1, 2. а) «Дуаларда ајыг» олмаг нә үчүн ваҹибдир? б) Өзүмүзә дуа илә бағлы һансы дүшүндүрүҹү суаллары вермәлијик?

«СҮБҺӘЈАХЫН ојаг галмаг чох чәтиндир», — дејә әввәлләр ҝеҹә нөвбәсиндә ишләјән бир нәфәр бөлүшүр. Чох еһтимал ки, бүтүн ҝеҹәни ојаг галмалы олан инсанлар бу фикирлә разылашаҹаг. Бу ҝүн дә биз мәсиһчиләр Шејтан системинин лап сонунда, мәҹази диллә десәк, ҝеҹәнин ән зүлмәт дөврүндә јашајырыг (Ром. 13:12). Ҝеҹәнин бу вахты јухуја ҝетмәк бизим үчүн неҹә дә тәһлүкәли оларды! Мүгәддәс Јазыларын «сағлам дүшүнҹәли вә дуаларда ајыг олун» мәсләһәтинә диггәт јетирмәк олдугҹа зәруридир (1 Пет. 4:7).

²Һансы зәманәдә јашадығымызы нәзәрә алараг, јахшы оларды ки, өзүмүздән сорушаг: «Дуа етмәк мәсәләсиндә нә гәдәр ајығам? Һәр ҹүр диләк вә јалварышла даима дуа едирәмми? Башгалары үчүн дуа етмәк вәрдишим вар, јохса һәмишә јалныз өз еһтијаҹларым вә истәкләрим барәдә дуа едирәм? Дуа хиласым үчүн нә дәрәҹәдә ваҹибдир?»

3. Башга нә ҹүр дуалар едә биләрик?

³ Һәвари Павел ефеслиләрә мәктубунда «һәр ҹүр... дуа»дан сөз ачыр (Ефес. 6:18). Өз дуаларымызда биз, адәтән, Јеһовадан еһтијаҹларымызы өдәмәк вә чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәлмәк үчүн көмәк истәјирик. «Дуалары ешидән» Аллаһ көмәк үчүн етдијимиз мүраҹиәти мәһәббәтлә динләјир (Мәз. 65:2). Лакин биз өз тәләбатларымыз һагда дуа етмәклә јанашы, һәмд, шүкран вә јалварыш дуалары да етмәлијик.

4. Биз нә үчүн дуаларымызда Јеһоваја тез-тез һәмд етмәлијик?

⁴ Дуада Јеһоваја һәмд етмәк үчүн чохлу сәбәбләримиз вар. Мәсәлән, биз Онун « гүдрәтли ишләри» вә «бол [әзәмәти]» үзәриндә дүшүнәндә үрәјимиздән Она һәмд етмәк кечир. (Мәзмур 150:1—6 ајәләрини оху.) 6 ајәдән ибарәт 150-ҹи мәзмур дүз 13 дәфә бизи Јеһоваја һәмд етмәјә сәсләјир! Аллаһа дәрин еһтирам һисси илә диҝәр бир мәзмурчу охујур: «Әдаләтли һөкмләринә ҝөрә һәр ҝүн једди дәфә Сәнә һәмд едирәм» (Мәз. 119:164). Сөзсүз, Јеһова һәмдләрә лајиг Аллаһдыр. Буна ҝөрә дә биз Она «һәр ҝүн једди дәфә», јәни тез-тез һәмд етмәлијик.

5. Дуада Аллаһа шүкр етмәк бизи неҹә мүдафиә едир?

⁵ Дуаларымыза шүкран сөзләрини дахил етмәјимиз дә ваҹибдир. Павел Филипи шәһәриндәки мәсиһчиләри тәшвиг едир: «Һеч нәјә ҝөрә нараһат олмајын. Һәр диләјинизи дуа, јалварыш вә шүкранла Аллаһа билдирин» (Филип. 4:6). Бәли, Јеһоваја үрәкдән ҝәлән миннәтдарлығымызы ифадә етмәк өзү бир мүдафиәдир. Инсанларын «нанкор» олдуғу ахыр ҝүнләрдә јашадығымыз үчүн бу, хүсусилә ваҹибдир (2 Тим. 3:1, 2). Һәгигәтән дә, бүтүн дүнјаны нанкорлуг руһу бүрүјүб. Әҝәр еһтијатлы олмасаг, бу ҹүр руһ асанлыгла бизә һопа биләр. Дуада Аллаһа миннәтдарлыг билдирмәк биздә шүкранлыг руһу јарадыр вә «дејинҝән, даима талеләриндән наразы» инсана чеврилмәкдән бизи горујур (Јәһуда 16). Бундан әлавә, аилә башчылары аилә үзвләри илә бирликдә дуа едәркән шүкран сөзләри дахил етмәклә һәјат јолдашларында вә ушагларында миннәтдарлыг руһу инкишаф етдирирләр.

6, 7. Јалварыш нәдир вә биз Јеһоваја нә һагда јалвара биләрик?

⁶ Јалварыш ҝүҹлү һиссләрлә бағлы олан үрәкдән ҝәлән дуадыр. Јеһоваја нә һагда јалвара биләрик? Әлбәттә, биз тәгиб олунанда вә ја ағыр хәстәлијә тутуланда Аллаһа јалвара биләрик. Ајдын мәсәләдир ки, бу кими вәзијјәтләрдә Аллаһдан көмәк алмаг үчүн етдијимиз дуалар јалварыша чеврилир. Бәс биз Јеһоваја анҹаг бу кими һалларда јалвармалыјыг?

⁷ Исанын өз нүмунәви дуасында Аллаһын ады, Падшаһлығы вә ирадәси һаггында дедикләринә фикир верин. (Матта 6:9, 10 ајәләрини оху.) Бу дүнја хиртдәјә кими писликлә долудур вә инсан һөкумәтләри өз вәтәндашларынын һәтта зәрури еһтијаҹларыны өдәјә билмир. Бу сәбәбдән, биз сәмави Атамызын адынын мүгәддәс тутулмасы вә Падшаһлығынын дүнјаны Шејтанын һакимијјәтиндән тәмизләмәси үчүн дуа етмәлијик. Инди һәмчинин, ҝөјдә олдуғу кими, јердә дә Јеһованын ирадәсинин олмасы үчүн јалвармағын әсил вахтыдыр. Буна ҝөрә дә ҝәлин һәр ҹүр дуа етмәк үчүн ләнҝимәјәк, дуаларда ајыг олаг.

8, 9. Нә үчүн еһтијатлы олмалыјыг ки, Ҝетсемани бағында јухуја ҝедән Петери вә диҝәр һәвариләри гынамајаг?

⁸ Һәвари Петер мәсиһчиләри дуаларда ајыг олмаға сәсләсә дә, өзү, ән азы, бир дәфә бу мәсәләдә зәифлик ҝөстәрмишди. Иса Ҝетсемани бағында дуа едәркән јатан шаҝирдләрдән бири дә о олмушду. Иса һәтта онлара «сајыг олун вә даима дуа един» дедикдән сонра да онлар буну етмәмишдиләр. (Матта 26:40—45 ајәләрини оху.)

⁹ Јухуја ҝетдикләринә ҝөрә Петери вә диҝәр һәвариләри сәрт шәкилдә гынамаг әвәзинә, биз јадда сахламалыјыг ки, һәмин ҝүн ағыр кечдијиндән онлар лап әлдән дүшмүшдүләр. Онлар һәм Пасха бајрамы үчүн һазырлыглар ҝөрмүшдүләр, һәм дә һәмин ахшам бу бајрамы гејд етмишдиләр. Сонра Иса Ағанын шам јемәјини тәсис етмишди вә бунунла ҝәләҹәкдә  өлүмүнүн јад едилмәси үчүн нүмунә гојмушду (1 Кор. 11:23—25). «Онлар мәдһијјәләр [охудугдан]» сонра Јерусәлимин дар күчәләри илә бир гәдәр јол ҝедәрәк «Зејтун дағына» чатмышдылар (Мат. 26:30, 36). Һәмин вахт, ола билсин, артыг ҝеҹә јарысыны кечмишди. Әҝәр һәмин ҝеҹә Ҝетсемани бағында олсајдыг, јәгин бизи дә јуху басарды. Јорулмуш һәвариләрини тәнгид етмәк әвәзинә, Иса анлајышла етираф едирди ки, «руһ ҝүҹлү, бәдән исә зәифдир».

10, 11. а) Ҝетсемани бағында башына ҝәләнләрдән Петер өзүнә һансы нәтиҹәни чыхартды? б) Петерин һәрәкәти сизә неҹә тәсир едир?

¹⁰ Ҝетсемани бағында баш верән һадисә Петерә өз тәсирини ҝөстәрди. О, сајыглығыны горумадығы үчүн өзүнә аҹы дәрс ҝөтүрдү. Бир гәдәр әввәл Иса демишди: «Бу ҝеҹә башыма ҝәләҹәк һадисәләрә ҝөрә һамыныз мәндән үз дөндәрәҹәксиниз». Онда Петер әминликлә ҹаваб вермишди: «Һамы сәндән үз дөндәрсә дә, мән әсла сәндән үз дөндәрмәрәм!» Анҹаг Иса Петерә демишди ки, о, ону үч дәфә инкар едәҹәк. Дејиләнә әһәмијјәт вермәјән Петер бәјан етмишди: «Мәнә сәнинлә бирҝә өлмәк лазым ҝәлсә белә, сәни әсла данмарам» (Мат. 26:31—35). Бунунла белә, Исанын дедији кими дә олду. Исаны ахырынҹы дәфә инкар едәндән сонра Петер «аҹы-аҹы ағлады» (Лука 22:60—62).

¹¹ Сөзсүз, Петер етдији һәрәкәтдән нәтиҹә чыхартды вә өзүнә ҝүвәнмәјин дашыны атды. Шүбһәсиз, бу мәсәләдә Петерә дуанын чох көмәји дәјмишди. Буну һарадан билирик? Чүнки Петер өзү бизә «дуаларда ајыг олун» мәсләһәтини верир. Бәс биз бу илһамланмыш мәсләһәтә гулаг асырыг? Бундан әлавә, даима дуа едәрәк Јеһовадан асылы олдуғумузу ҝөстәририк? (Мәз 78:7). Ҝәлин һәмчинин һәвари Павелин хәбәрдарлығыны јаддан чыхармајаг: «Мөһкәм дајандығыны дүшүнән адам еһтијатлы олсун ки, јыхылмасын» (1 Кор. 10:12).

12. Неһемја бизә нәдә ҝөзәл нүмунәдир?

¹² Ҝәлин ерамыздан әввәл бешинҹи әсрдә Фарс падшаһы Артахшастанын сагиси кими хидмәт етмиш Неһемјанын нүмунәсинә нәзәр салаг. Неһемја һәрарәтли дуалар етмәкдә ҝөзәл нүмунә гојуб. О, Јерусәлимдәки јәһудиләрин дүшдүкләри вәзијјәтә ҝөрә ҝүнләрлә «Аллаһынын өнүндә оруҹ тутараг дуа [етмишди]» (Неһ. 1:4). Артахшаста ондан кәдәрли олмасынын сәбәбини сорушанда Неһемја дәрһал «ҝөјләрин Аллаһына дуа [етди]»  (Неһ. 2:2—4). Бунун нәтиҹәси нә олду? Јеһова онун дуаларына ҹаваб верди вә вәзијјәти Өз халгынын хејринә дәјишди (Неһ. 2:5, 6). Сөзсүз, бу, Неһемјанын иманыны чох мөһкәмләндирди!

13, 14. Иманда мөһкәм галмаг вә Шејтанын бизи мәјус етмәк ҹәһдләринә гаршы дурмаг үчүн нә етмәлијик?

¹³ Неһемја кими, даима дуа етмәк бизә иманымызы мөһкәм сахламаға көмәк едир. Шејтан гәддардыр вә чох вахт зәифләдијимизи ҝөрәндә бизә зәрбә ендирир. Мәсәлән, хәстәлик вә ја депрессијадан әзијјәт чәкән заман бизә елә ҝәлә биләр ки, Аллаһа кифајәт гәдәр хидмәт етмирик. Јахуд бәзиләримиз кечмишдә сүрдүјүмүз һәјат тәрзинә ҝөрә мәјуслуға гапыла биләрик. Шејтан бизи инандырмаг истәјир ки, биз һеч нәјә јарамырыг. О, бизим һиссләримизлә ојнајараг иманымызы зәифләтмәјә чалышыр. Лакин «дуаларда ајыг» олмагла иманымызы мөһкәм сахлаја биләрик. Һәгигәтән дә, «иманын бөјүк галханыны» ҝөтүрмәк бизә «Шәририн бүтүн аловлу охларыны» сөндүрмәјә көмәк едәҹәк (Ефес. 6:16).

¹⁴ Әҝәр «дуаларда ајыг» олсаг, иманымыз гәфилдән сынаға мәруз галанда бу, бизим үчүн ҝөзләнилмәз олмајаҹаг вә биз ҝүзәштә ҝетмәјәҹәјик. Ҝәлин сынаглар вә тәгибләрлә гаршылашанда Неһемјанын нүмунәсини јадымыза салаг вә дәрһал Аллаһа дуа едәк. Биз јалныз Јеһованын көмәји сајәсиндә сынаглар вә тәгибләр гаршысында мөһкәм дајана биләрик.

15. Башгалары үчүн дуа етмәк барәдә өзүмүзә һансы суаллары вермәлијик?

¹⁵ Иса Петерин иманынын түкәнмәмәси үчүн Аллаһа јалвармышды (Лука 22:32).  Биринҹи әсрдә јашамыш садиг мәсиһчи Епафрас бу мәсәләдә Исанын нүмунәсини изләјәрәк Колос шәһәриндәки гардашлары үчүн дуа едирди. Павел онлара јазмышды: «О, сиздән өтрү даима ҹидд-ҹәһдлә дуа едир ки, сиз Аллаһын һәр бир истәјинә там әмин олуб сонадәк јеткин галасыныз» (Колос. 4:12). Јахшы оларды ки, өзүмүздән сорушаг: «Мән бүтүн дүнјадакы баҹы-гардашлар үчүн дуа едирәм? Тәбии фәлакәтдән зәрәр чәкмиш һәмиманлыларым үчүн тез-тезми дуа едирәм? Јеһованын тәшкилатында чох зәһмәт чәкәнләр үчүн ахырынҹы дәфә нә вахт дуа етмишәм? Јығынҹағымызда чәтинликләрлә үзләшән һәр кәс үчүн дуа едирәмми?»

16. Башгалары үчүн дуа етмәјимизин бир әһәмијјәти вармы? Изаһ един.

¹⁶ Башгалары үчүн Јеһова Аллаһа дуа етмәјин онлара, һәгигәтән дә, көмәји дәјә биләр. (2 Коринфлиләрә 1:11 ајәсини оху.) Һәрчәнд Јеһова чохлу сајда хидмәтчиләринин бир шеј һагда тәкрар-тәкрар етдикләри хаһишә әсасән һәрәкәт етмәјә борҹлу дејил, анҹаг О, хидмәтчиләринин үмуми истәкләринә диггәт јетирир вә дуаларына ҹаваб верәркән онларын сәмими вә ҝүҹлү нараһатчылыгларыны нәзәрә алыр. Буна ҝөрә дә башгалары үчүн дуа етмәк имканына вә мәсулијјәтинә ҹидди јанашмалыјыг. Епафрас кими, биз баҹы-гардашларымыз үчүн дуа етмәклә онлары севдијимизи вә онлар үчүн нараһат олдуғумузу ҝөстәрмәлијик. Белә етмәклә биз даһа хошбәхт олаҹағыг, чүнки «вермәк алмагдан даһа чох хошбәхтлик ҝәтирир» (Һәв. иш. 20:35).

17, 18. «Дуаларда ајыг» олмаг бизә һансы фајданы ҝәтирәҹәк?

¹⁷ «Ҝеҹә кечир, ҝүн јахынлашыр» сөзләриндән өнҹә, Павел јазмышды: «Һансы зәманәдә јашадығымызы вә артыг јухудан ојанмағын вахты ҝәлдијини билирсиниз. Һал-һазырда хиласымыз, имана ҝәлдијимиз вахтда олдуғундан даһа јахындыр» (Ром. 13:11, 12). Аллаһын вәд етдији јени дүнја јахындыр, хиласымыз исә ағлымыза ҝәтирә биләҹәјимиздән дә јахындыр. Биз руһани ҹәһәтдән јухуја ҝетмәмәли вә дуаја ајырмалы олдуғумуз вахты дүнјанын әлимиздән алмасына јол вермәмәлијик. Әксинә, «дуаларда ајыг» олмалыјыг. Бу, бизә Јеһованын ҝүнүнү ҝөзләдијимиз мүддәтдә «мүгәддәс давранышда вә Аллаһа сәдагәтдә» мөһкәм галмаға көмәк едәҹәк (2 Пет. 3:11, 12). Руһән ојаг галдығымыз вә бу системин сонунун јахын олдуғуна, һәгигәтән дә, инандығымыз һәјат тәрзимиздән ҝөрүнәҹәк. Буна ҝөрә дә ҝәлин «даима дуа [едәк]» (1 Салон. 5:17). Һәмчинин ҝәлин Исаны тәглид едәрәк Јеһоваја тәкликдә дуа едәк. Әҝәр дуа етмәјә кифајәт гәдәр вахт ајырсаг, Јеһова илә мүнасибәтләримиз даһа мөһкәм олаҹаг (Јаг. 4:7, 8). Бу да бизә бол-бол хејир-дуалар ҝәтирәҹәк!

¹⁸ Мүгәддәс Јазыларда дејилир: «Мәсиһ јер үзүндә јашадығы ҝүнләрдә ону өлүмдән гуртармаға гадир олан Аллаһа фәрјад етмиш, ҝөз јашлары илә јалвармыш, диләмишди вә Аллаһдан горхдуғуна ҝөрә дуалары ешидилмишди» (Ибр. 5:7). Иса Јеһоваја етдији јалварышлар вә диләкләр сајәсиндә јердәки һәјатынын сон санијәсинә гәдәр Она сәдагәтли галды. Нәтиҹәдә, Јеһова севимли Оғлуну өлүмдән хилас етди вә она ҝөјләрдә өлмәз һәјат бәхш етди. Ҝәләҹәкдә гаршылашаҹағымыз сынаглара вә тәгибләрә бахмајараг, биз дә сәмави Атамыза садиглијимизи горуја биләрик. Һәгигәтән дә, «дуаларда ајыг» галсаг, әбәди һәјат мүкафатыны газанаҹағыг.