1, 2. Икинҹи Дүнја мүһарибәсинин сонунда 230 нәфәр Јеһованын Шаһидинә өлүм маршындан сағ чыхмаға нә көмәк етди?

ИКИНҸИ Дүнја мүһарибәсинин сонунда насист режими дағылдығы үчүн һәбс дүшәрҝәләриндә галан минләрлә инсаны гырмаг әмри верилмишди. Заксенхаузен һәбс дүшәрҝәсиндәки мәһбуслар лимана апарылмалы вә ҝәмиләрә долдурулуб батырылмалы иди. Бу, сонрадан өлүм маршлары кими танынан стратеҝијанын бир һиссәси иди.

² Заксенхаузен һәбс дүшәрҝәсиндән отуз үч мин мәһбус Алманијанын лиман шәһәри олан Лүбекә гәдәр 250 километрлик јолу аддымламалы иди. Онларын арасында алты өлкәдән 230 нәфәр Јеһованын Шаһиди вар иди. Онлара бирҝә аддымламаға иҹазә верилмишди. Аҹлыг вә хәстәлик һамыны әлдән салмышды. Бәс гардашларымыз буна неҹә таб ҝәтирдиләр? «Биз тәслим олмамаг үчүн бир-биримизи дурмадан руһландырырдыг», — дејә онлардан бири бөлүшүр. Аллаһын вердији «инсан ҝүҹүндән үстүн олан гүдрәтин» вә бир-бирләринә олан мәһәббәтин сајәсиндә онлар бу ағыр сынагдан сағ чыхдылар (2 Кор. 4:7).

3. Нә үчүн биз бир-биримизи руһландырмалыјыг?

³ Бу ҝүн биз бу ҹүр өлүм маршында аддымламасаг да, чохлу чәтинликләрлә үзләширик. 1914-ҹү илдә Аллаһын Падшаһлығы гурулдугдан сонра Шејтан ҝөјдән јерин һүдудларына атылды вә «вахтынын аз олдуғуну биләрәк, бөјүк [гәзәб]» ичиндәдир (Вәһј 12:7—9, 12). Һар-Маҝедонун јахынлашдығы бир вахтда Шејтан руһанилијимизи зәифләтмәк үчүн тәгибләрдән вә тәзјигләрдән истифадә едир. Үстәлик, һәјатын гајғылары вәзијјәти даһа да ағырлашдырыр (Әјјуб 14:1; Ваиз 2:23). Бәзән чәтинликләр о гәдәр үст-үстә јығыла биләр ки, емосионал вә руһани ҹәһәтдән нә гәдәр мөһкәм олсаг да, мәјуслуға гапыла биләрик. Мисал үчүн, бир гардаш узун илләр әрзиндә хејли адама руһани ҹәһәтдән көмәк едиб.  Инди о јашланыб. Үстәлик, һәјат јолдашы да, о да хәстәликдән әзијјәт чәкирләр, буна ҝөрә гардаш чох мәјус олур. Бу гардаш кими, һәр биримиз Јеһованын «инсан ҝүҹүндән үстүн олан гүдрәтин»ә, о ҹүмләдән бир-биримизи руһландырмаға еһтијаҹ дујуруг.

4. Башгаларыны руһландырмаг үчүн һәвари Павелин һансы ҝөстәришинә риајәт етмәлијик?

⁴ Әҝәр биз башгаларыны руһландырмаг истәјириксә, һәвари Павелин ибрани мәсиһчиләрә үнванладығы чағырыша үрәкдән һај вермәлијик. О демишди: «Ҝәлин бир-биримизә гаршы диггәтҹил олуб бир-биримизи мәһәббәтә вә хејирхаһ ишләрә тәшвиг едәк, бәзиләринин вәрдиш етдији кими, јығынҹагларымыздан галмајаг, әксинә, о ҝүнүн јахынлашдығыны ҝөрдүкҹә бир-биримизи даһа чох руһландыраг» (Ибр. 10:24, 25). Бу дәрин мәналы сөзләри неҹә тәтбиг едә биләрик?

5. Бир-биримизә гаршы диггәтҹил олмаг нә демәкдир вә биз буну неҹә едә биләрик?

⁵ «Бир-биримизә гаршы диггәтҹил [олмаг]» «башгаларынын еһтијаҹларыны нәзәрә алмаг вә онлар барәдә фикирләшмәк» демәкдир. Үнсијјәтимиз Падшаһлыг залында гысаҹа саламлашмагдан ибарәтдирсә, јахуд һәмишә бош шејләр һагда сөһбәт едириксә, башгаларынын тәләбатларына гаршы неҹә диггәтҹил ола биләрик?! Дүздүр, биз еһтијатлы олмалыјыг ки, башгаларынын ишинә гарышмајаг (1 Салон. 4:11; 1 Тим. 5:13). Бунунла белә, һәмиманлыларымызы руһландырмаг истәјириксә, онлары јахшы танымалыјыг — һәјат шәраитләрини, хасијјәтләрини, руһани вәзијјәтләрини, ҝүҹлү вә зәиф јөнләрини билмәлијик. Онлар бизи өз достлары һесаб етмәли вә онлары севдијимизә әмин олмалыдырлар. Бунун үчүн онлара вахт ајырмаг лазымдыр — буну тәкҹә онлар проблемләрлә үзләшәндә вә руһдан дүшәндә јох, башга вахтларда да етмәк лазымдыр (Ром. 12:13).

6. Јығынҹагдакылара гаршы диггәтҹил олмаға ағсаггаллара нә көмәк едәр?

⁶ Јығынҹағын ағсаггаллары Аллаһын онлара әманәт етдији сүрүнү отармалыдырлар, онлар буну көнүл хошлуғу вә ҹанла-башла етмәлидирләр (1 Пет. 5:1—3). Онлар гајғысына галмалы олдуглары адамы јахшы танымасалар, онун гејдинә лазыми тәрздә неҹә гала биләрләр? (Сүлејманын мәсәлләри 27:23 ајәсини оху.) Әҝәр ағсаггаллар һәмиманлылары үчүн әлчатан олсалар вә севинҹлә онлара вахт ајырсалар, онда јығынҹаг үзвләринә онлардан көмәк истәмәк даһа асан олаҹаг. Баҹы-гардашлар да, өз нөвбәсиндә, һиссләрини вә нараһатчылыгларыны һәр заман онлара көмәк етмәјә һазыр олан диггәтҹил ағсаггаллара билдирмәјә даһа һәвәсли олаҹаглар.

7. Руһдан дүшмүш инсанын дүшүнмәдән дедији сөзләрә неҹә јанашмалыјыг?

⁷ Салоникидәки јығынҹаға мәктубунда Павел демишди: «Зәифләрә дајаг олун». (1 Салониклиләрә 5:14 ајәсини оху.) «Гәмҝинләр» зәиф, мүәјјән мәнада, руһдан дүшмүш кәсләрдир. Сүлејманын мәсәлләри 24:10 ајәсиндә дејилир: «Дар ҝүндә тагәтдән дүшсән, неҹә дә зәиф адамсан!» Һәддән артыг руһдан дүшмүш адам дүшүнмәдән даныша биләр (Әјјуб 6:2, 3). Бу ҹүр инсана диггәт ҝөстәрәркән јадда сахламалыјыг ки, онун дедији сөзләр, әслиндә, үрәјиндә оланлары әкс етдирмәјә биләр. Анасы ағыр депрессија кечирән Рашел буна өз тәҹрүбәсиндән әмин олуб. О дејир: «Чох вахт анам дилинә ағыр сөзләр ҝәтирәрди. Белә вәзијјәтләрдә өзүмә анамын әслиндә неҹә инсан олдуғуну — мәһәббәтли, гајғыкеш вә хејирхаһ олдуғуну хатырлатмаға чалышырдым. Анладым ки, депрессијада оланлар чох вахт нәзәрдә тутмадыглары шејләри дејә биләрләр. Ән писи исә, белә инсана пис сөзләрлә вә ја  һәрәкәтләрлә гаршылыг вермәкдир». Сүлејманын мәсәлләри 19:11 ајәсиндә дејилир: «Инсанын ағлы һиддәти ләнҝидәр, башгасынын ҝүнаһыны бағышламаг она шәрәф ҝәтирәр».

8. Биз хүсусилә кимләри мәһәббәтимизә инандырмалыјыг вә нә үчүн?

⁸ Өзүндә дүзәлишләр етмәсинә бахмајараг, кечмишдә етдији һәрәкәтләрә ҝөрә һәлә дә утанан вә кәдәрләнән инсана гаршы биз неҹә диггәтҹил ола биләрик? Павел Коринфдәки төвбә едән ҝүнаһкар барәсиндә јазмышды: «Сиз ону үрәкдән бағышлајын вә она тәсәлли верин ки, о, һәддән зијадә кәдәрләниб үзүлмәсин. Сиздән риҹа едирәм, ону севдијинизә инандырын» (2 Кор. 2:7, 8). Бир лүғәтә әсасән, «инандырмаг» сөзү «тәсдигләмәк, етираф етмәк, өз үзәринә һүгуги мәсулијјәт ҝөтүрмәк» мәналарыны дашыјыр. Биз әлимизи-әлимизин үстүнә гојуб һәмин инсанын бизим мәһәббәтимизи вә онун гејдинә галдығымызы баша дүшәҹәјинә үмид едә билмәрик. Буну она һәрәкәтләримизлә вә мүнасибәтимизлә ҝөстәрмәлијик.

9. «Мәһәббәтә вә хејирхаһ ишләрә» тәшвиг етмәк һансы мәнаны дашыјыр?

⁹ «Ҝәлин... бир-биримизи мәһәббәтә вә хејирхаһ ишләрә тәшвиг едәк», — дејә Павел јазмышды. Биз һәмиманлыларымызы мәһәббәт тәзаһүр етдирмәјә вә хејирхаһ ишләр ҝөрмәјә тәшвиг етмәлијик. Мәсәлән, сөнмәк үзрә олан оҹаға одун атыр вә јелләјирик ки, јенидән аловлансын (2 Тим. 1:6). Ејнилә, биз гајғыкешликлә баҹы-гардашларымызы Аллаһа вә јахынларына мәһәббәтләрини тәзаһүр етдирмәјә тәшвиг едә биләрик. Јеринә дүшән тәриф сөзләри башгаларыны хејирхаһ ишләрә тәшвиг етмәкдә олдугҹа ваҹибдир.

10, 11. а) Кимләр тәрифә еһтијаҹ дујур? б) Тәриф сөзләринин «сәһв бир иш» ҝөрән адама неҹә көмәк едә биләҹәјини ҝөстәрән нүмунә чәк.

¹⁰ Руһдан дүшүб-дүшмәмәјимиздән асылы олмајараг, һәр биримизин тәрифә еһтијаҹы вар. Бир ағсаггал јазыр: «Атам бир дәфә дә олсун мәни тәрифләмәјиб. Буна ҝөрә дә мәндә һеч вахт әминлик һисси олмајыб... Артыг 50 јашым олса да, ағсаггал  кими ҝөрдүјүм јахшы ишләрә ҝөрә достларымдан тәриф сөзләри ешитмәк мәним үчүн инди дә чох гијмәтлидир». Пионерләр, јашлылар вә руһдан дүшәнләр дә дахил олмагла, тәриф һәр кәси руһландырыр (Ром. 12:10).

¹¹ Сәһв бир иш ҝөрмүш адама дүзәлиш етмәјә чалышан ағсаггалын мәһәббәтлә вердији мәсләһәт вә сәмими тәриф сөзләри ону јенидән хејирхаһ ишләр ҝөрмәјә тәшвиг едә биләр (Галат. 6:1). Бунун һәгигәт олдуғуну Мириам адлы бир баҹынын һадисәсиндән ҝөрмәк олар. Баҹы дејир: «Јахын достларымдан бәзиләринин јығынҹағы тәрк етмәси, ејни заманда атамда бејиндахили ганахманын баш вермәси мәним үчүн чох ағыр олду. Ҝүҹлү депрессијаја дүшдүм. Депрессијадан чыхмаг үчүн дүнјәви оғланла ҝөрүшмәјә башладым». Буна ҝөрә о, Јеһованын мәһәббәтини итирдијини һисс едәрәк һәгигәтдән ҝетмәк гәрарына ҝәлди. Ағсаггал әввәлләр сәдагәтлә хидмәт етдијини онун јадына саланда бу, онун үрәјинә тәсир етди. Ағсаггалларын көмәји сајәсиндә баҹы Јеһованын ону севдијинә әмин олду. Нәтиҹәдә, онун мәһәббәти јенидән аловланды. О, иманда олмајан оғланла әлагәни кәсди вә Јеһоваја хидмәт етмәјә давам етди.

12. Һәмиманлыларымызы башгалары илә мүгајисә етмәк, тәнгид етмәк, јахуд өзләрини ҝүнаһкар һисс етмәләринә сәбәб олмаг нә илә нәтиҹәләнә биләр?

¹² Биз баҹы-гардашлары Аллаһа хидмәтдә сәјли олмаға неҹә тәшвиг етдијимизә диггәт јетирмәлијик. Онлары нә башгалары илә мүгајисә етмәли, нә өзүмүзүн тәсис етдијимиз гајдалар әсасында тәнгид етмәли, нә дә ки, даһа чох шеј едә билмәдикләри үчүн өзләрини ҝүнаһкар һисс етмәләринә сәбәб олмалыјыг. Чүнки бу, онлары мүвәггәти олараг јахшы ишләр ҝөрмәјә тәшвиг едәҹәк. Анҹаг һәмиманлыларымызы тәрифләмәјин вә онларда Аллаһа мәһәббәт ојатмағын узунмүддәтли вә мүсбәт тәсири олаҹаг. (Филипилиләрә 2:1—4 ајәләрини оху.)

13. Башгаларыны руһландырмаг өзүнә нәји дахил едир? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бах.)

¹³ Биз «о ҝүнүн јахынлашдығыны ҝөрдүкҹә бир-биримизи даһа чох [руһландырмалыјыг]». Башгаларыны руһландырмаг онлары Аллаһа хидмәтдә сәјләрини горумаға тәшвиг етмәк демәкдир. Мәһәббәтә вә хејирхаһ ишләрә тәшвиг етмәји сөнмәк үзрә олан оҹағы јелләмәјә, башгаларыны руһландырмағы исә, даим јанмасы, јахуд аловланмасы үчүн оҹаға одун атмаға бәнзәтмәк олар. Руһландырмаг руһдан дүшәнләри мөһкәмләндирмәк вә онлара тәсәлли вермәк демәкдир. Белә инсаны руһландырмаг фүрсәтимиз јарананда биз меһрибан вә мүлајим данышмалыјыг (Сүл. мәс. 12:18). Бундан әлавә, «ешитмәјә һазыр [олмалы], данышмаға» тәләсмәмәлијик (Јаг. 1:19). Әҝәр биз һәмиманлымызын һалына јанараг ону динләсәк, онун нә үчүн руһдан дүшдүјүнү баша дүшә биләр вә белә вәзијјәтин өһдәсиндән ҝәлмәјә көмәк едән мүнасиб сөз сөјләјә биләрик.

14. Руһдан дүшмүш гардаша неҹә көмәк едилди?

 ¹⁴ Ҝәлин гајғыкеш бир ағсаггалын бир нечә ил гејри-фәал олмуш гардаша неҹә көмәк етдијинә нәзәр салаг. Ағсаггал ону динләдикдән сонра баша дүшдү ки, гардаш һәлә дә Јеһованы чох севир. Әввәлләр гардаш «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын һәр сајыны дәриндән арашдырыр вә јығынҹаг ҝөрүшләриндә мүнтәзәм иштирак едирди. Анҹаг јығынҹағын бәзи үзвләринин һәрәкәтләри ону мәјус етмиш вә јараламышды. Ағсаггал мүһакимә етмәдән сәмими-гәлбдән ону динләди, аиләсинә вә она мәһәббәтлә көмәклик ҝөстәрди. Тәдриҹән гардаш баша дүшдү ки, о, әввәлләр баш вермиш хошаҝәлмәз һадисәләрин ону севдији Аллаһа хидмәтдән узаглашдырмасына јол вериб. Ағсаггал ону хидмәтә дәвәт етди. Ҝөстәрилән көмәјин сајәсиндә гардаш хидмәтини бәрпа етди вә сонрадан јенә ағсаггал кими хидмәтини давам етдирди.

15. Руһдан дүшәнләри руһландырмаға даир Јеһовадан нә өјрәнә биләрик?

¹⁵ Ола билсин, руһдан дүшмүш инсан өзүнү дәрһал јахшы һисс етмәсин вә ја көмәјимизә тез һај вермәсин. Белә һалда она бир мүддәт дајаг олмаг лазым ҝәлә биләр. Павел демишди: «Зәифләрә дајаг олун вә һамыја гаршы сәбир ҝөстәрин» (1 Салон. 5:14). Зәифдән дәрһал әлимизи үзмәк әвәзинә, ҝәлин она дајаг олмаға давам едәк. Кечмишдә Јеһова хидмәтчиләри арабир руһдан дүшәндә онларла сәбирлә рәфтар едирди. Мәсәлән, Аллаһ Илјасын һиссләрини нәзәрә алараг она һәддән артыг мәрһәмәт ҝөстәрмишди. Јеһова пејғәмбәрә хидмәтини давам етдирә билмәси үчүн еһтијаҹ дујдуғу һәр шеји вермишди (1 Пад. 19:1—18). Давуд үрәкдән пешман олдуғу үчүн Јеһова мәрһәмәт ҝөстәрәрәк ону бағышламышды (Мәз. 51:7, 17). Аллаһ һәмчинин Она хидмәт етмәкдән јорулмуш 73-ҹү мәзмурун јазычысына да көмәк етмишди (Мәз. 73:13, 16, 17). Јеһова бизә гаршы да мәрһәмәтли вә гајғыкешдир, хүсусилә дә биз мәјус оланда вә руһдан дүшәндә (Чых. 34:6). Онун мәрһәмәти «түкәнмәздир» вә «һәр сәһәр... тәзәләнир» (Мәрс. 3:22, 23). Јеһова истәјир ки, биз дә, Онун кими, депрессијада оланлара гаршы нәвазишлә давранаг.

16, 17. Бу системин сону јахынлашдығы үчүн биз нә етмәјә гәтијјәтли олмалыјыг вә нә үчүн?

¹⁶ Заксенхаузен дүшәрҝәсиндә олан 33 000 мәһбусдан минләрләси гырылды. Лакин һәбс дүшәрҝәсиндән јола чыхан 230 нәфәр Јеһованын Шаһидинин һамысы, ағыр сынаглара бахмајараг, сағ галды. Онларын бир-бирини руһландырмасы вә бир-биринә дәстәк олмасы сајәсиндә өлүм маршы хилас маршына чеврилди.

¹⁷ Бу ҝүн биз «һәјата апаран... јол»ла ҝедирик (Мат. 7:14). Тезликлә Јеһованын бүтүн хидмәтчиләри салеһлијин һөкм сүрәҹәји јени дүнјаја бирликдә дахил олаҹаглар (2 Пет. 3:13). Она ҝөрә дә ҝәлин әбәди һәјата апаран јолда галмаг үчүн бир-биримизә көмәк етмәјә гәтијјәтли олаг.