1. Аллаһ горхусу нәдир вә нәјә ҝөрә Јеһованы севәнләрдә бу горху олмалыдыр?

МӘСИҺИЛӘР Аллаһы һәм севир, һәм дә Ондан горхур. Бәзиләри бу ики анлајышын бир-биринә зидд олдуғуну дүшүнә биләр. Лакин сөһбәт инсанда ваһимә доғуран горхудан ҝетмир. Бу мәгаләдә горхунун хүсуси нөвүндән данышаҹағыг. Бу ҹүр горхуја саһиб олан инсан Аллаһа дәрин еһтирам бәсләјир, Она үрәкдән һөрмәт едир. О, сәмави Атасыны наразы салмаг истәмир, чүнки Онунла достлуг мүнасибәтләринин корланмасындан еһтијат едир (Зәб. 111:10; Мәс. 8:13).

2. Давуд падшаһын Зәбур 86:11 ајәсиндә јазылмыш сөзләри әсасында һансы ики мәгамы арашдыраҹағыг?

² Зәбур 86:11 ајәсини охујун. Бу сөзләрдән ајдын ҝөрүнүр ки, Давуд падшаһ Аллаһ горхусунун ваҹиб олдуғуну анлајырды. Ҝәлин онун дуада дедији сөзләри неҹә тәтбиг едә биләҹәјимизи нәзәрдән кечирәк. Илк нөвбәдә, Аллаһын адындан нә үчүн горхмалы олдуғумузу арашдыраҹағыг. Икинҹиси, Аллаһдан горхдуғумузу һәјатымызын һәр саһәсиндә неҹә ҝөстәрә биләҹәјимизи мүзакирә едәҹәјик.

3. Ҝүман ки, һансы һадисә Муса пејғәмбәрә Аллаһ горхусуну горумаға көмәк етмишди?

³ Ҝәлин бир һадисәни хатырлајаг. Муса пејғәмбәр гајанын јарығында чөмәлиб отурмушду. Бу вахт Јеһованын ҹалалы онун гаршысындан кечир. Пејғәмбәрин бу заман һансы һиссләр кечирдијини тәсәввүр етмәк олар. Бу, горху һасил едән бир ҝөрүнтү иди; Иса Мәсиһин јашадығы дөврә гәдәр, бәлкә дә, һеч кәс белә бир ҝөрүнтү ҝөрмәмишди. Муса пејғәмбәр нөвбәти сөзләри ешидир, ҝөрүнүр, бу сөзләри мәләк дејирди: «Јеһова, Јеһова, рәһмли вә мәрһәмәтли, сәбирли, мәһәббәти бол, һәгигәти әнҝин олан Аллаһ. Минләрҹә нәсилләрә мәһәббәт  ҝөстәрән, тәгсири, асилији вә ҝүнаһлары бағышлајан... Аллаһ» (Чых. 33:17—23; 34:5—7). Јәгин ки, Муса пејғәмбәр Јеһованын адыны чәкәндә бу һадисәни хатырлајырды. Ҝөрүнүр, елә буна ҝөрә о, сонралар Исраил халгына Јеһова Аллаһын «әзәмәтли, зәһмли адындан» горхмағын ваҹиблијини вурғуламышды (Ган. 28:58).

4. Үрәјимиздә Аллаһ горхусу һасил етмәјә нә көмәк едә биләр?

⁴ Јеһованын ады һагда дүшүнәндә бу адын кимә мәхсус олдуғунун да фәргинә вармалыјыг. Онун ҝүҹ, һикмәт, әдаләт вә мәһәббәт кими хүсусијјәтләри һагда дүшүнмәлијик. Јеһованын бу вә диҝәр хүсусијјәтләри үзәриндә дүшүнмәк үрәјимиздә Аллаһ горхусу һасил етмәјә көмәк едә биләр (Зәб. 77:11—15).

5, 6. а) Аллаһын адынын мәнасы нәдир? б) Чыхыш 3:13, 14 вә Әшија 64:8 ајәләринә әсасән, Јеһова нијјәтини һансы јолларла һәјата кечирир?

⁵ Аллаһын адынын мәнасы барәдә нә билирик? Бир чох алимләрин гәнаәтинә ҝөрә, Јеһова ады «олмасына сәбәб олур» мәнасыны верир. Бу бизә хатырладыр ки, һеч бир шеј Јеһоваја нијјәтини һәјата кечирмәјә мане ола билмәз вә Онун үчүн һәр шеј мүмкүндүр. Неҹә?

⁶ Јеһова нијјәтинин һәјата кечмәси илә әлагәдар лазыми шејләрин олмасына сәбәб олур. (Чыхыш 3:13, 14 ајәләрини охујун.) Нәшрләримиздә тез-тез Аллаһын бу һејрәт доғуран хүсусијјәтинә диггәт јетирмәјә тәшвиг олунуруг. Јеһова һәмчинин гејри-камил инсанлары да Она хидмәт етмәси вә нијјәтини һәјата кечирмәси үчүн лазым олан кәс етмәјә гадирдир. (Әшија 64:8 ајәсини охујун.) Бу јолларла Јеһова нијјәтинин иҹра олунмасына сәбәб олур. Һеч бир шеј Она нијјәтиндә олан шеји һәјата кечирмәјә мане ола билмәз (Әшј. 46:10, 11).

7. Сәмави Атамыза миннәтдарлығымызы неҹә артыра биләрик?

⁷ Сәмави Атамызын ҝөрдүјү ишләр барәдә вә Онун сајәсиндә нәләрә габил олдуғумуз барәдә дүшүнмәклә Она миннәтдарлығымызы артыра биләрик. Мисал үчүн, јарадылыш мөҹүзәләри һагда дүшүнәндә Јеһованын  нәләри вар етдијинә, нәләрә гадир олдуғуна һејран олуруг (Зәб. 8:3, 4). Еләҹә дә, Јеһованын ирадәсини јеринә јетирмәјимиз үчүн бизи нәләрә габил етдији барәдә дүшүнәндә үрәјимиздә Она гаршы дәрин еһтирам јараныр. Јеһова ады, һәгигәтән дә, горху һасил едир! Бу ад сәмави Атамызын неҹә бир варлыг олдуғуну, Онун бу ҝүнә гәдәр ҝөрдүјү бүтүн ишләри вә ҝәләҹәкдә ҝөрәҹәји ишләри еһтива едир (Зәб. 89:7, 8).

8. Ганунун тәкрары 32:2, 3 ајәләринә әсасән, Јеһова адына неҹә јанашмағымызы истәјир?

⁸ Исраиллиләр Вәд едилмиш дијара дахил олмаг үзрә иди. Јеһова Муса пејғәмбәрә бир нәғмә өјрәтди (Ган. 31:19). Пејғәмбәр дә бу нәғмәни халга өјрәтмәли иди. (Ганунун тәкрары 32:2, 3 ајәләрини охујун.) Икинҹи вә үчүнҹү ајәләрдән ајдын ҝөрүнүр ки, Јеһова Өз адынын ҝизли галмасыны, јахуд адыны дилимизә ҝәтирмәклә бу адын мүгәддәслијинә хәләл јетирдијимизи фикирләшмәјимизи истәмир. Јеһова истәјир ки, бүтүн хилгәт Онун адыны билсин! Муса пејғәмбәрин Јеһова вә Онун еһтишамлы ады һагда дедикләрини ешитмәк Исраил халгы үчүн неҹә дә бөјүк шәрәф иди! Биткиләри суваран нарын јағыш кими, пејғәмбәрин өјрәтдији нәғмә дә, халгы мөһкәмләндирди вә руһландырды. Вердијимиз тәлимләрин инсанлара бу ҹүр тәсир етмәси үчүн нә едә биләрик?

9. Јеһованын адынын мүгәддәс тутулмасына неҹә төһфә верә биләрик?

⁹ Ев-ев тәблиғ едәндә, јахуд иҹтимаи шаһидлик верәндә Мүгәддәс Китабдан инсанлара Аллаһын адынын Јеһова олдуғуну ҝөстәрә биләрик. Һәмчинин онлара Јеһова Аллаһы уҹалдан мараглы нәшрләр вермәк, видеолар ҝөстәрмәк, еләҹә дә онлары сајтымыздакы материалларла таныш етмәк олар. Ишдә, мәктәбдә, јахуд јол ҝедәндә әзиз Аллаһымыз вә Онун бәјәндији шејләр һагда данышмаг үчүн фүрсәт ахтара биләрик. Гаршылашдығымыз инсанлара Јеһованын бәшәријјәтлә вә јер үзү илә бағлы неҹә ҝөзәл нијјәти олдуғу барәдә данышмагла онлара Аллаһы тамамилә јени јөндән танымаға көмәк едә биләрик. Мәһәббәтли Јараданымыз һагда һәгигәтләри инсанлара өјрәдәндә Онун адынын мүгәддәс тутулмасына төһфәмизи веририк. Онлара Аллаһын адына атылан јалан вә бөһтанлары ҝөрмәјә көмәк едирик. Биз инсанлара Аллаһ һагда ән тәравәтләндириҹи тәлимләри өјрәдирик (Әшј. 65:13, 14).

10. Нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китаб дәрси кечдијимиз инсанлара Аллаһын салеһ ганун вә нормаларыны өјрәтмәк кифајәт дејил?

¹⁰ Биз Мүгәддәс Китаб дәрси кечдијимиз инсанларын Јеһованын адыны билмәсини вә бу ады чәкмәјә башламасыны истәјирик. Бундан әлавә, Јеһованы јахындан танымаларына көмәк етмәк истәјирик. Бәс онлара садәҹә олараг Аллаһын ҝөстәришләрини, бујругларыны, нәјин сәһв, нәјин дүз олдуғуну өјрәтмәклә буна наил ола биләрик? Ола билсин, јахшы шаҝирд Аллаһын ганунларыны өјрәнәҹәк, һәтта онлара валеһ олаҹаг. Бәс о, Јеһованын варлығына ашиг олуб, Она мәһәббәтдән ирәли ҝәләрәк итаәт едәҹәк? Һәвваны хатырлајаг. О, Јеһованын ганунуну јахшы билирди, амма Она мәһәббәти кифајәт гәдәр дејилди. Ејни шеји Адәм һагда да демәк олар (Јар. 3:1—6). Одур ки, инсанлара Аллаһын салеһ ганун вә нормаларыны өјрәтмәк кифајәт дејил.

11. Шаҝирдә Аллаһын ганунларыны вә нормаларыны өјрәдән заман Ганунверәни севмәсинә неҹә көмәк едә биләрик?

¹¹ Јеһованын ганунлары вә нормалары һәмишә бизим хејримизәдир (Зәб. 119:97, 111, 112). Амма ола билсин, шаҝирдимиз Јеһованын ганунларынын мәһәббәтдән гајнагландығыны анлајана гәдәр бу фикирдә олмасын.  Буна ҝөрә дә шаҝирдимизә белә суаллар верә биләрик: «Сәнҹә, Аллаһ нә үчүн хидмәтчиләринә буну етмәји (јахуд етмәмәји) бујуруб? Бундан Јеһова һагда нә өјрәнирсән?» Шаҝирди Јеһова һагда дүшүнмәјә тәшвиг етсәк вә Јеһованын уҹа адына дәрин мәһәббәт јетишдирмәјә көмәк етсәк, үрәјинә јол тапмаг даһа асан олаҹаг. О, тәкҹә ганунлары јох, Ганунверәни дә севәҹәк (Зәб. 119:68). Беләҹә, онун иманы артаҹаг вә үзләшәҹәји аловлу сынаглара һазырлыглы олаҹаг (1 Кор. 3:12—15).

12. Давуд падшаһ үрәјинин һачаланмасына неҹә јол вермишди вә бу, нә илә нәтиҹәләнмишди?

¹² Зәбур 86:11 ајәсиндәки «үрәјими бүтөв ет» ифадәси дә ваҹиб мәна дашыјыр. Давуд падшаһ бу сөзләри Аллаһын руһунун илһамы илә јазмышды. О, инсанын үрәјинин асанлыгла һачалана билдијини өз һәјатындан ҝөрмүшдү. Бир дәфә Давуд сарајын дамында вар-ҝәл едәркән киминсә арвадынын чимдијини ҝөрдү. Һәмин вахт Давудун үрәји һачаланмышды, јохса бүтөв иди? О билирди ки, Јеһованын ганунуна әсасән, һеч кимин арвадында ҝөзү олмамалыдыр (Чых. 20:17). Бунунла белә, ҝөрүнүр, о, гадындан ҝөзүнү чәкмәди. Давудун үрәји Бадсәбаны әлдә етмәк истәји илә Аллаһы разы салмаг истәји арасында һачаланды. Јеһованы һәдсиз дәрәҹәдә севмәсинә вә Ондан горхмасына бахмајараг, о, худбин арзусуна тәслим олду. Беләҹә, Давуд сәһв јола гәдәм гојду. О, Јеһованын адыны бәднам етди. Үстәлик, аиләси дә дахил олмагла, ҝүнаһсыз инсанларын башына бәла ҝәтирди (2 Ишм. 11:1—5, 14—17; 12:7—12).

13. Давудун сонралар јенидән бүтөв үрәјә саһиб олдуғуну һарадан билирик?

¹³ Јеһова Давуда ҝүнаһынын ҹиддијјәтини баша салды. Даһа сонра о, јенидән Јеһова илә јахшы мүнасибәтә саһиб олду (2 Ишм. 12:13; Зәб. 51:2—4, 17). Әлбәт ки, Давуд үрәјинин һачаланмасынын нә гәдәр бәла вә әзаб ҝәтирдијини унутмады. Онун Зәбур 86:11 ајәсиндә јаздығы сөзләри «мәнә һачаланмамыш үрәк вер» кими дә тәрҹүмә етмәк олар. Бәс Јеһова Давудун үрәјинин бүтөв, һачаланмамыш олмасына көмәк етди? Бәли, чүнки Мүгәддәс Китабда сонралар Давудун үрәјинин «бүтүнлүклә Аллаһы Јеһоваја бағлы» олдуғу дејилир (1 Пад. 11:4; 15:3).

14. Нәјин үзәриндә дүшүнмәлијик вә нә үчүн?

¹⁴ Давудун һадисәси һәм бизи руһландырыр, һәм дә ҹидди дүшүнмәјә тәшвиг едир. Онун ҹидди ҝүнаһ ишләмәси бу ҝүн  Аллаһа хидмәт едән кәсләр үчүн бир хәбәрдарлыгдыр. Јеһоваја тәзәликҹә, јахуд узун илләрдир хидмәт етмәјимиздән асылы олмајараг, дүшүнмәлијик: «Бәс мән Шејтанын үрәјими һачаламаг ҹәһдләринә гаршы дурурам?»

15. Еһтирас ојадан нә исә ҝөрәндә Аллаһ горхусу бизи неҹә горуја биләр?

¹⁵ Мисал үчүн, телевизијада вә ја интернетдә сиздә еһтирас ојада биләҹәк нә исә ҝөрәндә неҹә давранырсыныз? Бу заман өзүнүзү һәмин шәклин, јахуд филмин порнографик олмадығына асанлыгла инандыра биләрсиниз. Амма бәлкә, бу, Шејтанын үрәјинизи һачаламаг ҹәһдидир? (2 Кор. 2:11). Ҝөрдүјүнүз һәмин шәкли бөјүк одун парчасыны јармаг үчүн истифадә олунан балтаја бәнзәтмәк олар. Балтаны одуна илк дәфә саплајанда о, дәрһал бөлүнмүр. Амма бир нечә зәрбәдән сонра одун јарылыр. Ејнилә, еһтирас ојадан шәкилләрин мәнфи тәсири, бәлкә дә, дәрһал өзүнү бүрузә вермәјәҹәк. Лакин ҝеҹ-тез үрәјимизин һачаланмасына, јәни ҝүнаһ ишләмәјимизә вә сәдагәтсизлик ҝөстәрмәјимизә ҝәтириб чыхара биләр. Одур ки, налајиг олан һеч бир шејин үрәјинизә дахил олмасына јол вермәјин! Бүтүн үрәјинизлә Аллаһдан горхмаг үчүн әлиниздән ҝәләни етмәјә давам един!

16. Тамаһа үстүн ҝәлмәк үчүн һансы суалларын үзәриндә дүшүнмәлијик?

¹⁶ Шејтан еһтирас ојадан шәкилләрлә јанашы, диҝәр үсулларла да бизи јолдан чыхармаға чалышыр. Бәс биз нә едирик? Асанлыгла өзүмүзү алдада биләрик. Мисал үчүн, дүшүнә биләрик: «Буна ҝөрә мәни јығынҹагдан кәнар етмәјәҹәкләр, демәли, бу, о гәдәр дә ҹидди бир шеј дејил». Бу, олдугҹа јанлыш дүшүнҹә тәрзидир. Јахшы олар ки, нөвбәти суаллар үзәриндә дүшүнәк: «Бәлкә, Шејтан бунунла үрәјими һачаламаг истәјир? Нәфсимә тәслим олсам, Јеһованын адыны бәднам етмәјәҹәјәм  ки? Бу мәни Јеһоваја јахынлашдыраҹаг, јохса даһа да узаглашдыраҹаг?» Бу ҹүр суаллар үзәриндә јахшыҹа дүшүнүн. Онлара дүрүстҹәсинә, өзүнүзү алдатмадан ҹаваб вермәк үчүн Јеһовадан һикмәт диләјин (Јаг. 1:5). Бу сизин үчүн әсл мүдафиә ола биләр. Беләҹә, сынагла үзләшәндә «рәдд ол, Шејтан» дејән Иса Мәсиһ кими, сиз дә сынаглара гәтијјәтлә гаршы дура биләҹәксиниз! (Мәт. 4:10).

17. Нә үчүн һачаланмыш үрәјин һеч бир гијмәти јохдур? Нүмунә чәкин.

¹⁷ Һачаланмыш үрәјин һеч бир гијмәти јохдур. Тәсәввүр един ки, идман командасынын үзвләри бир-бири илә јола ҝетмир. Кимиси шөһрәтә тәкҹә јијәләнмәјә чалышыр, кимиси гајдалара әмәл етмәк истәмир, кимиси дә мәшгчијә сајмазјана јанашыр. Бу ҹүр команда чәтин ки, галиб ҝәлсин. Амма үзвләри арасында бирлик олан команда үчүн уғур газанмаг даһа реалдыр. Сизин дә үрәјинизин бу команда кими олмасы үчүн фикирләриниз, арзуларыныз вә һиссләриниз Јеһоваја хидмәтә ҹәмләнмәлидир. Унутмајын ки, Шејтан үрәјинизи һачаламаг арзусундадыр. О истәјир ки, фикирләриниз, арзуларыныз вә һиссләриниз сизи Јеһованын нормаларына зидд давранмаға тәшвиг етсин. Амма үрәјиниз бүтөв олмалыдыр ки, Јеһоваја хидмәт едә биләсиниз (Мәт. 22:36—38). Шејтанын үрәјинизи һачаламасына изин вермәјин!

18. Микә 4:5 ајәсинә әсасән, нәјә гәтијјәтлисиниз?

¹⁸ Давуд падшаһ кими Јеһоваја дуада дејин: «Үрәјими бүтөв ет ки, адындан горхум». Бу дуаја ујғун јашамаға гәти гәрарлы олун. Һәр ҝүн кичикдән тутмуш бөјүјә кими, вердијиниз бүтүн гәрарларда Јеһованын мүгәддәс адына еһтирам бәсләдијинизи ҝөстәрмәјә гәтијјәтли олун. Бунунла сиз Јеһованын Шаһиди кими Онун адыны јахшы тәмсил едәҹәксиниз (Мәс. 27:11). Онда һәр биримиз Микә пејғәмбәрин сөзләринә гошулуб дејәҹәјик: «Биз исә әбәдијјән Аллаһымыз Јеһованын ады илә јеријәҹәјик» (Мик. 4:5).