1, 2. а) Евники ким иди вә бир ана кими онун һансы чәтинлији вар иди? б) Үз габығындакы шәклә шәрһ верин.

 МҮГӘДДӘС КИТАБДА Тимутинин вәфтиз олундуғу анла бағлы һеч нә дејилмәсә дә, һәмин ҝүн анасы Евникинин севинҹини тәсәввүр етмәк чәтин дејил (Мәс. 23:25). Тимути сујун ичиндә дајаныб. Евники фәхрлә оғлуна бахыб ҝүлүмсәјир. Тимутинин нәнәси Лоис Евникинин јанында дуруб, ону бәрк-бәрк гуҹаглајыб. Евники арам-арам нәфәс алыр. Тимути суја ҝирән анда Евники, нәфәс дәрмир вә будур, Тимути судан чыхыр, әтрафа су сычрајыр. Тимутинин чөһрәси севинҹ сачыр. Евникинин ҝөзләриндән севинҹ јашлары сүзүлүр. Евники нә гәдәр чәтин олса да, Тимутинин үрәјиндә Јеһоваја вә Исаја мәһәббәт ашылаја билмишди. Бәс о, һансы чәтинликләрдән кечмишди?

² Тимути дини ҹәһәтдән бөлүнмүш аиләдә боја-баша чатмышды. Онун атасы јунан, анасы вә нәнәси исә јәһуди иди (Һәв. 16:1). Евники вә Лоис мәсиһилији гәбул едәндә, јәгин, Тимути јенијетмә јашларында иди. Амма атасы мәсиһилији гәбул етмәди. Ҝөрәсән, Тимути һансы јолу сечди? Ола билсин, о, елә јашда иди ки, артыг өзү гәрар верә биләрди. О, мәсиһи олмајан атасынын тәрәфини тутду? Ушаглыгдан өјрәндији јәһуди адәт-әнәнәләринә бағлы галды? Јохса Иса Мәсиһин давамчысы олду?

3. Мәсәлләр 1:8, 9 ајәләринә әсасән, өвладларына һәгигәти ашыламаг истәјән аналарын зәһмәтинә Јеһова неҹә јанашыр?

³ Бу ҝүн дә мәсиһи аналар аиләләрини севирләр. Онларын ән бөјүк истәји өвладларына Јеһова илә дост олмаға көмәк етмәкдир. Јеһова онларын чәкдији зәһмәти чох гијмәтләндирир. (Мәсәлләр 1:8, 9 ајәләрини охујун.) О, өвладларына  һәгигәти ашылајан чохлу сајда анаја көмәк олуб.

4. Бу ҝүн аналар нәјә ҝөрә нараһат олурлар?

⁴ Бәзән мәсиһи аналар нараһат олурлар ки, ҝөрәсән, өвладлары Тимути кими Јеһоваја хидмәти сечәҹәкләр. Онларын нараһатлығы әсассыз дејил. Чүнки Шејтан дүнјасында ушаглар чох тәзјигләрлә үзләшир (1 Бут. 5:8). Бундан әлавә, бир чох аналар өвладларыны ја тәк бөјүдүр, ја да һәјат јолдашлары Јеһоваја ибадәт етмир. Мәсәлән, Кристина b адлы баҹы дејир: «Јолдашым чох јахшы ата иди, аиләҹанлы инсан иди. Амма о, ушагларымызы Јеһованын Шаһиди кими бөјүтмәјимә гәти гаршы иди. “Ҝөрәсән, нә вахтса мәним дә ушагларым Јеһоваја ибадәт едәҹәкләр?” — дејә илләрлә фикир чәкирдим, һеј ҝөз јашы төкүрдүм».

5. Бу мәгаләдә нә өјрәнәҹәјик?

⁵ Әҝәр өвладыныз варса, Евники кими, сиз дә онун үрәјиндә Јеһоваја мәһәббәт ашылаја биләрсиниз. Бу мәгалә сизә көмәк едәҹәк ки, Евникинин нүмунәсини изләјәрәк өвладынызы һәм сөзүнүзлә, һәм дә әмәлинизлә өјрәдәсиниз. Һәмчинин өјрәнәҹәксиниз ки, бу ишдә Јеһова сизә неҹә дәстәк олур.

6. 2 Тимутијә 3:14, 15 ајәләриндән ҝөрүндүјү кими, Тимути нәјин сајәсиндә мәсиһи олмушду?

⁶ Тимути балаҹа оланда анасы она Мүгәддәс Јазылары өјрәтмәк үчүн (јәһудиләрин билији чәрчивәсиндә) әлиндән ҝәләни едирди. Амма Иса Мәсиһлә бағлы һеч нә билмәдији үчүн тәбии ки, Евникинин билији мәһдуд иди. Бунунла белә, онун Мүгәддәс Јазылардан өјрәтдикләри Тимутинин мәсиһилији гәбул етмәси үчүн јахшы тәмәл иди. Бәс Тимути һансы гәрары верди? Јеткин јашда олдуғундан мәсиһи олуб-олмамағы өзү сечә биләрди. Шүбһәсиз, Тимутинин Иса һаггында өјрәндикләринин «доғрулуғуна әмин» олмасында анасынын әмәји вар иди. (2 Тимутијә 3:14, 15 ајәләрини охујун.) Ҝөрүн инди Евники, чәтинликлә баша ҝәлсә дә, оғлуна Јеһоваја мәһәббәт ашылаја билдијинә ҝөрә неҹә севинирди. Евники адынын мәнасына ујғун олараг чәтинликләрә «галиб» ҝәлди.

7. Евники оғлунун вәфтиздән сонра руһән инкишаф етмәсинә неҹә көмәк едә биләрди?

⁷ Тимути вәфтиз олунмагла ваҹиб аддым атмышды. Амма Евники һәлә дә нараһат иди. Ҝөрәсән, оғлу һәјатыны бундан сонра неҹә гураҹаг? Пис достлара гошулаҹаг? Тәһсил алмаг үчүн Афинаја ҝедиб, орадакы бүтпәрәст философларын өјрәтдикләринә инанаҹаг? Вар-дөвләтин гулу олуб, вахтыны, ҝүҹүнү вә ҹаванлығыны һәдәр едәҹәк? Евники оғлунун јеринә гәрар верә билмәзди. Амма она дүзҝүн гәрар вермәјә көмәк едә биләрди. Неҹә? Оғлуна Јеһоваја дәрин мәһәббәт вә Исаја миннәтдарлыг һисси ашыламаға давам етмәклә. Бу кими чәтинликләр тәкҹә дини ҹәһәтдән бөлүнмүш аиләләрдә олмур. Һәтта һәр ики валидејн һәгигәтдә олса белә, ушағын Јеһованын садиг хидмәтчиси олмасы үчүн үрәјинә јол тапмаг чәтин олур. Валидејнләр Евникинин нүмунәсиндән нә өјрәнә биләрләр?

8. Мәсиһи гадын ушагларына руһани билик вермәси үчүн иманда олан әринә неҹә көмәк едә биләр?

⁸ Өвладларыныза Мүгәддәс Китабы өјрәдин. Әзиз баҹылар, әҝәр әриниз һәгигәтдәдирсә, Јеһова истәјир ки, сиз она өвладларынызын руһани тәләбатыны өдәмәјә көмәк едәсиниз. Бунун бир јолу мүнтәзәм аиләви ибадәтин кечирилмәсиндә јолдашыныза  дәстәк олмагдыр. Аиләви ибадәт һаггында мүсбәт данышын. Фикирләшин ҝөрүн хош аб-һаванын олмасы вә даһа мараглы кечмәси үчүн нә едә биләрсиниз. Бәлкә, Мүгәддәс Китабы даһа дәриндән арашдырмағыныз үчүн јолдашыныза хүсуси нәсә планлашдырмагда көмәк едә биләрсиниз? Әҝәр ушагларынызын јашы «Әбәди хошбәхт һәјат!» китабындан дәрс кечмәјә јол верирсә, әринизә бу ишдә дәстәк олмаг үчүн лазыми көмәји ҝөстәрин.

9. Өвладыны тәк бөјүдән вә ја әри дининә шәрик олмајан аналар ушагларыны өјрәтмәк үчүн көмәји һарадан ала биләр?

⁹ Бәзән ушагларына Мүгәддәс Китаб дәрси кечмәк ананын өһдәсинә дүшүр. Чүнки, ола биләр, о, өвладыны ја тәк бөјүдүр, ја да һәјат јолдашы дининә шәрик дејил. Әҝәр сизин аиләниздә дә вәзијјәт беләдирсә, һәддән артыг нараһат олмајын. Јеһова сизә дәстәк олаҹаг. О, өвладыныза тәлим-тәрбијә вермәјиниз үчүн тәшкилаты васитәсилә чохлу вәсаитләр вериб. Онлардан фајдаланын. Һәмчинин јени идејалар үчүн тәҹрүбәли валидејнләрлә мәсләһәтләшин. Ҝөрүн онлар аиләви ибадәтдә бу вәсаитләрдән неҹә истифадә едирләр c (Мәс. 11:14). Јеһова һәмчинин сизә өвладынызла дил тапмаға да көмәк едә биләр. Өвладынызын ағлындакылары вә үрәјиндәкиләри чәкиб чыхармаг үчүн Јеһовадан дуа едиб көмәк истәјин (Мәс. 20:5). Мәсәлән, «мәктәбдә ән бөјүк чәтинлијин нәдир?» кими ади бир суал сәмими сөһбәтә јол ача биләр.

10. Ушағыныза башга һансы үсулларла Јеһова һаггында өјрәдә биләрсиниз?

¹⁰ Өвладларыныза Јеһова һаггында өјрәтмәк үчүн шәраит јарадын. Јеһова һаггында, Онун сизин үчүн етдији јахшы ишләр һаггында данышын (Ган. 6:6, 7; Әшј. 63:7). Әҝәр ушағынызла евдә мүнтәзәм дәрс кечмәк имканыныз јохдурса, бу, хүсусилә ваҹибдир. Әввәлдә ады чәкилән Кристина дејир: «Руһани мөвзулар һаггында данышмаг имканым о гәдәр аз иди ки, һәр кичик фүрсәтдән истифадә едирдим. Биз Јеһованын јаратдығы мөһтәшәм шејләр вә бир чох руһани мөвзулар һаггында сөһбәт етмәк үчүн ҝәзинтијә чыхырдыг, јахуд каноејә миниб саһилдән узаглашырдыг. Ушагларым бир аз бөјүјәндә онлары тәшвиг етдим ки, Мүгәддәс Китабы өзләри арашдырсын». Бундан әлавә, Јеһованын тәшкилаты, баҹы-гардашлар һаггында мүсбәт данышын. Ағсаггаллары писләмәјин. Онда ушагларыныз көмәјә еһтијаҹ дујанда ағсаггаллара јахынлашмаға тәрәддүд етмәјәҹәкләр.

11. Јагуб 3:18 ајәсинә әсасән, аиләдә меһрибанчылыг јаратмаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?

¹¹ Аиләдә меһрибанчылыг јарадын. Јолдашыныза вә өвладларыныза һәмишә мәһәббәтинизи билдирин. Јолдашыныз һаггында хош вә һөрмәтҹил данышын. Ушагларыныза да буну өјрәдин. Бунун да сајәсиндә аиләниздә меһрибан аб-һава јаранаҹаг. Белә бир шәраитдә ушагларын Јеһова һаггында өјрәнмәси раһат олур. (Јагуб 3:18 ајәсини охујун.) Ҝәлин Румынијада хүсуси өнҹүл кими хидмәт едән Јозеф гардашын нүмунәсинә бахаг. Ушаг вахтларында атасы она, баҹы-гардашларына, еләҹә дә анасына Јеһоваја ибадәт етмәјә мане олурду. О дејир: «Евдә меһрибанчылығын олмасы үчүн анам әлиндән ҝәләни едирди. Атам нә гәдәр кобуд олурдуса, анам бир о гәдәр нәвазишлә давранырды. Ишдир, анам ҝөрүрдүсә ки, бизә атама һөрмәт етмәк, итаәт етмәк чәтиндир, бизимлә  Ефеслиләрә 6:1—3 ајәләрини мүзакирә едирди. Сонра атамын ҝөзәл хүсусијјәтләри һаггында данышырды вә онун гәдрини билмәли олдуғумузу баша салырды. Анам бунун сајәсиндә бир чох ҝәрҝин вәзијјәти јолуна гојмушду».

12. 2 Тимутијә 1:5 ајәсиндә јазылдығы кими, Евникинин нүмунәсинин Тимутијә һансы ҝөзәл тәсири олмушду?

¹² 2 Тимутијә 1:5 ајәсини охујун. Евники Тимутијә ҝөзәл нүмунә олмушду. Јәгин ки, о, Тимутијә әсл иманын әмәлләрдә ҝөрүндүјүнү өјрәтмишди (Јаг. 2:26). Шүбһәсиз, Тимути анасынын давранышынын Јеһоваја олан ҝүҹлү мәһәббәтдән гајнагландығыны ҝөрүрдү. Ҝөрүрдү ки, Јеһоваја ибадәт етмәк анасына севинҹ ҝәтирир. Бәс Евникинин нүмунәси она неҹә тәсир етмишди? Булусун да вурғуладығы кими, Тимутидә анасындакытәк ҝүҹлү иман вар иди. Бу иман өз-өзүнә јаранмамышды. О, анасынын давранышыны ҝөрүрдү вә бу, Тимутини ондан өрнәк ҝөтүрмәјә тәшвиг етмишди. Ејнилә бу ҝүн дә бир чох аналар аилә үзвләринин үрәјини «сөзсүз фәтһ» едибләр (1 Бут. 3:1, 2). Буну сиз дә баҹарарсыныз. Ҝәлин ҝөрәк неҹә.

13. Нәјә ҝөрә аналар Јеһова илә мүнасибәтләрини һәр шејдән үстүн тутмалыдырлар?

¹³ Јеһова илә мүнасибәтинизи һәр шејдән үстүн тутун (Ган. 6:5, 6). Әксәр аналар кими, сиз дә чохлу гурбанлар верирсиниз. Ушагларынызын лазыми тәләбатларыны өдәмәк үчүн вахтыныздан, пулунуздан, јухунуздан вә диҝәр шејләрдән кечирсиниз. Амма еһтијатлы олун ки, бу кими ишләри ҝөрәркән Јеһова илә мүнасибәтинизи гурбан вермәјәсиниз. Мүнтәзәм олараг дуаја вә Мүгәддәс Китабын фәрди мүталиәсинә вахт ајырын, јығынҹаг ҝөрүшләриндә иштирак един. Бу јолла Јеһова илә мүнасибәтинизи мөһкәмләндирәҹәксиниз, еләҹә дә һәм аиләнизә, һәм дә башгаларына ҝөзәл нүмунә олаҹагсыныз.

14, 15. Лиан, Марија вә Жуаунун һадисәсиндән нә өјрәндиниз?

¹⁴ Ҝәлин ҝөрәк Јеһованы севмәји, Она етибар етмәји аналарынын нүмунәсиндән өјрәнән ҝәнҹләр нә дејир. Кринстинанын гызы Лиан дејир: «Биз атамыза ҝөрә сәрбәст шәкилдә Мүгәддәс Китаб дәрси кечә билмирдик. Амма анам ибадәт ҝөрүшләриндән һеч вахт галмырды. Мүгәддәс Китабдан билијимиз аз олса да, анамызын нүмунәси сајәсиндә бизим дә ҝүҹлү иманымыз вар иди. Јығынҹаглара ҝетмәмишдән һәлә хејли әввәл биз артыг әмин идик ки, бу јол һәгигәтдир».

¹⁵ Бәзән Маријанын атасы јығынҹаға ҝетдикләринә ҝөрә онлары дөјүб-сөјүрдү. Марија дејир: «Анам таныдығым ән ҹәсарәтли баҹылардан биридир. Балаҹа оланда мән башгаларынын горхусундан бәзән нәләрисә етмирдим. Амма анамын ҹәсарәтли олмасы, Јеһованы һәмишә һәр шејдән үстүн тутмасы мәнә көмәк етди ки, инсан горхусуна үстүн ҝәлим». Жуаунун атасы евдә онлара Јеһова вә Мүгәддәс Китаб һаггында данышмағы гадаған етмишди. О дејир: «Анам атамы разы салмагдан өтрү, Јеһоваја олан мәһәббәти истисна олмагла, һәр шејдән кечмәјә һазыр иди. Бәлкә дә, мәнә ән чох тәсир бағышлајан бу олмушду».

16. Аналарын иманы башгаларына неҹә тәсир бағышлајыр?

¹⁶ Әзиз аналар, унутмајын ки, сизин нүмунәниздән башгалары чох шеј өјрәнир. Ҝөрүн Евникинин давранышы һәвари Булуса неҹә тәсир бағышламышды. О гејд етмишди ки, Тимутидәки ријасыз иман әввәлҹә  анасы Евникидә олуб (2 Тим. 1:5). Булус Евникинин иманына илк дәфә нә вахт шаһид олмушду? Ҝөрүнүр, о, Лоис вә Евники илә илк тәблиғ сәјаһәти заманы Листрада таныш олмушду. Ола билсин, онлара мәсиһи олмаға көмәк етмишди (Һәв. 14:4—18). Бир тәсәввүр един, Булус тәхминән он беш илдән сонра Тимутијә мәктуб јазанда Евникинин иманыны һәлә дә хатырлајырды вә ону башгаларына нүмунә кими чәкмишди! Ҝөрүндүјү кими, онун нүмунәси Булусу вә јәгин ки, биринҹи әсрдәки диҝәр мәсиһиләри чох руһландырмышды. Әҝәр өвладынызы тәк бөјүдүрсүнүзсә, јахуд һәјат јолдашыныз иманыныза шәрик дејилсә, әмин олун ки, сизин нүмунәниз башгаларыны ҝүҹләндирир вә руһландырыр.

17. Өвладларынызы өјрәтмәк ҹәһдләринизин һеч бир бәһрә вермәдијини дүшүнүрсүнүзсә, нә етмәлисиниз?

¹⁷ Бәс әҝәр зәһмәтинизин һеч бир бәһрә вермәдијини дүшүнүрсүнүзсә, онда неҹә? Унутмајын ки, ушағыныза Јеһованы севмәји бир ҝүнүн ичиндә өјрәдә билмәрсиниз. Мәсәлән, шәкилдән ҝөрүндүјү кими, тохум әкәндә, ола билсин, нараһат олурсунуз ки, ҝөрәсән, о, бәһрә ҝәтирәҹәк, ја јох. Нәтиҹә сиздән асылы олмаса да, биткини суламаға давам етмәклә онун бөјүмәси үчүн мүмкүн олан ән јахшы шәраити јаратмыш олаҹагсыныз (Марк 4:26—29). Бир ана кими, сиз дә бәзән нараһат олурсунуз ки, ҝөрәсән, дедикләриниз өвладларынызын үрәјинә тәсир едир, ја јох? Сиз онларын јеринә гәрар верә билмәрсиниз.  Амма онлара Јеһованын тәлим-тәрбијәсини вермәк үчүн әлиниздән ҝәләни етсәниз, руһән инкишаф етмәләри үчүн мүмкүн олан ән јахшы шәраити јарадарсыныз (Мәс. 22:6).

18. Јеһова өвладларыныза руһән бөјүмәјә неҹә көмәк едә биләр?

¹⁸ Јеһова та гәдимдән бәри чохлу сајда ҝәнҹләрә Өз досту олмаға көмәк едиб (Зәб. 22:9, 10). Әҝәр өвладынызын үрәјиндә истәк варса, она да руһән бөјүмәјә көмәк едә биләр (1 Кор. 3:6, 7). Һәтта әҝәр ҝөрсәниз ки, өвладыныз Јеһоваја үрәкдән хидмәт етмир, әмин олун ки, Јеһованын нәзәри јенә дә онун үзәриндәдир (Зәб. 11:4). Јеһова өвладынызда Ону разы салмаг үчүн ҹүзи дә олса, әламәт ҝөрсә, Онунла дост олмасына мүтләг көмәк едәҹәк (Һәв. 13:48; 2 Салн. 16:9). Јеһова сизи јөнләндирә биләр ки, өвладынызын еһтијаҹ дујдуғу сөзү дүз мәгамында дејәсиниз (Мәс. 15:23). Ја да јығынҹағыныздакы һансыса баҹынын вә ја гардашын үрәјиндә истәк ојада биләр ки, өвладынызла хүсуси мараглансын. Һәтта ушағыныз бөјүјүб јеткин јаша чатандан сонра белә сизин ушаг вахты өјрәтдикләринизи Јеһова онун јадына сала биләр (Јәһ. 14:26). Өвладыныза сөзүнүзлә вә әмәлинизлә даим тәлим-тәрбијә вермәјинизин сајәсиндә Јеһоваја әсас верирсиниз ки, зәһмәтинизә бәрәкәт версин.

19. Нәјә ҝөрә әмин ола биләрсиниз ки, Јеһова сиздән разыдыр?

¹⁹ Јеһованын сизә олан мәһәббәти өвладынызын сечиминдән асылы дејил. Јеһова сизи севир, чүнки сиз Ону севирсиниз. Өвладынызы тәк бөјүдүрсүнүзсә, Јеһова сөз верир ки, онлара Ата вә сизә арха олаҹаг (Зәб. 68:5). Нәтиҹә етибарилә, Јеһоваја хидмәт едиб-етмәмәк гәрарыны өвладыныз өзү верәҹәк. Амма сиз даима Јеһованын көмәјинә архалансаныз вә әлиниздән ҝәләни етсәниз, Онун разылығыны газанаҹагсыныз.