1, 2. а) Ҹәдунун вә онун 300 дөјүшчүсүнүн дөзүмүндән нә өјрәнә биләрик? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.) б) Лука 21:19 ајәсинә әсасән, дөзмәк нәјә ҝөрә олдугҹа ваҹибдир?

ДӨЈҮШ узанырды. Һаким Ҹәдунун башчылығы алтында Исраил дөјүшчүләри бүтүн ҝеҹәни дүшмәнләрини — Мәдјән ордусуну вә онларын мүттәфигләрини тәгиб едиб тәхминән 32 километр јол гәт етмишдиләр. Мүгәддәс Китаб һадисәнин ардыны белә нәгл едир: «Сонра Ҹәдун Иордан чајынын јанына ҝәлиб о таја кечди. Ҹәдун да, онунла олан 300 нәфәр дә чох јорулмушду». Анҹаг онлар һәлә там гәләбә газанмамышдылар, чүнки дүшмәнин тәхминән 15 000 дөјүшчүсү галмышды. Исраиллиләр узун илләр иди ки, мәдјәниләрин әлиндән зүлм чәкирди. Онлар билирдиләр ки, инди тәслим олмаг олмаз. Буна ҝөрә дә дүшмәнин көкүнү кәсмәк үчүн тәгиби давам етдирдиләр вә мәдјәниләри тамамилә мәғлуб едиб өзләринә табе етдиләр (Һак. 7:22; 8:4, 10, 28).

² Биз дә амансыз мүһарибәдә дөјүшүрүк. Дүшмәнләримиз исә Шејтан, онун дүнјасы вә өз гејри-камиллијимиздир. Бизләрдән бәзиләри артыг онилликләрдир ки, бу мүһарибәдә вурушур. Јеһованын көмәјилә бир чох дөјүшләрдә галиб чыхмышыг. Анҹаг һәлә там зәфәр чалмамышыг. Бәзән дүшмәнләримизлә дөјүшмәк, бу дүнјанын сонуну ҝөзләмәк бизи тагәтдән сала биләр. Иса Мәсиһ хәбәрдарлыг етмишди ки, ахырзаманда  јашајанлар сәрт сынагларла үзләшәҹәк, зүлүм чәкәҹәк. О һәм дә вурғуламышды ки, дөзсәк, мүтләг зәфәр чалаҹағыг. (Лука 21:19 ајәсини охујун.) Бәс дөзүм нәдир? Дөзмәјә бизә нә көмәк едә биләр? Чәтинликләрә дөзән инсанлардан нә өјрәнә биләрик? Дөзүмүн өз ишини тамамламасына неҹә јол верә биләрик? (Јаг. 1:4).

3. Дөзүм нәдир?

³ Мүгәддәс Китаба ҝөрә, дөзүм, садәҹә олараг, сынаглара вә ја бәдбәхтлијә бојун әјиб гатлашмаг демәк дејил. Дөзүм, һәмчинин фикирләримизи, һиссләримизи, башга сөзлә, чәтинлијә олан мүнасибәтимизи өзүнә дахил едир. Дөзүмлү инсан ҹәсур, мәтин вә сәбирли олур. Бир китаба әсасән, дөзүм «чәтинлијә садәҹә мүтиликлә јох, парлаг үмидлә таб ҝәтирмәк демәкдир. Бу, үзү күләјә ҝедән адама јыхылмајыб, ајаг үстдә галмаға көмәк едән кејфијјәтдир. Елә бир мәнәви ҝүҹдүр ки, ән шиддәтли сынағы белә зәфәрә чевирир, чүнки инсан әзабларын архасында чатмаг истәдији мәгсәди ҝөрүр».

4. Нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, мәсиһини дөзмәјә тәшвиг едән гүввә мәһәббәтдир?

⁴ Мәсиһини дөзмәјә тәшвиг едән гүввә мәһәббәтдир. (1 Коринфлиләрә 13:4, 7 ајәләрини охујун.) Јеһованы севдијимизә ҝөрә Онун ирадәсинә ујғун олан һәр шејә дөзүрүк (Лука 22:41, 42). Баҹы-гардашларымыза олан мәһәббәт бизә онларын гејри-камиллијинә сәбир етмәјә көмәк едир (1 Бут. 4:8). Һәмчинин һәјат јолдашымызы севдијимиз үчүн аиләдәки чәтинликләрә таб ҝәтиририк. Унутмуруг ки, һәтта ән хошбәхт аиләдә белә әр-арвад арасында проблем јашаныр, буна ҝөрә дә биз дөзүб, никаһ телләрини мөһкәмләндирмәјә чалышырыг (1 Кор. 7:28).

5. Нә үчүн тәкҹә Јеһова бизә дөзмәјә көмәк етмәјә гадирдир?

⁵ Јеһовадан ҝүҹ истәјин. Јеһова «дөзүм вә тәсәлли верән» Аллаһдыр (Ром. 15:5). Тәкҹә О, бизим проблемләримизи там анлајыр. О нәинки проблемләримизи, һәм дә вәзијјәтимизи, һиссләримизи вә ирси факторлары да баша дүшүр. Беләликлә, тәкҹә О, бизә дөзмәјә көмәк етмәјә гадирдир. Аллаһын Кәламында дејилир: «Ондан горханлары мурадына чатдырар, фәрјадларыны ешидәр, онлары гуртарар» (Зәб. 145:19). Бәс биз Аллаһдан дөзмәк үчүн ҝүҹ истәјәндә О, бизә неҹә көмәк едир?

6. Јеһова бизә сынаглар вахты неҹә чыхыш јолу ҝөстәрә биләр?

⁶ 1 Коринфлиләрә 10:13 ајәсини охујун. Биз Јеһовадан сынаглара дөзмәк үчүн көмәк истәјәндә О, чыхыш јолу ҝөстәрәҹәк. Ола билсин, вәзијјәтә мүдахилә едиб сынағы арадан галдыраҹаг. Анҹаг чох вахт О, дөзә биләк дејә, бизә чыхыш јолу ҝөстәрир. Бәли, Јеһова бизә «һәр шејә севинҹлә вә сәбирлә таб ҝәтирмәк үчүн» ҝүҹ верир (Кол. 1:11). О, бизим ҹисмани, әгли вә мәнәви ҝүҹүмүзүн һәддинә чох јахшы бәләддир. Буна ҝөрә дә һеч вахт вәзијјәтин елә һәддә чатмасына јол вермәз ки, биз садиг гала билмәјәк.

7. Нәјә ҝөрә дөзмәк үчүн руһани гида лазымдыр?

⁷ Иманынызы руһани гида илә гидаландырын. Дүнјанын ән һүндүр дағы олан Еверест дағына галхан алпинист ҝүн әрзиндә 6000 калори јандырыр. Бу ади инсана лазым олан калоридән әһәмијјәтли дәрәҹәдә чохдур. Даға галхаркән таб ҝәтириб мәгсәдә чатмаг үчүн алпинистләр мүмкүн гәдәр чох калори гәбул етмәлидирләр. Ејнилә, биз дә мәсиһи јолунда таб ҝәтирмәк вә мәгсәдимизә чатмаг үчүн һәмишә мүмкүн гәдәр чох руһани гида гәбул етмәлијик.  Охумаға, мүталиә етмәјә вахт ајырмаг вә мәсиһи ҝөрүшләринә ҝәлмәк үчүн мәсиһидән низам-интизам тәләб олунур. Бунлар бизим иманымызы «әбәди һәјат ҝәтирән вә даим галан гида илә» гидаландырыр (Јәһ. 6:27).

8, 9. а) Әјјуб 2:4, 5 ајәләринә әсасән, сынаглар вахты һансы мәсәлә өн плана кечир? б) Сынагларла үзләшәндә ҝөзәҝөрүнмәз аләмдә һансы сәһнәни тәсәввүр етмәк олар?

⁸ Нөгсансызлыгла бағлы мүбаһисәли мәсәләни унутмајын. Јеһованын хидмәтчиси сынагларла үзләшәндә әсас мәсәлә онун чәкдији изтираблар олмур. Сынаглар вахты неҹә давранмағымызла биз ҝөстәририк ки, доғрудан да Јеһованы Каинатын Һөкмдары һесаб едирик, ја јох. Јеһованын һакимијјәтинә аси чыхан Шејтан Јеһоваја мејдан охујараг демишди: «Инсан ҹанындан өтрү һәр шејини верәр. Әлини узадыб онун [Әјјубун] әтинә, сүмүјүнә тохун, о, дүз Сәнин үзүнә ләнәт едәҹәк» (Әјј. 2:4, 5). Шејтанын зәннинҹә, Јеһованын һеч бир хидмәтчиси Она саф мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк хидмәт етмир. Шејтан фикрини дәјишмәјиб. Әсрләр сонра ҝөјдән говуланда да Шејтан барәдә дејилмишди ки, о, гардашларымызы ҝеҹә-ҝүндүз Аллаһымызын гаршысында иттиһам едир (Вәһј 12:10). Шејтан нөгсансызлыгла бағлы мүбаһисәли мәсәләни унутмајыб. О, бизим сынаглар вахты тәслим олмағымызы, Јеһованын һакимијјәтинә арха чевирмәјимизи арзулајыр.

⁹ Буна ҝөрә дә чәтинлик вахты әзаб чәкәркән ҝөзәҝөрүнмәз аләмдә белә бир сәһнәни тәсәввүрүнүздә ҹанландырын: бир тәрәфдә Шејтан ҹинләри илә дуруб. Онлар сизин әзабларынызы ҝөстәриб иддиа едирләр ки, чәтинлик гаршысында јыхылыб тәслим олаҹагсыныз. Диҝәр тәрәфдә исә Јеһова, Онун падшаһлыг едән Оғлу, дирилмиш мәсһ олунмушлар вә сајы-һесабы билинмәјән мәләкләр дуруб. Онлар сизә дәстәк олур, һәр ҝүн дөзүб таб ҝәтирмәјинизә, Јеһованын һакимијјәтинин тәрәфини тутдуғунуза ҝөрә севинирләр. Јеһова да шәхсән сизә хитаб едир: «Оғлум, һикмәтли ол, гәлбим севинсин, Мәнә мејдан охујана ҹаваб верә билим» (Мәс. 27:11).

10. Дөзүмүн ҝәтирдији мүкафатлара диггәти ҹәмләмәкдә Исадан неҹә өрнәк ала биләрик?

¹⁰ Дөзүмүн ҝәтирдији мүкафатлара диггәтинизи ҹәмләјин. Фәрз един ки, узун сәфәрә чыхмысыныз. Узун бир тунелин ортасында дајанырсыныз. Һәр јан гаранлыгдыр, ҝөз-ҝөзү ҝөрмүр. Анҹаг сиз әминсиниз ки, тунели ахыра кими ҝетсәниз, јенидән ишыға чыхаҹагсыныз. Ејнилә, һәрдән бизә елә ҝәлә биләр ки, проблемләр башымыздан ашыр. Јәгин Иса да өзүнү белә һисс етмишди. Ҝүнаһлы инсанлар она әдавәтли сөзләр јағдырмышды, ону алчалтмышды. Сонра исә ону ишҝәнҹә дирәјиндә әзаблар ичиндә едам етмишдиләр. Бу, онун јер үзүндәки һәјатынын ән зүлмәт чағы иди. Анҹаг Иса «гаршыда ону ҝөзләјән севинҹә ҝөрә» бүтүн бунлара дөздү (Ибр. 12:2, 3). О, диггәтини дөзүмүн ҝәтирәҹәји мүкафатлара ҹәмләмишди. Ән әсасы исә дүшүнүрдү ки, дөзмәклә Аллаһын адынын мүгәддәс тутулмасына вә һөкмранлығынын адил олдуғунун сүбута јетирилмәсинә өз төһфәсини верир. О билирди ки, һәјатынын бу зүлмәт чағы мүвәггәтидир, ҝөјдә алаҹағы мүкафатын парылтысы исә әбәди галаҹаг. Бу ҝүн сиз дә чәтинликләрлә үзләшәркән әзаб чәкирсиниз, дахилән сарсылырсыныз. Анҹаг унутмајын, әбәди һәјата апаран јолда чәкдијиниз ситәмләр мүвәггәтидир.

11. Ахырадәк дөзәнләрин нүмунәсини нәјә ҝөрә нәзәрдән кечирмәлијик?

¹¹ Дөзән тәкҹә биз дејилик. Мәсиһиләри Шејтанын башларындан төкдүјү чәтинликләрә дөзмәјә тәшвиг етмәк үчүн һәвари  Бутрус јазмышды: «Ҝүҹлү иманла она мүгавимәт ҝөстәрин вә билин ки, дүнјадакы бүтүн гардашларыныз да ејни әзаблара гатлашырлар» (1 Бут. 5:9). Ахырадәк дөзәнләрин нүмунәсинә баханда мәтин галмағы өјрәнирик, һәмчинин әмин олуруг ки, дөзмәк мүмкүндүр вә садиглијимиз мүкафатсыз галмајаҹаг (Јаг. 5:11). Ҝәлин бир нечә нүмунәјә бахаг. ^[1]

12. Әдән бағына ҝөндәрилән кәррублардан нә өјрәнирик?

¹² Кәррублар. Инсанлара илк ҝөрүнән руһани варлыгларын гојдуғу нүмунә бизә чәтин тапшырыглар аларкән дөзмәјә көмәк едәҹәк. Јеһова Аллаһ һәјат ағаҹына ҝедән јолу горумаг үчүн Әдән бағынын шәргиндә кәррублар вә арамсыз фырланан јанар гылынҹ гојмушду ^[2] (Јар. 3:24). Кәррублар бу иш үчүн јарадылмамышдылар. Ахы ҝүнаһ вә үсјан Јеһованын бәшәријјәтлә бағлы нијјәтинә дахил дејилди. Анҹаг Мүгәддәс Китабда бир кәлмә дә олсун јазылмајыб ки, јүксәк мөвгејә малик олан кәррублар онлара ашағы сәвијјәли иш тапшырылдығыны дејиб шикајәтләнсинләр. Онлар тәнҝә ҝәлиб иши јарымчыг гојмадылар. Әксинә, Дашгына гәдәр, 1600 илдән чох вахт әрзиндә итаәткарлыгла вә мәтанәтлә онлара һәвалә олунан иши јеринә јетирдиләр.

13. Әјјуб нәјин сајәсиндә башына ҝәлән мүсибәтләрә дөзә билди?

¹³ Һәзрәти Әјјуб. Әҝәр достунузун, јахуд аилә үзвүнүзүн сөзү сизи јаралајыбса, ҹидди хәстәлијә мүбтәла олмусунузса, јахуд әзизинизи итирмисинизсә, онда Әјјубун әһвалаты сизә тәскинлик верә биләр (Әјј. 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1—3). Әјјуб башына ҝәлән мүсибәтләрин сәбәбини билмәсә дә, тәслим олмады. Әввәла она ҝөрә ки, о, Аллаһдан горхурду (Әјј. 1:1). Әјјуб һәм пис, һәм дә јахшы ҝүнүндә Јеһованы разы салмаг истәјирди. Јеһова она хәлг етдији еҹазкар аләмдән данышараг гүдрәтини ҝөрмәјә көмәк етди. Бу, Әјјубу архајын етди ки, Јеһова онун чәкдији зүлм-ситәмә лазым билдији вахт сон гојаҹаг (Әјј. 42:1, 2). Белә дә олду. «Јеһова ону әзабдан гуртарды вә она әввәлки фираванлығыны гајтарды. Јеһова онун вар-дөвләтини әввәлкиндән икигат артырды... Әјјуб узун өмүр сүрдү вә һәјатдан дојмуш һалда вәфат етди» (Әјј. 42:10, 17).

14. 2 Коринфлиләрә 1:6 ајәсинә әсасән, Булусун дөзүмү башгаларына неҹә көмәк едирди?

¹⁴ Һәвари Булус. Бәлкә дә, сизи һәгиги ибадәтә ҝөрә тәгиб едирләр, инҹидирләр. Јахуд ағсаггал вә ја рајон нәзарәтчиси кими хидмәт едирсиниз вә чијнинизә дүшән мәсулијјәтләр һәрдән сизә ағыр ҝәлир. Белә исә  онда һәвари Булус барәдә дүшүнүн. Бир тәрәфдән залым дүшмәнләри она диван тутурду, бир тәрәфдән дә јығынҹагларын фикрини чәкирди (2 Кор. 11:23—29). Анҹаг о руһдан дүшмүрдү. Онун нүмунәси башгаларына да ҝүҹ верирди. (2 Коринфлиләрә 1:6 ајәсини охујун.) Сиз дә чәтинликләрлә үзләшәндә унутмајын ки, сизин нүмунәниз башгаларына дөзмәјә ҝүҹ верир.

15, 16. а) Дөзүм һансы иши тамамлајыр? б) Дөзүмүн өз ишини тамамламасына неҹә јол верә биләрик?

¹⁵ Јагуб Аллаһдан илһам алараг јазмышды: «Гој дөзүм өз ишини тамамласын». Дөзүм һансы иши тамамлајыр? Дөзүм бизә көмәк едир ки, камил вә һәр ҹәһәтдән сағлам олаг, һеч нәдә әскијимиз олмасын (Јаг. 1:4). Сынаглар вахты чох вахт бизим зәиф ҹәһәтләримиз, хасијјәтимиздә дүзәлтмәли олдуғумуз саһәләр үзә чыхыр. Бу сынаглара дөзәндә мәсиһи мәнлијимиз камилләшир, сағлам олур. Мәсәлән, биз даһа сәбирли, шәфгәтли вә гәдирбилән олуруг.

¹⁶ Дөзүмүн тамамладығы иш чох мүһүмдүр. Бу, бизи мәсиһи кими формалашдырыр. Буна ҝөрә дә јолунуза чыхан сынагдан ҹанынызы гуртармаг үчүн Мүгәддәс Китабдакы принсипләри позмајын. Мисал үчүн, әҝәр натәмиз фикирләрлә мүбаризә апарырсынызса, тәслим олмајын, дуа едиб һәмин фикирләри бејниниздән говун. Беләҹә, сиз өзүнүзә һаким олмағы өјрәнәҹәксиниз. Әҝәр иманыныза шәрик олмајан аилә үзвләриниз сизә манечилик төрәдирсә, мөһкәм галын, сидг-үрәкдән ибадәт етмәјә давам един. Белә етсәниз, Јеһоваја ҝүвәнмәји өјрәнәҹәксиниз. Унутмајын, Јеһованын разылығыны газанмаг истәјириксә, мүтләг дөзмәлијик (Ром. 5:3—5; Јаг. 1:12).

17, 18. а) Сонадәк дөзмәк нә үчүн ваҹибдир? б) Сон јахынлашдыгҹа нәјә әмин ола биләрик?

¹⁷ Биз мүәјјән бир вахт әрзиндә јох, сонадәк дөзмәлијик. Тутаг ки, ҝәми батыр. Сәрнишинләр ҹанларыны гуртармаг үчүн саһилә үзмәлидирләр. Кимсә тез јорулур, тәслим олуб батыр. Бир башгасы исә үзүб-үзүб саһилә чатачатда тәслим олур. Анҹаг онун о гәдәр үзмәји һеч бир фајда вермир. Онсуз да о да батыр. Биз дә јени дүнја ҝәләнәдәк дөзмәлијик. Бундан бизим һәјатымыз асылыдыр. Биздә һәвари Булусун әһвал-руһијјәси олмалыдыр. О, ики дәфә демишди: «Биз руһдан дүшмүрүк» (2 Кор. 4:1, 16).

¹⁸ Биз там архајын ола биләрик ки, Јеһова бизә сонадәк дөзмәјә көмәк едәҹәк. Биз һәвари Булусун Ромалылара 8:37—39 ајәләриндә јазылан сөзләринә шәрикик: «Анҹаг бизи севәнин сајәсиндә биз һәр шејә галиб ҝәлирик. Мән әминәм ки, нә өлүм, нә һәјат, нә мәләкләр, нә һакимијјәтләр, нә индики шејләр, нә ҝәләҹәк шејләр, нә бир гүввә, нә һүндүрлүк, нә дәринлик, нә дә мөвҹуд олан башга бир шеј бизи Ағамыз Мәсиһ Иса васитәсилә ифадә олунан Аллаһын мәһәббәтиндән ајыра билмәз». Дүздүр, бәзән јорулаҹағыг, әлдән дүшәҹәјик. Амма ҝәлин Ҹәдундан вә онун дөјүшчүләриндән өрнәк алаг. Онлар јорулсалар да, дүшмәни тәгиб етмәјә давам етдиләр (Һак. 8:4). Ҝәлин биз дә тәслим олмајыб сонадәк дөзәк!