1, 2. Фидјә нәдир вә она нәјә ҝөрә еһтијаҹымыз вар?

АДӘМ камил иди. Амма тәәссүф ки, о, ҝүнаһа јол верди, бунунла да һәм өзүнү, һәм дә ҝәләҹәк өвладларыны әбәди јашамаг имканындан мәһрум етди. Адәм биләрәкдән ҝүнаһ етмишди, она ҝөрә дә үзрсүз иди. Бәс онун өвладлары? Ахы онларын Адәмин ҝүнаһында әли олмајыб (Ром. 5:12, 14). Адәм тутдуғу әмәлә ҝөрә өлүмә лајиг иди. Бәс Јеһова Адәмин өвладларынын әбәди јашамасы үчүн нә исә едә биләрди. Бәли. Адәм ҝүнаһ едәндән дәрһал сонра Јеһова ондан төрәјәҹәк милјонларла инсаны ҝүнаһ вә өлүмүн ләнәтиндән неҹә азад едәҹәјини тәдриҹән ачыглады (Јар. 3:15). Тәјин етдији вахт јахынлашанда Јеһова Оғлуну ҝөјдән ҝөндәрди ки, «бир чохлары уғрунда һәјатыны фидјә кими» версин (Марк 10:45; Јәһ. 6:51).

² Фидјә нәдир? Инҹилдә фидјә дејиләндә Адәмин итирдикләрини ҝери алмаг үчүн Исанын өдәдији дәјәр нәзәрдә тутулур (1 Кор. 15:22). Фидјәјә нәјә ҝөрә еһтијаҹымыз вар? Јеһованын Төвратда јаздырдығы әдаләт ганунуна әсасән, ҹан әвәзинә ҹан тәләб олунурду (Чых. 21:23, 24). Адәм камил һәјатыны итирди. Аллаһын әдаләт ганунуну јеринә јетирмәк үчүн Иса өз камил һәјатыны гурбан верди (Ром. 5:17). Беләликлә, о бу фидјәјә иман ҝәтирәнләрин «Әбәдијјәт атасы» олду (Әшј. 9:6; Ром. 3:23, 24).

3. Јәһја 14:31 вә 15:13 ајәләринә әсасән, Иса нәјә ҝөрә камил һәјатыны гурбан вермәјә һазыр иди?

³ Иса сәмави Атасына вә бизә олан бөјүк мәһәббәтиндән ирәли ҝәләрәк һәјатыны гурбан вермәјә һазыр иди. (Јәһја 14:31; 15:13 ајәләрини охујун.) Мәһз бу мәһәббәт ону ахыра гәдәр садиг галмаға вә Атасынын ирадәсини јеринә јетирмәјә әзмли етди. Бунун сајәсиндә Јеһованын бәшәријјәт вә Јер күрәси илә бағлы әзәли нијјәти  јеринә јетәҹәк. Бу мәгаләдән ҝөрәҹәјик ки, нәјә ҝөрә Аллаһ Исанын өлүмүндән әввәл бу гәдәр ишҝәнҹә чәкмәсинә јол вериб. Һәмчинин фидјәјә бөјүк өнәм верән Мүгәддәс Китаб јазарынын нүмунәсинә гысаҹа олараг нәзәр салаҹағыг. Сонда исә арашдыраҹағыг ки, фидјәни гијмәтләндирдијимизи әмәлләримизлә неҹә ҝөстәрә биләрик вә Јеһованын, Исанын бизим үчүн тәгдим етдији бу гурбана ҝөрә миннәтдарлығымызы неҹә артыра биләрик.

4. Исанын өлүмүнү тәсвир един.

⁴ Ҝәлин Исанын јер үзүндәки сон ҝүнү барәдә дүшүнәк. Иса минләрлә мәләји көмәјә чағыра биләрди. Амма о буну етмәди. Әксинә, өзүнү Рома әсҝәрләринә тәслим етди. Әсҝәрләр ону рәһмсизҹәсинә дөјдүләр (Мәт. 26:52—54; Јәһ. 18:3; 19:1). Гамчыладылар. Гамчы һәр дәфә онун бәдәнинә дәјдикҹә әтини гопарыр, бәдәниндә дәрин јаралар ачырды. Сонра исә јаралы күрәјиндә ағыр дирәји дашымаға мәҹбур етдиләр. Иса дирәји ҝөтүрүб едам олунаҹағы јерә сүрүмәјә башлады. Амма сонра тагәти түкәнди. Онда әсҝәрләр дирәји башга адама дашытдырдылар (Мәт. 27:32). Иса едам јеринә ҝәлиб чатанда ону әлләриндән вә ајагларындан дирәјә мыхладылар. Мыхларын ачдығы јаралар бәдәнинин ағырлығындан даһа да јыртылырды. Достлары кәдәр ичиндә иди. Анасы ағлајырды. Јәһуди рәһбәрләр исә она ришхәнд едирдиләр (Лука 23:32—38; Јәһ. 19:25). Ағрыларла, әзабларла долу саатлар бир-бирини әвәз едирди. Үрәји вә ағ ҹијәрләри дартылдығы үчүн нәфәс алмаг Иса үчүн ҝет-ҝедә лап чәтинләширди. Сон нәфәсини вермәздән әввәл о, зәфәрлә Јеһоваја ахырынҹы дәфә дуа етди. Сонра исә башыны әјиб, ҹаныны тапшырды (Марк 15:37; Лука 23:46; Јәһ. 10:17, 18; 19:30). Иса јаваш-јаваш, әзабла, алчалдылараг өлдү.

5. Исаја ән ағыр ҝәлән нә иди?

⁵ Бунунла белә, Иса үчүн ән чәтини һансы тәрздә едам олунаҹағы дејилди. Она ән чох ағыр ҝәлән едамына сәбәб олан иттиһам иди. Исаја гара јахыб, Аллаһа күфр етмәкдә, јәни Аллаһа, Онун адына һөрмәтсизлик етмәкдә иттиһам етдиләр (Мәт. 26:64—66). Бу иттиһам барәдә дүшүнмәк она әзаб верирди. Иса үмид едирди ки, Атасы онун бу ҹүр алчалдылмасына изин вермәјәҹәк (Мәт. 26:38, 39, 42). Бәс нәјә ҝөрә Јеһова әзиз Оғлунун ишҝәнҹәли өлүмүнә изин верди? Ҝәлин бунун үч сәбәбинә бахаг.

6. Нәјә ҝөрә Иса ишҝәнҹә дирәјиндә едам олунмалы иди?

⁶ Биринҹиси, Иса дирәкдән асылды ки, јәһудиләри ләнәтдән азад етсин (Гал. 3:10, 13). Онлар Төврата әмәл етмәјә бојун олсалар да, буну едә билмәдиләр. Онсуз да онлар ҝүнаһлы Адәмин өвладлары олдуғу үчүн өлүмә мәһкум идиләр (Ром. 5:12). Үстәлик, Гануна әмәл едә билмәдикләри үчүн ләнәт дә газандылар. Исраиллиләрә верилән гануна әсасән, өлүмә лајиг ҝүнаһ ишләјән адам өлдүрүлмәли иди. Бәзи һалларда исә, өлдүрүлән адамын ҹәсәдини дирәкдән асырдылар * (Ган. 21:22, 23; 27:26). Иса дирәкдә едам олунмагла јәһудиләрин дүчар олдуғу ләнәти өз үзәринә ҝөтүрдү вә онларын гаршысында бу ләнәтдән азад олмаг имканыны ачды. Һәтта ону рәдд едән инсанлар да онун бу гурбанлығындан фајда әлдә едә биләрди.

7. Даһа һансы сәбәбә ҝөрә Аллаһ Оғлунун әзаб чәкмәсинә изин верди?

 ⁷ Инди исә ҝәлин икинҹи сәбәбә бахаг вә ҝөрәк Аллаһ даһа нәјә ҝөрә Оғлунун әзаб чәкмәсинә изин верди. О, Исаны ҝәләҹәк вәзифәсинә, Баш каһин вәзифәсинә һазырлајырды. Иса ағыр сынаг заманы Аллаһа итаәт етмәјин неҹә чәтин олдуғуну өз тәҹрүбәсиндә ҝөрдү. Үзләшдији вәзијјәт она о гәдәр чәтин ҝәлирди ки, о фәрјад етди, ҝөз јашлары ичиндә дуа едиб Аллаһдан көмәк истәди. Иса өзү шиддәтли изтираблар чәкдијиндән бизи јахшы баша дүшүр вә сынагларла үзләшән вахт имдадымыза јетишмәјә гадирдир. Јеһоваја чох миннәтдарыг ки, үзәримизә зәифликләримизи анлајан, мәрһәмәтли Баш каһин тәјин едиб (Ибр. 2:17, 18; 4:14—16; 5:7—10).

8. Исанын шиддәтли сынаглара мәруз галмасынын үчүнҹү сәбәби нә иди?

⁸ Үчүнҹүсү, Јеһова Исанын белә шиддәтли әзаблара мәруз галмасына она ҝөрә иҹазә верди ки, ваҹиб бир суала ҹаваб верилсин: елә бир инсан тапылармы ки, шиддәтли сынаглар гаршысында Аллаһа садиг галсын? Шејтана ҝөрә белә бир инсан јохдур. О иддиа едир ки, инсанлар мәнфәәт ҝүддүкләри үчүн Аллаһа ибадәт едирләр. Шејтанын зәннинҹә, инсанлар улу әҹдадлары Адәм кими, Аллаһы севмирләр (Әјј. 1:9—11; 2:4, 5). Амма Јеһова Оғлунун садиг галаҹағына әмин иди. Буна ҝөрә дә Исанын сон һәддә кими сынанмасына изин верди. Иса садиг галды вә Шејтанын јаланчы олдуғуну сүбут етди.

9. Һәвари Јәһја бизә һансы нүмунәни гојуб?

⁹ Фидјә тәлими мәсиһиләрин иманыны мөһкәмләндирир. Бунун сајәсиндә онлар тәгибләрә мәһәл гојмајараг тәблиғ етмәјә давам едирләр вә өмүрләринин сонуна кими һәр ҹүр сынаға таб ҝәтирирләр. Бу шәхсләрдән бири һәвари Јәһја иди. О, тәхминән 60 илдән чох бир дөвр әрзиндә Мәсиһ вә фидјә барәдә әзмлә тәблиғ етмишди. Јүзә јахын јашы оланда Рома һөкумәти ону тәһлүкәли шәхс һесаб едиб, Патмос адасына сүрҝүн етмишди. Бәс Јәһјанын ҝүнаһы нә иди? Аллаһ һаггында данышмасы вә Иса һаггында шаһидлик етмәси (Вәһј 1:9). Јәһја әсл иман вә дөзүм нүмунәсидир!

10. Јәһјанын фидјәјә өнәм вердији онун јазыларындан неҹә ҝөрүнүр?

¹⁰ Јәһја јаздығы китабларда да Исаја олан дәрин мәһәббәтини, фидјәјә ҝөрә миннәтдарлығыны ифадә едиб. Онун јазыларында тәхминән јүз дәфә ја фидјә барәдә, ја да онун ҝәтирдији немәтләр барәдә јазылыб. Мәсәлән, Јәһја јазмышды: «Әҝәр кимсә бир ҝүнаһ иш тутса, Атанын јанында салеһ олан Иса Мәсиһ кими јардымчымыз вар» (1 Јәһ. 2:1). Јәһјанын јазыларында һәмчинин «Иса һаггында шәһадәт» вермәјин ваҹиблији дә вурғуланыр (Вәһј 19:10). Ајдындыр ки, Јәһја фидјәјә бөјүк өнәм верирди. Бәс биз фидјәјә ҝөрә миннәтдар олдуғумузу неҹә ҝөстәрә биләрик?

11. Ҝүнаһа мејлимизлә мүбаризә апармаға бизә нә көмәк едә биләр?

¹¹ Ҝүнаһа олан мејлинизлә мүбаризә апарын. Фидјәни һәгигәтән гијмәтләндирән инсан белә дүшүнмәјәҹәк: «Ҝүнаһа олан мејлимлә мүбаризә апармаға елә дә еһтијаҹ јохдур. Әши, ҝүнаһ еләсәм дә, Аллаһдан әфв диләјәрәм, мәни бағышлајар». Әксинә, фидјәни гијмәтләндирән инсан ҝүнаһа мејли јарананда белә дејәҹәк: «Јеһованын вә Иса Мәсиһин мәнә етдији бу гәдәр јахшылыгдан сонра мән неҹә ҝүнаһ едә биләрәм?» Она ҝөрә дә Јеһовадан  ҝүҹ истәјәҹәк. Она јалварыб дејәҹәк: «Гојма јолуму азым» (Мәт. 6:13).

12. 1 Јәһја 3:16—18 ајәләриндәки мәсләһәтә неҹә әмәл едә биләрик?

¹² Баҹы-гардашлары севин. Бунунла фидјәни дә гијмәтләндирдијимизи ҝөстәририк. Чүнки Иса Мәсиһ һәјатыны тәкҹә биздән өтрү јох, баҹы-гардашларымыздан өтрү дә вериб. Әҝәр Иса онлардан өтрү һәјатыны верибсә, демәли, онлары чох севир. (1 Јәһја 3:16—18 ајәләрини охујун.) Биз баҹы-гардашлары севдијимизи рәфтарымызла ҝөстәририк (Ефес. 4:29, 31—5:2). Мәсәлән, хәстә олан, сынагларла үзләшән, тәбии фәлакәтдән әзијјәт чәкән диндашларымыза көмәк едирик. Бәс диндашымызын һәрәкәти, јахуд сөзү хәтримизә дәјәндә нә етмәлијик?

13. Нәјә ҝөрә баҹы-гардашлары бағышламалыјыг?

¹³ Ола билсин, бәзән диндашынызы бағышламаг сизә чәтин олур (Лав. 19:18). Бу заман нөвбәти мәсләһәтин сизә көмәји дәјә биләр: «Бир-биринизә гаршы һәмишә сәбирли олун, биринизин диҝәриндән шикајәти олса да, бир-биринизи үрәкдән бағышлајын. Јеһова сизи үрәкдән бағышладығы кими, сиз дә бир-биринизи үрәкдән бағышламалысыныз» (Кол. 3:13). Һәр дәфә баҹымызы, јахуд гардашымызы бағышлајанда сәмави Атамыза ҝөстәририк ки, фидјәни һәгигәтән дә гијмәтләндиририк. Бәс Јеһованын вердији фидјә әнамына ҝөрә миннәтдарлығымызы неҹә артыра биләрик?

14. Фидјәјә ҝөрә миннәтдарлығымызы артырмағын бир үсулу һансыдыр?

¹⁴ Фидјәјә ҝөрә Јеһоваја шүкүр един. Һиндистанда јашајан 83 јашлы Ҹоана адлы баҹы дејир: «Мән һәр ҝүн дуаларымда фидјәјә ҝөрә Јеһоваја шүкүр едирәм. Бу мәним үчүн чох ваҹибдир». Дуа едәндә ҝүн әрзиндә етдијиниз сәһвләр барәдә Јеһоваја данышын вә Ондан әфв диләјин. Сөзсүз ки, ҹидди ҝүнаһ етмисинизсә, ағсаггаллардан да көмәк истәмәлисиниз. Онлар сизә гулаг асаҹаглар вә Аллаһын Кәламындан мәсләһәт верәҹәкләр. Онлар сизинлә бирҝә дуа едиб Јеһовадан хаһиш едәҹәкләр ки, Исанын фидјә гурбанлығы әсасында сизи бағышласын вә сиз руһани ҹәһәтдән сағаласыныз (Јаг. 5:14—16).

15. Нәјә ҝөрә фидјә барәдә мүталиә едиб дүшүнмәк ваҹибдир?

¹⁵ Фидјә барәдә дүшүнүн. 73 јашлы Раҹамани  баҹы дејир: «Исанын чәкдији әзаблар барәдә охујанда ҝөзләрим јашла долур». Ола билсин, Аллаһын Оғлунун чәкдији изтираблар барәдә дүшүнәндә сизин дә үрәјиниз ағрыјыр. Амма Исанын һәјатыны гурбан вермәси барәдә нә гәдәр чох дүшүнсәниз, она вә Атасына олан мәһәббәтиниз бир о гәдәр дә артаҹаг. Фидјәнин үзәриндә дүшүнмәк үчүн бу мөвзу барәдә мүталиә един.

16. Инсанлара фидјә һагда өјрәтмәјин бизә һансы фајдасы вар? (Үз габығындакы шәклә бахын.)

¹⁶ Башгаларына фидјә һаггында өјрәдин. Һәр дәфә башгаларына фидјә һаггында данышдыгҹа миннәтдарлығымыз артаҹаг. Бизим чохлу ҝөзәл нәшрләримиз вә видеоларымыз вар. Бунларын васитәсилә инсанлара Исанын нәјә ҝөрә әзаб чәкиб өлдүјүнү изаһ едә биләрик. Мәсәлән, «Илаһи мүждә» китабчасынын 4-ҹү дәрсиндән истифадә едә биләрик. Һәмин дәрс белә адланыр: «Аллаһын мүждәсиндә Иса пејғәмбәрин ролу». Јахуд «Мүгәддәс Китаб тәлимләри» нәшринин «Фидјә» адлы 5-ҹи фәслиндән истифадә едә биләрик. Бундан башга, һәр ил Мәсиһин өлүмүнү анма мәрасиминә ҝәләрәк вә башгаларыны да дәвәт едәрәк фидјәјә олан миннәтдарлығымызы артырырыг. Јеһова бизи бөјүк шәрәфә лајиг ҝөрүб. Оғлу һагда башгаларына өјрәтмәк бизим үчүн бөјүк фәхрдир!

17. Нәјә ҝөрә фидјә Аллаһын бәшәријјәтә бәхш етдији ән ҝөзәл әнамдыр?

¹⁷ Бәли, биз фидјәјә ҝөрә миннәтдар олмалыјыг вә бу миннәтдарлығымызы даима артырмалыјыг. Фидјә сајәсиндә гејри-камил инсанлар Јеһова илә дост ола билир. Фидјә сајәсиндә Иблисин бүтүн ишләри дармадағын олаҹаг (1 Јәһ. 3:8). Фидјә сајәсиндә Јеһованын јер үзү илә бағлы әзәли нијјәти һәјата кечәҹәк. Бүтүн Јер күрәси ҹәннәт олаҹаг. Орада һәр кәс Јеһованы севәҹәк вә Она ибадәт едәҹәк. Беләликлә, ҝәлин фидјәјә ҝөрә миннәтдар олдуғумузу ҝөстәрмәк үчүн һәр ҝүн фүрсәтләр ахтараг. Ахы бу, Аллаһын бәшәријјәтә бәхш етдији ән ҝөзәл әнамдыр!