1, 2. а) Исанын сөзләринә әсасән, Ганундакы икинҹи ән бөјүк әмр һансыдыр? б) Һансы суаллары арашдыраҹағыг?

БИР ДӘФӘ бир фәрисеј Исаны сынамаг үчүн сорушмушду: «Мүәллим, Ганунда ән бөјүк әмр һансыдыр?» Әввәлки мәгаләдән ҝөрдүјүмүз кими, Иса ҹаваб верди ки, «биринҹи вә ән бөјүк [әмр]» «Аллаһын Јеһованы бүтүн үрәјинлә, бүтүн ҹанынла вә бүтүн ағлынла сев» әмридир. Сонра әлавә етди: «Икинҹиси дә она бәнзәрдир: “Јахыныны өзүнү севдијин кими сев”» (Мат. 22:34—39).

² Иса деди ки, биз јахынымызы өзүмүзү севдијимиз кими севмәлијик. Буна ҝөрә дә јахшы олар, өзүмүзә нөвбәти суаллары верәк: јахынымыз кимдир? Јахынымызы севдијимизи неҹә ҝөстәрә биләрик?

3, 4. а) «Бәс мәним јахыным кимдир?» суалына Иса һансы мәсәллә ҹаваб верди? б) Гарәт едилмиш, дөјүлмүш вә өлүмҹүл һалда тәрк едилмиш адама самаријалы неҹә көмәк етди? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бах.)

³ Ола билсин, јахынымыз дејиләндә ағлымыза гоншулугда јашајан вә көмәјимизә чатан достумуз ҝәлир (Сүл. мәс. 27:10).  Лакин өзүнә бәраәт газандырмаг үчүн Исадан: «Бәс мәним јахыным кимдир?» — дејә сорушан адама о, хејирхаһ самаријалы мәсәлини чәкди. (Лука 10:29—37 ајәләрини оху.) Бизә елә ҝәлә биләрди ки, исраилли каһин вә левили гарәт едилмиш, дөјүлмүш вә өлүмҹүл һалда тәрк едилмиш бу адамы ҝөрәндә јахыны кими давраныб она көмәк едәҹәк. Лакин онлар она һеч бир көмәклик етмәдән кечиб ҝетдиләр. Јаралы адама Мусанын ганунуна һөрмәт едән, амма јәһудиләрин бәјәнмәдији самаријалы көмәк етди (Јәһ. 4:9).

⁴ Сағалмасы үчүн хејирхаһ самаријалы онун јараларына јағ вә шәраб төкүб сарыды. Һәмин адамын гејдинә галмасы үчүн карвансара саһибинә ики динар, тәхминән икиҝүнлүк әмәкһаггы верди (Мат. 20:2). Бу јаралы адамын әсил јахынынын ким олдуғу ҝөз габағындадыр! Исанын нүмунәси бизә јахынымыза шәфгәт ҝөстәрмәји вә севмәји өјрәдир.

⁵ Хејирхаһ самаријалы кими шәфгәтли инсанлары тапмаг чох чәтиндир. Хүсусилә дә әксәријјәти доғмаларыны севмәјән, залым, јахшылығын дүшмәни олан инсанларын јашадығы бу сон дәрәҹә ағыр «ахыр ҝүнләрдә» (2 Тим. 3:1—3). Мәсәлән, сон дәрәҹә ағыр вәзијјәт тәбии фәлакәт баш верән заман ола биләр. 2012-ҹи илин октјабр ајынын сонларында «Сенди» гасырғасы Нју-Јорк шәһәрини өз ҹәнҝинә алмышды. Шәһәрин ән чох зијан чәкмиш һиссәләриндән бириндә ишыг, газ вә диҝәр зәрури шејләр олмадығындан онсуз да әлдән дүшмүш сакинләри гулдурлар сојуб талајырдылар. Елә һәмин әразидә Јеһованын Шаһидләри һәм өзүнүнкүләрә, һәм дә диҝәрләринә көмәк етмәк үчүн голларыны чирмәләмишдиләр. Мәсиһчиләр буну өз јахынларыны севдикләри үчүн едирдиләр. Бәс јахынымызы севдијимизи башга һансы үсулларла ҝөстәрә биләрик?

6. Тәблиғ иши јахынымызы севмәклә неҹә бағлыдыр?

⁶ Инсанлара руһани ҹәһәтдән көмәк ет. Биз буну онларын диггәтини «Мүгәддәс Јазылардан алдығымыз тәсәлли»јә ҹәмләмәклә едирик (Ром. 15:4). Шүбһәсиз, Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини башгалары илә бөлүшмәклә јахынымызы севдијимизи ҝөстәрмиш олуруг (Мат. 24:14). «Үмид мәнбәји олан Аллаһ»дан алдығымыз Падшаһлыг хәбәрини бәјан етмәк неҹә дә бөјүк шәрәфдир! (Ром. 15:13).

7. Гызыл ганун нәдир вә она мүвафиг давранмагла нә әлдә едәҹәјик?

⁷ Гызыл гануна ујғун давран. Бу ганун Исанын Дағүстү тәблиғи заманы сөјләдији нөвбәти сөзләрдир: «Инсанларын сизинлә неҹә рәфтар етмәсини истәјирсинизсә, сиз дә онларла еләҹә рәфтар един. Әслиндә Ганун вә Пејғәмбәрләр дә мәһз буну дејирләр» (Мат. 7:12). Башгалары илә Исанын мәсләһәтинә ујғун даврандыгда мүәјјән мәнада «Ганун»а («Јарадылыш»дан «Ганунун тәкрары»на гәдәр) вә «Пејғәмбәрләр»ә («Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылар»дакы пејғәмбәрлик китаблары) мүвафиг давранмыш олуруг. Бу сөзләр ҝөстәрир ки, Аллаһ башгаларына мәһәббәт ҝөстәрәнләри хејир-дуаландырыр. Мәсәлән, Јеһова Јешаја васитәсилә демишди: «Әдаләти горујун, салеһлијә әмәл един... Буну едән инсан... нә бәхтијардыр!» (Јешаја 56:1, 2). Јахынымызла мәһәббәтлә вә салеһликлә даврандығымыз үчүн биз дә бәхтијар олаҹағыг.

8. Дүшмәнләримизи нә үчүн севмәлијик вә бунун нәтиҹәси нә ола биләр?

⁸ Дүшмәнләрини сев. Иса демишди: «“Јахыныны сев, дүшмәнинә исә нифрәт ет”, — дејилдијини ешитмисиниз. Мән исә сизә дејирәм: дүшмәнләринизи һәмишә севин вә сизи тәгиб едәнләр үчүн һәмишә дуа един. Беләҹә, ҝөјдәки Атанызын оғуллары олаҹагсыныз» (Мат. 5:43—45). Һәвари Павел дә  буна охшар фикир јазмышды: «Дүшмәнин аҹдырса, ону једиздир, сусуздурса, она су вер» (Ром. 12:20; Сүл. мәс. 25:21). Мусанын ганунуна әсасән, исраиллидән дүшмәнинин јүкүн алтында галан һејваныны азад етмәк тәләб олунурду (Чых. 23:5). Беләҹә, бир-биринин һајына јетмәклә дүшмәнләр јахшы доста чеврилә биләрдиләр. Ҝөстәрдијимиз мәһәббәтин сајәсиндә дүшмәнләримизин чоху бизә олан мүнасибәтини дәјишә, һәтта онлардан бәзиләри Јеһованын хидмәтчиси ола биләрләр. Буну ҝөрмәк бизә неҹә дә севинҹ ҝәтирәҹәк!

9. Баҹы-гардашларымызла барышмаг барәдә Иса нә демишди?

⁹ «Һамыјла сүлһдә олмаға [чалыш]» (Ибр. 12:14). Әлбәттә, бура баҹы-гардашлар да дахилдир, чүнки Иса демишди: «Әҝәр бәхшиш ҝөтүрүб гурбанҝаһа ҝәлсән вә орада јадына дүшсә ки, гардашын сәндән инҹијиб, бәхшиши орада, гурбанҝаһын гаршысында гој. Әввәлҹә ҝет гардашынла барыш, сонра ҝәлиб бәхшишини тәгдим едәрсән» (Мат. 5:23, 24). Баҹы-гардашларымыза мәһәббәт ҝөстәрәндә вә вахт итирмәдән онларла барышмаға чалышанда Аллаһын рәғбәтини газанаҹағыг.

10. Нә үчүн башгаларынын ҝөзүндә чөп ахтармамалыјыг?

¹⁰ Башгасынын ҝөзүндә чөп ахтарма. Иса демишди: «Бәсдирин инсанлары мүһакимә етдиниз, јохса өзүнүз дә мүһакимә олунаҹагсыныз. Чүнки һансы һөкмлә мүһакимә едирсинизсә, о һөкмлә дә мүһакимә олунаҹагсыныз. Һансы өлчү илә өлчүрсүнүзсә, һәмин өлчү илә дә сизә өлчәҹәкләр. Нијә гардашынын ҝөзүндәки чөпә бахырсан, амма өз ҝөзүндәки тири ҝөрмүрсән? Өз ҝөзүндә тир ола-ола сән гардашына неҹә: “Ҝәл ҝөзүндәки чөпү чыхарым”, — дејирсән? Еј икиүзлү инсан! Сән әввәл өз ҝөзүндәки тири чыхарт, сонра гардашынын ҝөзүндәки чөпү неҹә чыхартмағы ајдын ҝөрәрсән» (Мат. 7:1—5). Өзүмүздә бөјүк нөгсанлар ола-ола башгаларынын хырда сәһвләрини тәнгид етмәмәјә даир дејилән бу сөзләр инсанын илијинә ишләјир!

11, 12. Јахынымызы севдијимизи һансы ән јахшы үсулла ҝөстәрә биләрик?

¹¹ Јахынымызы севдијимизи ән јахшы үсулла ҝөстәрмәк истәјирик. Иса кими, биз дә Падшаһлыг һаггында хош хәбәри тәблиғ едирик (Лука 8:1). Иса давамчыларына «бүтүн милләтләрин ичиндә шаҝирд [һазырламаг]» тапшырығы вериб (Мат. 28:19, 20). Бу тапшырығын јеринә јетирилмәсиндә пајымыз олсун дејә биз јахынымыза мәһвә апаран енли вә ҝениш јолдан чыхыб һәјата апаран енсиз јолда јеримәсинә көмәк етмәјә чалышырыг (Мат. 7:13, 14). Шүбһә јохдур ки, Јеһова бу зәһмәтимизи хејир-дуасыз гојмајаҹаг.

¹² Биз дә, Иса кими, инсанлара өз руһани тәләбатларыны дујмаға көмәк етмәлијик (Мат. 5:3). Көмәјимизә һај верән инсанлара «Аллаһын хош хәбәрини» чатдырмагла еһтијаҹ дујдуглары гиданы веририк (Ром. 1:1). Падшаһлыг хәбәрини гәбул едән инсанлар Иса Мәсиһ васитәсилә Аллаһла барышырлар (2 Кор. 5:18, 19). Беләҹә, хош хәбәри тәблиғ етмәклә биз јахынымызы, сөзүн әсил мәнасында, севдијимизи ҝөстәририк. Севҝимизи ҝөстәрмәјин бундан јахшы вә ваҹиб үсулу ола билмәз.

13. Падшаһлығын мүждәчиси кими ән ваҹиб ишдә иштиракына неҹә јанашырсан?

¹³ Јахшы тәкрар башчәкмә вә Мүгәддәс Китаб өјрәнмәси сајәсиндә биз инсанлара Аллаһын салеһлик нормаларына ујғун јашамаға көмәк едирик. Нәтиҹәдә, онлар һәјатларыны тамамилә дәјиширләр (1 Кор. 6:9—11). Һәгигәтән дә, Аллаһын «әбәди һәјата дүзҝүн мејли [оланлара]» лазыми дәјишикликләр етмәјә вә Онунла сых мүнасибәтләр гурмаға неҹә көмәк етдијини ҝөрмәк бизи чох севиндирир (Һәв. иш. 13:48). Беләҹә, бир чохларынын кәдәри севинҹә чеврилиб, һабелә нараһатчылыгдан јаха гуртарыб сәмави Атамыза сығыныблар. Һәгигәтә јени ҝәләнләрин руһани инкишафыны ҝөрмәк неҹә дә хошдур! Јәгин разылашаҹагсан ки, Падшаһлығын мүждәчиси кими јахынымызы севдијимизи ҝөстәрмәк бөјүк шәрәфдир!

14. Өз сөзләринлә мәһәббәтин 1 Коринфлиләрә 13:4—8 ајәләриндә тәсвир олунан бәзи јөнләрини садала.

¹⁴ Јахынымызла мүнасибәтдә Павелин мәһәббәт һагда дедикләрини тәтбиг етмәклә бир чох проблемләри һәлл едә, хошбәхтлијә наил ола вә Аллаһын хејир-дуасыны газана биләрик. (1 Коринфлиләрә 13:4—8 ајәләрини оху.) Ҝәлин Павелин мәһәббәтә вердији тәрифи вә ону јахынымызла мүнасибәтдә неҹә тәтбиг едәҹәјимизи гысаҹа нәзәрдән кечирәк.

15. а) Нә үчүн сәбирли вә хејирхаһ олмалыјыг? б) Нә үчүн пахыл вә ловға олмамалыјыг?

¹⁵ «Мәһәббәт сәбирли вә хејирхаһдыр». Аллаһ гејри-камил инсанлара сәбир вә хејирхаһлыг ҝөстәрдији кими, биз дә башгалары сәһвләр едәндә, дүшүнмәдән, һәтта кобуд даврананда сәбирли вә хејирхаһ олмалыјыг. «Мәһәббәт пахыл дејил». Буна ҝөрә дә әсил мәһәббәт јол вермәјәҹәк ки, биз јығынҹагдакы баҹы-гардашларын мал-мүлкүнә вә ја мәсулијјәтләринә ҝөзүҝөтүрмәмәзликлә јанашаг. Үстәлик, мәһәббәтимиз варса, биз ловғаланмајаҹаг вә ја јекәханалыг етмәјәҹәјик. Һәр шејдән әлавә, «тәкәббүрлү бахыш, ловға үрәк писләрин ишығы вә ҝүнаһыдыр» (Сүл. мәс. 21:4).

16, 17. Биз 1 Коринфлиләрә 13:5, 6 ајәләринә мүвафиг неҹә даврана биләрик?

¹⁶ Мәһәббәт бизи јахынымызла мүнасибәтдә өзүмүзү әдәбли апармаға тәшвиг едәҹәк. Биз она јалан данышмајаҹаг, ондан оғурламајаҹаг вә ја Јеһованын ганун вә принсипләрини позаҹаг һеч бир һәрәкәтә јол вермәјәҹәјик. Мәһәббәт бизи һәм дә өз хејримизи ҝүдмәкдән чәкиндирир, әвәзиндә башгаларынын хејрини дүшүнмәјә тәшвиг едир (Филип. 2:4).

¹⁷ Әсил мәһәббәт әсәбиләшмир вә «она едилән пислијин һесабыны тутмур». Јәни, кимсә бизә гаршы пислик едәндә онунла алиҹәнаб давранмалыјыг (1 Салон. 5:15). Әҝәр гәлбимиздә кин јува салса, Аллаһ  һеч вахт биздән разы галмаз, әксинә, гәзәбимиз даһа да аловланар, һәм өзүмүзә, һәм дә башгаларына зәрәр вурарыг (Лев. 19:18). Дүздүр, мәһәббәтин сајәсиндә һәгигәтә шадланаҹағыг, амма бу, бизә «һагсызлыға [севинмәјә]» әсас вермир. Һәтта бизә нифрәт едән адамын башына бир бәла ҝәлсә дә, биз буна севинмәјәҹәјик. (Сүлејманын мәсәлләри 24:17, 18 ајәләрини оху.)

18. Биз 1 Коринфлиләрә 13:7, 8 ајәләриндән мәһәббәт һагда нә өјрәнирик?

¹⁸ Ҝөрәк Павел мәһәббәт һагда даһа нәләр ачыглајыр. О демишди ки, мәһәббәт «һәр шејә гатлашыр». Әҝәр кимсә бизим хәтримизә дәјир вә сонрадан үзр истәјирсә, мәһәббәт бизи ону бағышламаға тәшвиг едир. Мәһәббәт Аллаһын Кәламындакы «һәр шејә инаныр» вә бизи алдығымыз руһани гидаја ҝөрә миннәтдар олмаға тәшвиг едир. Мәһәббәт Мүгәддәс Китабда јазылан «һәр шејә үмид едир» вә бизи бу үмидимизи башгалары илә бөлүшмәјә сәсләјир (1 Пет. 3:15). Үстәлик, чәтин вәзијјәтлә үзләшәркән дуа едиб һәр шејин јахшы олаҹағына үмид едирик. Чүнки мәһәббәт бизә гаршы едилән бүтүн һагсызлыглар, тәгибләр вә сынаглар да дахил олмагла, «һәр шејә дөзүр». Бундан әлавә, «мәһәббәт һеч вахт түкәнмир». Итаәткар бәшәријјәт бүтүн әбәдијјәт боју бунун шаһиди олаҹаг.

19, 20. Мүгәддәс Китабдакы һансы әмр бизә јахынымызы даима севмәли олдуғумузу ҝөстәрир?

¹⁹ Мүгәддәс Китабын мәсләһәтинә әсасән, ҝәрәк биз индән белә дә јахынымызы севәк. Бу ҹүр мәһәббәти јалныз аид олдуғумуз милләтә јох, һәр кәсә ҝөстәрмәлијик. Һәмчинин Исанын сөзләрини јадда сахламалыјыг: «Јахыныны өзүнү севдијин кими сев» (Мат. 22:39). Һәм Аллаһ, һәм дә Мәсиһ биздән јахынымызы севмәји ҝөзләјир. Әҝәр биз мүәјјән вәзијјәтләрдә јахынымызла неҹә давранаҹағымызы билмириксә, онда мүгәддәс руһ васитәсилә бизә јол ҝөстәрмәси үчүн Аллаһа дуа едә биләрик. Белә етсәк, Јеһова бизи хејир-дуаландыраҹаг вә мәһәббәтлә давранмаға көмәк едәҹәк (Ром. 8:26, 27).

²⁰ Јахынымызы өзүмүзү севдијимиз гәдәр севмәли олдуғумузу ҝөстәрән әмр «ганунларын шаһы» адланыр (Јаг. 2:8). Мусанын ганунундан бир неҹә әмри садаладыгдан сонра Павел гејд етмишди: «Диҝәр әмрләрин мәғзи будур: “Јахыныны өзүнү севдијин кими сев”. Севән адам јахынына пислик етмәз. Буна ҝөрә дә мәһәббәт ганунун иҹрасы демәкдир» (Ром. 13:8—10). Мәһз бу сәбәбдән биз даима јахынымызы севмәлијик.

21, 22. Аллаһы вә јахынымызы нә үчүн севмәлијик?

²¹ Јахшы оларды ки, јахынымызы нә үчүн севмәли олдуғумуз үзәриндә дүшүнәркән Исанын Јеһова һагда дедији нөвбәти сөзләри хатырлајаг: «О, ҝүнәшә әмр едир ки, писләрин дә, јахшыларын да үзәринә доғсун; јағыша әмр едир ки, салеһләрин дә, гејри-салеһләрин дә үзәринә јағсын» (Мат. 5:43—45). Салеһ вә ја гејри-салеһ олмасындан асылы олмајараг, биз јахынымызы севмәлијик. Әввәлдә гејд олундуғу кими, мәһәббәтимизи ҝөстәрмәјин ән јахшы үсулу Падшаһлыг хәбәрини бөлүшмәкдир. Јахынымызын хош хәбәри миннәтдарлыгла гәбул етмәси неҹә дә бөјүк хејир-дуадыр!

²² Бәли, өјрәндијимиз кими, Јеһованы гејд-шәртсиз севмәк үчүн чохлу сәбәбләримиз вар. Һәмчинин јахынымыза ону севдијимизи бир чох үсулларла ҝөстәрә биләрик. Аллаһы вә јахынымызы севмәклә Исанын дедији ики ән бөјүк әмрә риајәт едир, ән әсасы исә, севән сәмави Атамыз Јеһованы разы салырыг.