1. Валидејнләрин өвладлары илә бағлы арзулары нәдир?

 ӘЗИЗ валидејнләр, биз билирик ки, сиз өвладларынызын Јеһованы танымасыны вә Ону севмәсини истәјирсиниз. Амма Аллаһ ҝөзәҝөрүнмәздир. Бәс сиз өвладларыныза Јеһованын ҝерчәк варлыг олдуғуну ҝөрмәјә вә Она јахынлашмаға неҹә көмәк едә биләрсиниз? (Јаг. 4:8).

2. Валидејнләр өвладларына Јеһова барәдә неҹә өјрәдә биләрләр?

² Ушаглара Јеһова һагда өјрәтмәјин ән ваҹиб јолларындан бири онларла Мүгәддәс Китабы өјрәнмәкдир (2 Тим. 3:14—17). Амма Мүгәддәс Китабда өвладларыныза Аллаһ һагда өјрәтмәјин башга бир үсулундан да данышылыр. «Мәсәлләр» китабында ата өвладына мәсләһәт ҝөрүр ки, хилгәт васитәсилә Јеһованын хүсусијјәтләрини ҝөрсүн, бунлары «нәзәриндән [гачырмасын]» (Мәс. 3:19—21). Бу мәгаләдә арашдыраҹағыг ки, валидејнләр хилгәт васитәсилә өвладларына Јеһова һагда неҹә өјрәдә биләрләр.

3. Валидејнләр ушагларына һансы саһәдә көмәк етмәлидирләр?

³ Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Јеһованын «ҝөзәҝөрүнмәз кејфијјәтләри... дүнја јаранандан бәри ајдын ҝөрүнүр, јарадылмыш шејләр васитәсилә дәрк едилир» (Ром. 1:20). Әзиз валидејнләр, јәгин ки, сиз өвладларынызла бирҝә тәбиәт гојнунда вахт кечирмәји севирсиниз. Һәмин вахт јаранмыш имкандан истифадә едәрәк ушагларыныза хилгәтлә Јеһованын ҝөзәл хүсусијјәтләри арасындакы әлагәни ҝөстәрмәјә чалышын. Ҝәлин ҝөрәк валидејнләр бу саһәдә Исадан неҹә нүмунә ҝөтүрә биләрләр.

4. Иса хилгәтдән нүмунә ҝәтирәрәк шаҝирдләринә нә өјрәтди? (Лука 12:24, 27—30).

 ⁴ Ҝөрүн Иса хилгәтдән нүмунә ҝәтирәрәк неҹә өјрәдирди. Бир дәфә о, шаҝирдләринә деди ки, гузғунлара вә занбаглара бахсынлар. (Лука 12:24, 27—30 ајәләрини охујун.) Иса истәнилән һејваны вә ја биткини нүмунә ҝәтирә биләрди, амма о, шаҝирдләринә тез-тез ҝөрдүкләри гушу вә ҝүлү нүмунә ҝәтирди. Чох ҝүман ки, онун шаҝирдләри ҝөјдә учан гузғунлары, чөлдә битән занбаглары тез-тез ҝөрүрдүләр. Инди бир тәсәввүр един: Иса шаҝирдләри илә данышаркән һәмин гушлары вә ҝүлләри ҝөстәрир. Бәс бу нүмунәләри чәкәндән сонра Иса нә едир? О, сәмави Атасынын неҹә сәхавәтли, неҹә нәвазишли олмасы илә бағлы ваҹиб бир мәгамы гејд едир: Јеһова гузғунлары једиздирдији кими, занбаглары ҝејиндирдији кими, садиг хидмәтчиләринин дә гајғысына галаҹаг.

5. Валидејнләр өвладларына Јеһова һагда өјрәдәркән јарадылыш нүмунәләриндән неҹә истифадә едә биләрләр?

⁵ Әзиз валидејнләр, өвладынызы өјрәдәркән Исадан неҹә нүмунә ҝөтүрә биләрсиниз? Јеһованын јаратдыгларында сизин хошунуза ән чох нә ҝәлир? Мәсәлән, бу һансыса һејван вә ја битки ола биләр. Өвладыныза бу барәдә данышын вә хилгәтдән Јеһова һагда нә өјрәндијинизи бөлүшүн. Сонра ондан сорушун, ҝөрүн ән чох һансы биткиләр вә һејванлар онун хошуна ҝәлир. Өвладыныза Јеһова һагда өјрәдәркән хилгәтдә онларын ән чох хошуна ҝәлән шејләрдән истифадә етсәниз, чох јәгин ки, о сизә даһа бөјүк һәвәслә гулаг асаҹаг.

6. Кристоферин анасындан нә өјрәнирик?

⁶ Валидејнләр јарадылыш васитәсилә Јеһова һаггында өјрәтмәк үчүн дәрин арашдырма апармалыдыр? Хејр. Иса нүмунәсиндә гузғунларын нә илә гидаланмасындан, занбагларын неҹә бөјүдүјүндән данышмырды. Дүздүр, вахташыры ушағынызла тәбиәт барәдә даһа дәрин мүзакирәләр апармаг јахшы олар, амма бәзән садә фикир вә ја суал һансыса мәгамы вурғуламаг үчүн кифајәтдир. Кристофер адлы бир гардаш ушаглыг илләри барәдә белә дејир: «Анамла ҝәзмәјә ҝедәндә әтрафдакы јарадылыш мөҹүзәләрини гијмәтләндирмәјимиз үчүн о һәмишә садә фикирләр сөјләјирди. Мәсәлән, әтрафымызда дағлар оланда о дејирди: “Ҝөрүн бу дағлар неҹә бөјүк вә ҝөзәлдир! Јеһованын тајы-бәрабәри јохдур”. Јахуд океанын саһилиндә оланда о дејирди: “Бу далғаларын ҝүҹүнә бир бахын. Инди тәсәввүр един, Аллаһымыз неҹә ҝүҹлүдүр”. Бу ҹүр садә, амма мәналы сөзләр бизи дәриндән дүшүндүрүрдү».

7. Ушагларыныза хилгәт барәдә дүшүнмәјә неҹә көмәк едә биләрсиниз?

⁷ Ушагларыныз бөјүдүкҹә онлара хилгәт һагда дүшүнмәјә, Јеһованын хүсусијјәтләрини ҝөрмәјә вә нәтиҹә чыхартмаға көмәк един. Мәсәлән, Јеһованын јаратдығы һәр һансыса бир шеј һагда данышыб соруша биләрсиниз: «Бундан Јеһова һагда нә өјрәнирсән?» Ушагларынызын вердији ҹаваблар сизи тәәҹҹүбләндирә биләр (Мәт. 21:16).

8. Јол илә ҝедән исраилли валидејнләрин һансы имканы вар иди?

⁸ Исраилли валидејнләрә бујурулмушду ки, «јол ҝедәндә» өвладларына Јеһованын әмрләри һагда данышсынлар (Ган. 11:19). Исраилдә јоллар шәһәр кәнарындан кечирди. Орада чохлу һејванлар, гушлар, ҝүлләр ҝөрмәк оларды. Јол илә ҝедән исраилли валидејнләрин өвладлары илә Јеһованын јаратдыглары һагда сөһбәт етмәк имканы вар иди. Бу ҝүн дә валидејнләр Јеһованын  хәлг етдикләри васитәсилә өвладларыны өјрәдә биләрләр. Ҝәлин ҝөрәк бәзи валидејнләр буну неҹә едибләр.

9. Пунита вә Катјадан нә өјрәндиниз?

⁹ Һиндистанда бөјүк шәһәрләрдән бириндә јашајан Пунита адлы бир ана дејир: «Кәнддә аиләмизә баш чәкәндә буна өвладларымыза Јеһованын јаратдығы ҝөзәлликләр һаггында данышмаг имканы кими бахырыг. Мәнә елә ҝәлир ки, өвладларым шәһәрин тыхаҹындан, сәс-күјүндән узаг оланда Јеһованын әзәмәтли ишләрини даһа јахшы ҝөрә билирләр». Әзиз валидејнләр, чох јәгин ки, өвладларыныз онларла бирҝә ҝөзәл јерләрдә кечирдијиниз вахтлары һеч вахт унутмајаҹаглар. Молдовадан олан Катја баҹы дејир: «Ушаглығымын ән әзиз хатирәләри валидејнләримлә бирликдә кәнддә кечирдијим вахтлардыр. Онлара миннәтдарам ки, мәнә ушаг јашларымдан ајаг сахлајыб Јеһованын јаратдыгларыны сејр етмәји вә бунлар васитәсилә Јеһованы даһа јахшы танымағы өјрәдибләр».

10. Шәһәрдән кәнара ҝетмәк имканы олмајан валидејнләр нә едә биләрләр? (« Валидејнләрә көмәк» адлы чәрчивәјә бахын.)

¹⁰ Бәс әҝәр һараса ҝетмәк имканыныз јохдурса, онда неҹә? Һиндистанда јашајан Амол адлы гардаш дејир: «Јашадығым әразидә валидејнләр чох ишләмәли олурлар вә һараса ҝетмәк баһа баша ҝәлир. Амма балаҹа паркларда вә евләрин дамындакы террасларда Јеһованын јаратдыгларыны сејр етмәк вә Онун хүсусијјәтләри барәдә данышмаг олар». Диггәтлә ахтарсаныз, чох јәгин ки, евинизин јахынлығында өвладларыныза ҝөстәрә биләҹәјиниз нәләрсә тапаҹагсыныз, мәсәлән, гушлар, һәшәратлар, биткиләр вә саирә (Зәб. 104:24). Алманијадан олан Карина дејир: «Анам ҝүлләри чох севир. Мән ушаг оланда биз һара ҝетсәк, о мәнә ҝүлләри ҝөстәрирди». Әзиз валидејнләр, өвладларынызы өјрәтмәк үчүн тәшкилатын  һазырладығы чохсајлы видеолардан, нәшрләрдән дә истифадә едә биләрсиниз. Һарада јашамағыныздан асылы олмајараг сиз өвладларыныза Јеһованын јаратдыгларыны сејр етмәјә көмәк едә биләрсиниз. Инди исә ҝәлин ҝөрәк өвладларынызын диггәтини Јеһованын һансы хүсусијјәтләринә јөнәлдә биләрсиниз.

11. Валидејнләр өвладларына Јеһованын мәһәббәтини ҝөрмәјә неҹә көмәк едә биләрләр?

¹¹ Өвладларыныза Јеһованын севҝисини ҝөрмәјә көмәк етмәк үчүн нүмунә олараг һејванларын балаларынын гајғысына неҹә галдығыны ҝөстәрә биләрсиниз (Мәт. 23:37). Һәмчинин онларын диггәтини јарадылышын мүхтәлифлијинә јөнәлтмәк олар. Јухарыда ады чәкилән Карина дејир: «Ҝәзмәјә ҝедәндә анам мәнә дејирди ки, ајаг сахлајыб һәр ҝүлүн неҹә бәнзәрсиз олдуғуну сејр едим вә онларын ҝөзәллијинин Јеһованын мәһәббәтини неҹә әкс етдирдији барәдә дүшүнүм. Илләр кечсә дә, мән һәлә дә ҝүлләрә бахмағы севирәм, онларын рәнҝини, гурулушуну вә бир-бириндән неҹә фәргли олдуғуну сејр едирәм. Онлар мәнә Јеһованын бизи нә гәдәр севдијини хатырладыр».

12. Валидејнләр өвладларына Јеһованын һикмәтини ҝөрмәјә неҹә көмәк едә биләрләр? (Зәбур 139:14). (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹² Өвладларыныза Јеһованын һикмәтини ҝөрмәјә көмәк един. Јеһова бизим һәр биримиздән гат-гат һикмәтлидир (Ром. 11:33). Мәсәлән, сиз сујун бухарланараг неҹә булуд јаратдығыны, сонра исә һәмин булудларын сәманын үзү илә бир јердән диҝәр јерә неҹә асанлыгла һәрәкәт етдијини нүмунә чәкә биләрсиниз (Әјј. 38:36, 37). Һәмчинин инсан бәдәнинин неҹә еҹазкар јарадылдығыны да вурғулаја биләрсиниз. (Зәбур 139:14 ајәсини охујун.) Владимир адлы бир атанын нүмунәсинә бахаг. О дејир: «Бир дәфә оғлум велосипеддән јыхылды вә дизи сыјрылды. Бир нечә ҝүндән сонра јарасы сағалды. Јолдашымла она изаһ етдик ки, Јеһова бәдәнимизи өзүнүбәрпа габилијјәти илә јарадыб. Биз дедик ки, инсанларын дүзәлтдији һеч бир шејдә бу габилијјәт јохдур. Мәсәлән, машын гәзада әзиләндә өзү өзүнү дүзәлдә билмир. Бу һадисә оғлумуза Јеһованын һикмәтини ҝөрмәјә көмәк етди».

13. Валидејнләр өвладларына Јеһованын ҝүҹүнү ҝөрмәјә неҹә көмәк едә биләрләр? (Әшија 40:26).

 ¹³ Јеһова бизә дејир ки, башымызы галдырыб ҝөјләрә бахаг вә Онун мөһтәшәм ҝүҹү сајәсиндә улдузларын һәр биринин өз јериндә неҹә дајандығы барәдә дүшүнәк. (Әшија 40:26 ајәсини охујун.) Сиз дә өвладларынызы тәшвиг едә биләрсиниз ки, сәманы сејр етсинләр вә ҝөрдүкләри үзәриндә дүшүнсүнләр. Тајвандан олан Тингтинг адлы баҹы дејир: «Ушаг оланда бир дәфә анамла кемпингә ҝетмишдик. Ҝеҹә вахты шәһәр ишыгларындан узаг улдузлу сәманы сејр едирдик. Һәмин вахтларда тез-тез һәмјашыдларымын тәзјиги илә үзләширдим. Дүшүнүрдүм, ҝөрәсән, ахыра гәдәр Јеһоваја сәдагәтлә хидмәт едә биләҹәјәм? Анам мәни тәшвиг етди ки, Јеһованын бүтүн бу улдузлары јаратмаг үчүн истифадә етдији мөһтәшәм ҝүҹү барәдә дүшүнүм вә унутмајым ки, һәмин ҝүҹү сајәсиндә О мәнә бүтүн сынаглардан үзүағ чыхмаға көмәк етмәјә гадирдир. Һәмин сәјаһәт заманы хилгәти сејр етмәк мәни Јеһованы даһа јахындан танымаға тәшвиг етди вә Она сонаҹан сәдагәтлә хидмәт етмәк әзмими артырды».

14. Валидејнләр өвладларына Јеһованын хошбәхт Аллаһ олдуғуну ҝөрмәјә неҹә көмәк едә биләрләр?

¹⁴ Хилгәт сүбут едир ки, Јеһова хошбәхт Аллаһдыр вә Онун јумор һисси вар. Алимләр мүшаһидә едибләр ки, гушлар вә балыглар да дахил олмагла, һејванларын чоху ојнамағы хошлајыр (Әјј. 40:20). Һеч ушагларынызын ојнајан һејванлара бахыб ҝүлдүјүнү ҝөрмүсүнүз? Ола билсин, онлар ип топасыны тутмаға чалышан пишик баласына вә ја бир-бири илә ојнајан бала итләрә бахыб ҝүлүрдүләр. Нөвбәти дәфә өвладынызын ојнајан һејванлара бахыб ҝүлдүјүнү ҝөрәндә фүрсәтдән истифадә едиб онлара Јеһованын хошбәхт Аллаһ олдуғуну хатырладын (1 Тим. 1:11).

15. Валидејнләрә өвладларынын дүшүнҹәләрини өјрәнмәјә нә көмәк едә биләр? (Мәсәлләр 20:5). (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹⁵ Бәзән ушаглара үзләшдикләри проблемләр барәдә валидејнләринә данышмаг чәтин  олур. Белә вәзијјәтдә валидејнләр өвладларынын дүшүнҹәләрини неҹә өјрәнә биләрләр? (Мәсәлләр 20:5 ајәсини охујун.) Бәзи валидејнләр үчүн өвладлары илә бирҝә тәбиәт гојнунда оланда буну етмәк даһа асан олур. Нәјә ҝөрә? Сәбәбләрдән бири одур ки, орада фикри јајындыран шејләр аз олур. Тајвандан олан Масаһико адлы бир ата бунун диҝәр сәбәбини дејир: «Өвладларымызла бирликдә тәбиәт гојнунда, мәсәлән, дағларда вә ја дәниз кәнарында ҝәзәндә онлар өзләрини раһат һисс едирләр. Белә вахтларда онларла сөһбәт едиб дүшүнҹәләрини өјрәнмәк даһа асан олур». Јухарыда ады чәкилән Катја бөлүшүр: «Мәктәбдән сонра анамла бирҝә ҝөзәл парка ҝәзмәјә ҝедирдик. Бу ҹүр раһат аб-һавада мәктәбдә баш верәнләри, нараһатлыгларымы онунла бөлүшмәк даһа асан олурду».

16. Аиләләр истираһәт едәркән вә әјләнәркән Јеһованын јаратдыгларындан неҹә зөвг ала биләрләр?

¹⁶ Бундан әлавә, Јеһованын јаратдыглары аиләләрә истираһәт етмәк, бирҝә вахт кечириб аилә бағларыны мөһкәмләндирмәк үчүн фүрсәт јарадыр. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, «ҝүлмәјин өз вахты», «рәгс етмәјин өз вахты» вар (Ваиз 3:1, 4). Јеһова истираһәт етмәјимиз үчүн ҝөзәл јерләр јарадыб. Бир чох аиләләр тәбиәт гојнунда, шәһәрдән кәнарда, дағларда вә дәниз кәнарында бирҝә вахт кечирмәји хошлајырлар. Бәзи ушаглар паркларда гачмағы, ојнамағы, һејванлара бахмағы, чајда, ҝөлдә вә ја дәниздә үзмәји хошлајырлар. Бизим Јеһованын јаратдығы хилгәтдән һәзз алмағымыз үчүн чохлу имканларымыз вар.

17. Нәјә ҝөрә валидејнләр өвладларына Јеһованын јаратдыгларындан һәзз алмаға көмәк етмәлидирләр?

¹⁷ Ҹәннәтдә валидејнләр вә ушаглар Јеһованын јаратдыгларындан там шәкилдә һәзз алаҹаглар. Нә биз һејванлардан горхаҹағыг, нә дә һејванлар биздән (Әшј. 11:6—9). Јеһованын јаратдыглары бизә әбәдијјән зөвг верәҹәк (Зәб. 22:26). Амма өвладларыныза Јеһованын јаратдыгларыны ҝөрмәјә көмәк етмәк үчүн јени дүнјаны ҝөзләмәјин. Әҝәр индидән өвладларыныза хилгәт васитәсилә Јеһова барәдә өјрәтсәниз, чох јәгин ки, онлар мәзмурчунун сөзләринә шәрик олаҹаглар: «Еј Јеһова, неҹә дә бөјүк ишләр ҝөрмүсән!» (Зәб. 92:5).