјик. Амма әввәлҹә ҝәлин ҝөрәк Јеһовадан ҝәлән һикмәтә неҹә јијәләнә биләрик.

3. Һәгиги һикмәтә неҹә јијәләнә биләрик?

³ Һикмәт билији ишә салыб дүзҝүн гәрар вермәк габилијјәтидир. Амма һәгиги һикмәт тәкҹә бунунла мәһдудлашмыр. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Јеһовадан горхмагдыр һикмәтин башы, мүгәддәс Аллаһын елми дәрракә верир» (Мәс. 9:10). Демәли, ваҹиб гәрар гаршысында оларкән Јеһованын бу мәсәлә илә бағлы нә дүшүндүјүнү нәзәрә алмалыјыг. «Мүгәддәс Аллаһын елми» гәрарларымызын әсасында дурмалыдыр. Бунун үчүн Мүгәддәс Китабы вә нәшрләримизи арашдырмалыјыг. Онда һәгиги һикмәтә саһиб олдуғумуз ајдын ҝөрүнәҹәк (Мәс. 2:5—7).

4. Нәјә ҝөрә һәгиги һикмәти јалныз Јеһова верә биләр?

⁴ Бизә һәгиги һикмәти јалныз Јеһова верә биләр (Ром. 16:27). Нә үчүн Јеһованын һикмәтин Мәнбәји олдуғуну дејирик? Биринҹиси, О, Јарадандыр вә јаратдыглары илә бағлы әнҝин билијә саһибдир (Зәб. 104:24). Икинҹиси, Јеһованын ҝөрдүјү һәр бир иш Онун һикмәтиндән хәбәр верир (Ром. 11:33). Үчүнҹүсү, Јеһованын мәсләһәтләри онлара әмәл едәнләрин һәмишә хејринәдир (Мәс. 2:10—12). Һәгиги һикмәтә јијәләнмәк үчүн биз бу үч әсас факты гәбул етмәлијик вә онлар гәрарларымыза вә давранышымыза јөн вермәлидир.

5. Инсанларын Јеһованы әсл һикмәтин Мәнбәји кими гәбул етмәмәси нәләрә ҝәтириб чыхарыб?

⁵ Бу дүнјада чохлары тәбиәтин еҹазкар олдуғуну гәбул едир. Амма онлар Јараданын варлығыны даныр, һәр шејин тәкамүл нәтиҹәсиндә әмәлә ҝәлдијинә инанырлар. Бир башгалары исә Аллаһа инандыгларыны десәләр дә, Онун Кәламындакы ганунларын көһнәлдијини дүшүнүр вә өз билдикләри кими јашајырлар. Бәс инсанларын Аллаһа јох, өз ағылларына ҝүвәнмәләри нә илә нәтиҹәләниб? Дүнја јахшылашыб? Јохса ки онлар әсл хошбәхтлији тапыблар, ҝәләҹәјә сарсылмаз үмидләри вар? Әтрафымыза баханда биз нөвбәти ајәдәки сөзләрин доғрулуғуна әмин олуруг: «Јеһоваја зидд һикмәт, бәсирәт, мәсләһәт јохдур» (Мәс. 21:30). Бу сөзләр бизи бир даһа тәшвиг едир ки, һәгиги һикмәтә саһиб олмаг үчүн Јеһоваја үз тутаг. Әфсуслар олсун ки, чохлары белә етмир. Ҝөрәсән, сәбәб нәдир?

6. Мәсәлләр 1:22—25 ајәләринә әсасән, кимләр һәгиги һикмәтә гулағыны тыхајыр?

⁶ Бу ҝүн «һәгиги һикмәт бајырда һај» саланда чохлары гулағыны тыхајыр. Мүгәддәс Китабда бу ҹүр инсанлар үч група бөлүнүр. Бунлар «ҹаһилләр», «ришхәндчиләр» вә «ағылсызлар»дыр. (Мәсәлләр 1:22—25 ајәләрини охујун.) Ҝәлин ҝөрәк инсанлара илаһи һикмәтә јијәләнмәјә бу хүсусијјәтләр неҹә мане олур вә ҝөрәк онлара бәнзәмәмәк үчүн биз нә етмәлијик.

7. Нәјә ҝөрә чохлары «ҹаһил» галмаг истәјир?

⁷ «Ҹаһилләр» нашы, садәлөвһ инсанлардыр, онлары нәјәсә инандырмаг, алдатмаг асандыр (Мәс. 14:15). Белә инсанлара хидмәтдә тез-тез раст ҝәлирик. Доғрудан да, милјонларла инсан дин хадимләринин вә сијасәтчиләрин сөзләринә алданыр. Бәзиләри  буну баша дүшәндә дәһшәтә ҝәлир. Амма Мәсәлләр 1:22 ајәсиндә бәһс олунан кәсләр өзләри ҹаһил галмаг истәјирләр, чүнки бу, онлара сәрф едир (Әрм. 5:31). Онлар үрәкләри истәјән кими јашајырлар вә Мүгәддәс Китабда јазыланлары өјрәнмәк, орадакы ганунлара ујғун јашмаг истәмирләр. Чохлары Канаданын Квебек әјаләтиндә јашајан гаты диндар бир гадынын дүшүндүјү кими дүшүнүр. Бу гадын бир Јеһованын Шаһидинә белә демишди: «Әҝәр кешиш бизи алдадырса, ҝүнаһ онун бојнунадыр, бизим јох!» Биз истәмәрик ки, ҹаһил галмаг истәјән инсанлара бәнзәјәк! (Мәс. 1:32; 27:12).

8. Һикмәтә неҹә јијәләнә биләрик?

⁸ Буна ҝөрә дә Мүгәддәс Китаб бизи ҹаһил галмамаға, «әглән... јеткин» олмаға сәсләјир (1 Кор. 14:20). Һикмәтә исә Аллаһын Кәламындакы принсипләрә әмәл етмәклә јијәләнә биләрик. Бу принсипләрә әмәл етдикҹә ҝөрәҹәјик ки, проблемләрдән узаг олуруг вә дүзҝүн гәрарлар веририк. Јахшы олар ки, бу саһәдә инкишафымыза тез-тез нәзәр салаг. Әҝәр биз артыг мүәјјән мүддәтдир Мүгәддәс Китабы өјрәнириксә вә јығынҹаглара ҝәлириксә, нөвбәти суаллар үзәриндә дүшүнмәлијик: «Нәјә ҝөрә өзүмү Јеһоваја һәср едиб, вәфтиз олунмаг үчүн һәлә лазыми аддымлар атмамышам? Әҝәр вәфтиз олунмушамса, хош хәбәрин тәблиғчиси вә мүәллими кими инкишаф едирәм? Гәрарларымдан Мүгәддәс Китаб принсипләринә әмәл етдијим ҝөрүнүр? Инсанларла мүнасибәтдә мәсиһи хүсусијјәтләрини әкс етдирирәм?» Әҝәр һансыса саһәдә һәлә јахшылашмалыјыгса, ҝәлин Јеһованын өјүдләринә ҹидди јанашаг, чүнки Онун өјүдләри «нашы адамы мүдрик едир» (Зәб. 19:7).

9. «Ришхәндчиләрин» һикмәти рәдд етдикләри нәдән ҝөрүнүр?

⁹ Илаһи һикмәтә гулаг асмаг истәмәјән икинҹи груп инсан «ришхәндчиләрдир». Бәзән тәблиғдә гаршымыза бу ҹүр инсанлар чыхыр. Онлар инсанлара лағ етмәји хошлајырлар (Зәб. 123:4). Мүгәддәс Китабда габагҹадан дејилмишди ки, ахырзаманда чохлу ришхәндчиләр олаҹаг (2 Бут. 3:3, 4). Салеһ инсан олан Лутун күрәкәнләри кими, бу ҝүн дә бәзиләри илаһи хәбәрдарлыглара мәһәл гојмурлар (Јар. 19:14). Чохлары Мүгәддәс Китаба ујғун јашајанлара ҝүлүрләр. Ришхәндчиләр «өз бәд нәфсләринин далынҹа» дүшүрләр (Јһд. 7, 17, 18). Мүгәддәс Китабда ришхәндчиләр һагда дејиләнләр дөнүкләри вә Јеһованы гәбул етмәјәнләри чох јахшы тәсвир едир!

10. Зәбур 1:1 ајәсинә әсасән, ришхәндчи олмамаг үчүн нә етмәлијик?

¹⁰ Бәс биз өзүмүз ришхәндчи олмамаг үчүн нә едә биләрик? Бунун бир јолу тәнгиди әһвал-руһијјәдә олан инсанлардан узаг олмагдыр. (Зәбур 1:1 ајәсини охујун.) Бунун үчүн дөнүкләрин јајдығы һеч бир мәлумата гулаг асмамалыјыг, нә дә онлары охумамалыјыг. Биз баша дүшүрүк ки, әҝәр еһтијатлы олмасаг, һәр шејә дејинән бир инсан оларыг, Јеһоваја вә Онун тәшкилатындан ҝәлән ҝөстәришләрә етибар етмәрик. Белә әһвал-руһијјәдән гачмаг үчүн нөвбәти суаллар үзәриндә дүшүнмәлијик: «Тәшкилатдан јени ҝөстәришләр ҝәләндә, јахуд јени изаһатлар оланда наразылыг билдирмәјә мејиллијәм? Рәһбәрлик едән гардашларда сәһв ахтарырам?» Әҝәр бу саһәләрин үзәриндә ишләсәк, онда Јеһова биздән разы галаҹаг (Мәс. 3:34, 35).

11. «Ағылсызлар» Јеһованын әхлаг гајдаларына неҹә јанашырлар?

¹¹ Һикмәтә гулаг асмаг истәмәјән  үчүнҹү груп инсан «ағылсызлардыр». Онлар Јеһованын әхлаг гајдаларына риајәт етмәк истәмәдикләринә ҝөрә ағылсыздыр. Бу ҹүр инсанлар өз билдикләри кими јашамаг истәјирләр (Мәс. 12:15). Беләләри һикмәтин Мәнбәји олан Јеһовадан үз дөндәрирләр (Зәб. 53:1). Хидмәтдә бу ҹүр инсанлара раст ҝәлирик; онлар бизи Мүгәддәс Китаб нормаларына риајәт етдијимиз үчүн сәрт шәкилдә тәнгид едирләр. Бәс онлар бизә даһа јахшы һәјат јолу тәклиф едә биләрләр? Мүгәддәс Китабда чох јахшы дејилиб: «Ахмаг үчүн әсл һикмәт әлчатмаздыр, о, шәһәр дарвазасында демәјә сөз тапмаз» (Мәс. 24:7). Ахмағын бизә демәјә бир дәнә дә һикмәтли сөзү јохдур. Она ҝөрә дә Јеһова бизә нәсиһәт едир: «Ахмаг адамдан узаг дур» (Мәс. 14:7).

12. Ағылсызлара бәнзәмәмәк үчүн нә етмәлијик?

¹² Илаһи мәсләһәтә нифрәт едән инсанлардан фәргли олараг, биз Јеһованын өјрәтдији һәр бир шеји, о ҹүмләдән әхлаг гајда-ганунларыны севирик. Бу севҝини ҝүҹләндирмәк үчүн биз итаәтин вә итаәтсизлијин ҝәтирдији нәтиҹәләри мүгајисә едә биләрик. Фикир верин, Јеһованын һикмәтли мәсләһәтләрини ағылсызҹасына рәдд едән инсанларын башына нә ҹүр проблемләр ҝәлир. Сонра исә өз һәјатыныза нәзәр салын. Ҝөрүн Аллаһа итаәт етмәк сизин һәјатынызы неҹә јахшылашдырыб (Зәб. 32:8, 10).

13. Јеһова бизи Онун һикмәтли мәсләһәтләринә әмәл етмәјә мәҹбур едир?

¹³ Јеһова һикмәтә јијәләнмәк үчүн һамыја имкан јарадыб, лакин О, һеч кими буна мәҹбур етмир. Амма гулаг асмајанлары ҝөзләјән агибәти ачыг дејир (Мәс. 1:29—32). Јеһоваја итаәт етмәк истәмәјәнләр «әмәлләринин бәһрәсини бичәҹәкләр». Вахт кечдикҹә онлар ҝөрәҹәкләр ки, сечдикләри һәјат јолу онлара дәрд-бәладан, әзаб-әзијјәтдән башга һеч нә ҝәтирмәјиб, сонда исә онлары мәһв ҝөзләјир. Јеһова Онун һикмәтли мәсләһәтләринә гулаг асыб әмәл едәнләрә исә белә вәд едир: «Мәни динләјән исә әмин-аманлыгда јашајаҹаг, фәлакәт горхусу билмәјәҹәк» (Мәс. 1:33).

14, 15. Мәсәлләр 4:23 ајәсиндән нә өјрәнирик?

¹⁴ Аллаһын Кәламындакы һикмәтли мәсләһәтләрә әмәл етмәк һәмишә бизим хејримизәдир. Гејд етдијимиз кими, Јеһова һамыја бу һикмәтли мәсләһәтләри өјрәнмәјә имкан јарадыб. Ҝөтүрәк «Мәсәлләр» китабыны. Орадакы мәсләһәтләр һеч вахт өз дәјәрини итирмир, онлара әмәл етсәк, бизим һәјатымыз јахшылыға доғру дәјишәҹәк. Ҝәлин бу мәсләһәтләрдән дөрдүнә нәзәр салаг.

¹⁵ Мәҹази үрәјинизи горујун. Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Һәр шејдән чох үрәјини гору, чүнки һәјат булаглары ондан чыхыр» (Мәс. 4:23). Ҝәлин дүшүнәк, физики  үрәјимизи горумаг үчүн нәләр етмәлијик? Бунун үчүн сағлам гидаланмалыјыг, кифајәт гәдәр идманла мәшғул олмалыјыг вә пис вәрдишләрдән узаг дурмалыјыг. Ејни шеји мәҹази үрәјимизи горумаг үчүн дә етмәлијик. Һәр ҝүн Аллаһын Кәламыны охумалыјыг, ибадәт ҝөрүшләринә һазырлашмалыјыг, ҝөрүшләрдә иштирак етмәлијик вә шәрһләр вермәлијик. Һәмчинин тәблиғ ишиндә дә актив олмалыјыг. Бундан әлавә, биздә пис вәрдишләрин јаранмамасы үчүн дүшүнҹәмизи корлајаҹаг һәр шејдән узаг олмалыјыг, мәсәлән, әхлагсыз әјләнҹәдән вә пис достлардан.

16. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, Мәсәлләр 23:4, 5 ајәләриндәки мәсләһәт индики зәманәдә дүз јеринә дүшүр?

¹⁶ Нәјиниз варса, она гане олун. Мүгәддәс Китабда белә бир мәсләһәт вар: «Вар-дөвләт газанмаг үчүн өзүнү јорма Бир дә бахыб ҝөрәҹәксән ки, јохдур. Гарталтәк ганад ачыб ҝөјләрә учаҹаг» (Мәс. 23:4, 5). Пул, мал-мүлк ҝәлди-ҝедәрди. Бунунла белә, варлы да, касыб да пул газанмаг үчүн дәридән габыгдан чыхыр. Пулдан өтрү елә шејләрә әл атырлар ки, бу, онларын адына да, инсанларла мүнасибәтинә дә, һәтта сағламлығына да зәрәр ҝәтирир (Мәс. 28:20; 1 Тим. 6:9, 10). Амма һикмәтин сајәсиндә биз пула дүзҝүн јанашмағы өјрәнирик. Бу бизә көмәк едир ки, аҹҝөз олмајаг, нәјимиз варса, она гане олуб, хошбәхт олаг (Ваиз 7:12).

17. Дилимизин «һикмәтли инсанын дили» кими олмасы үчүн нә етмәлијик? (Мәсәлләр 12:18).

¹⁷ Данышмаздан әввәл фикирләшин. Әҝәр биз еһтијатлы олмасаг, сөзләримизлә башгаларынын гәлбини јаралаја биләрик. Мүгәддәс Китабда јазылыб: «Дүшүнмәдән дејилән сөз гылынҹ зәрбәсинә бәнзәр, һикмәтли инсанын дили исә мәлһәмдир» (Мәс. 12:18). Биз башгаларынын сәһвләри һаггында гејбәт етмәмәклә арамыздакы јахшы мүнасибәтләри горујуруг (Мәс. 20:19). Дилимизин мәлһәм олмасы вә башгаларыны јараламамасы үчүн нә етмәлијик? Бунун үчүн үрәјимиз Аллаһын Кәламындакы биликләрлә ашыб-дашмалыдыр (Лука 6:45). Мүгәддәс Китабда јазыланларын дәринлијинә вардыгҹа сөзләримиз  «һикмәт чешмәси» кими олаҹаг, инсанлара тәравәт ҝәтирәҹәк (Мәс. 18:4).

18. Мәсәлләр 24:6 ајәсиндәки мәсләһәтә әмәл етмәк хидмәтдә сәриштәли олмаға бизә неҹә көмәк едә биләр?

¹⁸ Ҝөстәришләрә риајәт един. Мүгәддәс Китабда бизә көмәји дәјәҹәк һикмәтли сөзләр јазылыб: «Даваны ағыллы мәсләһәтлә апар, мәсләһәтчи чох оларса, гәләбә чалынар» (Мәс. 24:6). Ҝәлин ҝөрәк бу принсипә әмәл етмәк бизә даһа јахшы тәблиғчи вә мүәллим олмаға неҹә көмәк едә биләр. Биз чалышырыг ки, өз истәдијимиз кими јох, бизә верилән ҝөстәришләрә ујғун тәблиғ едәк. Биз бу ҹүр ҝөстәришләри ибадәт ҝөрүшләриндә алырыг. Орада Мүгәддәс Китаба әсасланан нитгләр вә тәгдиматлар васитәсилә бизә тәлим верән тәҹрүбәли мәсләһәтчиләр вар. Һәмчинин Јеһованын тәшкилаты бизим үчүн нәшрләр вә видеолар һазырлајыр. Бу вәсаитләр инсанлара Аллаһын Кәламыны баша дүшмәјә көмәк едир. Бу вәсаитләрдән еффектив шәкилдә истифадә етмәји өјрәнирсиниз?

19. Јеһованын вердији һикмәтли мәсләһәтләр барәдә нә дүшүнүрсүнүз? (Мәсәлләр 3:13—18).

¹⁹ Мәсәлләр 3:13—18 ајәләрини охујун. Биз Аллаһын Кәламындакы һикмәтли мәсләһәтләрә ҝөрә чох миннәтдарыг! Ҝөрәсән, бу мәсләһәтләр олмасајды, һәјатымыз неҹә оларды? Бу мәгаләдән биз «Мәсәлләр» китабындан бәзи һикмәтли мәсләһәтләри арашдырдыг. Әлбәттә ки, Аллаһын Кәламы бу ҹүр һикмәтли мәсләһәтләрлә зәнҝиндир. Ҝәлин һәр заман Јеһованын вердији һикмәтли мәсләһәтләрә әмәл едәк. Бу дүнјанын илаһи һикмәтә неҹә јанашмасы бизим үчүн әһәмијјәт дашымыр. Биз бүтүн гәлбимизлә инанырыг ки, «[һикмәтдән] јапышанлар бәхтәвәр адланар».