АТАМ 1899-ҹу илдә Австријанын Гратс шәһәриндә анадан олуб. Биринҹи Дүнја мүһарибәси заманы о, һәлә јенијетмә иди. Анҹаг 1939-ҹу илдә Икинҹи Дүнја мүһарибәси башлајандан бир гәдәр сонра ону алман ордусуна чағырдылар. 1943-ҹү илдә русларла дөјүшдә о гәтлә јетирилди. Атамы итирәндә ҹәми ики јашым варды, ону һеч таныја билмәдим. Ҝөрәндә ки, синиф јолдашларымдан чохунун атасы вар, даһа чох ата хиффәти чәкирдим. Бөјүјәндә исә һәмишә вар олан сәмави Атамы танымагла тәсәлли тапдым (Һаб. 1:12).

Једди јашымда бојскаут (һәрби-идман тәшкилатынын үзвү) олдум. Үмумдүнја «Бојскаут» тәшкилаты 1908-ҹи илдә Британија ордусунун ҝенерал-лејтенанты Роберт Стивенсон Смит Бејдн-Пауел тәрәфиндән Бөјүк Британијада тәсис едилиб. 1916-ҹы илдә исә о, азјашлы оғлан ушаглары үчүн «Каб-скаутлар» тәшкил едиб.

Орада ән чох хошума ҝәлән һәфтәсонлары кәнд јерләриндә дүшәрҝә салмаг, чадырда ҝеҹәләмәк, форма ҝејинмәк вә барабанын мүшајиәти илә аддымламаг иди. Хүсусилә дә ахшамлар дүшәрҝәдәки ушагларла тонгалын әтрафында маһны охумаг, мешәдә ојунлар ојнамаг мәнә ләззәт едирди. Һәмчинин биз тәбиәти өјрәнирдик вә бунлар мәни Јараданын әл ишинә һејран гојурду.

Үмумијјәтлә, бојскаутлар һәр ҝүн јахшы иш ҝөрмәјә тәшвиг олунурлар. Бу онларын шүарыдыр. Биз бир-биримизи «Һәмишә һазырам» сөзләрилә саламлајырдыг. Бу мәнә шөвг верирди. Бизим дәстәдә 100-дән чох оғлан варды, онларын тәхминән јарысы католик, јарысы протестант, бири исә буддист иди.

1920-ҹи илдән етибарән бир неҹә илдән бир бојскаутларын бејнәлхалг тәдбири кечирилмәјә башлады. Мән онларын 1951-ҹи илин августунда Австријанын Бад-Ишле шәһәриндә кечирилән једдинҹи вә 1957-ҹи илин августунда Инҝилтәрәнин Бирминһем шәһәринин јахынлығында Суттон паркында кечирилән доггузунҹу үмумдүнја тәдбириндә иштирак етмишдим. 1957-ҹи илдәки тәдбирдә 85 өлкә вә әразидән тәхминән 33 000 бојскаут иштирак етмишди. Бу мәрасимә Инҝилтәрә шаһзадәси Елизабет дә дахил олмагла, тәхминән 750 000 нәфәр тәшриф бујурмушду. Мән бураны үмумдүнја гардашлыг һесаб едирдим. Лакин чох кечмәмиш мән даһа мөһтәшәм — руһани гардашлыгла таныш олдум.

1958-ҹи илин јазында Австријанын Гратс шәһәриндә јерләшән Гранд һотелдә офисиант курсуну битирмәк үзрә идим. Орада ширнијјат устасы олан  иш јолдашым Рудолф Чиҝерл мәнә тәблиғ етмишди. О вахтадәк мән һәгигәт барәдә һеч нә ешитмәмишдим. Әввәлҹә о, мәнә Үч үгнум тәлиминдән сөз ачды вә деди ки, бу тәлимин Мүгәддәс Китабла һеч бир әлагәси јохдур. Мән исә Үч үгнумун һәгигәт олдуғуну сүбут етмәк вә ону сәһв чыхартмаг истәјирдим. Рудолфа бөјүк һөрмәтим варды, она ҝөрә дә ону Католик килсәсинә гајытмаға разы салмаға чалышырдым.

Руди дејә чағырдығымыз Рудолф мәнә Мүгәддәс Китаб вермәк истәјирди. Мән исә исрар едирдим ки, бу, Католик килсәсинин нәшри олмалыдыр. Нәһајәт, мән Мүгәддәс Китабы ҝөтүрүб охумаға башладым вә чох кечмәмиш китабын арасында растыма Ҝөзәтчи Гүлләси Ҹәмијјәтинин нәшр етдији бир трактат чыхды. Бурада јазыланларла разы дејилдим, чүнки мәнә елә ҝәлирди ки, белә нәшрләр сәһв бир шеји бәзәјиб дүз кими тәгдим едирләр. Бунунла белә, Руди илә Мүгәддәс Китаб һагда сөһбәт едирдим. О, анлајыш ҝөстәриб бир дә мәнә нәшр тәклиф етмәди. Тәхминән үч ај әрзиндә чох вахт ҝеҹәјарысына кими Мүгәддәс Китаб әсасында мүзакирәләр апарырдыг.

Доғма шәһәрим Гратсда һотелдә кечдијим тәлим баша чатандан сонра анам тәһсилими давам етдирмәјим үчүн мәни һотел идарәчилији үзрә пешә мәктәбинә дүзәлтди. Буна ҝөрә дә Алп дағларынын әтәјиндәки Бад-Һофгастин шәһәринә көчмәли олдум. Бу мәктәб Бад-Һофгастиндәки Гранд һотеллә әлагәли иди вә мән вахташыры олараг өјрәндикләрими практикада тәтбиг етмәк үчүн орада ишләјирдим.

Руди јени үнванымы Вјанадакы филиала ҝөндәрмишди. Филиал да үнванымы хүсуси тәјинатлы мүждәчи олан Илзе Унтердөрфер вә Елфриде Лөр адлы ики баҹыја вермишди. Бир ҝүн һотелин гәбул шөбәсиндән мәни чағырыб дедиләр ки, машында отуран ики ханым мәнимлә сөһбәт етмәк истәјир. Бу, мәнә гәрибә ҝәлди, чүнки онлары танымырдым. Амма јенә дә ҝетдим, ҝөрүм онлар кимдир. Сонралар билдим ки, сән демә, бу баҹылар Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы фәалијјәтимизин гадаға алтында олдуғу бир вахтда насист Алманијасында ҝизли шәкилдә әдәбијјатларымызы гәбул едиб өтүрүрдүләр. Һәтта мүһарибә башламаздан әввәл онлар ҝизли полис әмәкдашы (ҝестапо) тәрәфиндән тутулмуш вә Ликтенбург һәбс дүшәрҝәсинә ҝөндәрилмишдиләр. Мүһарибә заманы исә онлары Берлинин јахынлығында јерләшән Равенсбрүкдакы дүшәрҝәјә көчүрмүшдүләр.

Баҹылар анам јашында олдуглары үчүн онлара һөрмәт едирдим. Бу сәбәбдән, мәнимлә мүзакирәләрә бошуна вахт итирмәләрини истәмирдим. Бир мүддәтдән сонра онлара артыг давам етмәк истәмәдијими билдирдим. Анҹаг онлардан хаһиш етдим ки, мәнә һәвари хәләфлији илә бағлы католик еһкамына аид ајәләри јазыб ҝәтирсинләр. Бу ајәләри кешишлә мүзакирә етмәк истәјирдим. Фикирләширдим ки, јалныз бундан сонра һәгигәти тапаҹағам.

Һәвари хәләфлији илә бағлы Рома католик еһкамына әсасән, һәвари Петерлә папалар арасында гопмаз хәләфлик бағы вар. (Килсә Исанын Матта 16:18, 19 ајәләриндәки сөзләрини тәһриф едир.) Католикләр иддиа едирләр ки, папа екс-катедра, јәни рәсми мөвгедән чыхыш едән папа еһкамлар барәдә сәһв етмир. Мән буна инаныр вә дүшүнүрдүм ки, католикләрин «мүгәддәс ата» адландырдыглары папа еһкамларла бағлы сәһв етмир. Вә онун һәгигәт кими бәјан етдији Үч үгнум тәлими елә һәгигәтдир. Лакин нөгсансыз олмадығы үчүн о да јаныла биләр. Амма һәр бир һалда һәвари хәләфлији еһкамы әксәр католикләр үчүн буна әсасланан тәлимләрин сәһв вә ја дүз олмасындан асылы олмајараг, ән ваҹиб тәлим һесаб едилир.

Кешишин јанына ҝедәндә о, суалларыма ҹаваб верә билмәди, әвәзиндә исә һәвари хәләфлији илә бағлы бир китаб верди. Мәсләһәт ҝөрдүјү кими, мән бу китабы апарыб евдә охудум вә даһа чох суалла үстүнә гајытдым. Суалларыма ҹаваб верә билмәдијини ҝөрән кешиш ахырда дилә ҝәлди: «Сәнинки сәндә, мәнимки мәндә... Хош ҝетдин!» О, даһа мәнимлә бу барәдә данышмаг истәмирди.

Буна ҝөрә дә Изле вә Елфриде илә Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә разылашдым. Онлар мәнә әсил Мүгәддәс Ата, Јеһова Аллаһ барәдә чох шеј өјрәтдиләр (Јәһ. 17:11). Орада һәлә јығынҹаг олмадығы үчүн бу ики баҹы ҝөрүшләри һәгигәтлә марагланан бир аиләнин евиндә кечирирдиләр. Ҝөрүшләрә аз адам ҝәлирди. Вәфтиз олунмуш гардаш олмадығы үчүн бу баҹылар ҝөрүшү нөвбәләшәрәк апарырдылар. Һәрдәнбир һараданса бир гардаш ҝәләр, иҹарәјә ҝөтүрүлмүш бир јердә ачыг мәрузә сөјләјәрди.

Беләликлә, 1958-ҹи илин октјабрында Мүгәддәс Китабы өјрәнмәјә башладым вә ҹәми үч ај сонра, 1959-ҹу илин јанварында вәфтиз олундум. Һәлә вәфтизимдән габаг мән бу баҹылардан хаһиш етмишдим ки, тәблиғ ишинин неҹә һәјата кечирилдијини ҝөрүм дејә мәни дә евдән-евә хидмәтә апарсынлар (Һәв. иш. 20:20). Елә илк әмәкдашлығымдан сонра онлардан өзүм үчүн саһә истәдим. Онлар мәни бир кәндә тәјин етдиләр. Мән ора тәк ҝедир вә евдән-евә тәблиғ едир, мараглананлара тәкрар баш чәкирдим. Евдән-евә тәблиғдә әмәкдашлыг етдијим илк гардаш бир гәдәр сонра бизә баш чәкән рајон нәзарәтчиси олмушду.

1960-ҹы илдә һотелчилик тәһсилими битирдикдән сонра доғма шәһәримә гајытдым ки, гоһумларыма да Мүгәддәс Китаб һәгигәтләрини чатдырым. Бәзиләри арадабир марагланса да, бу ҝүнә кими онлардан һеч бири һәгигәтә ҝәлмәјиб.

1961-ҹи илдә јығынҹагда филиалдан ҝәлән мәктуб охунду, мәктубда тәблиғчиләр пионер хидмәтинә тәшвиг олунурдулар. Мән субај вә турп кими оғлан идим вә дүшүндүм ки, нијә дә пионер олмајым. Рајон нәзарәтчиси Курт Күн гардаша дедим ки, бәлкә, бир нечә ај ишләјиб өзүмә машын алым, сонра пионер хидмәтинә башлајым. Һеч билирсиниз о, мәнә нә деди? «Мәҝәр таммүддәтли хидмәтдә олмаг үчүн Исаја вә һәвариләрә машын ҝәрәк иди?» Мән сөзү ҝөјдә тутдум! Планлашдырдым ки, вахт итирмәдән пионер хидмәтинә башлајым. Амма һотелин ресторанында һәфтәдә  72 саат ишләдијим үчүн бәзи дәјишикликләр етмәли идим.

Мүдиримдән иш вахтымы 60 саата гәдәр азалтмасыны хаһиш етдим. О, сөзүмү јерә салмады, маашымы исә олдуғу кими сахлады. Чох кечмәмиш мүдиримлә бир дә данышдым, дедим ки, һәфтәдә ҹәми 48 саат ишләјә биләрәм. О, јенә разылашды вә маашымы азалтмады. Даһа сонра исә һәфтәдә 36 саат, јәни ҝүндә 6 саат олмагла 6 ҝүн ишләмәји тәклиф етдим, о, бу дәфә дә разылашды. Инанылмаз сәсләнсә дә, маашым олдуғу кими галды! Ҝөрүнүр, мүдирим мәни әлиндән бурахмаг истәмирди. Елә бу графиклә мән даими пионер хидмәтинә башладым. О вахтлар пионерин ајлыг тәблиғ нормасы 100 саат иди.

Дөрд ај сонра мән хүсуси пионер вә Каринти әјаләтинин Шпиттал-ан-дер-Драу шәһәриндәки балаҹа јығынҹаға јығынҹаг хидмәтчиси тәјин едилдим. О вахтлар хүсуси пионер нормасы аја 150 саат иди. Пионер әмәкдашым јох иди, лакин јығынҹаг хидмәтчисинин көмәкчиси тәјин олунмуш Гертруд Лобнер адлы баҹы хидмәтдә мәнә дәстәк олурду *.

1963-ҹү илдә мән рајон нәзарәтчиси кими хидмәт етмәјә башладым. Һәрдән мән ағыр јүк чантамла јығынҹагдан-јығынҹаға гатарла сәјаһәт етмәли олурдум. Әксәр гардашларын машыны олмадығы үчүн мәни дәмирјол вағзалында гаршыламаға имкан олмурду. Өзүмү ҝөстәрмәк кими чыхмасын дејә галаҹағым евә такси илә јох, пијада ҝетмәли олурдум.

1965-ҹи илдә, һәлә субај икән, мәни Ҝилеад мәктәбинин 41-ҹи синфинә дәвәт етдиләр. Синиф јолдашларымын әксәријјәти дә субај иди. Бурахылыш ҝүнү тәзәдән вәтәним Австријада сәјјар хидмәтә тәјин едилдијими ешидәндә чох тәәҹҹүбләндим. Лакин Бирләшмиш Штатлардан ҝетмәздән өнҹә мәндән хаһиш етдиләр ки, дөрд һәфтәлик бир рајон нәзарәтчиси илә әмәкдашлыг едим. Хидмәтини севән вә бу ишдә сәриштәли олан Етони Конте гардашла әмәкдашлыг етмәк мәним үчүн чох хош иди. Биз Нју-Јорк штатынын шималында јерләшән Корнуолл әразисиндә хидмәт етдик.

Австријаја гајыданда тәјинат алдығым әразидә Тове Мерете адлы гәшәнҝ субај бир баҹы илә таныш олдум. О, беш јашындан һәгигәтдәдир. Гардашлар биздән неҹә таныш олдуғумузу сорушанда зарафатла дејирик: «Филиал сағ олсун!» Бир илдән сонра, 1967-ҹи илин апрелиндә евләндик вә бирликдә сәјјар хидмәтини давам етдирдик.

Нөвбәти ил дәрк етдим ки, Јеһованын лүтфү сајәсиндә Онун тәрәфиндән руһани оғуллуға ҝөтүрүлмүшәм. Беләҹә, сәмави Атамла вә Ромалылара 8:15 ајәсинә әсасән, «Атаҹан, Ата!» дејә чағыранларла хүсуси мүнасибәт гурмаға башладым.

Мерете илә бирликдә рајон вә вилајәт нәзарәтчиси кими хидмәтими 1976-ҹы илә гәдәр давам етдирдим. Гыш вахты бәзән мәнфи температурда буз кими јатаг отағында ҝеҹәләјирдик. Бир дәфә јухудан дуранда ҝөрдүк ки, јорғанымызын уҹу  сојуг нәфәсимиздән гахаҹа дөнүб. Сонра гәрара ҝәлдик ки, ҝеҹә отағын температуруну нормал дәрәҹәјә чатдырмаг үчүн өзүмүзлә балаҹа електрик собасы дашыјаг. Бәзи јерләрдә исә ахшамлар чиммәк үчүн гарлы вә шахталы һавада чөлә чыхыб һамама ҝетмәли олурдуг. Галмаға шәхси мәнзилимиз олмадығы үчүн һәфтә әрзиндә хидмәт етдијимиз әразидәки евдә базар ертәси дә галырдыг. Сонра чәршәнбә ахшамы сәһәр тездән дуруб баш чәкәҹәјимиз нөвбәти јығынҹаға ҝедирдик.

Чох хошбәхтәм ки, бу илләр әрзиндә севимли һәјат јолдашым һәмишә мәнә дајаг олуб. О, тәблиғ етмәји чох севир вә ону тәблиғә тәшвиг етмәјимә һеч вахт еһтијаҹ олмајыб. О һәмчинин достсевәр вә гајғыкеш инсандыр. О, мәним дајағымдыр.

1976-ҹы илдә бизи Вјанадакы Австрија филиалына дәвәт етдиләр вә мән филиал комитәсинин үзвү тәјин олундум. О вахтлар Австрија филиалы Шәрги Авропа өлкәләринә нәзарәт едир, һабелә әдәбијјатларын һәмин өлкәләрә тәһлүкәсиз идхалыны тәшкил едирди. Јурген Рундел гардаш бу ишә рәһбәрлик едирди. О, тәшәббүскар инсан иди. Онунла әмәкдашлыг етмәк мәнә хош иди. Сонрадан мәнә Шәрги Авропанын 10 дилинә тәрҹүмә ишинә нәзарәт етмәји тапшырдылар. Јурген вә арвады Гертруда хүсуси пионер хидмәтини Алманијада давам етдирдиләр. 1978-ҹи илдән етибарән Австрија филиалында журналларын фотојығысы вә балаҹа чап машынында алты дилдә чап едилмәси башланылды. Әдәбијјатлар һәмчинин сифариш едән диҝәр өлкәләрә дә ҝөндәрилирди. Һал-һазырда Алманија филиалында арвады Ингридлә бирҝә хидмәт едән Ото Куглич гардаш бу иш үчүн ҹан гојуб.

Һәмчинин Шәрги Авропадакы гардашлар да әдәбијјатлары өз өлкәләриндә ја мимеограф машынларындан истифадә етмәклә, ја да кадрдан сүрәтини чыхармагла чап едирдиләр. Амма јенә дә онлара хариҹдән көмәк лазым иди. Јеһова онлара дајаг иди. Биз филиалдакылар узун илләр чәтин шәраитдә вә гадағалар алтында хидмәт едән бу гардашлара һејран галмышдыг.

Рәһбәрлик Шурасынын үзвү олан Теодор Јарач гардашла 1989-ҹу илдә Румынијада әмәкдашлыг етмәк мәнә нәсиб олду. Мәгсәд бир чох  гардашлара тәшкилата гајытмаға көмәк етмәк иди. 1949-ҹу илин әввәлләриндә онлар мүхтәлиф сәбәбләрдән тәшкилатла әлагәләрини кәсмиш вә өз јығынҹагларыны тәшкил етмишдиләр. Лакин онлар тәблиғ едир вә вәфтиз етмәјә давам едирдиләр. Онлар да, тәшкилатымыза бағлы галан гардашлар кими, мәсиһчи битәрәфликләрини горудуглары үчүн һәбс олунурдулар. Румынијада фәалијјәтимиз һәлә дә гадаға алтында олса да, биз Памфил Албу гардашын евиндә ҝизлиҹә олараг дөрд әсас ағсаггалла вә өлкә комитәсинин нүмајәндәләри илә ҝөрүшдүк. Һәмчинин тәрҹүмәчи гисминдә өзүмүзлә Австријадан Ролф Келнени дә ҝөтүрмүшдүк.

Сөһбәтимизин икинҹи ҝеҹәсиндә Албу гардаш бу дөрд ағсаггалы јенидән бизимлә бирләшмәјә тәшвиг етди. О деди: «Әҝәр буну инди етмәсәк, бир дә әлимизә белә бир имкан дүшмәјәҹәк». Беләликлә, тәхминән 5000 нәфәр тәшкилата гајытды. Бу, Јеһованын зәфәри, Шејтанын исә мәғлубијјәти иди!

1989-ҹу илин сонларында, Шәрги Авропа өлкәләриндә коммунизм дағылмаздан өнҹә, Рәһбәрлик Шурасы һәјат јолдашымла мәни Нју–Јоркдакы баш идарәјә дәвәт етди. Бу, бизим үчүн бөјүк сүрприз олду. Беләҹә, 1990-ҹы илин ијулундан Бруклиндәки Бет-Елдә хидмәт етмәјә башладыг. 1992-ҹи илдә Рәһбәрлик Шурасынын Хидмәт Комитәсинә көмәкчи тәјин едилдим вә 1994-ҹү илин ијулундан бәри Рәһбәрлик Шурасынын үзвү кими хидмәт едирәм.

Һотелдә офисиант ишләдијим илләр кечмишдә галды. Инди үмумдүнја гардашлығымыз үчүн руһани гиданын һазырланмасында вә пајланмасында иштирак едирәм (Мат. 24:45—47). Хүсуси таммүддәтли хидмәтдә олдуғум 50 илдән чох олан мүддәтә нәзәр саланда Јеһованын үмумдүнја гардашлығымызы хејир-дуаландырмасына миннәтдарлығымы вә севинҹими јалныз сөзләрлә ифадә едә билирәм. Сәмави Атамыз Јеһова вә Мүгәддәс Китаб һәгигәтләри барәдә тәлим алдығымыз бејнәлхалг конгресләрдә иштирак етмәји чох севирәм.

Дуа едирәм ки, индән белә дә милјонларла инсан Мүгәддәс Китабы арашдырыб һәгигәти гәбул етсин вә үмумдүнја мәсиһчи гардашлығымызла бирҝә Јеһоваја хидмәт етсин (1 Пет. 2:17). Һәмчинин ҝөјдән јер үзүндә баш верәҹәк дирилмәни, әләлхүсус да атамы ҝөрмәјин һәсрәтиндәјәм. Үмид едирәм ки, анамы вә диҝәр гоһумларымы Ҹәннәтдә Јеһоваја хидмәт едән ҝөрәҹәјәм.