1, 2. Нәјә ҝөрә Дәнјал Аллаһын ҝөзүндә истәкли бәндә иди вә Дәнјал кими итаәткар олдуғумузу неҹә ҝөстәрә биләрик?

ЈӘҺУДИЛӘРИН сүрҝүн олундуғу Бабил шәһәри бүтләрлә долу иди, әһали пис руһларын тәсири алтында јашајырды. Амма Јеһова Аллаһа вәфалы јәһудиләр, мәсәлән, Дәнјал вә онун үч досту јол вермәди ки, Бабил онлары өз гәлибинә салсын (Дән. 1:6, 8, 12; 3:16—18). Онлар өз Дулусчулары Јеһова Аллаһа ахыра кими садиг галмаға гәти гәрарлы идиләр вә бу мәгсәдә наил олдулар! Дәнјал, демәк олар ки, бүтүн өмрүнү Бабилдә јашаса да, Аллаһа садиг галмышды. Буна ҝөрә дә Аллаһын мәләји ону истәкли бәндә адландырмышды (Дән. 10:11, 19).

² Гәдимдә дулусчу ҝилә истәдији шәкли вермәк үчүн ону јахшы-јахшы јоғурурду. Бу ҝүн Јеһова Аллаһа ибадәт едән инсанлар гәбул едир ки, О, Каинатын Һөкмдарыдыр вә инсанлары, халглары формалашдырмаға, онлара шәкил вермәјә анҹаг Онун ихтијары чатыр. (Әрәмја 18:6 ајәсини охујун.) Аллаһын шәхсән бизи дә формалашдырмаға һаггы вар. Лакин О, бизим ирадә азадлығымыза һөрмәт едир вә истәјир ки, биз Она көнүллү шәкилдә табе олаг. Ҝәлин үч саһәни нәзәрдән кечирәк вә ҝөрәк Аллаһын әлиндә јумшаг ҝил олмаг үчүн нә едә биләрик: 1) Бәрк ҝил олмаға, јәни Аллаһын мәсләһәтини гәбул етмәмәјимизә сәбәб олан амилләрдән неҹә  гача биләрик? 2) Бизә јумшаг ҝил, јәни итаәткар бәндә олмаға көмәк едән хүсусијјәтләри неҹә јетишдирә биләрик? 3) Мәсиһи валидејнләр ушагларыны формалашдыраркән Аллаһа неҹә табе ола биләрләр?

3. Үрәјимизи нәләр сәртләшдирә биләр? Нүмунә чәкин.

³ Мәсәлләр 4:23 ајәсиндә дејилир: «Һәр шејдән чох үрәјини гору, чүнки һәјат булаглары ондан чыхыр». Үрәјимизи нәдән горумалыјыг? Гүрурдан, иман азлығындан вә ҝүнаһдан. Чүнки бунлар үсјанкарлыға вә итаәтсизлијә ҝәтириб чыхарыр (Дән. 5:1, 20; Ибр. 3:13, 18, 19). Јәһуда падшаһы Үзијјә гүрурлу инсан иди. (2 Салнамәләр 26:3—5, 16—21 ајәләрини охујун.) Әввәл-әввәл о, «Јеһованын бәјәндији ишләри ҝөрүрдү» вә Она ибадәт едирди. Амма «ҝүҹләнәндә гүрурланды», унутду ки, она бу гүдрәти верән Јеһовадыр. О һәтта Јеһованын мәбәдиндә бухур јандырмаг фикринә дүшдү, һалбуки бу, Һарун өвладларынын иши иди. Каһинләр она мане олмаг истәјәндә исә бу гүрурлу падшаһ онлара гәзәбләнди. Нәтиҹәдә Јеһова Үзијјәнин гүруруну сындырды, ону ҹүзам хәстәлијинә дүчар етди. О, өмрүнүн ахырына кими ҹүзамлы галды (Мәс. 16:18).

4, 5. Гүрурун бизә үстүн ҝәлмәсинә јол версәк, нә баш верә биләр? Нүмунә чәкин.

⁴ Әҝәр үрәјимизи гүрурдан горумасаг, биз дә өзүмүз барәдә һәддән артыг јүксәк фикирдә олаҹағыг. Һәтта вәзијјәт о һәддә чата биләр ки, Мүгәддәс Китабдан верилән мәсләһәти рәдд едә биләрик (Ром. 12:3; Мәс. 29:1). Ҝәлин Ҹим адлы ағсаггалын нүмунәсинә диггәт јетирәк. Јығынҹагла бағлы бир мәсәләдә онун диҝәр ағсаггалларла сөзү чәп ҝәлмишди. Ҹим дејир: «Мән онлара дедим ки, сиздә гардашлыг мәһәббәти јохдур вә ағсаггаллар ҝөрүшүндән јарымчыг чыхыб ҝетдим». Алты ај сонра о, башга јығынҹаға кечди, анҹаг орада ағсаггал тәјин олунмады. Гардаш әлавә едир: «Мән чох мәјус олмушдум. Өз ҝөзүмдә о дәрәҹәдә салеһ идим ки, һәгигәти тәрк етдим». Ҹим дүз он ил руһани ҹәһәтдән өлү вәзијјәтдә галды. О етираф едир: «Өзүмү алчалдылмыш һисс едирдим вә оланлара ҝөрә Јеһованы ҝүнаһландырырдым. Илләр әрзиндә гардашлар мәнә баш чәкир вә сөһбәт етмәјә чалышырдылар. Анҹаг мән онларын көмәјини рәдд едирдим».

⁵ Ҹимин башына ҝәләнләр ҝөстәрир ки, һәрәкәтләримизә бәраәт газандырмаг үрәјимизи сәртләшдирә биләр (Әрм. 17:9). Ҹим дејир: «Мән башгаларында анҹаг сәһв ҝөрүрдүм». Бәс елә олубму ки, јығынҹагда кимсә сизин хәтринизә дәјсин? Ја да нә вахтса һансыса мәсулијјәтинизи итирмисиниз? Һәмин вахт неҹә давранмысыныз? Гүрурун сизә үстүн ҝәлмәсинә јол вермисиниз, јохса сизин үчүн ән ваҹиби һәмиманлынызла араныздакы сүлһү горумаг вә Јеһоваја садиг галмаг олуб? (Зәбур 119:165; Колослулара 3:13 ајәләрини охујун.)

6. Ҝүнаһ ишләмәк нәләрә ҝәтириб чыхара биләр?

⁶ Истәр ҝизлиндә, истәрсә дә ачыг-ашкар ҝүнаһ ишләтмәк инсаны Мүгәддәс Китабдан верилән мәсләһәтә гаршы лагејд едә биләр. Вахт кечдикҹә ҝүнаһ ишләмәк ади һала чевриләҹәк. Бир гардаш дејир ки, етдији налајиг һәрәкәтләрә бир мүддәтдән сонра артыг нормал бир шеј кими бахырды (Ваиз 8:11). Порнографијаја алудә олмуш бир гардаш исә бөлүшүр: «Ҝөрдүм ки, артыг ағсаггаллара тәнгиди јанашырам». Бу вәрдиш ону руһани ҹәһәтдән јыхырды. Гардашын һәрәкәтинин үстү ачыланда она көмәк ҝөстәрилди. Тәбии ки, һәр биримиз сәһвләрә јол веририк. Анҹаг Аллаһын әфвини вә көмәјини ахтармаг әвәзинә, башгаларына тәнгиди јанашырыгса вә һәрәкәтләримизә бәраәт  газандырырыгса, демәли, үрәјимиз сәртләшмәјә башлајыб.

7, 8. а) Исраиллиләрин һадисәси иман азлығынын тәһлүкәли олдуғуну неҹә ҝөстәрир? б) Бундан өзүмүзә һансы дәрси ҝөтүрүрүк?

⁷ Иман азлығынын үрәји неҹә сәртләшдирдијини Јеһованын Мисирдән азад етдији исраиллиләрин нүмунәсиндән ҝөрмәк олар. Исраиллиләр Јеһованын онларын уғрунда ҝөстәрдији мөҹүзәләри өз ҝөзләри илә ҝөрмүшдүләр. Бу мөҹүзәләрин бәзиләри адамы, сөзүн әсил мәнасында, һејрәтә ҝәтирир! Лакин Вәд едилмиш дијара чатачатда исраиллиләрин иманынын аз олдуғу үзә чыхды. Јеһоваја етибар етмәк әвәзинә, онлар горхуја дүшдүләр вә Мусаја гаршы дејинмәјә башладылар. Һәтта Мисирә, гул олдуглары өлкәјә гајытмаг истәдиләр! Онлар Јеһова Аллаһы чох инҹитдиләр, буна ҝөрә дә Аллаһ деди: «Нә вахта гәдәр бу адамлар Мәнә һөрмәтсизлик едәҹәк?» (Сај. 14:1—4, 11; Зәб. 78:40, 41). Инадкар вә имансыз олдуғу үчүн һәмин нәсил өмрүнүн ахырына кими сәһрада долашды.

⁸ Вәд олунмуш Ҹәннәтин астанасында олан бизләрин дә иманы сынаныр. Биз иманымызын нә вәзијјәтдә олдуғуну јохламалыјыг. Мәсәлән, ҝәлин јохлајаг ҝөрәк, Иса Мәсиһин Мәтта 6:33 ајәсиндәки сөзләринә неҹә мүнасибәт ҝөстәририк. Өзүнүздән сорушун: «Мәгсәдләрим вә гәрарларым Исанын бу сөзләринә инандығымы ҝөстәрир? Даһа чох ҝәлир әлдә етмәк үчүн јығынҹаглары бурахмырам, тәблиғ хидмәтини тәхирә салмырам? Иш јериндә тәзјиглә гаршылашсам, неҹә давранаҹағам? Бу дүнјанын мәни формалашдырмасына вә Јеһовадан узаглашдырмасына имкан вермирәм?»

9. Нәјә ҝөрә иман јолунда олуб-олмадығымызы јохламалыјыг вә буну неҹә едә биләрик?

⁹ Достлуг, јығынҹагдан кәнарлашдырылан адамла үнсијјәт вә әјләнҹә мәсәләсиндә Мүгәддәс Китаб принсипләринә ҹидди јанашмајан инсанын үрәји ҝет-ҝедә сәртләшир. Бәс бу кими проблемләри өзүнүздә ҝөрүрсүнүз? Әҝәр ҝөрүрсүнүзсә, онда дәрһал иманынызы јохлајын. Аллаһын Кәламы бизә мәсләһәт ҝөрүр: «Иман јолунда олуб-олмадығынызы даима јохлајын, өзүнүзү сынајын» (2 Кор. 13:5). Биз даима өзүмүзү Мүгәддәс Китабын көмәји илә тәһлил етмәлијик.

10. Јумшаг ҝил олмаға бизә нә көмәк едә биләр?

¹⁰ Дулусчу ҝили әзиб јумшалтдығы кими, Јеһова да бизи Мүгәддәс Китаб, тәблиғ хидмәти вә јығынҹаг ҝөрүшләри васитәсилә «јумшалдыр». Ҝилин јумшаг олмасында су да ваҹиб рол ојнајыр. Һәр ҝүн Аллаһын Кәламыны охујуб үзәриндә дүшүнмәк бизи су кими јумшалдыр, онда Јеһоваја бизә шәкил вермәк асан олур. Гәдимдә Јеһова Исраил падшаһларына әмр етмишди ки, онлар Ганунун сурәтини өзләри үчүн көчүрсүнләр вә һәр ҝүн охусунлар (Ган. 17:18, 19). Һәвариләр Кәламы охумағын вә онун үзәриндә дүшүнмәјин онларын хидмәти үчүн фајдалы олдуғуну баша дүшүрдүләр. Онлар өз китабларында Ибраниҹә Мүгәддәс Јазылардан дәфәләрлә ситат ҝәтирир, онлара истинад едирдиләр. Бунунла һәвариләр тәблиғ етдикләри адамлары Мүгәддәс Китабы охумаға вә үзәриндә дүшүнмәјә тәшвиг едирдиләр (Һәв. 17:11). Бу ҝүн биз дә Аллаһын Кәламыны һәр ҝүн охумағын вә дуа едәрәк охудугларымызын үзәриндә дүшүнмәјин ваҹиблијини анлајырыг (1 Тим. 4:15). Бунун сајәсиндә биз һәм Јеһованын гаршысында тәвазөкар галаҹағыг, һәм дә Она бизи формалашдырмаға имкан верәҹәјик.

11, 12. Јеһова јығынҹаг васитәсилә бизи неҹә формалашдырыр? Нүмунә чәкин.

¹¹ Јеһова јығынҹаг васитәсилә бизи формалашдырыр вә буну һәр биримизин еһтијаҹына ујғун шәкилдә едир. Јухарыда ады чәкилән Ҹим гардаша бир ағсаггал сәмими мараг  ҝөстәрәндә онун мүнасибәти јаваш-јаваш дәјишмәјә башлады. О дејир: «Гардаш бир дәфә дә олсун мәни нә ҝүнаһландырды, нә дә тәнгид етди. О, һәмишә мәни руһландырырды вә сәмими-гәлбдән көмәк етмәк истәјирди». Тәхминән үч ај сонра һәмин ағсаггал Ҹими јығынҹаға дәвәт етди. Ҹим хатырлајыр: «Һамы мәни чох ҝөзәл гаршылады. Баҹы-гардашларын ҝөстәрдији мәһәббәт һәјатымы көкүндән дәјишди. Баша дүшдүм ки, мәним һиссләрим елә дә бөјүк әһәмијјәт дашымыр. Һәмиманлыларымын вә һәмишә руһән мөһкәм галан һәјат јолдашымын дәстәји сајәсиндә руһани ҹәһәтдән ајаға галхдым. Мәнә һәмчинин “Ҝөзәтчи гүлләси” журналынын 1992-ҹи ил 15 нојабр сајындакы “Јеһова ҝүнаһкар дејил” вә “Јеһоваја садиг галын” адлы мәгаләләрин дә бөјүк көмәји дәјди».

¹² Бир мүддәт сонра Ҹим јенидән ағсаггал тәјин олунду. О вахтдан етибарән Ҹим охшар вәзијјәтә дүшән гардашлара бу проблеми ашмаға вә руһани ҹәһәтдән мөһкәмләнмәјә көмәк едир. О дејир: «Әввәлләр дүшүнүрдүм, Јеһова илә мүнасибәтим о гәдәр мөһкәмдир ки, ону һеч нә сарсыда билмәз. Әслиндә исә вәзијјәт тамам башга ҹүр иди. Гүрур мәни о вәзијјәтә салмышды ки, әсас шејләри ҝөрмүрдүм, јалныз инсанларын сәһвләринә фикир верирдим. Буна јол вердијим үчүн чох пешманам» (1 Кор. 10:12).

13. Тәблиғ иши биздә һансы хүсусијјәтләри јетишдирир вә бунун һансы фајдасы вар?

¹³ Бизим формалашмағымызда тәблиғ ишинин дә бөјүк ролу вар. Хош хәбәри тәблиғ етмәк биздә һәлимлик вә руһун бәһрәсинә дахил олан хүсусијјәтләри јетишдирир (Гал. 5:22, 23). Бәс сизә тәблиғ иши һансы хүсусијјәтләри јетишдирмәјә көмәк едиб? Мәсиһи хүсусијјәтләрини тәзаһүр едәндә биз хош хәбәри бәзәмиш олуруг. Бу исә, өз  нөвбәсиндә, бәзи инсанларын мүждәјә ҝөстәрдији мүнасибәтә тәсир едә биләр. Мисал үчүн, Австралијада ики Шаһид тәблиғ едәркән бир ев сакини онларла кобуд данышыр. Буна бахмајараг, онлар она һөрмәтлә гулаг асырлар. Бир мүддәт сонра һәмин гадын давранышына ҝөрә пешман олуб филиала мәктуб јазыр. Мәктубда дејилир: «Өзүмү гүрурлу апардығыма ҝөрә һәмин сәбирли вә тәвазөкар инсанлардан үзр истәјирәм. Аллаһын Кәламыны тәблиғ едән бу инсанларла белә кобуд данышдығым үчүн чох пешманам». Әҝәр Шаһидләр аз да олса, гәзәбләнсәјдиләр, сизҹә, о гадын бу сөзләри јазарды? Чәтин ки. Ҝөрдүјүмүз кими, тәблиғ хидмәти һәм бизә, һәм дә башгаларына фајда ҝәтирир.

14. Ушаға јахшы тәрбијә вермәк истәјән валидејн нә етмәлидир?

¹⁴ Әксәр ушаглар һәлим вә өјрәнмәјә мејилли олурлар (Мәт. 18:1—4). Буна ҝөрә дә һикмәтли валидејн фүрсәтдән истифадә едиб өвладынын зеһнинә вә үрәјинә һәгигәт тохумуну сәпмәли вә она гаршы мәһәббәт ашыламалыдыр (2 Тим. 3:14, 15). Бу ишдә мүвәффәгијјәт газанмаг үчүн валидејн илк нөвбәдә өзү һәгигәти севмәли вә Мүгәддәс Китабдакы мәсләһәтләрә әмәл етмәлидир. Онда ушаға да һәгигәти севмәк асан олаҹаг. Һәмчинин о бу тәрбијәјә валидејнин вә Јеһова Аллаһын мәһәббәтинин тәзаһүрү кими бахаҹаг.

15, 16. Өвлады јығынҹагдан кәнар олунан валидејнләр Јеһоваја етибар етдикләрини неҹә ҝөстәрә биләрләр?

¹⁵ Һәгигәтдә бөјүмәләринә бахмајараг, бәзи ушаглар сонрадан һәгигәти тәрк едир, ја да јығынҹагдан кәнар олунурлар, бунунла да валидејнләринин үрәјинә дағ чәкирләр. Ҹәнуби Африкада јашајан бир баҹы дејир: «Гардашым јығынҹагдан кәнар олунанда бизә елә ҝәлирди ки, о өлүб. Бу бизим үчүн бөјүк зәрбә иди». Бәс баҹы илә валидејнләри неҹә давранды? Онлар Мүгәддәс Китабдакы ҝөстәришә риајәт етдиләр. (1 Коринфлиләрә 5:11, 13 ајәләрини охујун.) Валидејнләри дејир: «Биз Мүгәддәс Китабдакы мәсләһәтә әмәл етмәјә гәти гәрарлы идик, чүнки орада дејиләнләрә табе олмағын һәмишә јахшы нәтиҹә ҝәтирдијинә әмин идик. Биз јығынҹагдан кәнаредилмәјә Аллаһын вердији тәрбијә кими бахырдыг. Әмин идик ки, Јеһова мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк вә лазыми өлчүдә тәрбијә едир. Буна ҝөрә дә оғлумузла јалныз мүһүм аилә мәсәләләри илә бағлы данышырдыг».

¹⁶ Бүтүн бунлар онларын оғлуна неҹә тәсир етди? О дејир: «Мән билирдим ки, валидејнләрим мәнә нифрәт етмир, садәҹә олараг, онлар Јеһоваја вә Онун тәшкилатына табе олурлар». О әлавә едир: «Јығынҹагдан кәнар олунан инсанын көмәјә вә дәстәјә еһтијаҹы оланда әли һеч кимә чатмыр. Көмәк јери јалныз Јеһова олур». Бәли, һәр ишимиздә Аллаһы ахтарсаг, нәтиҹәси һәмишә јахшы олаҹаг (Мәс. 3:5, 6; 28:26).

17. Нәјә ҝөрә һәјатымызын һәр саһәсиндә Јеһова Аллаһа табе олмалыјыг вә бунун һансы фајдасы вар?

¹⁷ Әшија пејғәмбәр јазмышды ки, Бабилдә әсир олан јәһудиләр бир ҝүн төвбә едәрәк дејәҹәкләр: «Еј Јеһова, Атамыз Сәнсән, биз ҝилик, Сәнсә дулусчумуз, биз Сәнин әлләринин ишијик». Сонра јалварыб әфв диләјәҹәкләр: «Тәгсиримизи даима јадында сахлама. Нә олар, бизә нәзәр сал, ахы биз Сәнин халгыныг» (Әшј. 64:8, 9). Биз дә тәвазөкар олуб һәјатымызын һәр саһәсиндә Јеһова Аллаһа бојун әјсәк, Дәнјал кими Онун истәкли бәндәси олаҹағыг. Һәмчинин Јеһова Өз Кәламы, мүгәддәс руһу вә тәшкилаты васитәсилә бизи формалашдырмаға давам едәҹәк вә бунун сајәсиндә, ҝүн ҝәләҹәк, Онун камил өвладлары олаҹағыг (Ром. 8:21).