1, 2. Христиан килсәләриндән фәргли олараг, Јеһованын Шаһидләринин Аллаһын адына мүнасибәти неҹәдир?

ҮМУМИ ҜӨТҮРДҮКДӘ, Христиан килсәләри Аллаһын адыны зикр етмәкдән гачынырлар. Мисал үчүн, Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәләринин биринин мүгәддимәсиндә белә сөзләр јазылыб: «Тәк бир Аллаһын һәр һансы бир адынын истифадәси... Христиан килсәсинин үмумбәшәр иманына мүнасиб дејил» («Revised Standard Version»).

²Онлардан фәргли олараг, Јеһованын Шаһидләри Аллаһын адыны дашымагдан вә бу ады иззәтләндирмәкдән гүрур дујурлар. (Мәзмур 86:12; Јешаја 43:10 ајәләрини оху.) Бундан әлавә, биз бу адын мәнасыны вә онун тәгдис олунмасы илә әлагәдар үмумбәшәр мәсәләни баша дүшмәји өзүмүзә шәрәф билирик (Мат. 6:9). Бизә ҝөстәрилән бу шәрәфи һәр заман дәјәрләндирмәлијик. Бунун үчүн ҝәлин үч ваҹиб суалы арашдыраг: Аллаһын адыны билмәк нә демәкдир? Јеһова бу ҹүр иззәтли ады дашымаға лајиг олдуғуну неҹә ҝөстәрди? «Јеһованын ады илә ҝетмәк» дејилдикдә нә нәзәрдә тутулур?

3. Аллаһын адыны билмәк нә демәкдир?

³Аллаһын адыны билмәк садәҹә бу аддан хәбәрдар олмаг демәк дејил. Бураја Јеһованын неҹә Аллаһ кими танындығыны, хүсусијјәтләрини, нијјәтләрини, ҝөрдүјү ишләрини, инсанларла, мәсәлән, Она ибадәт едәнләрлә неҹә рәфтар етдијини билмәк дахилдир. Бүтүн бунлар Мүгәддәс Китабда гәләмә алыныб. Јеһова Өзү һагда биликләри тәдриҹән, нијјәтини һәјата кечирдикҹә ачыглајырды (Сүл. мәс. 4:18). Аллаһ Өз адыны илк инсанлара билдирмишди; Габил доғуланда Һәвва бу ады дилә ҝәтирмишди (Јар. 4:1). Садиг бәндәләр олан Нуһ, Ибраһим, Исһаг вә Јагуб Аллаһын адыны билирдиләр. Бундан әлавә, Јеһова онлары хејир-дуаландырдыгҹа, онлара Өз гајғысыны ҝөстәрдикҹә вә нијјәтини ачыгладыгҹа онлар Јеһова һагда даһа чох өјрәнирдиләр. Мусаја исә адынын мәнасы илә бағлы Аллаһ хүсуси мәлумат ачыгламышды.

4. Мусанын Аллаһын адыны сорушмагда мәгсәди нә иди вә нәјә ҝөрә демәк олар ки, онун нараһатчылығы әсассыз дејилди?

 ⁴Чыхыш 3:10—15 (Јени Дүнја тәрҹүмәси) ајәләрини оху *. Мусанын 80 јашы оланда Аллаһ она мәсулијјәтли бир иш тапшырмышды: «Сән халгым Исраили Мисирдән чыхараҹагсан». Бу заман Муса һөрмәтҹил тәрздә Аллаһа дәрин мәна кәсб едән бир суалла мүраҹиәт едир. Суалын мәғзи белә иди: «Сәнин адын нәдир?» Аллаһын адынын узун мүддәт мәлум олдуғуну нәзәрә алсаг, Мусанын бу суалы вермәкдә мәгсәди нә иди? Ҝөрүнүр, Муса бу ады дашыјан Шәхс һагда даһа чох билмәк истәјирди, чүнки буну билмәк исраиллиләри Аллаһын онлары азад едәҹәјинә инандырмаға көмәк едәҹәкди. Мусанын кечирдији нараһатчылыг әсассыз дејилди, ахы исраиллиләр узун мүддәт иди ки, көләликдә идиләр. Чох ҝүман ки, онлар әҹдадларынын Аллаһынын онлары хилас етмәјә гадир олуб-олмадығыны сорушаҹагдылар. Һәтта исраиллиләрин арасында Мисир танрыларына ибадәт едәнләр дә вар иди! (Јез. 20:7, 8).

5. Јеһова Мусаја адынын мәнасыны даһа дәриндән неҹә ачыгламышды?

⁵Јеһова Мусанын суалына неҹә ҹаваб верди? Аллаһ она демишди: «Исраиллиләрә белә дејәрсән: “Мәни сизин јаныныза “МӘН ОЛМАГ ИСТӘДИЈИМ КӘС ОЛАҸАҒАМ” ҝөндәриб» *. Сонра О әлавә етди: «Мәни сизин јаныныза ата-бабаларынызын Аллаһы... Јеһова ҝөндәриб». Јеһова билдирди ки, нијјәтини һәјата кечирмәк үчүн О, истәдији Кәс олаҹаг вә О, һәмишә дедијини едән Аллаһдыр. Буна ҝөрә дә 15-ҹи ајәдә Јеһова әлавә едир: «Адым әбәдилик будур, нәсилдән-нәслә Мәни бу адла јадда сахлајаҹаглар». Бу сөзләр Мусанын иманыны мөһкәмләндирди вә онда еһтирам һасил етди!

6, 7. Јеһова уҹа адына лајиг олдуғуну неҹә ҝөстәрди?

⁶Мусаја тапшырыг вердикдән бир мүддәт сонра исраиллиләри көләликдән азад  етмәклә Јеһова бу ада лајиг олдуғуну ҝөстәрди. Аллаһ Мисирин үзәринә он мәһведиҹи бәла ҝөндәрмәклә онун танрыларыны, еләҹә дә танры сајылан фирону алчалтды, бунунла да онларын һеч нәјә гадир олмадығыны сүбут етди (Чых. 12:12). Сонра Јеһова Гырмызы дәнизи аралајараг исраиллиләри орадан кечиртди, фирону исә ордусу илә бирҝә суја гәрг етди (Мәз. 136:13—15). «Бөјүк вә горхунҹ сәһрада» Јеһова халгынын гајғысына галды: сајы тәхминән ики–үч милјон вә ја ондан чох олан исраиллиләри су вә гида илә тәмин етди! Аллаһ елә еләмишди ки, халгын нә әјиндәки палтары, нә дә ајағындакы чарығы јыртылыб-дағылырды (Ганун. т. 1:19; 29:5). Бәли, Јеһоваја тајы-бәрабәри олмајан адына ујғун давранмаға һеч нә әнҝәл ола билмәз. Јешаја пејғәмбәр васитәсилә О демишди: «Мәнәм... [Јеһова], јалныз Мәнәм, Мәндән башга гуртарыҹы јохдур» (Јешаја 43:11).

⁷Мусанын хәләфи олан Јешуа да Јеһованын Мисирдә вә сәһрада ҝөстәрдији мөһтәшәм ишләринин шаһиди олмушду. Буна ҝөрә дә өмрүнүн сонуна јахын о, там әминликлә сојдашларына дејә билмишди: «Бүтүн гәлбинизлә вә варлығынызла билирсиниз ки, Аллаһыныз Рәббин һаггынызда дедији бүтүн јахшы шејләрдән һеч бири боша чыхмады. Һамысы сизин үчүн јеринә јетди. Онун сөзләриндән һеч бири боша чыхмады» (Јешуа 23:14). Бәли, Јеһова вердији вәди сон нөгтәсинәдәк јеринә јетирди.

8. Бизим ҝүнләрдә Аллаһын адынын мәнасына ујғун һәрәкәт етмәси нәдән ҝөрүнүр?

⁸Бу ҝүн дә Јеһова вәд етдији һәр шеји һәјата кечирир. Оғлу Иса Мәсиһ васитәсилә О пејғәмбәрлик етмишди ки, бу ахыр ҝүнләрдә Падшаһлыг һагда хош хәбәр «бүтүн јер үзүндә» тәблиғ олунаҹаг (Мат. 24:14). Мәҝәр һәр шејә гадир олан Аллаһдан башга кимсә белә бир ишин олаҹағыны габагҹадан дејә, она нәзарәт едә, еләҹә дә ону «савадсыз, садә» инсанлар васитәсилә һәјата кечирә биләрди? (Һәв. иш. 4:13). Беләликлә, биз бу иши иҹра едәндә һәмин пејғәмбәрлијин һәјата кечмәсиндә билаваситә иштирак етмиш олуруг. Бунунла биз Атамызы иззәтләндиририк вә нөвбәти сөзләрә там шәрик олдуғумузу ҝөстәририк: «Гој адын мүгәддәс тутулсун. Гој падшаһлығын ҝәлсин. Гој Сәнин ирадән ҝөјдә олдуғу кими, јердә дә јеринә јетсин» (Мат. 6:9, 10).

9, 10. Јеһованын исраиллиләрлә рәфтары Онун һаггында нәји ачыглады?

⁹ Исраиллиләр Мисир әсарәтиндән азад оландан сонра Јеһова Өзүнү онлара даһа чох танытды. О, халгы илә Ганун әһди бағлады вә сөз верди ки, әр арвадынын гајғысына галдығы кими, О да онларын гајғысына галаҹаг (Јер. 3:14). Гадын әринә мәхсус олдуғу кими, исраиллиләр дә Јеһоваја мәхсус олан вә Онун адыны дашыјан халг олдулар (Јешаја 54:5, 6). Әҝәр онлар Аллаһын сөзләринә гулаг асыб Онун бүтүн әмрләринә риајәт етсәјдиләр, Јеһова онларын гајғысына галаҹаг, хејир-дуаландыраҹаг, горујаҹаг, сүлһ вә әмин-аманлыг  верәҹәкди (Сај. 6:22—27). Јеһованын бөјүк ады диҝәр халглар арасында иззәтләнәҹәкди. (Ганунун тәкрары 4:5—8; Мәзмур 86:7—10 ајәләрини оху.) Һәгигәтән дә, Исраил халгынын тарихинә нәзәр салдыгда бир чох јаделлиләрин һәгиги ибадәти гәбул етдикләрини ҝөрүрүк. Санки, онлар моавлы Рутун Наомијә дедији бу сөзләри дејирдиләр: «Халгын халгым олаҹаг, Аллаһын Аллаһым» (Рут 1:16).

¹⁰Тәхминән 1500 ил әрзиндә Јеһованын исраиллиләрлә рәфтарындан Онун шәхсијјәтинин јени јөнләри үзә чыхды. Халгынын дәфәләрлә јолуну азмасына бахмајараг, Јеһова һәр дәфә «рәһмли» вә «сәбирли» Аллаһ олдуғуну ҝөстәрмишди. О, бөјүк сәбир саһибидир (Чых. 34:5—7). Анҹаг Јеһованын сәбринин дә һәдди вар: јәһуди халгы Мәсиһи рәдд едиб өлдүрәндә Аллаһын сәбри түкәнди (Мат. 23:37, 38). Артыг Исраилин нәсли Аллаһын адыны дашыјан халг дејилди. Онлар, санки, гурумуш ағаҹ кими, Аллаһын ҝөзүндә руһән өлү вәзијјәтә дүшдүләр (Лука 23:31). Бәс сонрадан исраиллиләр Аллаһын адына неҹә јанашдылар?

11. Неҹә олду ки, исраиллиләр Аллаһын адыны дилә ҝәтирмәјә сон гојдулар?

¹¹Тарих ҝөстәрир ки, бир мүддәтдән сонра јәһудиләрдә Аллаһын ады илә бағлы мөвһумат јаранды. Онларын арасында Аллаһын мүгәддәс адыны дилә ҝәтирмәјин гәбаһәт олдуғу фикри јајылды (Чых. 20:7). Исраиллиләр тәдриҹән Аллаһын адыны чәкмәјә сон гојдулар. Әлбәттә ки, адына гаршы бу ҹүр һөрмәтсизлик ҝөрмәк Јеһова үчүн чох ағыр иди (Мәз. 78:40, 41). Аллаһын ады Онун үчүн олдугҹа ваҹибдир. Һәтта Мүгәддәс Китабда дејилир ки, О, адына гысганҹлыгла јанашыр. Исраиллиләр Аллаһын адыны рүсвај етдикләри үчүн артыг бу ады дашымаға лајиг дејилдиләр (Чых. 34:14). Јараданымызын адына дәрин еһтирамла јанашмағын чох ваҹиб олдуғуну бејнимизә һәкк етмәлијик.

12.Јеһова Онун адыны дашыјан халгы неҹә тәшкил етди?

¹²Јеһова Јеремја пејғәмбәр васитәсилә хәбәр верди ки, јени халгла, јәни руһани Исраиллә «јени бир әһд» бағламаг нијјәтиндәдир. Һәмин пејғәмбәрлијә әсасән, о халгын һәр бир үзвү — «бөјүкдән кичијә гәдәр» Јеһованы таныјаҹагды (Јер. 31:31, 33, 34). Бу пејғәмбәрлик ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында, Аллаһ јени әһд тәсис едәндә јеринә јетмәјә башлады. Јәһудиләрдән вә гејри-јәһудиләрдән тәшкил олунмуш јени халг, јәни «Аллаһын Исраили» Онун «адына бир халг» вә ја Јеһованын дедији кими, Онун ады илә адланан инсанлар олдулар (Галат. 6:16; Һәвариләрин ишләри 15:14—17 ајәләрини оху; Мат. 21:43).

13. а) Еркән мәсиһчиләр Аллаһын адыны истифадә едирдиләрми? Изаһ ет. б) Јеһованын адыны хидмәтдә истифадә етмәк шәрәфи барәдә шәхсән сән нә фикирләширсән?

¹³Аллаһын ады илә адланан инсанлар, јәни руһани Исраилин үзвләри Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылардан ситат ҝәтирәндә Онун адыны истифадә едирдиләр *. Мәсәлән, һәвари Петер ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында мүхтәлиф јерләрдән ҝәлән јәһуди вә прозелитләрдән ибарәт олан издиһам гаршысында чыхыш едәндә дәфәләрлә Аллаһын адыны истифадә етмишди (Һәв. иш. 2:14, 20, 21, 25, 34). Еркән мәсиһчиләр Аллаһын адыны уҹа тутурдулар, буна ҝөрә дә Јеһова онларын тәблиғ етмәк сәјләрини хејир-дуаландырырды. Биз дә фәхрлә Аллаһын адыны бәјан едәндә вә мараг ҝөстәрән инсанлара бу ады, әҝәр мүмкүнсә, онларын өз Мүгәддәс Китабларындан ҝөстәрәндә Јеһова хидмәтимизә хејир-дуа верир. Бунунла биз онлары һәгиги Аллаһла таныш етмиш олуруг. Бу һәм онлар, һәм дә бизим үчүн неҹә дә бөјүк шәрәфдир! Бу танышлыг ҝөзәл мүнасибәтләрин, еләҹә дә ҝетдикҹә мөһкәмләнән вә әбәдијјән давам едә биләҹәк Јеһова илә ҝөзәл достлуғун башланғыҹы ола биләр.

14, 15. Дөнүклүјүн јајылмасына бахмајараг, Аллаһ адыны неҹә горуду?

 ¹⁴Хүсусилә дә һәвариләрин өлүмүндән сонра еркән мәсиһчи јығынҹағында дөнүклүк баш галдырды (2 Салон. 2:3—7). Сахта мүәллимләр јәһудиләрин Аллаһын адыны дилә ҝәтирмәмәк әнәнәсини мәнимсәдиләр. Бәс Аллаһ уҹа адынын итиб-батмасына јол вердими? Хејр! Онун адынын дәгиг тәләффүзү мәлум олмаса да, бу ад бизим дөврләрәдәк ҝәлиб чатыб. Әсрләр әрзиндә бу ада мүхтәлиф Мүгәддәс Китаб тәрҹүмәләриндә, еләҹә дә Мүгәддәс Китабы тәдгиг едән бир чох зијалыларын әсәрләриндә раст ҝәлиниб. Мисал үчүн, 1757-ҹи илдә Чарлз Петерс јазыб ки, Аллаһын чохсајлы титулларындан фәргли олараг, «Јеһова» ады «Онун кимлијини даһа дәгиг ифадә едир». 1797-ҹи илдә Аллаһа ибадәт етмәклә бағлы китабында Һоптон Һејнз 7-ҹи фәсли бу сөзләрлә башламышды: «ЈЕҺОВА јәһудиләрин јеҝанә ибадәт етдикләри АЛЛАҺЫН ады иди; Мәсиһ вә һәвариләр дә бу ады истифадә едирдиләр». Һенри Гру (1781—1862) тәкҹә Аллаһын адыны истифадә етмирди, о, она ләкә јахылдығыны вә тәгдис едилмәли олдуғуну да дәрк едирди. Ејнилә, Чарлз Тејз Рассел гардашын јахын әмәкдашы олан Ҹорҹ Сторз (1796—1879) да, Рассел кими, Аллаһын адыны истифадә етмишди.

¹⁵1931-ҹи или хүсусилә гејд етмәк лазымдыр, чүнки һәмин ил Бејнәлхалг Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары (Аллаһын халгынын о вахткы ады) Мүгәддәс Јазылардан ҝөтүрүлән «Јеһованын Шаһидләри» адыны гәбул етдиләр (Јешаја 43:10—12). Бунунла онлар дүнјаја бәјан етдиләр ки, јеҝанә һәгиги Аллаһын адыны дашымаг, Онун хидмәтчиләри олмаг вә адыны иззәтләндирмәк шәрәфинә лајиг ҝөрүлдүкләри илә фәхр едирләр (Һәв. иш. 15:14). Јеһованын Өз адыны неҹә горудуғунун үзәриндә дүшүнәндә Онун Малаки 1:11 ајәсиндә дедији сөзләр јадымыза дүшүр: «Ҝүнәшин чыхдығы јердән батдығы јерә гәдәр Мәним адым милләтләр арасында әзәмәтли олаҹаг».

16. Нәјә ҝөрә Јеһованын ады илә ҝетмәји өзүмүзә шәрәф билмәлијик?

¹⁶Микеја пејғәмбәр јазмышды: «Бүтүн халглар, өз аллаһларынын јолу илә ҝетсәләр белә, биз исә даим вә әбәди Аллаһымыз... [Јеһованын] ады илә ҝедирик» (Мик. 4:5). Јеһова Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчыларына Өз адыны дашымаға иҹазә вермәклә јалныз онлары шәрәфләндирмәди, һәм дә садиг бәндәләрини әмин етди ки, онлардан разыдыр. (Малаки 3:16—18 ајәләрини оху.) Бәс шәхсән сәнин барәндә нә демәк олар? Јеһованын ады илә ҝетмәк үчүн әлиндән ҝәлән һәр шеји едирсәнми? Сән бу шәрәфи гијмәтләндирирсәнми?

17. Аллаһын ады илә ҝетмәк нә демәкдир?

¹⁷Аллаһын ады илә ҝетмәк үчүн ән азы үч шеј лазымдыр. Илк нөвбәдә, Аллаһын адыны башгаларына демәлијик, чүнки јалныз «Јеһованын адыны чағыран» кәсләр хилас олаҹаг (Ром. 10:13). Икинҹиси, биз Јеһованын хүсусијјәтләрини, хүсусилә дә мәһәббәтини тәглид етмәлијик. Үчүнҹүсү, Онун салеһ нормаларына ҹанла-башла табе олмалыјыг ки, мүгәддәс адына ләкә ҝәлмәсин (1 Јәһ. 4:8; 5:3). Бәс сән «даим вә әбәди Аллаһымыз... [Јеһованын] ады илә» ҝетмәк гәрарында гәтијјәтлисәнми?

18. Нәјә ҝөрә Јеһованын бөјүк адыны уҹа тутанлар ҝәләҹәјә әминликлә баха биләрләр?

¹⁸Јеһованын сөзләрини гулагардына вуран вә ја Она гаршы чыхан инсанлар тезликлә Онун ким олдуғуну биләҹәкләр (Јез. 38:23). Онлар фирон кими: «[Јеһова] кимдир ки, Онун сәсинә гулаг [асым]?» — дејән инсанлардыр. О, суалынын ҹавабыны неҹә дә тез тапды! (Чых. 5:1, 2; 9:16; 12:29). Фирондан фәргли олараг, биз өзүмүз Ону танымаг истәмишик. Онун адыны дашыјан итаәткар халг олмағымызла гүрур дујуруг. Биз ҝәләҹәјә әминликлә бахырыг вә Мәзмур 9:10 ајәсиндә јазылан сөзләрин ҝерчәклијинә там әминик: «Исмини таныјанлар Сәнә ҝүвәнир, чүнки, ја Рәбб, Сәни ахтаранлары тәрк етмәзсән!»