1-3. Әр-арвадлар һансы чәтинликләрлә үзләширләр? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

ОТУЗ СӘККИЗ илдир ки, хошбәхт аилә һәјаты сүрән бир киши дејир: «Аиләнин хошбәхт олмасыны үрәкдән истәјирсәнсә вә бунун үчүн әлиндән ҝәләни едирсәнсә, бил ки, Јеһова мүтләг сәнә дајаг олаҹаг». Бәли, әрлә арвад аиләни хошбәхт едә вә чәтин вахтларда бир-биринә дајаг ола биләр (Сүл. мәс. 18:22).

² Амма бир факт данылмаздыр ки, аилә гуран адамлар «һәјатда јени чәтинликләрлә» үзләширләр (1 Кор. 7:28). Ҝүндәлик гајғылар никаһда ҝәрҝинлик јарадыр. Әксәр аиләләрдә әрлә арвад арасында үнсијјәт проблеми вар, онлар ја сөзләри илә бир-бирини инҹидир, ја бир-бирини дүз баша дүшмүр, ја да әмәлли-башлы сөһбәт едә билмирләр (Јаг. 3:2, 5, 8). Бир чох аиләләрдә әрлә арвад билмир нечә јерә бөлүнсүн, бир тәрәфдән иш, диҝәр тәрәфдән ушаглар. Ҝәрҝинлик вә јорғунлуг уҹбатындан бәзиләри үчүн аиләјә вахт ајырмаг мүшкүл мәсәләјә чеврилиб. Мадди сыхынты, хәстәлик вә диҝәр чәтинликләр бәзи аиләләрдә әрлә арвад арасында мәһәббәт вә һөрмәтдән әсәр-әламәт гојмајыб. Елә аиләләр дә вар ки, кәнардан мөһкәм ҝөрүнүр, амма «ҝүнаһлы бәдәнин әмәлләри» — әхлагсызлыг,  позғун давраныш, әдавәт, чәкишмә, пахыллыг, дидишмә, фикир ајрылығы онлары ичәридән јејиб-битирир (Галат. 5:19—21).

³ Һәлә бу, азмыш кими, ахыр ҝүнләрә хас олан худбинлик вә аллаһсызлыг аиләни тар-мар едир (2 Тим. 3:1—4). Үстәлик, аиләләр гәддар бир дүшмәнин сәнҝимәк билмәјән һәмләләринә мәруз галыр. Һәвари Петер хәбәрдарлыг етмишди: «Дүшмәниниз Иблис нәрилдәјән шир кими ҝәзиб удмаға адам ахтарыр» (1 Пет. 5:8; Вәһј 12:12).

4. Хошбәхт вә мөһкәм никаһа саһиб олмаг неҹә мүмкүндүр?

⁴ Јапонијада јашајан бир киши бөлүшүр: «Мадди ҹәһәтдән сыхынты чәкирдим. Арвадымла дүз-әмәлли сөһбәт етмирдим дејә, о да ҝәрҝин иди. Бир тәрәфдән дә, бәрк хәстәләнди. Јашадығымыз бу ҝәрҝинлик бәзән дава-далаша ҝәтириб чыхарырды». Унутмајаг ки, аиләдә чәтинликләр гачылмаз олса да, ашылмаз дејил. Әр-арвад Јеһованын көмәјилә, аиләни хошбәхт вә фираван јуваја чевирә биләр. (Мәзмур 127:1 ајәсини охујун.) Инди ҝәлин мөһкәм вә узунөмүрлү никаһ «тикмәк» үчүн лазым олан «дашлардан» бешини нәзәрдән кечирәк. Вә ҝөрәк мәһәббәт бу «дашлары» бир-биринә неҹә бәркидә биләр.

5, 6. Әрлә арвад никаһларында Јеһоваја неҹә јер верә биләрләр?

⁵ Никаһын мөһкәмлији үчүн ән әсас «даш» аиләнин баниси олан Аллаһа сәдагәт вә итаәтдир. (Ваиз 4:12 ајәсини охујун.) Әрлә арвад никаһларында Јеһоваја јер вермәк үчүн Онун өјүд-нәсиһәтинә риајәт етмәлидир. Кечмишдә Аллаһ халгына демишди: «Саға ја сола аздығыныз вахт арханыздан “Јол будур, ҝедин бу јолла” дејилән сәси ешидәҹәксиниз» (Јешаја 30:20, 21). Бу ҝүн әрлә арвад Јеһованын Кәламыны бирликдә охумагла Онун сәсини ешидә биләр (Мәз. 1:1—3). Онлар мараглы, руһани тәравәт ҝәтирән аиләви ибадәт кечирмәклә дә никаһы мөһкәмләндирә биләрләр. Һәр ҝүн бирҝә дуа етмәјин исә өз јери вар. Чүнки дуа никаһы Шејтан дүнјасындан горумаг үчүн бир сипәрдир.

⁶ Алманијада јашајан Герһард дејир: «Һансыса нараһатчылыг вә ја анлашылмазлыға ҝөрә евдә гангарачылыг дүшәндә Аллаһын Кәламындакы мәсләһәтләр көмәјимизә чатыр, бизә сәбирли олмағы, сәһвләрә ҝөз јуммағы өјрәдир. Аиләнин хошбәхтлији үчүн бунлар мүтләгдир». Демәли, әрлә арвад Јеһованын онларын никаһында һәмишә олмасы үчүн вар ҝүҹләри илә чалышмалы, руһани ишләри бир јердә ҝөрмәлидирләр. Бу исә онларын Аллаһла вә бир-бири илә мүнасибәтләрини даһа да мөһкәм вә дәјәрли едәр.

7. Әр неҹә башчы олмалыдыр?

⁷ Әрин неҹә башчы олмасы никаһын хошбәхт вә мөһкәм олмасына билаваситә тәсир едир. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «һәр кишинин башы Мәсиһ, гадынын башы киши»дир (1 Кор. 11:3). Бу ајәни там охујанда әрләрин неҹә башчы олмалы олдуғуну ҝөрүрүк, јәни Мәсиһ онларын үзәриндә неҹә башчыдырса, онлар да елә башчы олмалыдыр. Иса һеч вахт залым, кобуд олмајыб, о, һәмишә меһрибан, хејирхаһ, мүлајим, һәлим вә гәлбән тәвазөкар олуб (Мат. 11:28—30).

8. Әр арвадынын севҝисини вә һөрмәтини неҹә газана биләр?

⁸ Мәсиһчи әр дәгигәбашы һәјат јолдашындан һөрмәт тәләб етмир. Әксинә, онунла «билијә әсасән», јәни анлајышла  давраныр. Гадын «даһа зәиф олуб зәриф бир габа бәнзәдији» үчүн ону гијмәтләндирир (1 Пет. 3:7). О истәр башгаларынын јанында, истәрсә дә тәкликдә арвады илә һөрмәтлә данышыр, нәвазишлә давраныр. Вә бунунла ҝөстәрир ки, арвады онун үчүн әзиздир (Сүл. мәс. 31:28). Бу ҹүр башчылыг едән әр арвадынын мәһәббәтини вә һөрмәтини газаныр, еләҹә дә аиләсинә Аллаһын хејир-дуасыны ҝәтирир.

9. Гадын итаәткар олдуғуну неҹә ҝөстәрә биләр?

⁹ Јеһоваја гаршы үлви мәһәббәт һамымыза Она бојун әјмәјә көмәк едир (1 Пет. 5:6). Итаәткар гадын Јеһованын һакимијјәтинә һөрмәт етдијини, әсас етибарилә, әринә дајаг вә дәстәк олмагла ҝөстәрә биләр. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Еј арвадлар, әрләринизә Ағанын давамчыларына јарашан тәрздә табе олун» (Колос. 3:18). Дүздүр, әрин вердији бүтүн гәрарлар гадынын үрәјинҹә олмур. Анҹаг әрин гәрары Аллаһын әмрләринә зидд ҝетмирсә, итаәткар гадын верилән гәрарла севә-севә разылашыр (1 Пет. 3:1).

10. Итәаткарлыг нәјә ҝөрә зәруридир?

¹⁰ Гадын аиләдә шәрәфли јер тутур: о, әринә јолдашдыр (Мал. 2:14). Аиләдә гәрар вериләркән о, өз фикирләрини вә һиссләрини һөрмәтлә ифадә едир, бунунла белә итаәткарлығы јаддан чыхармыр. Ағыллы әр дә арвадынын дедикләринә диггәтлә гулаг асыр (Сүл. мәс. 31:10—31). Итәаткарлыг аиләдә хош аб-һава вә меһрибанчылыг јарадыр. Әрлә арвад исә Јеһова Аллаһы разы салдыглары үчүн мәмнунлуг дујур (Ефес. 5:22).

11. Бағышламаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?

¹¹ Никаһын сарсылмаз олмасы үчүн ваҹиб олан диҝәр бир «даш» бағышламагдыр. Әрлә арвад бир-биринә гаршы сәбирли олуб, бир-бирини үрәкдән бағышлајанда никаһ бағы мөһкәмләнир (Колос. 3:13). Амма онлар олуб-кечәнләри унутмајанда, ҝедиб-ҝәлиб бир-биринин башына гаханда  мүнасибәтләр корланыр. Бинада јаранан чатлар ону гәзалы вәзијјәтә салдығы кими, инҹиклик вә кин-күдурәт дә бағышламағы чәтинләшдирир. Лакин Јеһова онлары бағышладығы кими, әрлә арвад да бир-бирини бағышлајанда никаһ бағы мөһкәм олур (Мик. 7:18, 19).

12. Мәһәббәт бир чох ҝүнаһын үстүнү неҹә өртүр?

¹² Әсил мәһәббәт «пислијин һесабыны тутмур». Бәли, «мәһәббәт бир чох ҝүнаһын үстүнү өртүр» (1 Кор. 13:4, 5; 1 Петер 4:8 ајәсини охујун). Башга сөзлә десәк, мәһәббәт бағышламагда сај билмир. Мәсәлән, бир дәфә һәвари Петер Иса Мәсиһдән сорушмушду ки, бир инсаны нечә дәфә бағышламалыдыр. Иса да она демишди ки, «јетмиш једди дәфәјә гәдәр [бағышламалыдыр]» (Мат. 18:21, 22). Бу сөзләрлә о ҝөстәрирди ки, бағышламағын сајында мәсиһчи үчүн, демәк олар ки, һәдд јохдур (Сүл. мәс. 10:12) *.

13. Бағышламағы баҹармаг үчүн нә етмәлијик?

¹³ Анет адлы бир гадын дејир: «Әрлә арвад бир-бирини бағышламајанда араларында кин вә етибарсызлыг көк салыр. Бу да никаһы бәрбад ҝүнә гојур. Сәһвләрин үстүндән кечәндә исә никаһ телләри мөһкәмләнир, әрлә арвад бир-биринә даһа јахын олур». Бағышлаја биләсиниз дејә ҝәрәк һәјат јолдашынызын јахшы ҹәһәтләрини ҝөрүб гијмәтләндирмәји баҹарасыныз. Һәмчинин һәјат јолдашынызы сәмими-гәлбдән тәрифләмәји јаддан чыхармајын (Колос. 3:15). Бәли, бир-биринизи үрәкдән бағышлајын, о заман гәлбиниздә раһатлыг, аранызда вәһдәт, үзәриниздә исә Аллаһын хејир-дуасы олаҹаг (Ром. 14:19).

14, 15. Гызыл ганунун мәғзи нәдир вә никаһда ону неҹә тәтбиг етмәк олар?

¹⁴ Шүбһәсиз, һәр кәс истәјир ки, она һөрмәт етсинләр. Фикирләри вә һиссләри нәзәрә алынанда адама хош олур. Амма һәрдән белә сөзләр ешидирик: «Мәнә чәкдирдијини өзүнә чәкдирәҹәјәм». Бәзән бу һиссләри неҹәсә баша дүшмәк олар. Амма Мүгәддәс Китабда дејилир: «Демә: “Мәнә етдијини мән дә она едәҹәјәм, онун әмәлинин әвәзини верәҹәјәм”» (Сүл. мәс. 24:29). Иса Мәсиһ чәтин вәзијјәтләри һәлл етмәјин ән дүзҝүн јолуну өјрәтмишди. «Гызыл ганун» адланан бу гајдада дејилир: «Инсанларын сизинлә неҹә рәфтар етмәсини истәјирсинизсә, сиз дә онларла елә рәфтар един» (Лука 6:31). Мәсиһин сөзүнүн ҹаны о иди ки, биз инсанлардан өзүмүзә гаршы неҹә мүнасибәт ҝөзләјириксә, өзүмүз дә онлара гаршы елә олмалыјыг, аҹыг чыхмамалыјыг. Бу гајданы аиләдахили мүнасибәтләрә дә шамил етмәк олар, јәни өзүмүзә гаршы нә ҝөзләјириксә, өзүмүз дә елә етмәлијик.

¹⁵ Әр-арвад бир-биринин һисс вә дујғуларына гаршы һәссас оланда онларын мүнасибәти мөһкәмләнир. Ҹәнуби Африкадан олан бир киши дејир: «Биз Гызыл гануна әмәл етмәјә чалышырыг. Һәтта аиләдә сөз-сөһбәт јарананда да әлимиздән ҝәләни едирик ки, гаршы тәрәфдән умдуғумуз мүнасибәти өзүмүз ҝөстәрәк, бир-биримизин ләјагәтинә һөрмәт едәк».

16. Әр-арвад арасында нә јолверилмәздир?

 ¹⁶ Һәтта зарафатла да олса, һәјат јолдашынызын зәиф ҹәһәтләрини, хасијјәтиндәки гәрибәликләри үзә вурмајын. Унутмајын ки, никаһ кимин даһа ҝүҹлү олдуғуну, кимин даһа бәрк гышгыра, јахуд даһа чох санҹа билдијини мүәјјәнләшдирән јарыш дејил. Дүздүр, сәһвсиз инсан јохдур. Һәрдән елә олур ки, башгаларыны инҹидирик. Амма әрин, јахуд арвадын кинајәли, алчалдыҹы сөзләр демәсинә, даһа бетәри исә, бир-бирини итәләмәсинә, вурмасына һеч ҹүр һагг газандырмаг олмаз. (Сүлејманын мәсәлләри 17:27; 31:26 ајәләрини охујун.)

17. Әр Гызыл гануна неҹә риајәт едә биләр?

¹⁷ Бәзи халгларда һесаб едилир ки, арвадыны јумруг алтында сахламајан киши киши дејил. Мүгәддәс Китабда исә дејилир: «Сәбрини басан ҝүҹлү адамдан јахшыдыр, тәмкинли адам шәһәр аландан үстүндүр» (Сүл. мәс. 16:32, Јени Дүнја Тәрҹүмәси). Јер үзүндә јашамыш ән бөјүк шәхсијјәт олан Иса Мәсиһә охшамаг вә тәмкинли олмаг үчүн ҝүҹлү ирадә тәләб олунур. Арвадыны тәһгир едән, она әл галдыран киши һүнәр иш ҝөрмүр. Белә киши Јеһова илә мүнасибәтләрини корлајыр. Мәзмурчу Давуд өзү ҝүҹлү вә ҹәсур киши олса да, демишди: «Һирсләнәндә ҝүнаһ ишләмәјин, јатағынызын ичиндә, үрәјиниздә данышын, сәсиниз чыхмасын» (Мәз. 4:4, ЈД).

18. Никаһда мәһәббәти горумаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?

¹⁸ 1 Коринфлиләрә 13:4—7 ајәләрини охујун. Мәһәббәт никаһда ән ваҹиб кејфијјәтдир. «Дахилдән ҝәлән шәфгәти, һәмчинин хејирхаһлығы, тәвазөкарлығы, һәлимлији вә сәбири ҝејинин... Бүтүн бунлардан зијадә, мәһәббәтә бүрүнүн, чүнки јалныз мәһәббәт инсанлар арасында камил бирлик јаратмаға гадирдир» (Колос. 3:12, 14). Әрлә арвад бир-бирини Мәсиһин мәһәббәтинә бәнзәр фәдакар мәһәббәтлә севмәлидир. Белә мәһәббәт садаладығымыз беш «дашы» бир-биринә бәркидир. Әрлә арвад мәнфи ҹәһәтләри илә бир-бирини гыҹыгландырсалар да, сағламлыгла бағлы проблемләр, мадди чәтинликләр, гоһумларла мүнасибәтдә анлашылмазлыглар јаранса да, никаһлары белә мәһәббәтин сајәсиндә сарсылмаз галаҹаг.

19, 20. а) Әр-арвад никаһын хошбәхт вә мөһкәм олмасына неҹә наил ола биләр? б) Нөвбәти мәгаләдә нәји арашдыраҹағыг?

¹⁹ Һәгигәтән дә, никаһын хошбәхт олмасы үчүн әрлә арвад бир-бирини севмәли, бир-биринә садиг галмалы вә вар ҝүҹләрилә чалышмалыдыр. Проблем јарананда аиләни дағытмаг чыхыш јолу дејил. Әр-арвадын мәгсәди никаһы садәҹә сахламаг јох, ону ҝүҹләндирмәк олмалыдыр. Өзүнү Јеһоваја һәср едән, бир-биринә сәдагәт анды ичән мәсиһчиләр Аллаһа вә бир-биринә севҝидән ирәли ҝәләрәк чәтинликләри һәлл етмәлидирләр. Чүнки «мәһәббәт һеч вахт түкәнмир» (1 Кор. 13:8; Мат. 19:5, 6; Ибр. 13:4).

²⁰ Јашадығымыз «сон дәрәҹә ағыр» зәманәдә никаһын хошбәхт вә мөһкәм олмасы хүсусилә чәтиндир (2 Тим. 3:1). Анҹаг Јеһова Аллаһын көмәјилә бу, мүмкүндүр. Бунунла белә, әр-арвадлар дүнјада ҝениш јајылмыш әхлагсызлыгла да мүбаризә апармалы олурлар. Нөвбәти мәгаләдә әрлә арвадын никаһы бу тәһлүкәдән неҹә горуја биләҹәјини арашдыраҹағыг.