ӘБӘДИЈЈӘН вар олан Јеһова Аллаһ бәшәријјәтин хиласы үчүн хош хәбәри бу ҝүнә кими горујуб сахлајыб. Аллаһын бу хош хәбәри даима һифз едәҹәјинә әмин ола биләрик, чүнки «Јеһованын сөзү... әбәди галыр» (1 Пет. 1:23—25). Өз Кәламында бу ҹүр ваҹиб мәлуматы горујуб сахладығына ҝөрә Јеһоваја сидг-үрәкдән миннәтдарыг.

2. Јеһова Өз Кәламында инсанлар үчүн нәји горујуб сахлајыб?

² Аллаһ Өз Кәламында адынын горунмасынын гајғысына галыб ки, инсанлар бу ады истифадә едә билсинләр. Мүгәддәс Китабын орижинал мәтниндә «Јеһова» ады илк дәфә јерин вә ҝөјүн јаранмасы илә бағлы хатырланыр (Јар. 2:4) *. Аллаһ мөҹүзәви шәкилдә даш лөвһәҹикләр үзәриндә Мусаја Он әмр верәркән Өз адыны бир нечә дәфә гејд етмишди. Мәсәлән, илк әмр белә сәсләнир: «Аллаһын Јеһова Мәнәм» (Чых. 20:1—17). Худавәнд Рәбб Јеһованын Өз Кәламыны вә адыны Шејтанын бүтүн һәмләләриндән мүдафиә етмәси сајәсиндә бу ад бизим ҝүнләрәдәк ҝәлиб чатыб (Мәз. 73:28).

3. Дини јаланларын түғјан етдији бир дүнјада Аллаһ нәји горујуб сахлајыб?

³ Јеһова һәмчинин Өз Кәламында һәгигәти дә горујуб сахлајыб. Дини јаланлара гәрг олмуш бу дүнјада бизә бәхш етдији руһани ишыға вә һәгигәтә ҝөрә Аллаһымыза миннәтдарыг. (Мәзмур 43:3, 4 ајәләрини оху.) Бүтүн дүнја гаранлыгда јеридији һалда, биз севинҹлә Аллаһын руһани нурунда јеријирик (1 Јәһ. 1:6, 7).

4, 5. 1931-ҹи илдән етибарән һансы хүсуси шәрәфә лајиг ҝөрүлмүшүк?

⁴ Биз мәсиһчиләр гијмәтли ирсә маликик. Бир лүғәтдә белә сөзләр дејилир: «Бир өлкәнин узун илләр әрзиндә  нәсилдән-нәслә өтүрүлән милли-мәнәви дәјәрләри, адәт-әнәнәләри вә јашам тәрзи онун ирсидир» («Collins Cobuild English Dictionary»). Аллаһын Кәламындан дәгиг биликләр әлдә етмәјин, еләҹә дә Јеһова вә Онун нијјәтләри барәдә һәгигәти ајдын баша дүшмәјин сајәсиндә газандығымыз хејир-дуалар да руһани ирсимизә дахилдир. Бундан әлавә, биз хүсуси бир шәрәфә лајиг ҝөрүлмүшүк.

⁵ Бу шәрәф 1931-ҹи илдә Оһајо штатынын Колумбус шәһәриндә (АБШ) кечирилән конгресдә руһани ирсимизин бир һиссәсинә чеврилди. Конгресин програмларынын үзәриндә «JW» һәрфләри јазылмышды. Бир баҹы дејир: «JW һәрфләринин һансы мәна дашыдығы барәдә мүхтәлиф фикирләр мөвҹуд иди». Биз әввәлләр Мүгәддәс Китаб тәдгигатчылары адыны дашыјырдыг, анҹаг 1931-ҹи ил базар ҝүнү 26 ијул тарихли гәтнамәјә әсасән, Јеһованын Шаһидләри (инҝилисҹә Jehovah’s Witnesses) адыны гәбул етдик. Мүгәддәс Китаба әсасланан бу ады гәбул етмәк һәјәҹанландырыҹы иди. (Јешаја 43:12 ајәсини оху.) Башга бир гардаш исә гејд етмишди: «Мән јығышдығымыз ҝөрүш јерини ләрзәјә ҝәтирән ҝүҹлү гышгырыг вә ҝурултулу алгыш сәсләрини һеч вахт унутмајаҹағам». Башга һеч бир дини груп бу ады дашымаг истәмир, анҹаг Аллаһ артыг 80 илдән чохдур ки, бизи бу ады дашымаг шәрәфинә лајиг ҝөрүб. Јеһованын Шаһидләри адланмаг неҹә дә бөјүк шәрәфдир!

6. Руһани ирсимизә һансы дәгиг мәлуматлар дахилдир?

⁶ Малик олдуғумуз руһани ирсә Аллаһын кечмиш хидмәтчиләри барәдә дәгиг вә ваҹиб мәлуматлар да дахилдир. Мәсәлән, Аллаһын Кәламында Ибраһим, Исһаг вә Јагубла нә баш вердији һагда јазылыб. Чох еһтимал ки, бу аилә башчылары аилә үзвләрилә Јеһованы неҹә разы салмаг барәдә сөһбәт едирдиләр. Буна ҝөрә дә Јусифин ҹинси әхлагсызлығы рәдд едәрәк Аллаһын өнүндә ҝүнаһа батмамасы һеч дә тәәҹҹүблү дејил! (Јар. 39:7—9). Биринҹи әсрдә дә мәсиһчиләр Аллаһ һаггында мәлуматлары бир-бирләри илә бөлүшүрдүләр. Буна мисал олараг Павелин мәсиһчи јығынҹағына Ағамызын шам јемәјинин неҹә тәсис олундуғу барәдә данышдыгларыны ҝөстәрмәк олар (1 Кор. 11:2, 23). Бу ҝүн исә бизим Аллаһа «руһла вә һәгигәтлә» ибадәт етмәјимиз үчүн лазым олан бүтүн тәфсилатлар Онун Кәламында јазылыб. (Јәһја 4:23, 24 ајәләрини оху.) Мүгәддәс Китаб бүтүн бәшәријјәти маарифләндирмәк үчүн нәзәрдә тутулуб, анҹаг Јеһованын хидмәтчиси олан бизләр ону хүсусилә гијмәтләндиририк.

7. Руһани ирсимизә һансы үмидвериҹи вәд дахилдир?

⁷ Руһани ирсимизин мүәјјән бир гисми дә Јеһованын бизим тәрәфимиздә олдуғуну ҝөстәрән нәшр олунмуш әдәбијјатларымыздыр (Мәз. 118:7). Бунун сајәсиндә һәтта сынагларла үзләшәндә белә биз өзүмүзү тәһлүкәсизликдә һисс едирик. Јешаја 54:17 ајәсиндә нөвбәти үмидвериҹи вәд гәләмә алыныб: «“Сәнә гаршы ишләнән һеч бир силаһ ишә јарамајаҹаг. Мәһкәмәдә сәни тәгсирләндирән һәр кәси тәгсиркар чыхараҹагсан. Јеһоваја гуллуг едәнләрин ирси беләдир.  Онларын салеһлији Мәндән ҝәлир”. Буну Јеһова бәјан едир». Шејтанын һеч бир силаһы бизә сағалмаз јара вурмаға гадир дејил.

8. Бу вә нөвбәти мәгаләләрдә нәләри мүзакирә едәҹәјик?

⁸ Шејтан Аллаһын Кәламыны мәһв етмәјә, «Јеһова» адыны ҝизләтмәјә вә һәгигәти өрт-басдыр етмәјә чалышыр. Анҹаг Шејтан бүтүн бу ҹәһдләрини боша чыхаран Јеһованын гаршысында аҹиздир. Бу вә нөвбәти мәгаләдә биз Јеһованын 1) Өз Кәламыны неҹә горудуғуну, 2) адыны неҹә һифз етдијини, 3) бу ҝүн һәгигәти өјрәнмәјимиз үчүн нәләр етдијини мүзакирә едәҹәјик.

9-11. Һансы нүмунәләр ҝөстәрир ки, һеч бир ҹәһдләрә бахмајараг, Мүгәддәс Китаб горунуб сахланыб?

⁹ Јеһова Өз Кәламыны бүтүн тәһлүкәләрдән горујуб. Бир енсиклопедијада дејилир: «Албиләрлә валденсләр арасындакы мүнагишә уҹбатындан Тулуза килсә гурултајы 1229-ҹу илдә ади инсанларын [Мүгәддәс Китабы өз дилләриндә] истифадә етмәләрини гадаған едән гәрар гәбул етди... 1234-ҹү илдә Таррагонада (Испанија) кечирилән килсә гурултајында да I Хајменин рәһбәрлији алтында буна бәнзәр гадаға гојулду... IV Павел 1559-ҹу илдә инсанларын мүгәддәс палатадан иҹазәсиз өз ана дилләриндә Мүгәддәс Китабы чап вә әлдә етмәләрини гадаған едән индекс тәртиб етди. Бунунла Рома папасынын тахты бу мәсәләјә илк дәфә мүдахилә етмиш олду» («Enciclopedia Cattolica»).

¹⁰ Инсанларын Мүгәддәс Китабы мәһв етмәјә чалышмаларына бахмајараг, Јеһова ону һифз едиб. Тәхминән 1382-ҹи илдә Ҹон Уиклиф вә онун мәсләкдашлары Мүгәддәс Китабын инҝилис дилиндә илк тәрҹүмәсини чап етдиләр. Мүгәддәс Китабын диҝәр бир тәрҹүмәчиси 1536-ҹы илдә өлдүрүлән Уилјам Тиндал олмушдур. Дејиләнә ҝөрә, о, дирәјә бағлы оларкән: «Ја Рәбб, Инҝилтәрә кралынын ҝөзләрини ач!» — дејә уҹадан нида етмишди. Сонра исә ону боғуб јандырмышдылар.

¹¹ Мүгәддәс Китабы дәфәләрлә мәһв етмәјә чалышсалар да, о, бизим ҝүнләрә гәдәр ҝәлиб чатыб. Мәсәлән, 1535-ҹи илдә Мајлс Ковердејлин инҝилис дилинә тәрҹүмә етдији Мүгәддәс Китаб ишыг үзү ҝөрдү. Бунун үчүн о, Тиндал тәрәфиндән тәрҹүмә едилән «Әһди-Ҹәдид»дән, һәмчинин, «Јарадылыш»дан «Салнамәләр»ә гәдәр олан һиссәләр дә дахил олмагла, «Әһди-Әтиг»дән истифадә етмишди. Диҝәр һиссәләри исә о, латын дилиндә олан, еләҹә дә Мартин Лүтерин алман дилинә тәрҹүмә етдији Мүгәддәс Китабдан тәрҹүмә етмишди. Бу ҝүн «Мүгәддәс Јазыларын Јени Дүнја тәрҹүмәси» дә ајдын баша дүшүлдүјүнә, мәтнинин дәгиглијинә вә хидмәтдә јарарлы олдуғуна ҝөрә чох гијмәтлидир. Чох шадыг ки, Јеһованын Кәламыны мәһв етмәјә нә Шејтанын, нә дә һеч бир инсанын ҝүҹү чатмаз.

12. «Јени Дүнја тәрҹүмәси» Аллаһын адынын һифз олунмасында һансы ролу ојнајыб?

¹² Јеһова Аллаһ Өз Кәламында адынын  горунуб сахланылмасынын гајғысына галыб. Бу ишдә «Јени Дүнја тәрҹүмәси» әһәмијјәтли рол ојнајыб. Аллаһа садиг тәрҹүмәчиләрдән ибарәт комитә үзвләри китабын өн сөзүндә јазырлар: «Јунан Јазыларынын Јени Дүнја тәрҹүмәсиндә Аллаһын мисилсиз “Јеһова” адына 237 дәфә раст ҝәлинир. Аллаһын адынын мүгәддәс тутулмасы чох ваҹибдир вә хилас олмаг үчүн ҝәрәк һәр кәс Аллаһы ады илә чағырсын. Бу тәрҹүмә “Јеһова” адыны Мүгәддәс Јазылардакы гануни јеринә гајтарыр». «Јени Дүнја тәрҹүмәси» бу ҝүн там вә ја гисмән 116 дилдә, еләҹә дә 178 545 862-дән чох нүсхәдә нәшр олунмушдур.

13. Нәјә ҝөрә демәк олар ки, бәшәријјәт Аллаһын адыны илк инсан јаранандан бәри билир?

¹³ Илк инсан ҹүтү олан Адәмлә Һәвва Аллаһын адыны вә неҹә тәләффүз едилдијини билирдиләр. Бу ады Нуһ да истифадә едирди. Мәсәлән, оғлу Һам Дашгындан сонра она гаршы һөрмәтсизлик едәндә о демишди: «Самын Аллаһы Јеһоваја алгыш олсун, [Һамын оғлу] Кәнан она гул олсун» (Јар. 4:1; 9:26). Инсанларла данышаркән Аллаһ Өз адыны бәјан едәрәк демишди: «Мән Јеһовајам, адым будур. Өз иззәтими һеч кимә вермәрәм, һәмдләрими бүтләрә бәхш етмәрәм». О һәмчинин гејд етмишди: «Јеһова Мәнәм, башгасы јохдур, Мәндән башга Аллаһ јохдур» (Јешаја 42:8; 45:5). Јеһова Өз адынын горунмасынын вә јер үзүндә һәр бир кәсин билмәсинин гејдинә галды. Биз Јеһованын адыны билмәк вә Онун Шаһидләри кими хидмәт етмәк шәрәфинә лајиг ҝөрүлмүшүк. Мәһз буна ҝөрә дә: «Аллаһымыз наминә бајрагларымызы галдырарыг!» — дејә нида едирик (Мәз. 20:5).

14. Мүгәддәс Китабдан савајы, Аллаһын адына даһа һарада раст ҝәлинир?

¹⁴ Аллаһын адына јалныз Мүгәддәс Китабда раст ҝәлинмир. Нүмунә үчүн Өлү дәниздән 21 километр шәргдә јерләшән Дибонда тапылан Моав дашларыны ҝәтирмәк олар. Дашын үзәриндә Исраил падшаһы Омри илә бағлы һадисә вә Моав падшаһы Мешанын Исраилә гаршы галдырдығы үсјан барәдә данышдыглары гејд олунуб (1 Пад. 16:28; 2 Пад. 1:1; 3:4, 5). Анҹаг бу дашын хүсуси мараг кәсб етмәсинин сәбәби орада Аллаһын адынын тетраграмматон формасына раст ҝәлинмәсидир. Тетраграмматона Исраилдә тапылан ҝил лөвһәҹикләр үзәриндә һәкк олунмуш Лакиш мәктубларында да дәфәләрлә раст ҝәлинир.

15. Септуагинта нәдир вә нәјә ҝөрә она еһтијаҹ јаранды?

¹⁵ Аллаһын адынын горунмасында Мүгәддәс Китабын еркән тәрҹүмәчиләринин дә ролу олмушдур. Ерамыздан әввәл 607—537-ҹи илләрдә Бабилә сүрҝүн едилмиш јәһудиләрин әксәријјәти Јәһуда вә Исраил торпагларына гајытмадылар. Ерамыздан әввәл 3-ҹү әсрдә бир чох јәһудиләр Исҝәндәријјәдә (Мисир) мәскунлашдылар. Бу сәбәбдән, Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылары һәмин дөврүн бејнәлхалг дили олан јунан дилинә тәрҹүмә етмәк тәләбаты јаранды. Ерамызын 2-ҹи әсриндә тамамланан бу тәрҹүмә Септуагинта адланыр. Онун бәзи нүсхәләриндә Јеһова адынын ибрани формасына раст ҝәлинир.

16. Илк дәфә 1640-ҹы илдә нәшр олунан китабда Аллаһын адынын истифадә олунмасына даир нүмунә чәкин.

¹⁶ Американын Инҝилтәрәдәки колонијаларында нәшр олунан вә Аллаһын ады чәкилән илк тәрҹүмә «Зәбур» китабы («Bay Psalm Book») олмушдур. Ибрани дилиндән инҝилис дилинә тәрҹүмә олунан бу нәшр 1640-ҹы илдә чап едилмишдир. Аллаһын адынын истифадә олундуғу парчалардан бири Мәзмур 1:1, 2 ајәләридир. Орада дејилир ки, «бәхтијар инсан» писләрин мәсләһәти илә ҝетмәз, «анҹаг Иеһоваһын ганунундан зөвг алар». Аллаһын ады һаггында әлавә мәлумат алмаг үчүн «Аллаһын ады әбәдијјән мөвҹуд олаҹаг» адлы брошүраја (рус.) бахын.

17, 18. а) «Һәгигәт» сөзүнүн мәнасыны неҹә изаһ едәрдин? б) «Хош хәбәр һәгигәти»нә нәләр дахилдир?

¹⁷ Биз севинҹлә «һәгигәт Аллаһы Јеһо ва»ја хидмәт едирик (Мәз. 31:5, Јени Дүнја тәрҹүмәси). Бир лүғәтдә дејилир: «Бир шеј һаггында һәгигәтә нәјисә тәхмин етмәк вә ја ујдурмаг јох, онун барәсиндә мөвҹуд олан бүтүн фактлар дахилдир» («Collins Cobuild English Dictionary»). Гәдим ибрани дилиндә «һәгигәт» кими тәрҹүмә едилән сөз чох вахт етибаралајиг, доғру-дүзҝүн вә фактлара әсасланан бир шејә шамил олунур. «Һәгигәт» кими верилән јунан сөзү дә фактларла үст-үстә дүшән вә ја дүзҝүн вә мүнасиб олан шејләрә ишарә едир.

¹⁸ Јеһова руһани һәгигәти горујуб сахлајыб вә гајғы ҝөстәриб ки, биз һәгигәт һаггында чохлу биликләрә јијәләнә биләк (2 Јәһ. 1, 2). Һәгигәт һаггында билијимиз дурмадан артыр, чүнки «салеһләрин јолу... дан јери тәк шәфәг сачар, нуруну артырараг ҝүндүзә говушар» (Сүл. мәс. 4:18). Әлбәттә, биз дуасында Аллаһа: «Сәнин сөзүн һәгигәтдир», — дејән Исанын сөзләри илә разыјыг (Јәһ. 17:17). Аллаһын Кәламына бүтүн мәсиһчи тәлимләрини тәшкил едән «хош хәбәр һәгигәти» дахилдир (Галат. 2:14). Онлардан бәзиләринә Јеһованын ады, Онун али һакимијјәти, Иса Мәсиһин фидјә гурбанлығы, дирилмә вә Падшаһлыг һаггында фактлары аид етмәк олар. Инди исә ҝәлин Шејтанын һәгигәти өрт-басдыр етмәк ҹәһдләринә бахмајараг, Аллаһын бу һәгигәти неҹә горујуб сахладығына нәзәр салаг.

19, 20. Нәмруд ким олуб вә онун дөврүндә һансы иш уғурсузлугла нәтиҹәләнмишди?

¹⁹ Дашгындан сонра халг арасында «Јеһованын өнүндә Нәмруд кими маһир овчу» дејими јаранмышды (Јар. 10:9). Әслиндә, Нәмруд, сонралар Исаја гаршы чыхан инсанлар кими, Аллаһа гаршы чыхмагла Шејтана ибадәт етдијини ҝөстәрирди. Иса һәмин инсанлар барәдә белә демишди: «Сизин атаныз Иблисдир вә сиз атанызын арзуларыны һәјата кечирмәк истәјирсиниз... О, һәгигәтә бағлы галмады» (Јәһ. 8:44).

²⁰ Нәмрудун һакимијјәтинә Бабил, еләҹә дә Дәҹлә вә Фәрат чајлары арасында јерләшән диҝәр шәһәрләр дахил иди (Јар. 10:10). Чох еһтимал ки, Бабил шәһәринин вә гүлләсинин тикинтисинә ерамыздан әввәл тәхминән 2269-ҹу илдә онун рәһбәрлији алтында башланылмышды. Јеһованын бүтүн јер үзүнә јајылмаг әмринә зидд ҝедәрәк тикинтидә иштирак едәнләр дедиләр: «Ҝәлин өзүмүзә бир шәһәр вә башы ҝөјләрә чатан бир гүллә тикиб ад чыхараг, даһа бүтүн јер үзүнә јајылмајаг». Анҹаг «Рәбб бүтүн дүнјадакы адамларын дилини» гарышдыранда онларын планы алт-үст олду вә онлар бүтүн јер үзүнә јајылдылар (Јар. 11:1—4, 8, 9). Әҝәр Шејтан бүтүн инсанларын она ибадәт етмәләри үчүн бир дин јаратмағы планлашдырырдыса, демәли, онун планы мүвәффәгијјәтсизлијә уғрады. Тарих бојунҹа Јеһова Аллаһа ибадәт зәфәр чалмышдыр, инди исә ҝүнбәҝүн вүсәт алмагдадыр.

21, 22. а) Нәјә ҝөрә јалан дин һәгиги ибадәт үчүн һеч вахт тәһлүкә јарада билмәз? б) Нөвбәти мәгаләдә нәји мүзакирә едәҹәјик?

²¹ Јалан дин һеч вахт һәгиги ибадәт үчүн ҹидди тәһлүкә јаратмајыб. Нәјә ҝөрә? Даһи Нәсиһәтчимиз Өз Кәламынын горунуб сахланылмасынын, инсанларын Онун адыны вә һәгигәти билмәсинин гајғысына галыб (Јешаја 30:20, 21). Һәгигәтә ујғун олараг Аллаһа ибадәт етмәк бизә севинҹ ҝәтирир, анҹаг бу заман биз руһән ајыг галмалы, там шәкилдә Јеһоваја етибар етмәли вә Онун мүгәддәс руһунун рәһбәрлијинә әмәл етмәлијик.

²² Нөвбәти мәгаләдә бәзи килсәләрин Аллаһ һаггында неҹә јанлыш тәлим вердикләрини өјрәнәҹәјик. Анҹаг биз онларын өјрәтдији јанлыш тәлимләрин Мүгәддәс Китаба әсасланмадығыны ҝөрәҹәјик. Үстәлик, Јеһованын бизә Өзү барәдә һәгигәти өјрәтмәклә неҹә хејир-дуа вердијинин шаһиди олаҹағыг. Бүтүн бунлар гијмәтли руһани ирсимизин бир һиссәсидир.