1, 2. а) Булус ефеслиләрә мәктуб јазанда һансы вәзијјәтдә иди? б) Һансы суаллары арашдыраҹағыг?

 ҺӘВАРИ БУЛУС Ромада ев дустағы оларкән диндашларыны руһландырмаг истәјирди. Шәхсән зијарәт едә билмәдијинә ҝөрә онлара мәктублар јазырды. Бу мәктубларындан бири ерамызын 60 вә ја 61-ҹи илләриндә ефеслиләрә јаздығы мәктубдур (Ефес. 1:1; 4:1).

² Бундан тәхминән он ил өнҹә Булус бир нечә ил әрзиндә Ефесдә хош хәбәри тәблиғ етмишди (Һәв. 19:1, 8—10; 20:20, 21). О, баҹы-гардашларыны чох севирди вә истәјирди ки, онлара Јеһоваја садиг галмаға көмәк етсин. Бәс нәјә ҝөрә Булус мәсһ олунмуш мәсиһиләрә зүлмәт вә нур барәдә јазмышды? Һәр бир мәсиһи онун јаздыгларындан нә өјрәнә биләр? Ҝәлин бахаг.

ЗҮЛМӘТДӘН НУРА

3. Ефеслиләрә мәктубунда Булус һансы метафорлардан истифадә едиб?

³ Булус Ефесдәки мәсиһиләрә јазмышды: «Сиз бир вахтлар зүлмәт идиниз, амма инди... нурсунуз» (Ефес. 5:8). Булус бурада «зүлмәт» вә «нур» метафорларындан истифадә едәрәк ефеслиләрин әввәлки вә индики вәзијјәтини мүгајисә едиб. Ҝәлин ҝөрәк о нәјә ҝөрә «сиз бир вахтлар зүлмәт идиниз» демишди.

4. Ефеслиләр һансы мәнада дини зүлмәтдә идиләр?

⁴ Дини зүлмәт. Һәгигәти өјрәниб мәсиһи олмаздан әввәл ефеслиләр јалан динин тәсириндә идиләр, мөвһуматлара инанырдылар. Гәдимдә дүнјанын једди мөҹүзәсиндән бири  сајылан мәшһур Артемида мәбәди Ефесдә јерләширди. Инсанлар ора ҝедиб бүтләрә ситајиш едирди. Усталар мәбәдин һејкәлҹикләрини вә бүтләр дүзәлдиб сатыр, чохлу пул газанырды (Һәв. 19:23—27). Һәмчинин Ефесдә хејли инсан сеһрбазлыгла мәшғул олурду (Һәв. 19:19).

5. Ефеслиләр һансы мәнада әхлаги зүлмәтдә идиләр?

⁵ Әхлаги зүлмәт. Ефесин ҹамааты чох әхлагсыз иди вә етдикләриндән утанмырды. Шәһәрин театрларында, һәтта дини тәдбирләрдә дә әдәбсиз данышыг ади һал алмышды (Ефес. 5:3). Әһалинин чоху «абыр-һәјаны бүсбүтүн [итирмишди]». «Абыр-һәјаны бүсбүтүн итирмәк» ифадәси һәрфи мәнада бир нөв «һеч бир ағры һисс етмәмәк, һиссијјатсызлыг һәддинә ҝәлиб чатмаг» демәкдир (Ефес. 4:17—19). Ефеслиләр Јеһованын ҝөзүндә нәјин доғру, нәјин јанлыш олдуғуну өјрәнмәздән әввәл етдикләри сәһв һәрәкәтләрә ҝөрә виҹдан әзабы чәкмирдиләр. Һәмчинин әмәлләринин Јеһоваја неҹә тәсир етдији онлара мараглы дејилди. Ҝөрүнүр, Булус буна ҝөрә барәләриндә белә демишди: «Онлар әглән гаранлыгдадырлар,.. Аллаһа мәхсус һәјата гаршы јадлашыблар».

6. Булус нәјә ҝөрә ефеслиләрә «инди... нурсунуз» демишди?

⁶ Ефеслиләрин бәзиләри зүлмәтдән чыхдылар. Булус онлар һагда јазмышды: «Инди Ағаја мәхсус олдуғунуз үчүн нурсунуз» (Ефес. 5:8). Артыг онлар һәгигәтин нурунда јеријирдиләр (Зәб. 119:105). Онлар јалан динин вә әхлагсыз әмәлләрин дашыны атдылар. Ефеслиләр Аллаһа бәнзәмәјә чалышырдылар вә Ону разы салмаг үчүн әлләриндән ҝәләни едирдиләр (Ефес. 5:1).

7. Һансы мәнада бизим вәзијјәтимиз Ефесдәки бир чох мәсиһинин вәзијјәтинә охшајыр?

⁷ Ејнилә, биз дә һәгигәти өјрәнмәздән әввәл дини вә әхлаги ҹәһәтдән зүлмәт ичиндә идик. Бәзиләримиз јалан дини ајинләри гејд едирдик, бәзиләримиз әхлагсыз һәјат тәрзи сүрүрдүк. Лакин Јеһованын доғру вә јанлыша даир бахышыны өјрәнәндән сонра дәјишдик. Онун салеһлик  нормаларына ујғун һәјат тәрзи сүрмәјә башладыг. Тәбии ки, бунун сајәсиндә чохлу немәтләр алдыг (Әшј. 48:17). Дүздүр, даима чәтинлијимиз олур. Она ҝөрә дә бир вахтлар чыхдығымыз зүлмәтдән узаг дурмаг вә «нур өвладлары кими» јашамаг һәмишә асан олмур. Амма бу мүмкүндүр. Ҝәлин ҝөрәк неҹә.

ЗҮЛМӘТДӘН ГАЧЫН

8. Ефеслиләрә 5:3—5 ајәләринә әсасән ефеслиләр нәдән узаг дурмалы иди?

⁸ Ефеслиләрә 5:3—5 ајәләрини охујун. Ефесдәки мәсиһиләр јенидән әхлаги зүлмәтә гәрг олмамаг үчүн бундан сонра да Јеһованы наразы салан әмәлләрдән узаг дурмалы идиләр. Бура тәкҹә ҹинси әхлагсызлыг јох, налајиг данышыг да дахил иди. Булус ефеслиләрә хәбәрдарлыг етмишди ки, белә шејләрдән узаг дурмајанларын «Мәсиһин вә Аллаһын Падшаһлығында пајы јохдур».

9. Нәјә ҝөрә натәмиз әмәлә апаран һәр ҹүр давранышдан узаг дурмалыјыг?

⁹ Биз дә вар ҝүҹүмүзлә чалышмалыјыг ки, «зүлмәтин јарарсыз ишләриндә» әлимиз олмасын (Ефес. 5:11). Тарих боју тәҹрүбә ҝөстәриб ки, инсан натәмиз шејләрә нә гәдәр чох бахырса, гулаг асырса вә бу барәдә данышырса, онун сәһв етмә еһтималы бир о гәдәр чох олур (Јар. 3:6; Јаг. 1:14, 15). Бир өлкәдә хејли баҹы-гардаш чат групунда месажлашмаға башламышды. Әввәл-әввәл онларын чоху руһани мөвзулардан данышырды. Амма јаваш-јаваш бу сөһбәтләр һеч дә јахшы јөн алмады. Сөһбәтләри даһа чох ҹинси мүнасибәт мөвзусу әтрафында дөнмәјә башлады. Сонралар бу баҹы-гардашлардан бәзиләри етираф етмишди ки, бу ҹүр натәмиз сөһбәтләр онларын ҹинси әхлагсызлыг етмәсинә јол ачыб.

10. Шејтан бизи неҹә алдатмаға чалышыр? (Ефеслиләрә 5:6).

¹⁰ Шејтан дүнјасы бизи алдатмаг истәјир. Бизи Јеһованын ҝөзүндә әхлагсыз, натәмиз олан шејләрин әслиндә һеч дә пис олмадығына инандырмаға чалышыр (2 Бут. 2:19). Бу һеч дә бизи тәәҹҹүбләндирмир. Бу, Шејтанын узун илләрдир истифадә етдији фәндләрдән биридир. О, истәјир ки, нәјин дүз, нәјин сәһв олдуғуну ајырд едә билмәјәк (Әшј. 5:20; 2 Кор. 4:4). Одур ки, әксәр филмләрин, верилишләрин вә веб-сајтларын тәлгин етдији шејләрин Јеһованын әхлаг нормаларына зидд олмасы башадүшүләндир. Шејтан бизи инандырмаға чалышыр ки, натәмиз әмәлләр вә һәјат тәрзи нәинки дүзҝүндүр, һәтта әјләнҹәли вә зәрәрсиздир. (Ефеслиләрә 5:6 ајәсини охујун.)

11. Анжеланын нүмунәси Ефеслиләрә 5:7 ајәсиндәки мәсләһәти тәтбиг етмәјин мүдрик олдуғуну неҹә ҝөстәрир? (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹¹ Шејтан бизим Јеһованын әхлаг гајдаларына бағлы галмағымыза мане олаҹаг инсанларла достлуг етмәјимизи истәјир. Елә буна ҝөрә дә, Булус ефеслиләрә демишди: Аллаһын ҝөзүндә пис иш ҝөрәнләрлә «алыб-верәҹәјиниз олмасын» (Ефес. 5:7). Јадда сахламалыјыг ки, киминләсә мүнасибәт гурмаг јалныз үзбәүз ҝөрүшүб вахт кечирмәк демәк дејил. Биз гәдим Ефесдәки мәсиһиләрлә мүгајисәдә гат-гат еһтијатлы олмалыјыг. Чүнки инсанларла тәкҹә үзбәүз јох, һәмчинин сосиал медиа васитәсилә дә үнсијјәт гуруруг. Асијада јашајан Анжела a сосиал медианын неҹә тәһлүкәли олдуғу барәдә белә дејир: «Бу елә бир тәләдир ки, адамын һиссијјатыны јаваш-јаваш кејидир. Елә бир һәддә чатмышдым  ки, достларымын Мүгәддәс Китаб принсипләринә һөрмәт етмәмәси мәни нараһат етмирди. Артыг дүшүнүрдүм ки, һәјат тәрзим Јеһованы разы салмаса да олар». Нә јахшы ки, гајғыкеш ағсаггаллар Анжелаја дәјишиклик етмәјә көмәк етдиләр. Анжела дејир: «Инди дүшүнҹәләрими сосиал медиа илә јох, Јеһованын дүшүнҹә тәрзи илә долдурурам».

12. Нәјин сајәсиндә Јеһованын доғру вә јанлыша даир нормаларына бағлы гала биләрик?

¹² Биз дүнјанын тәсиринә, натәмиз әмәлләрин мәгбул олдуғу фикринә гаршы мүбаризә апармалыјыг. Бунун сәһв олдуғуну јахшы билирик (Ефес. 4:19, 20). Амма јенә дә өзүмүзү јохламалыјыг: «Јеһованын нормаларына һөрмәт етмәјән иш јолдашларым, синиф јолдашларым вә башгалары илә лазымсыз үнсијјәтдән гачмаға гәтијјәтлијәм? Бәзиләри мәни “зәиф” адландырса да, ҹәсарәтлә Јеһованын әхлаг нормаларыны үстүн тутурам?» 2 Тимутијә 2:20—22 ајәләриндә јазылыб ки, биз һәтта мәсиһи јығынҹағында дост сечәркән белә чох еһтијатлы олмалыјыг. Јадда сахламалыјыг ки, бәзиләри Јеһоваја садиг галмағымыза мане ола биләр.

«НУР ӨВЛАДЛАРЫ КИМИ... ЈАШАЈЫН»

13. «Нур өвладлары кими» јашамаг нә демәкдир? (Ефеслиләрә 5:7—9).

¹³ Булус Ефесдәки мәсиһиләрә зүлмәтдән узаг дурмагла јанашы, «нур өвладлары кими» јашамағы мәсләһәт ҝөрмүшдү. (Ефеслиләрә 5:7—9 ајәләрини охујун.) Бу нә демәкдир? Бу, һәр заман әсл мәсиһи кими һәјат тәрзи сүрмәк демәкдир. Бу ҹүр јашамағын бир јолу Мүгәддәс Китабы вә она әсасланан нәшрләри мүнтәзәм арашдырмаг вә үзәриндә дүшүнмәкдир. Јахшы олар ки, әсас диггәти «дүнјанын нуру» олан Иса Мәсиһин гојдуғу нүмунәјә вә тәлимләринә јөнәлдәк (Јәһ. 8:12; Мәс. 6:23).

14. Мүгәддәс руһ бизә неҹә көмәк едир?

¹⁴ «Нур өвладлары кими» јашамаг үчүн һәмчинин Аллаһын вердији мүгәддәс руһа еһтијаҹымыз вар. Чүнки бу корланмыш дүнјада тәмиз галмаг һеч дә асан дејил  (1 Салон. 4:3—5, 7, 8). Мүгәддәс руһ бизә бу дүнјанын тәсиринә, Аллаһын дүшүнҹәсинә зидд олан фәлсәфи фикирләрә вә бахышлара гаршы дурмаға көмәк едир. Һәмчинин мүгәддәс руһ сајәсиндә «јахшылыг, салеһлик» кими нурун бәһрәләрини јетишдирә биләрик (Ефес. 5:9).

15. Мүгәддәс руһу һансы јолларла ала биләрик? (Ефеслиләрә 5:19, 20).

¹⁵ Мүгәддәс руһу алмағын бир јолу бу барәдә дуа етмәкдир. Иса демишди ки, Јеһова «Ондан истәјәнләрә мүгәддәс руһ» верәҹәк (Лука 11:13). Үстәлик, јығынҹагда диндашларымызла бирҝә Јеһованы мәдһ едәндә дә мүгәддәс руһ алырыг. (Ефеслиләрә 5:19, 20 ајәләрини охујун.) Биздә фәалијјәт ҝөстәрән мүгәддәс руһун сајәсиндә Јеһованы разы салан тәрздә јашаја биләҹәјик.

16. Бизә мүдрик гәрар вермәјә нә көмәк едә биләр? (Ефеслиләрә 5:10, 17).

¹⁶ Ваҹиб гәрар вермәли оланда Јеһованын ирадәсини мүәјјән етмәли вә она ујғун давранмалыјыг. (Ефеслиләрә 5:10, 17 ајәләрини охујун.) Вәзијјәтимизә даир Мүгәддәс Китаб принсипи ахтармагла ҝөстәририк ки, Јеһованын һәмин мәсәләјә бахыш тәрзи бизим үчүн өнәмлидир. Тапдығымыз принсипләри тәтбиг етсәк, даһа јахшы гәрарлар верәҹәјик.

17. Нәјин сајәсиндә вахтымызын гәдрини билә биләрик? (Ефеслиләрә 5:15, 16). (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹⁷ Булус һәмчинин ефеслиләрә мәсләһәт ҝөрмүшдү ки, вахтларынын гәдрини билсинләр. (Ефеслиләрә 5:15, 16 ајәләрини охујун.) Дүшмәнимиз Шејтан истәјир ки, биз дүнјәви ишләрдән башымызы галдыра билмәјәк, Аллаһа ајыраҹаг вахтымыз галмасын (1 Јәһ. 5:19). Мәсиһи еһтијатлы олмаса, диггәтини Аллаһа хидмәт етмәк үчүн фүрсәтләр ахтармаг јеринә пула, тәһсилә, ишә ҹәмләјә биләр. Белә бир шеј баш верибсә демәли, о, дүнјанын тәсири алтына дүшүб. Тәбии ки, бу шејләр өз-өзлүјүндә пис  дејил, амма јол вермәмәлијик ки, бунлар һәјатымызда өн плана кечсин. «Нур өвладлары кими» јашамаг үчүн биз вахтымызын гәдрини билмәлијик, јәни диггәтимизи даһа ваҹиб шејләрә ҹәмләмәлијик.

18. Доналд вахтындан дүзҝүн истифадә етмәк үчүн һансы аддымлары атмышды?

¹⁸ Јеһоваја даһа чох хидмәт етмәк үчүн фүрсәтләр ахтарын. Ҹәнуби Африкада јашајан Доналд белә дә етмишди. О дејир: «Өз вәзијјәтими нәзәрдән кечирдим вә даһа чох хидмәт едә билмәк үчүн Јеһоваја јалварыб көмәк истәдим. Ондан хаһиш еләдим ки, даһа чох хидмәт етмәјимә мане олмајаҹаг мүнасиб бир иш тапым. Јеһованын көмәји илә белә бир иш тапдым. Беләҹә, һәјат јолдашымла бирҝә тамвахтлы хидмәтә башладыг».

19. «Нур өвладлары кими» јашамаға давам етмәк үчүн нә едә биләрик?

¹⁹ Булусун ефеслиләрә јаздығы мәктуб сөзсүз ки, онлара Јеһоваја садиг галмаға көмәк етмишди. Аллаһдан илһам алмыш бу мәктуб бизә дә көмәк едә биләр. Өјрәндијимиз кими бунун сајәсиндә әјләнҹә вә дост сечиминдә мүдрик даврана биләрик. Һәмчинин бу мәктуб бизи мүнтәзәм олараг Мүгәддәс Китабы арашдырмаға вә беләҹә, нурун ишығында јашамаға тәшвиг едир. Һәм дә бизә өзүмүздә јахшы кејфијјәтләри јетишдирмәјә көмәк едән мүгәддәс руһун ваҹиблијини хатырладыр. Һәвари Булусун јаздыгларыны тәтбиг етмәклә Јеһованын дүшүнҹәсинә ујғун гәрарлар верә биләҹәјик. Беләҹә, бу дүнјанын зүлмәтиндән узаг дуруб, нурун ишығында гала биләҹәјик.