ПЛАНЕТИМИЗИН ҜӘЛӘҸӘЈИ НЕҸӘ ОЛАҸАГ?
Мешәләр
МЕШӘЛӘР Јер күрәсинин «ағҹијәри вә һәјаты тәмин едән мәнбәји» адланыр. Бунун әсаслы сәбәби вар. Ағаҹлар инсан үчүн зәрәрли олан карбон диоксиди удур вә әвәзиндә нәфәс алмағымыз үчүн һәјати ваҹиб елемент олан оксиҝени ифраз едир. Һејванларын вә биткиләрин тәхминән 80 фаизи мешәләрдә јашајыр. Мешәләрсиз һәјат мөвҹуд ола билмәзди.
Мешә проблемләри
Һәр ил милјардларла ағаҹ кәсилир. Буна сәбәб әсасән кәнд тәсәррүфаты саһәләрини ҝенишләндирмәкдир. 1940-ҹы илләрин сонларындан бу јана дүнјадакы рүтубәтли екваториал мешәләрин јарысы мәһв олуб.
Мешә мәһв оланда, бүтүн екосистем дә, јәни орадакы биткиләр вә һејванлар да мәһв олур.
Планетимизин өзүнүбәрпа хүсусијјәти
Бәзи мәһв едилмиш мешәләрин әразиләриндә тәбии бәрпа вә инкишаф просеси мүшаһидә олунур. Бу јахынларда екологлар онлары һејран едән бир просесин шаһиди олублар. Мәһв олунмуш мешә әразиләри гыса мүддәтдә өзүнү тәбии јолла бәрпа едиб вә сағлам мешәјә чеврилибләр. Ҝәлин бәзи нүмунәләрә нәзәр салаг:
-
Тәдгигатчылар әкинчилик үчүн мәһв едилмиш вә сонра тәрк едилмиш мешә әразиләринә бахыш кечирибләр. Америкада вә Гәрби Африкада 2200 белә саһә тәдгиг едилиб. Мәлум олуб ки, мешәләр 10 илдән дә аз мүддәтдә бәрпа олунмаға башлајыр.
-
Бир елми журналдакы мәлумата ҝөрә тәхминән 100 ил әрзиндә мәһв олунмуш мешәләр там олараг әввәлки вәзијјәтинә гајыда билир («Science»).
-
Бу јахынларда Бразилијадакы алимләр мешәләрин һәм тәбии јолла бәрпасыны, һәм дә инсанларын иштиракы илә бәрпасыны тәдгиг едибләр.
-
Бу тәдгигатын нәтиҹәси илә бағлы бир журналда дејилир: «Тәдгигатчылар ағаҹ әкмәјин ваҹиб олмадығыны биләндә чох севиндиләр». Арашдырмалар нәтиҹәсиндә мәлум олду ки, мүшаһидә олунан әразиләрдә һеч бир ағаҹ әкилмәдән ҹәми 5 ил әрзиндә «тәбии јолла ағаҹлар әмәлә ҝәлиб» («National Geographic»).
Һәлл јоллары
Бүтүн дүнјада мөвҹуд олан мешәләри горумаг вә зәрәр ҝөрмүш мешәләри бәрпа етмәк үчүн тәдбирләр ҝөрүлүр. Белә ки, Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатынын бир мәнбәсинә әсасән, сон 25 ил әрзиндә «дүнјада мешәләрин гырылмасы тәхминән 50 фаиз азалыб».
Амма бу тәдбирләр мешәләримизи горумаг үчүн кифајәт етмир. Глобал Мешә Нәзарәти Групунун дәрҹ етдији һесабатда дејилир: «Сон бир нечә ил әрзиндә тропик мешәләрин мәһв едилмәси илә бағлы ҝөстәриҹи, демәк олар ки, дәјишмәјиб».
Бәзи ширкәтләр гејри-гануни јолла ағаҹлары кәсәрәк милјардларла доллар газанҹ әлдә едир. Бу тамаһкарлыг тропик мешәләрин мәһв олунмасына ҝәтириб чыхарыр.
Мүгәддәс Китабын вердији үмид
«Јеһова Аллаһ a јердә ҝөзәл ҝөрүнүшлү вә јемәли мејвәләри олан ҹүрбәҹүр ағаҹлар... битирди» (Јарадылыш 2:9).
Јарадан бүтүн мешәләри өзүнүбәрпа хүсусијјәти илә јарадыб. Бунун сајәсиндә инсанлар мешәләрдән даима јарарлана билирләр. О, мешәләримизи вә онларын мөһтәшәм јарадылмыш екосистемини горујуб сахламаг истәјир.
Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Аллаһ худбин инсанларын планетимизи вә орадакы һәјаты мәһв етмәсинә изин вермәјәҹәк. Бу нәшрин 15-ҹи сәһифәсиндәки «Аллаһ планетимизи горујаҹағына сөз вериб» адлы мәгаләјә бахын.
a Јеһова Аллаһын адыдыр (Зәбур 83:18).