1, 2. Нәјә ҝөрә бәзи валидејнләр ушаглары вәфтиз олмаг истәјәндә һәјәҹан кечирирләр?

ҺӘР ил минләрлә инсан һәјатыны Јеһова Аллаһа һәср едиб вәфтиз олур. Бу сајын бөјүк гисми ушаглыгдан Јеһованы таныјан вә Она ибадәти өз һәјат јолу едән ҝәнҹләрин пајына дүшүр (Зәб. 1:1—3). Бир мәсиһи валидејн кими, јәгин сиз дә өвладынызын вәфтиз олаҹағы ҝүнү сәбирсизликлә ҝөзләјирсиниз. (3 Јәһја 4 ајәси илә мүгајисә един.)

² Амма ејни заманда, ола билсин, бир сыра шүбһәләр сизи нараһат едир. Бәлкә дә сиз бәзи ҝәнҹләрин вәфтиз оландан бир мүддәт сонра мәсиһи ганунларына ујғун јашамаг истәмәдијини, һәтта бәзиләринин һәгигәт јолундан узаглашдығыны ҝөрмүсүнүз. Бүтүн бунлар сиздә нараһатлыг јарада биләр, бирдән мәним дә өвладым Јеһоваја хидмәт етмәјә башлајар, амма сонра иманы зәифләјәр. Горхурсунуз ки, бирдән Ефес јығынҹағындакы бәзи мәсиһиләр кими, онун да Јеһоваја илк мәһәббәти сојујар (Вәһј 2:4). Бәс сиз бир валидејн кими нә едә биләрсиниз ки, горхдуғунуз шејләр өвладынызын башына ҝәлмәсин? Она бөјүјүб  хиласа јетишмәјә неҹә көмәк едә биләрсиниз? (1 Бут. 2:2). Тимутинин һәјатыны нәзәрдән кечирмәклә бу суаллара ҹаваб тапаҹағыг.

3. а) Тимути нә вахт мәсиһи олмушду вә о, өјрәндикләринә неҹә јанашырды? б) Булус Тимутијә јаздығы мәктубда онун Мүгәддәс Јазылардан өјрәндији биликлә бағлы һансы үч мәгамы вурғуламышды?

³ Тимутинин Мәсиһи дини илә танышлығы ерамызын 47-ҹи илинә, һәвари Булусун Листраны илк дәфә зијарәт етдији вахтлара тәсадүф едир. Ҝөрүнүр, һәмин вахт о, јенијетмә олуб, амма буна бахмајараг, өјрәндикләрини тәтбиг едир вә артыг ики илдән сонра һәвари Булусу сәјјар хидмәтдә мүшајиәт етмәјә башлајыр. Үстүндән тәхминән он алты ил кечәндән сонра Булус Тимутијә јазмышды: «Өјрәндијин вә доғрулуғуна әмин олдуғун шејләрә бағлы гал, ахы сән бунлары кимләрдән өјрәндијини јахшы билирсән. Бундан башга, сәнә һикмәт вермәјә гадир олан Мүгәддәс Јазылары [Төвраты] көрпәликдән билирсән. Бу һикмәт Мәсиһ Исаја ҝәтирдијин иман васитәсилә сәни хиласа чатдыраҹаг» (2 Тим. 3:14, 15). Бурада һәвари үч мәгама тохунур: 1) Мүгәддәс Јазылары билмәк, 2) өјрәндији шејләрин доғрулуғуна әмин олмаг, 3) Мәсиһ Исаја иман васитәсилә хиласа апаран һикмәтә јијәләнмәк.

4. Ушағынызын тәрбијәсиндә һансы вәсаитләр карыныза ҝәлиб? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бахын.)

⁴ Сөзсүз, бир мәсиһи валидејн кими арзулајырсыныз ки, сизин дә өвладыныз Тимути кими, Аллаһын Кәламыны јахшы билсин. Гаврама габилијјәтиндән асылы олараг, һәтта азјашлы ушаглар белә, Мүгәддәс Китабда ады чәкилән инсанлар, һекајәләр барәдә мүәјјән биликләри мәнимсәјә биләр. Валидејнләрә ушагларынын тәрбијәсиндә көмәк мәгсәди илә садиг вә ағыллы нөкәр чохсајлы вәсаитләр тәгдим едиб. Сизин дилиниздә онлардан һансы вар? Унутмајын, ушағынызын Јеһова Аллаһла достлуғу Мүгәддәс Китабдан алдығы биликләрдән асылыдыр.

5. а) Тимутинин өјрәндији шејин «доғрулуғуна әмин» олмасы нә демәкдир? б) Тимутинин Мәсиһ һаггында мүждәнин доғрулуғуна әмин олдуғу нәдән ҝөрүнүр?

⁵ Дүздүр, Мүгәддәс Китабдан билик алмаг ваҹибдир. Бунунла белә ушағыныза тәкҹә Мүгәддәс Китабдакы персонажлар вә һекајәләр һаггында өјрәтмәклә кифајәтләнмәјин. Мәсәлән, Тимути өјрәндији шејләрин доғрулуғуна әмин олмушду. Јәни о, бу шејләрин һәгигәт олдуғуна шәкк-шүбһәсиз инанырды. Тимути Төвраты ушаг вахтындан билирди. Сонралар о, әсаслы дәлилләрин сајәсиндә Исанын Мәсиһ олдуғуна әмин олмушду. Башга сөзлә, Тимути дәлилләри арашдырараг билијини мөһкәмләндирмишди. Нәтиҹәдә, һәгигәт јолуна әминлији о дәрәҹәдә ҝүҹләнмишди ки, Тимути вәфтиз олмуш вә һәвари Булусла бирҝә тәблиғ сәјаһәтинә чыхмышды.

6. Ушағыныза Мүгәддәс Китабдан алдығы биликләрин доғрулуғуна әмин олмаға неҹә көмәк едә биләрсиниз?

⁶ Сиз ушағыныза Тимути кими, өјрәндији шејләрин доғрулуғуна әмин олмаға неҹә көмәк едә биләрсиниз? Әввәла, сәбирли олун. Әминлик бир ҝеҹәнин ичиндә јаранмыр. Бир дә, ҝөзләмәјин ки, сиздәки әминлик мүтләг ушағыныза да сирајәт едәҹәк. Ушаг өзү ағлыны ишләтмәклә гәлбиндә Мүгәддәс Китабда јазыланларын һәгигәт олдуғуна әминлик јетишдирмәлидир. (Ибраниләрә 5:14 ајәсини охујун.) Амма бир валидејн кими сизин бу ишдә ушаға бөјүк көмәјиниз дәјә биләр, хүсусән дә о, суаллар верәндә. Ҝәлин ҝөрәк бир ата буну неҹә едир.

7, 8. а) Бир мәсиһи ата гызына нәјисә баша саланда неҹә сәбир ҝөстәрир? б) Бәс сиздән һансы һалларда сәбир тәләб олунур?

 ⁷ Он бир јашында гызы олан Томас дејир: «Гызым һәрдән белә суаллар верир: “Јеһова дүнјаны тәкамүл васитәсилә јарада билмәзди ки? Биз нијә иҹтимаи ишләрдә, мәсәлән, сечкиләрдә иштирак етмирик, бәлкә, бу јолла дүнјадакы вәзијјәти дүзәлтмәк олар?” Өзүмү зорла сахлајырам ки, гәти ҹаваб вермәјим. Ахы факты бөјүк бир даш кими ушағын гаршысына гојмагла онда әминлик јаратмаг мүмкүн дејил. Бунун үчүн хырда дашлардан, јәни дәлилләрдән истифадә етмәк лазымдыр».

⁸ Томас гардашын да сөзләриндән ҝөрдүјүмүз кими ушағы өјрәтмәк сәбир тәләб едир. Сәбир тәкҹә валидејнләр үчүн јох, бүтүн мәсиһиләр үчүн ваҹиб хүсусијјәтдир (Кол. 3:12). Томас гардаш билир ки, гызынын өјрәндији шејләрин һәгигәт олдуғуна әмин олмасы үчүн вахт кечмәлидир, онунла бу барәдә һәлә чохлу сөһбәт етмәк, она Мүгәддәс Китабдан дәлилләр ҝәтирмәк лазымдыр. О дејир: «Һәјат јолдашымла мән һәмишә, хүсусән дә, ваҹиб мөвзуларда әмин олмаға чалышырыг ки, гызымыз өјрәндикләринә үрәкдән инаныр вә баша дүшүр. О, суаллар верәндә севинирәм. Амма суаллар вермәсә, һәр дедијимизлә разылашса, чох нараһат оларам».

9. Ушағыныза Мүгәддәс Китаба инанмаға неҹә көмәк едә биләрсиниз?

⁹ Валидејн ушағы сәбирлә өјрәдәрсә, о, јаваш-јаваш «һәгигәтин ҝенишлијини, узунлуғуну, һүндүрлүјүнү вә дәринлијини» гаврајаҹаг (Ефес. 3:18). О, ушағы өјрәдәндә онун јашыны вә ҝөтүрмә габилијјәтини нәзәрә алмалыдыр. Өјрәндикләринин доғрулуғуна әмин олдугҹа ушаг синиф јолдашларынын, еләҹә дә диҝәр инсанларын гаршысында иманы барәдә ҹәсарәтлә данышаҹаг (1 Бут. 3:15). Мәсәлән, ушағыныз «инсан өләндә нә баш верир?» суалына Мүгәддәс Китаб васитәсилә ҹаваб верә биләрми? Мүгәддәс Китабын бу суала вердији ҹаваб онун өзүнә мәнтигли ҝәлирми *? Дүздүр, ушаға Аллаһын Кәламыны ашыламаг сәбир тәләб едән ишдир. Амма буна дәјәр (Ган. 6:6, 7).

10. Ушаглара иман јолунда тәлим вермәјә көмәк едән ән ҝүҹлү васитә һансыдыр?

¹⁰ Сөзсүз, валидејнин гојдуғу нүмунә дә ушағын иман јолундакы әминлијинә ҝүҹлү тәсир едир. Үч гыз анасы олан Стефани дејир: «Гызларым һәлә ушаг икән өзүмдән сорушурдум: “Һеч онлара Аллаһа нәјә ҝөрә инандығым, Онун бизи севдијинә, јолларынын һагг олдуғуна нәјә ҝөрә әмин олдуғум барәдә данышырам? Онлар мәним Јеһованы үрәкдән севдијими ајдын ҝөрә билир?” Өзүм өјрәндикләримин һәгигәт олдуғуна әмин дејиләмсә, өвладларымдан буну ҝөзләјә билмәрәм».

11, 12. Һикмәт нәдир вә нәјә ҝөрә бу, тәкҹә инсанын јашы илә өлчүлмүр?

¹¹ Артыг ҝөрдүјүмүз кими, Тимути 1) Мүгәддәс Јазылары билирди вә 2) өјрәндији шејләрин доғрулуғуна әмин иди. Бәс һәвари Булус Мүгәддәс Јазылар Тимутини хиласа чатдыраҹаг һикмәт вермәјә гадирдир дејәндә нәји нәзәрдә тутурду?

¹² «Мүгәддәс Јазыларын дәрк едилмәси» енсиклопедијасынын 2-ҹи ҹилдиндә дејилир ки, Мүгәддәс Китабда һикмәт сөзү алтында «билик вә анлајышдан дүзҝүн истифадә едәрәк проблемләри һәлл етмәк, тәһлүкәләрдән гачмаг вә ја онларын гаршысыны алмаг, мәгсәдләрә чатмаг вә фајдалы мәсләһәтләр  вермәк» нәзәрдә тутулур. «Һикмәт ахмаглығын там әксидир». Мүгәддәс Китабда дејилир: «Ахмаглыг ушағын үрәјиндә көк салар» (Мәс. 22:15). Демәли, һикмәт јеткинлијин әламәтидир. Амма јеткинлик, садәҹә јашла ҝәлән хүсусијјәт дејил. Инсан Аллаһ хофу илә јашадыгҹа вә Аллаһын әмрләринә әмәл етдикҹә јеткинләшир. (Зәбур 111:10 ајәсини охујун.)

13. Ҝәнҹин хиласа апаран һикмәтә јијәләндији нәдән ҝөрүнүр?

¹³ Руһани ҹәһәтдән јеткин ҝәнҹи ҹисмани арзулары вә һәмјашыдларынын тәзјиги күләк кими ора-бура апармыр, дәниз далғалары кими, атыб-тутмур (Ефес. 4:14). Әксинә о, «ағлыны даима ишләтмәклә ону јахшыны писдән ајырмаға» өјрәшдирир (Ибр. 5:14). О, валидејнләри вә бөјүкләр јанында олмајанда белә, һикмәтли гәрарлар вермәклә јеткинлијә ҹан атдығыны ҝөстәрир (Филип. 2:12). Мәһз бу ҹүр һикмәт хиласа апарыр. (Мәсәлләр 24:14 ајәсини охујун.) Өвладынызын бу ҹүр һикмәтә јијәләнмәси үчүн нә едә биләрсиниз? Һәр шејдән әввәл әмин олун ки, өвладыныз сизин һансы дәјәрләрә саһиб олдуғунузу ајдын ҝөрүр. Сөзләриниз вә әмәлләринизлә онлара Мүгәддәс Китабда јазылан дәјәрләрә саһиб олдуғунузу ҝөстәрин (Ром. 2:21—23).

14, 15. а) Вәфтиз олмаг истәјән ҝәнҹ һансы ваҹиб мәгамларын үзәриндә дүшүнмәлидир? б) Ушағыныза Аллаһа итаәт етмәјин инсанын хејринә олдуғуну баша дүшмәјә неҹә көмәк едирсиниз?

¹⁴ Өвладынызын иманыны мөһкәмләндирмәк үчүн она садәҹә нәјин доғру, нәјин јанлыш олдуғуну демәк кифајәт дејил. Ушағыныза бу кими суаллар верәрәк ону дүшүнмәјә вадар един: Нәјә ҝөрә инсаны өзүнә ҹәлб едән бәзи шејләр Мүгәддәс Китабда гадаған олунур? Мүгәддәс Китабдакы ганунларын сәнин хејринә олдуғуна нәјә ҝөрә инанырсан? (Әшј. 48:17, 18).

¹⁵ Әҝәр өвладыныз вәфтиз олмаг истәјирсә, она вәфтизин нә дәрәҹәдә мәсулијјәтли аддым олдуғуну баша салын. Вәфтиз олмағын һансы немәтләри ҝәтирдијини, һансы гурбанлары тәләб етдијини, немәтләрин гурбанлардан гат-гат артыг олдуғуну ҝөрмәјә көмәк един (Марк 10:29, 30). Вәфтиздән әввәл ушағынызла буну мүзакирә  етмәк мүтләгдир, чүнки вәфтиздән сонра, демәк олар, һамы бу шејләри јашајыр. Өвладыныза Аллаһа итаәткар олмағын инсана һансы фајданы ҝәтирдији, итаәтсизлијин һансы аҹылары јашатдығы барәдә дүшүнмәјә көмәк етсәниз, чох еһтимал ки, о, һәр шејдә Мүгәддәс Китабдакы ганунлара итаәт етмәјин хејирли олдуғуну баша дүшәҹәк (Ган. 30:19, 20).

16. Вәфтиз олунмуш ҝәнҹин һәгигәт јолу илә бағлы шүбһәләри јарананда валидејн нә етмәлидир?

¹⁶ Бәс әҝәр вәфтиз олунандан сонра өвладынызын мәсиһи јолу илә бағлы мүәјјән шүбһәләри јаранарса, она неҹә көмәк едә биләрсиниз? Мәсәлән, дүнјадакы шејләр ону өзүнә ҹәлб етмәјә башлајарса, Мүгәддәс Китаб принсипләринә әсасән јашамағын доғру олдуғуна шүбһә илә јанашарса, буну неҹә гаршылајарсыныз? (Зәб. 73:1—3, 12, 13). Нәзәрә алын ки, ҝөстәрдијиниз мүнасибәт ушағынызын Јеһованын јолунда галыб-галмајаҹағына тәсир едә биләр. Фәрги јохдур, өвладыныз һәлә ушагдыр, јохса јенијетмәдир, белә һаллар јарананда онунла гәтијјән мүбаһисә етмәјин. Чалышын она мәһәббәт ҝөстәрәсиниз вә көмәк әлинизи узадасыныз.

17, 18. Өвладынызда шүбһәләр јаранырса, она неҹә көмәк едә биләрсиниз?

¹⁷ Бүтүн мәсиһиләр кими, сизин өвладыныз да вәфтиздән әввәл дуада Јеһоваја Ону севәҹәјинә, Онун ирадәсини һәр шејдән үстүн тутаҹағына сөз верәрәк һәјатыны Она һәср едиб. (Марк 12:30 ајәсини охујун.) Јеһова үчүн бу чох ҹидди мәсәләдир, әһд верән инсан да буна ејни ҹүр јанашмалыдыр (Ваиз 5:4, 5). Мүнасиб бир вахтда вә мүлајим шәкилдә вердији сөзү онун јадына салын. Амма әввәлҹә јахшы оларды ки, садиг нөкәрин валидејнләрә көмәк мәгсәди илә тәгдим етдији вәсаитләри инҹәләјиб арашдырасыныз. Сонра ушағыныза һәјатыны Јеһоваја һәср едиб вәфтиз олмағын ҹидди аддым олдуғу, һәмчинин инсана чохлу немәтләр бәхш етдији барәдә данышын.

¹⁸ Сизә көмәк едәҹәк вәсаитләрдән бири «Ҝәнҹләрин суаллары. Практики мәсләһәтләр» китабыдыр (1-ҹи ҹилд). Китабын сонунда јерләшән «Валидејнләрин суаллары» адлы әлавәдә валидејнләрә белә бир мәсләһәт верилир: «Јахшы оларды ки, ушағынызын һәгигәти рәдд етдији гәнаәтинә ҝәлмәјә тәләсмәјәсиниз. Ола билсин, проблем тамамилә башга шејдәдир». Сәбәб һәмјашыдларын тәзјиги, тәнһалыг һисси, јығынҹагдакы башга ҝәнҹләрин руһани ҹәһәтдән ондан даһа тез инкишаф етмәси ола биләр. Китабын әлавәләр бөлмәсиндә һәмчинин дејилир: «Разылашын ки, јухарыда садалананларын Мүгәддәс Китаб тәлимләри илә һеч бир әлагәси јохдур. Бу сәбәбләр даһа чох мәсиһи кими јашамағы чәтинләшдирән шәраитлә әлагәлидир — ән азындан, һәләлик». Һәмин бөлмәдә иманы зәифләјән ушагларын валидејнләринә бир сыра төвсијәләр верилир. Онлар бу мәсләһәтләрин васитәси илә өвладларына көмәк едә биләрләр.

19. Валидејнләр ушагларына хиласа апаран һикмәтә саһиб олмаға неҹә көмәк едә биләр?

¹⁹ Бир валидејн кими сизин чијнинизә өвладынызы «Јеһованын тәрбијәси вә өјүд-нәсиһәтилә» бөјүтмәк кими бөјүк мәсулијјәт дүшүр (Ефес. 6:4). Бу, мәсулијјәт олмагла јанашы, һәм дә бөјүк шәрәфдир. Мәгаләдән ҝөрдүјүмүз кими, валидејн өвладына, садәҹә Мүгәддәс Китабдакы биликләри өјрәтмәмәлидир, һәмчинин она өјрәндикләринә иман ашыламалыдыр. Ҝүҹлү иман ушағы һәјатыны Јеһоваја һәср етмәјә, Она сидги-үрәкдән хидмәт етмәјә тәшвиг едәҹәк. Арзу едирик ки, Аллаһын Кәламы, мүгәддәс руһ вә сизин әмәјиниз өвладынызда хиласа апаран һикмәт јетишдирсин!