1, 2. а) Исраилдә чобанларын чијнинә һансы мәсулијјәт дүшүрдү? б) Нә үчүн валидејнләри чобанлара бәнзәтмәк олар?

ГӘДИМ Исраилдә чобанларын ҝүнү чох ағыр кечәрди. Сојуға-истијә дөзмәклә јанашы, онлар сүрүләрини вәһши һејванлардан вә инсанлардан горумалы олурдулар. Чобанлар тез-тез гојун-гузуну јохламалы, јаралы, хәстә олана гајғы ҝөстәрмәли идиләр. Онлар ән чох гузулара гајғы ҝөстәрирдиләр, чүнки гузулар ҝүҹсүз вә зәиф олурлар (Јар. 33:13).

² Мүәјјән мәнада, мәсиһчи валидејнләр дә чобанлара бәнзәјирләр. Онлар чобанларда олмалы олан кејфијјәтләри тәзаһүр етдирирләр. Онлар ушагларыны «Јеһованын вердији тәрбијә вә өјүд-нәсиһәтлә» бөјүтмәк мәсулијјәти дашыјырлар (Ефес. 6:4). Бу, һеч дә асан дејил. Чүнки ушаглар бир јандан Шејтанын сәнҝимәк билмәјән тәблиғатына мәруз галырлар, бир јандан да јанлыш һәрәкәтләрә мејил салырлар (2 Тим. 2:22; 1 Јәһ. 2:16). Ҝәлин ушагларынызын гајғысына галмагда сизә көмәк едәҹәк үч аддымы нәзәрдән кечирәк: онлары таныјын, бәсләјин вә онлара јол ҝөстәрин.

3. Валидејнләр ушагларыны јахшы танымаг үчүн нә етмәлидирләр?

³ Јахшы чобан гојунларынын сапсағлам олдуғуна әмин олмаг үчүн һәр бирини диггәтлә јохламалыдыр. Мәҹази мәнада сиз дә ушагларынызла бу ҹүр даврана биләрсиниз. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Сүрүнә јахшы бах» (Сүл. мәс. 27:23). Ушагларынызы јахшы танымаг үчүн онларын һәрәкәтләринә, фикирләринә вә һиссләринә диггәт јетирмәлисиниз. Буну етмәјин ән јахшы үсулларындан бири онларла мүтәмади олараг үнсијјәт етмәкдир.

4, 5. а) Ушагларын үрәкләрини ачмалары үчүн валидејнләр нә едә биләрләр? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бах.) б) Ушагларынызын сизинлә асанлыгла үнсијјәт гура билмәси үчүн нә етмәлисиниз?

⁴ Бәзи валидејнләр фикир вермишләр ки, јенијетмәлик чағында ушагларла үнсијјәт етмәк даһа чәтин олур. Чүнки онлар өзләринә гапылыр, фикирләрини вә һиссләрини ифадә етмәјә чәкинирләр. Әҝәр сизин дә ушагларыныз беләдирсә, нә едә биләрсиниз? Үстүнә ҝетмәк вә ҹидди данышмаг әвәзинә хош аб-һава јарадын (Ганун. т. 6:6, 7). Чәтин ҝәлсә дә, чалышын бирликдә вахт кечирәсиниз. Сиз онларла ҝәзмәјә чыха, бирликдә машын сүрә, ојун ојнаја, јахуд да евдә иш ҝөрә биләрсиниз. Белә сәрбәст атмосфердә үрәјини ачмаг ушаглара даһа асан ҝәлә биләр.

⁵ Бәс әҝәр ушағыныз јенә дә үнсијјәтдән гачырса, онда неҹә? Кечин башга үсула. Мәсәлән, гызыныздан ҝүнүнүн неҹә кечдијини сорушмаг әвәзинә, өз ҝүнүнүзүн неҹә кечдијиндән данышын. Онда, бәлкә, о да ҝүн әрзиндә олуб-битәнләрдән сизә данышды. Јахуд нә һагдаса гызынызын фикрини билмәк үчүн елә суаллар верин ки, сөзү өзүнә ҝөтүрмәсин. Рәфигәсинин бу мәсәләјә даир нә фикирләшдији илә мараглана биләрсиниз. Сонра соруша биләрсиниз ки, о, рәфигәсинә һансы мәсләһәти верәрди.

6. Валидејн әлчатан олдуғуну неҹә ҝөстәрә биләр?

⁶ Ушагларыныз онлары динләмәјә һазыр вә әлчатан олдуғунузу ҝөрдүкләри тәгдирдә сизә үрәкләрини ачаҹаглар. Әҝәр ушаглар ҝөрсә ки, валидејнләринин башларыны гашымаға белә вахтлары јохдур, онда өз проблемләрини ачыб демәјәҹәкләр. Бәс әлчатан валидејн олмаг нә демәкдир? Садәҹә «истәдијин вахт мәнә јахынлаша биләрсән» демәк кифајәт етмир. Ушагларыныз әмин олмалыдыр ки, сиз онларын проблемләринә нә башдансовду јанашаҹагсыныз, нә дә ки, һәддән артыг сәрт реаксија верәҹәксиниз. Бир чох валидејнләр бу саһәдә ҝөзәл нүмунә гојублар. 19 јашлы Кајла дејир: «Мән атама һәр шеји даныша биләрәм. О, нә сөзүмү кәсир, нә дә ки, данлајыр, садәҹә динләјир. Сонра исә дүзҝүн мәсләһәт верир».

7. а) Валидејнләр ҝөрүшмәк кими мөвзулара неҹә јанаша биләрләр? б) Валидејнин һансы мүнасибәти ушаглары гыҹыгландыра биләр?

⁷ Һәтта киминләсә ҝөрүшмәк кими һәссас мөвзулар һагда данышанда чалышын ки, баш верә биләҹәк тәһлүкәләр барәдә узун-узады хәбәрдарлыглар етмәкдәнсә, ушагларыныза бу мәсәләјә дүзҝүн јанашмағы өјрәдәсиниз. Туталым, сиз бир ресторана ҝетмисиниз вә ҝөрүрсүнүз ки, менјуда анҹаг гидадан зәһәрләнмәклә бағлы хәбәрдарлыглар вар. Чох еһтимал ки, сиз ораны тәрк едиб башга ресторана ҝедәҹәксиниз. Ејнилә, ушағыныз мәсләһәт үчүн сизә јахынлашанда ҝөрсә ки, «менјунузда» јалныз ҹидди хәбәрдарлыглар вар, о да бу ҹүр мүнасибәт ҝөстәрәҹәк. (Колослулара 3:21 ајәсини оху.) Буна ҝөрә дә таразлы јанашмаға чалышын. Емили адлы 25 јашлы бир баҹы бөлүшүр: «Валидејнләрим оғланла ҝөрүшмәк барәдә мәнимлә данышанда, бу мөвзуну ајыб бир шеј кими һалландырмырлар. Аилә гура биләҹәјин бир адамла таныш олмағын нормал олдуғуну дејирләр. Буна  ҝөрә дә мән валидејнләримлә бу мөвзуда чәкинмәдән сөһбәт едә билирәм. Һәгигәтән дә, истәјирәм ки, онларын һәр шејдән хәбәрләри олсун, онлардан нәсә ҝизләтмәк фикрим јохдур».

8, 9. а) Сөзү кәсмәдән динләмәјин һансы фајдасы вар? б) Ушаглары динләмәклә нәјә наил олмаг олар?

⁸ Кајланын дедикләриндән ҝөрүнүр ки, ушагларыныза сәбирлә гулаг асмагла әлчатан олдуғунузу ҝөстәрә биләрсиниз. (Јагуб 1:19 ајәсини оху.) Гызыны тәк бөјүдән Катја адлы бир ана дејир: «Әввәлләр гызымла данышаркән һөвсәләм даралырды, сөзүнү ағзында гојурдум. Ону динләмәјә ҝаһ һәвәсим олмурду, ҝаһ да мәни бездирмәсини истәмирдим. Инди мән дә, гызым да хејли дәјишмишик, бир-биримизлә дил тапа билирик».

⁹ Роналд адлы ата да јенијетмә гызы илә ејни проблеми јашајыб. О дејир: «Гызым мәнә мәктәбдә бир оғландан хошу ҝәлдијини дејәндә јаман һирсләндим. Амма Јеһованын хидмәтчиләринә неҹә сәбир вә анлајыш ҝөстәрдији үзәриндә дүшүнәндә, фикирләшдим ки, мәсләһәт вермәздән әввәл үрәјини бошалтмаға имкан версәм, даһа јахшы олар. Нә јахшы ки, белә дә етдим! Гызымын һансы һиссләри кечирдијини дуја билдим. О, сөзүнү битирдикдән сонра онунла ата-бала кими данышмаг мәнә даһа асан олду. Севиндим ки, о, мәсләһәтими гәбул едиб мүнасибәтини дәјишәҹәјинә сөз верди». Ушагларынызла тез-тез үнсијјәт етмәк сизә онларын дүшүнҹә вә һиссләрини өјрәнмәк имканы верир. Бунун сајәсиндә сиз онлара һәјатда дүзҝүн гәрарлар вермәјә көмәк едә биләрсиниз *.

10, 11. Ушагларынызын јолуну азмамасы үчүн нә едә биләрсиниз?

¹⁰ Јахшы чобан билир ки, истәнилән вахт һансыса гојун сүрүдән аза биләр. Ола билсин, о, отлаја-отлаја аралыда битән отлуға тәрәф ҝедир вә беләҹә сүрүдән ајры дүшүр. Ушаг да јаваш-јаваш руһани ҹәһәтдән тәһлүкәли шејләрә — зәрәрли достлуға вә ја әдәбсиз әјләнҹәјә мејил сала биләр (Сүл. мәс. 13:20). Бу ҹүр тәһлүкәли вәзијјәтин јаранмамасы үчүн нә едә биләрсиниз?

¹¹ Ушагларынызын зәиф јөнләрини ҝөрәр-ҝөрмәз һәрәкәтә кечин. Ушагларынызда олан ҝөзәл кејфијјәтләри даһа да  мөһкәмләндирмәјә чалышын (2 Пет. 1:5—8). Мүнтәзәм кечирилән аиләви ибадәт буну етмәјин ән ҝөзәл вахтыдыр. Бунунла бағлы «Бизим Падшаһлыг Хидмәтимиз»ин 2008-ҹи ил октјабр сајында дејилир: «Аилә башчылары тәшвиг олунурлар ки, Јеһованын гаршысында дашыдыглары мәсулијјәти јеринә јетирсинләр — долғун, мүнтәзәм аиләви өјрәнмә кечирсинләр». Бәс сиз ушагларынызы бәсләмәк үчүн тәсис едилмиш бу тәдбирдән там јарарланырсыныз? Инанын ки, ушагларыныз онларын руһани тәләбатларыны өдәмәк үчүн ҝөстәрдијиниз гајғыны олдугҹа гијмәтләндирир (Мат. 5:3; Филип. 1:10).

12. а) Мүнтәзәм аиләви ибадәтин ҝәнҹләрә һансы фајдасы вар? («Онлар буну гијмәтләндирир» адлы чәрчивәјә бах.) б) Аиләви ибадәтин сәнә һансы фајдасы вар?

¹² Ҝәлин ҝөрәк 19 јашлы Кариса аиләви ибадәтин онлара ҝәтирдији фајда һагда нә дејир: «Аиләликҹә бир јерә јығышыб үнсијјәт етмәјимиз хошума ҝәлир. Бу, бизи бир-биримизә даһа да јахынлашдырыр вә хош анлар јашадыр. Аиләви ибадәти атам тәшкил едир. Онун бу ишә белә мәсулијјәтлә јанашмасы мәни һәм руһландырыр, һәм дә буна ҹидди јанашмаға тәшвиг едир. Бунун сајәсиндә она бир ата вә руһани башчы кими һөрмәтим даһа да артыр». Һәмчинин Бритни адлы ҝәнҹ баҹы бөлүшүр: «Аиләви ибадәт мәни валидејнләримә даһа да бағлады. Анладым ки, онлар проблемләрими динләмәјә һазырдырлар, онлар, һәгигәтән дә, гајғыкеш валидејнләрдир. Аиләви ибадәт бизә бир јумруг кими мөһкәм олмаға көмәк едир». Ајдын мәсәләдир ки, ушагларынызын руһани ҹәһәтдән, әләлхүсус да аиләви ибадәт васитәсилә, гејдинә галмагла сиз јахшы чобан олдуғунузу сүбут едәҹәксиниз *.

13. Ушағы Јеһоваја хидмәтә нә тәшвиг едә биләр?

¹³ Гајғыкеш чобан сүрүјә истигамәт вермәк вә ону горумаг үчүн чомагдан истифадә едир. Чобанын бојнуна дүшән мәсулијјәтләрдән бири сүрүнү «ҝөзәл бир [отлаға]» истигамәтләндирмәкдир (Јез. 34:13, 14). Ола билсин, сиз дә бир валидејн кими ушагларыныза Јеһоваја хидмәтдә јол ҝөстәрирсиниз. Истәјәрсиниз ки, онлар өзләрини нөвбәти сөзләри јазан мәзмурчу кими һисс етсинләр: «Еј Аллаһым, Сәнин ирадәни јеринә јетирмәк мәнә зөвг верир, ганунун гәлбимдәдир» (Мәз. 40:8). Үрәјиндә бу ҹүр һиссләр кечирән ҝәнҹләр һәјатларыны Јеһоваја һәср едиб вәфтиз олунурлар. Ајдын мәсәләдир ки, онлар бу гәрары вермәк үчүн кифајәт гәдәр јаша чатмалы вә Јеһоваја хидмәт етмәји сәмими-гәлбдән арзуламалыдырлар.

14, 15. а) Мәсиһчи валидејнләрин мәгсәди нә олмалыдыр? б) Јенијетмәләрдә нәјә ҝөрә һәгиги ибадәтлә бағлы шүбһәләр баш галдыра биләр?

¹⁴ Бәс әҝәр ушағыныз руһани ҹәһәтдән јериндә аддымлајырса, һәтта иманы суал алтындадырса, онда неҹә? Онлара Јеһова Аллаһы севмәји вә Онун етдији һәр шеји гијмәтләндирмәји өјрәдин (Вәһј 4:11). Онларда бу мүнасибәт јаранса, онда Аллаһа хидмәт етмәклә бағлы шәхси гәрарларыны верә биләҹәкләр.

¹⁵ Ушагларынызда шүбһәләр дә јарана биләр. Бәс онда онлара неҹә јол ҝөстәрә биләрсиниз? Јеһоваја хидмәтин һәјатда ән јахшы јол олдуғуну, һабелә әбәди хошбәхтлијә апардығыны ҝөрмәјә неҹә көмәк едә биләрсиниз? Онларын шүбһәләринин нәдән гајнагландығыны ашкар етмәјә чалышын. Мәсәлән, бир дүшүнүн: оғлунуз Мүгәддәс Китабын тәлимләри илә, һәгигәтән, разылашмыр, јохса, садәҹә олараг, һәмјашыдлары гаршысында бу тәлимләри мүдафиә етмәјә кифајәт гәдәр әминлији јохдур?  Јахуд да гызыныз: о, Аллаһын нормаларынын нә гәдәр дүзҝүн олдуғуну суал алтына алыр, јохса өзүнү, садәҹә олараг, башгалары тәрәфиндән тәрк вә ја чыхдаш едилмиш кими һисс едир?

16, 17. Валидејнләр һансы үсулларла ушагларына һәгигәти өзүнүнкүләшдирмәјә көмәк едә биләрләр?

¹⁶ Сәбәб нә олурса-олсун, сиз ушағыныза шүбһәнин нәдән јарандығыны ҝөрмәјә көмәк едә биләрсиниз. Бир чох валидејнләрин сынагдан кечирдији бир үсул вар, онлар үрәјиндәкиләри ачыб демәләри үчүн ушагларындан сорушурлар: «Мәсиһчи олмаг сәнин үчүн нә демәкдир? Бунун сәнә нә хејри дәјиб? Мәсиһчи олмағын һансы чәтинликләри вар? Инди алдығын вә ҝәләҹәкдә алаҹағын хејир-дуалары нәзәрә алсан, бу чәтинликләрә дәјәр?» Сөзсүз, сән бу суаллары сорғу-суал кими јох, өз сөзләринлә, меһрибан вә ҹаныјананлыгла демәлисән. Сөһбәт әснасында Марк 10:29, 30 ајәләрини дә мүзакирә едә биләрсән. Бәзи ҝәнҹләр өз фикирләрини ики сүтунда јазырлар, бириндә чәтинликләри, диҝәриндә исә фајдалары садалајырлар. Вәрәгдә долдурдуғу бу сүтунлар проблемләри ҝөрмәјә вә һәлл етмәјә онлара көмәк едә биләр. Әҝәр биз «Мүгәддәс Китаб өјрәдир» вә «Аллаһын мәһәббәти» китабларыны мараглананларла арашдырырыгса, онлары ушагларымызла арашдырмаг гат-гат ваҹибдир! Бәс сиз белә едирсиниз?

¹⁷ Вахт кечдикҹә, ушагларыныз кимә хидмәт едәҹәкләринә өзләри гәрар верәҹәкләр. Дүшүнмәјин ки, сиз бу јолу сечдијиниз үчүн онлар кор-коранә арханызҹа ҝедәҹәкләр. Онлар һәгигәти өзүнүнкүләшдирмәлидирләр (Сүл. мәс. 3:1, 2). Әҝәр ушағыныз буну едә билмирсә, сәбәби тапмаға чалышын. Онлара бу кими суалларын үзәриндә дүшүнмәјә көмәк един: «Мән һарадан билирәм ки, Аллаһ мөвҹуддур? Јеһова Аллаһын ҝөзүндә дәјәрли олдуғума мәни нә әмин едир? Јеһованын нормаларынын мәним хејримә олдуғуна нә үчүн инанырам?» Јеһованын јолу илә јашамағын ән јахшы һәјат јолу олдуғуна әмин олмасы үчүн ушагларыныза сәбирлә јол ҝөстәрин вә бунунла јахшы чобан олдуғунузу сүбут един * (Ром. 12:2).

18. Валидејнләр Јеһованы, Ән Бөјүк Чобаны неҹә тәглид едә биләрләр?

¹⁸ Бүтүн һәгиги мәсиһчиләр Ән Бөјүк Чобанымызы тәглид етмәк истәјир (Ефес. 5:1; 1 Пет. 2:25). Валидејнләр өз сүрүләрини — дәјәрли өвладларынын јахшы танымалы вә Јеһованын һазырладығы хејир-дуалара апаран јолда онлара истигамәт вермәлидирләр. Беләликлә, чәтин олса белә, ушагларынызы һәгигәт јолунда бөјүтмәјә давам етмәклә онларын гајғысына галын!