БАЛ АРЫСЫ истәнилән буҹаг алтында олан «ениш саһәсинә» раһат гона билир. О, буну неҹә едир?

Мәлумат. «Тәһлүкәсиз ениш» етмәк үчүн бал арысы енишдән өнҹә өз сүрәтини тәхминән сыфыра јахынлашдырмалыдыр. Бунун үчүн учуш сүрәти вә һәдәфә гәдәр олан мәсафә нәзәрә алынмалыдыр. Даһа сонра сүрәт буна мүвафиг тәнзимләнмәлидир. Анҹаг һәшәратлар үчүн буну етмәк чәтиндир. Әксәр һәшәратларын ҝөрмә апаратынын гурулушу еләдир ки, онлар узагдан мәсафәни тәхмин едә билмирләр.

Инсан бинокулјар ҝөрмә габилијјәтинә малик олдуғу үчүн објектә гәдәр олан мәсафәни һесаблаја билир. Бал арыларынын исә бу ҹүр баҹарығы јохдур. Буна ҝөрә дә арылар башга үсулдан истифадә едирләр. Ҝөрүнүр, онлар садә бир факты нәзәрә алырлар: објектә јахынлашдыгҹа онун өлчүсү бөјүјүр. Онлар сүрәтлә јахынлашарса, һәдәф онларын ҝөзүндә тез бөјүјәр. Австралија Милли Университетиндә апарылан тәдгигатлара әсасән, бал арысы һәдәфә јахынлашдыгҹа сүрәтини азалдыр ки, објектин бөјүмә дәрәҹәси онун учма сүрәтинә нисбәтдә сабит галсын. Һәдәфинә чатдыгда исә онун сүрәти, демәк олар ки, сыфыра бәрабәр олур, бунун сајәсиндә о, «тәһлүкәсиз ениш» едә билир.

Бир елми журналда дејилир: «Арыларын бу ениш стратеҝијасынын садәлији вә тәтбиг саһәсинин ҝенишлији... бу стратеҝијаны учан роботларын идарә системинә тәтбиг етмәк үчүн идеал үсул едир» («Proceedings of the National Academy of Sciences»).

Неҹә фикирләширсиниз? Бал арысынын ениш стратеҝијасы тәкамүлүн нәтиҹәсидир, јохса јарадылыш мөҹүзәси?