1, 2. а) Һарадан билирик ки, инсанлар Аллаһла дост ола биләр? б) Бу мәгаләдә нәји нәзәрдән кечирәҹәјик?

БЕШИКДӘН мәзарадәк бизим ән чох еһтијаҹ дујдуғумуз шеј мәһәббәтдир. Инсанлар мәһәббәтә мөһтаҹдырлар. Бурада сөһбәт тәкҹә романтик мәһәббәтдән ҝетмир. Биз һәмишә достлуға, јахын мүнасибәтә ҹан атырыг. Амма елә бир мәһәббәт вар ки, она лап чох еһтијаҹ дујуруг. Бу, Јеһованын мәһәббәтидир. Чохлары тәсәввүр едә билмир ки, ҝөјләрдә јашајан ҝөзәҝөрүнмәз, Гадир Аллаһла јахын дост олмаг неҹә мүмкүндүр. Анҹаг биз бунун там әксини дүшүнүрүк.

² Мүгәддәс Китабдан охујуруг ки, гејри-камил инсанлар Аллаһла дост олуб. Онларын нүмунәси үзәриндә дүшүнмәк ваҹибдир. Чүнки Аллаһла дост олмаг һәјатымызын ән үмдә мәгсәдидир. Бу ҹүр достлуға наил олан инсанларын ичиндә ән ҝөзәл нүмунә Ибраһим пејғәмбәрдир. (Јагуб 2:23 ајәсини охујун.) Бәс неҹә олмушду ки, Ибраһим Јеһова илә јахын  мүнасибәт гура билмишди? Онларын достлуғунун әсасыны иман тәшкил едирди (Ром. 4:11). Ҝәлин ҝөрәк Ибраһимин иманы онун Аллаһла достлашмағына неҹә көмәк етмишди. Јахшы оларды ки, һәр биримиз өзүмүздән сорушаг: «Мән Ибраһим пејғәмбәрин иманыны неҹә өрнәк ала биләрәм вә Јеһова илә достлуғуму неҹә мөһкәмләндирә биләрәм?»

3, 4. а) Ибраһим һансы иман сынағы илә үзләшмишди? б) Нәјә ҝөрә Ибраһим Исһагы гурбан ҝәтирмәјә һазыр иди?

³ Гоҹа бир киши дағын әтәји илә ағыр-ағыр үзүјухары аддымлајыр. Бу, онун һәјатынын ән ағыр сәфәридир. Мәсәлә онун аһыл јашда олмағында дејил. Онун тәхминән 125 јашы олса да, һәлә дә ҝүмраһдыр. Сөһбәт Ибраһим пејғәмбәрдән ҝедир. ^[1] Архадан һарадаса 25 јашында, күрәјиндә одун дашыјан ҹаван бир оғлан ҝәлир. Бу, онун оғлу Исһагдыр. Ибраһим исә өзү илә бычаг вә од галамаг үчүн лазым олан шејләри ҝөтүрүб. Јеһова она оғлуну гурбан ҝәтирмәји бујуруб! (Јар. 22:1—8).

⁴ Бу, Ибраһим үчүн ән бөјүк иман сынағы иди. Бәзиләри дејирләр ки, Ибраһимә белә бир шеји бујурмаг Аллаһын тәрәфиндән гәддарлыг иди. Башгалары исә дејир ки, Ибраһим оғлуну севмир вә Аллаһа кор-коранә итаәт едирди. Белә фикирләшән инсанларын әслиндә иманы јохдур вә онлар иманын нә демәк олдуғуну баша дүшмүрләр (1 Кор. 2:14—16). Ибраһим Аллаһа кор-коранә итаәт етмирди. Әксинә, о, иман ҝөзләри илә ҝөрүрдү ки, сәмави Атасы Јеһова һеч вахт садиг бәндәләриндән онлара сағалмаз јара вураҹаг бир шеј тәләб етмәз. О, билирди ки, әҝәр Аллаһа итаәт етсә, Аллаһ она да, оғлуна да хејир-дуа верәҹәк. Бәс бу иманын әсасында нә дурурду? Билик вә тәҹрүбә.

5. Ибраһим Јеһова һагда һарадан өјрәнмишди вә өјрәндикләри она неҹә тәсир етмишди?

⁵ Билик. Ибраһим Кәлданын бүтпәрәстликлә долу Ур шәһәриндә бөјүмүшдү. Бунунла белә, о, Јеһова Аллаһы таныјырды. Бәс атасы Тарихин бүтпәрәст олдуғуну нәзәрә алсаг, бу, неҹә мүмкүн олмушду? (Јуш. 24:2). Мүгәддәс Китабда бу суала конкрет ҹаваб олмаса да, ҝөстәрилир ки, Ибраһим Нуһун оғлу Самын доггузунҹу нәсли иди. Бөјүк иман саһиби олан Сам Ибраһимин тәхминән 150 јашына гәдәр јашамышды. Ибраһимин Јеһова һагда мәһз Самдан өјрәндијини дәгиг билмирик. Лакин әминликлә дејә биләрик ки, Сам Јеһова һагда билдикләрини өз аиләсинә данышмышды. Ҝөрүнүр, Ибраһим дә Јеһова һагда бу јолла өјрәнмишди. Өјрәндији шејләр онун үрәјинә һәкк олунмуш, гәлбиндә Аллаһа гаршы мәһәббәт ојатмыш вә иман һасил етмишди.

6, 7. Ибраһимин башына ҝәләнләр онун иманыны неҹә мөһкәмләндирмишди?

⁶ Тәҹрүбә. Ибраһимин газандығы тәҹрүбә онун Јеһоваја иманыны мөһкәмләндирмишди. Бәс о, бу тәҹрүбәни неҹә газанмышды? Адәтән дејирләр ки, дүшүнҹәләрдән һиссләр, һиссләрдән исә әмәлләр доғур. Ибраһимин Јеһова һаггында өјрәндикләри гәлбиндә «јери-ҝөјү јарадан Аллаһ-Таала» Јеһоваја дәрин еһтирам, һөрмәт һисси јаратмышды (Јар. 14:22). Мүгәддәс Китабда бу һисс Аллаһ горхусу адланыр вә Онунла дост олмаг үчүн бу, мүтләгдир (Ибр. 5:7; Зәб. 25:14). Ибраһими Јеһоваја итаәт етмәјә мәһз бу һисс тәшвиг етмишди.

⁷ Аллаһ јашлы Ибраһим вә Сараја Ур шәһәриндән чыхыб јад дијара көчмәји бујурмушду. Онлар јердә галан өмүрләрини чадырларда јашамалы идиләр. Ибраһим Аллаһын бу ҝөстәришинә бојун әјди, беләликлә дә Аллаһын она мүкафат вермәси, ону һифз  етмәси үчүн јол ачды. Мисал үчүн, Ибраһим горхурду ки, ҝөзәл һәјат јолдашы Сараны әлиндән аларлар, өзүнү исә өлдүрәрләр. Бу горху әсассыз дејилди. Анҹаг о, бу ҹүр нараһатчылыглара ҝөрә Јеһоваја итаәт етмәкдән бојун гачырмады. Јеһова да ики дәфә ишә гарышыб мөҹүзәви шәкилдә Ибраһимлә Сараны горуду (Јар. 12:10—20; 20:2—7, 10—12, 17, 18). Бу һадисәләр Ибраһимин иманыны мөһкәмләндирди.

8. Јеһова илә достлуғумузу мөһкәмләндирмәк үчүн лазым олан билик вә тәҹрүбәни неҹә газана биләрик?

⁸ Биз дә Аллаһла дост ола биләрик. Бунун үчүн бизә дә билик вә тәҹрүбә лазымдыр. Буну исә асанлыгла әлдә етмәк мүмкүндүр. Мүгәддәс Китаб дәрин һикмәт хәзинәсидир. Биздән фәргли олараг, Ибраһимдә бу хәзинәнин кичик бир зәррәси вар иди (Дән. 12:4; Ром. 11:33). Мүгәддәс Китабда јери-ҝөјү јарадан Аллаһ һаггында чох шеј јазылыб. Бу елмә јијәләндикҹә үрәјимиздә Јеһоваја мәһәббәт вә еһтирам јараныр. Бу һиссләр исә бизи Аллаһа итаәт етмәјә тәшвиг едир. Итаәт едәндә Аллаһын бизи горудуғуну, бизә мүкафат вердијини ҝөрүрүк. Беләликлә дә тәҹрүбә газанырыг. Баша дүшүрүк ки, Аллаһа сидги-үрәкдән хидмәт етмәк инсана мәмнунлуг, гәлб раһатлығы вә севинҹ ҝәтирир (Зәб. 34:8; Мәс. 10:22). Билијимиз вә тәҹрүбәмиз чохалдыгҹа Јеһоваја иманымыз артыр, Онунла достлуғумуз мөһкәмләнир.

9, 10. а) Достлуғу мөһкәмләндирмәк үчүн нә лазымдыр? б) Ибраһимин Јеһова илә достлуғуну гијмәтләндирдијини вә мөһкәмләндирдијини нә ҝөстәрир?

⁹ Достлуг гијмәтли хәзинәдир. (Мәсәлләр 17:17 ајәсини охујун.) Лакин бу, елә хәзинә дејил ки, ону пулла әлдә едиб һараса гојасан, үстүнү тоз бассын. Достлуғу биткијә бәнзәтмәк олар. Неҹә ки, биткинин бөјүмәси үчүн она гуллуг етмәк лазымдыр, достлуғун да мөһкәмләнмәси үчүн зәһмәт чәкмәк лазымдыр. Ибраһим Јеһова илә достлуғуну даим мөһкәмләндирирди, ону горујурду. Ҝәлин ҝөрәк неҹә.

¹⁰ Ибраһим фикирләшмирди ки, әввәлләр Аллаһдан горхмасы, Аллаһа итаәт етмәси она бәс едәр. Ев әһли илә бирликдә Кәнана көчәндән сонра да о, кичикдән тутмуш бөјүјәдәк бүтүн мәсәләләрдә Јеһованын дедији кими гәрар верирди. Исһагын доғулмасындан бир ил әввәл, Ибраһимин 99 јашы оланда Јеһова она евиндәки бүтүн кишиләри сүннәт етмәји тапшырды. Ибраһим бу әмрә табе олмаға тәрәддүд етмәди, бәһанә ахтармаға башламады. О, Аллаһа етибар етди вә елә «һәмин ҝүн» Онун сөзүнү јеринә јетирди (Јар. 17:10—14, 23).

11. Нә үчүн Ибраһим Сәдум вә Әмурә шәһәрләринә ҝөрә нараһат олурду вә Јеһова она неҹә көмәк етди?

¹¹ Ибраһим һәтта хырда мәсәләләрдә дә Јеһоваја итаәт етдијинә ҝөрә Онунла  достлуғу мөһкәмләнирди. О, чәкинмәдән үрәјини Јеһоваја ачырды, барыша билмәдији мәсәләләрдә Ондан көмәк диләјирди. Мисал үчүн, Аллаһын Сәдум вә Әмурә шәһәрләрини мәһв едәҹәјини биләндә о нараһат олду ки, бирдән салеһ инсанлар да писләрин ҝүдазына ҝедәр. Ола билсин, Ибраһим Сәдумда јашајан гардашы оғлу Лута вә аиләсинә ҝөрә нараһат иди. Ибраһим «бүтүн дүнјанын Һакими» олан Јеһоваја етибар едирди. Буна ҝөрә дә нараһатчылығыны һөрмәтҹил шәкилдә Она билдирди. Јеһова сәбирлә Ибраһимә мәрһәмәтли олдуғуну, үрәкләри ҝөрдүјүнү, һәтта һөкм вахтында белә, садиг бәндәләрини ахтарыб-тапдығыны, онлары горудуғуну баша салды (Јар. 18:22—33).

12, 13. а) Ибраһимин билији вә тәҹрүбәси сонралар она неҹә көмәк етди? б) Ибраһимин Јеһоваја етибар етдијини нә ҝөстәрир?

¹² Шүбһәсиз, өјрәндији шејләр вә башына ҝәлән һадисәләр Ибраһим пејғәмбәрә Јеһова Аллаһла достлуғуну мөһкәм сахламаға көмәк едирди. Сонралар чәтин сынагла үзләшәндә, Јеһова она оғлу Исһагы гурбан ҝәтирмәји бујуранда Ибраһим сәмави Достунун неҹә Аллаһ олдуғу барәдә дүшүндү. Ҝәлин јенидән Ибраһимин Муријјә торпағында ағыр-ағыр даға галхдығы мәгама гајыдаг. Бәлкә, о фикирләширди ки, Јеһова бирдән-бирә дәјишиб рәһмсиз олуб? Әсла! Ибраһим бу фикри ағлына белә ҝәтирмирди. Буну һарадан билирик?

¹³ Онунла ҝәлән нөкәрләрдән ајрыланда Ибраһим демишди: «Сиз улагла бурада галын, оғлумла мән исә ора ҝедәк, ибадәт едиб гајыдаҹағыг» (Јар. 22:5). Ибраһим бу сөзләрлә нәји нәзәрдә тутурду? О, Исһагы гурбан верәҹәјини билдији һалда, Исһагын гајыдаҹағыны демәклә нөкәрләринә јалан данышырды? Хејр. Мүгәддәс Китабдан һәмин ан Ибраһимин нә дүшүндүјүнү өјрәнә биләрик. (Ибраниләрә 11:19 ајәсини охујун.) Ибраһим «белә гәнаәтә ҝәлди ки, оғлу өлсә дә, Аллаһ ону дирилтмәјә гадирдир». Бәли, Ибраһим дирилмәјә инанырды. О билирди ки, Јеһова гоҹа вахтында онун вә Саранын нәсилартырма габилијјәтини бәрпа етмишди (Ибр. 11:11, 12, 18). Ибраһим баша дүшүрдү ки, Јеһова үчүн мүмкүн олмајан шеј јохдур. Она ҝөрә дә әмин иди ки, һәмин о ағыр ҝүндә нә баш верирсә-версин, оғлу јенидән һәјата гајыдаҹаг. Ахы Јеһованын вәдләри һәјата кечмәјә билмәз. Тәәҹҹүблү дејил ки, Ибраһим «иман ҝәтирәнләрин атасы» адланыр.

14. Јеһоваја хидмәтдә һансы чәтинликләрлә үзләширсиниз вә Ибраһимин нүмунәси сизә неҹә көмәк едә биләр?

¹⁴ Бәс бизим барәмиздә нә демәк олар? Дүздүр, Јеһова биздән белә шеј тәләб етмир. Анҹаг О истәјир ки, чәтин олса да вә ја сәбәбини баша дүшмәсәк дә, Онун әмрләринә табе олаг. Һеч елә олубму ки, Јеһованын дедији шеји етмәк сизә чәтин  олсун? Бәзиләринә тәблиғ етмәк чәтиндир. Ола билсин, онлар утанҹагдырлар вә танымадыглары адамлара јахынлашыб мүждәни чатдырмаға чәтинлик чәкирләр. Бир башгалары үчүн мәктәбдә вә ја ишдә һамыдан фәргләнмәк чәтиндир (Чых. 23:2; 1 Салон. 2:2). Нә вахтса сизә елә ҝәлибми ки, алдығыныз тапшырыг ҝүҹүнүз хариҹиндәдир? Өзүнүзү Ибраһим пејғәмбәр кими һисс етмисиниз, санки, ағыр-ағыр Муријјә торпағында даға галхырсыныз. Әҝәр беләдирсә, Ибраһим һагда, онун иманы барәдә дүшүнүн. Бу, сизә ҹәсарәт верәҹәк. Садиг киши вә гадынларын нүмунәси үзәриндә дүшүндүкҹә сиз дә онлара бәнзәмәк вә Јеһова Аллаһла дост олмаг истәјәҹәксиниз (Ибр. 12:1, 2).

15. Нәјә ҝөрә дејә биләрик ки, Ибраһим Јеһоваја итаәт етдијинә ҝөрә һеч вахт пешман олмамышды?

¹⁵ Сизҹә, Ибраһим Јеһоваја сәдагәтлә итаәт етдији үчүн нә вахтса пешман олмушду? Ҝөрүн Мүгәддәс Китабда онун һәјатынын сону һагда нә јазылыб: «[Ибраһим] узун өмүр сүрәндән сонра һәјатдан дојмуш һалда дүнјадан көчдү» (Јар. 25:8). 175 јашына чатанда Ибраһимин ҝүҹү түкәнди. Анҹаг о, бојланыб өмрүнүн сәһифәләринә баханда мәмнунлуг дујурду. Онун бүтүн һәјаты Јеһова Аллаһла достлуғун әтрафында ҹөвлан етмишди. Бир шеји гејд етмәк лазымдыр ки, Ибраһимин һәјатдан дојмуш һалда дүнјадан көчмәси мәҹази мәна дашыјыр. Бу, о демәк дејил ки, о, ҝәләҹәкдә јашамаг истәмирди.

16. Ҹәннәтдә Ибраһим нәләрә ҝөрә севинәҹәк?

¹⁶ Мүгәддәс Китабда Ибраһим барәдә дејилир: «О, мемары вә иншаатчысы Аллаһ олан, әсил бүнөврә үзәриндә тикилмиш шәһәри ҝөзләјирди» (Ибр. 11:10). Ибраһим инанырды ки, вахт ҝәләҹәк һәмин шәһәрин, Аллаһын Падшаһлығынын бүтүнлүклә јер үзүнү идарә едәҹәји ҝүнү ҝөрәҹәк. Бәли, о, буну мүтләг ҝөрәҹәк! Тәсәввүр един, Ибраһим Ҹәннәтдә јашајанда вә Аллаһла достлуғуну даһа да мөһкәмләндирәндә неҹә севинәҹәк. Иманы илә гојдуғу нүмунәнин минилликләр әрзиндә Јеһованын хидмәтчиләринә көмәк етдијини биләндә неҹә мүтәәссир олаҹаг. Һәмчинин о, Ҹәннәтдә биләҹәк ки, Исһагын она ҝери гајтарылмасы рәмзи мәна дашыјыб даһа бөјүк һадисәни тәмсил едирди (Ибр. 11:19). Бундан әлавә өјрәнәҹәк ки, оғлу Исһагы гурбан ҝәтирмәјә һазырлашаркән онун ата гәлбинин чәкдији изтираблар Јеһованын Өз Оғлу Иса Мәсиһи фидјә гурбанлығы кими тәгдим едәркән чәкдији әзаблары тәсәввүр етмәјә милјонларла инсана көмәк етмишди (Јәһ. 3:16). Ибраһимин нүмунәси бизә фидјәни даһа чох дәјәрләндирмәјә көмәк едир. Фидјә бәшәр тарихиндә мәһәббәтин ән бөјүк тәзаһүрүдүр.

17. Сиз нә етмәјә гәтијјәтлисиниз вә нөвбәти мәгаләдә нәји нәзәрдән кечирәҹәјик?

¹⁷ Ҝәлин һәр биримиз Ибраһимин иманындан өрнәк алаг. Биз Јеһованы јахындан таныдыгҹа һәмишә нөгсансыз һәјат сүрәҹәјик вә һәр дәфә өз тәҹрүбәмиздә ҝөрәҹәјик ки, Она сәдагәтлә хидмәт етмәјин мүкафаты бөјүкдүр. (Ибраниләрә 6:10—12 ајәләрини охујун.) Гој Јеһова әбәдијјән бизим Достумуз олсун! Нөвбәти мәгаләдә Јеһова илә дост олан даһа үч садиг инсанын нүмунәсини нәзәрдән кечирәҹәјик.