1, 2. Гадынын өвладыны нәдән горумаг лазым иди вә нәјә ҝөрә?

МҮГӘДДӘС КИТАБДА гәләмә алынан илк пејғәмбәрлик Јеһова Аллаһын нијјәтинин јеринә јетмәсиндә бөјүк мәна дашыјыр. Едендәки вәди верәркән Аллаһ бәјан етмишди: «Мән сәнинлә [Шејтанла] гадын арасына, сәнин баланла онун өвлады арасына дүшмәнчилик салырам». Бу дүшмәнчилик нә дәрәҹәдә гаты олаҹагды? Јеһова демишди: «Бу өвлад сәнин [Шејтанын] башындан вураҹаг, сән дә ону дабанындан санҹаҹагсан» (Јар. 3:15). Иланла гадынын арасында елә бөјүк дүшмәнчилик олаҹагды ки, Шејтан гадынын өвладыны јох етмәк үчүн бүтүн ҝүҹүнү сәфәрбәр едәҹәкди.

² Буна ҝөрә дә мәзмурчунун фәрјад едәрәк Аллаһын халгы барәдә дедији нөвбәти сөзләр һеч дә тәәҹҹүблү дејил: «Будур, дүшмәнләр гијамәт гопарыр, Сәнә нифрәт едәнләр Сәнин әлејһинә галхыр. Халгына гаршы фәнд ишләдирләр, Сәнин горудугларына гаршы бирҝә гәрара ҝәлирләр. Дејирләр: “Ҝәлин, онлары милләт олмасын дејә мәһв едәк”» (Мәз. 83:2—4). Буна ҝөрә дә гадынын өвладынын нәсил шәҹәрәсини мәһв едилмәдән вә ләкәләнмәдән горумаг лазым иди. Буна наил олмаг үчүн Јеһова нијјәтинин  ҝерчәкләшмәсинә хидмәт едәҹәк гануни сазишләр бағламышды.

3, 4. а) Ганун нә вахт гүввәјә минди вә Исраил халгы нәјә разы олду? б) Ганун әһди нә үчүн бағланмышды?

³ Ибраһимин, Исһагын вә Јагубун нәслинин сајы милјонлара чатанда Јеһова онлардан бир халг, гәдим Исраил халгыны јаратды. Аллаһ Муса пејғәмбәр васитәсилә Ганун верәрәк онларла тәкраролунмаз бир әһд бағлады. Халг да өз тәрәфиндән бу әһдә ујғун јашамаға разылашды. Мүгәддәс Китабда дејилир: «[Муса] әһд китабыны әлинә алыб халга уҹадан охуду вә онлар дедиләр: “Рәббин сөјләдији бүтүн сөзләрә әмәл едиб гулаг асаҹағыг!” Сонра Муса ганы ҝөтүрүб халгын үстүнә сәпәрәк деди: “Будур бүтүн бу сөзләрә ҝөрә Рәббин сизинлә кәсдији әһдин ганы”» (Чых. 24:3—8).

⁴ Ганун әһди ерамыздан әввәл 1513-ҹү илдә Сина дағында гүввәјә минди. Бу әһд сајәсиндә гәдим Исраил халгы Аллаһын сечилмиш халгына чеврилди. Һәмин андан етибарән Јеһова онларын Һакими, Ганунверәни вә Падшаһы олду (Јешаја 33:22). Исраилин тарихиндән Аллаһын салеһлик нормаларына ујғун давранмағын вә ја давранмамағын нәләрә ҝәтириб чыхардығы ајдын ҝөрүнүр. Ганун бүтпәрәстләрлә аилә гурмағы, јалан ибадәти гадаған едирди. Бу Ганун Ибраһимин нәслинин тәмизлијини горумаг үчүн иди (Чых. 20:4—6; 34:12—16).

5. а) Ганун әһди исраиллиләрә һансы имканы верирди? б) Аллаһ Исраил халгыны нијә рәдд етди?

⁵ Ганун әһди һәмчинин каһинлик тәдбирини тәсис етмишди вә бу, ҝәләҹәкдә олаҹаг даһа бөјүк каһинлијин көлҝәси иди (Ибр. 7:11; 10:1). Демәли, исраиллиләр Јеһованын ганунларына итаәт етдикләри тәгдирдә, бу әһд сајәсиндә «каһинләр падшаһлығы» олмаг шәрәфинә лајиг ҝөрүләҹәкдиләр. (Чыхыш 19:5, 6 ајәләрини оху.) Лакин онлар Јеһоваја итаәтсизлик ҝөстәрдиләр, Ибраһимин өвладынын әсас һиссәси олан Мәсиһи гәбул етмәк әвәзинә, ону рәдд етдиләр. Нәтиҹәдә, Аллаһ да онлары рәдд етди.

6. Ганун өз мәгсәдинә неҹә чатды?

⁶ Исраиллиләрин Аллаһа садиг галмамалары вә бу сәбәбдән каһинләр падшаһлығы ола билмәмәләри Ганунун уғурсузлуға дүчар олдуғуну билдирмирди. Ганунун мәгсәди өвлады горумаг вә инсанлары Мәсиһә доғру апармаг иди. Мәсиһин пејда олмасы вә танынмасы илә бу Ганун өз мәгсәдинә чатды. Мүгәддәс Китабда да дејилир ки, «Мәсиһ... Гануну баша чатдырды»  (Ром. 10:4). Бәс онда кимләр «каһинләр падшаһлығы» олаҹагды? Јеһова Аллаһ јени халг тәшкил етмәк үчүн диҝәр гануни сазиш бағлады.

7. Јеремја пејғәмбәр васитәсилә Јеһова јени әһдлә бағлы нә демишди?

⁷ Ганун әһдинин сона јетмәсиндән һәлә узун илләр өнҹә Јеһова Јеремја пејғәмбәр васитәсилә демишди ки, Исраил халгы илә «Јени Әһд» бағлајаҹаг. (Јеремја 31:31—33 ајәләрини оху.) Ганун әһдиндән фәргли олараг, бу әһд сајәсиндә ҝүнаһларын бағышланмасы һејван гурбанлары ҝәтирмәдән мүмкүн олаҹагды. Бәс неҹә?

8, 9. а) Исанын төкүлән ганы сајәсиндә нә мүмкүн олду? б) Јени әһдә дахил оланлар үчүн һансы имкан ачылды? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бах.)

⁸ Әсрләр сонра Иса ерамызын 33-ҹү илинин 14 нисанында Ағанын шам јемәјини тәсис етди. О, ҹамдакы шәрабдан сөз ачаркән 11 садиг һәварисинә демишди: «Бу ҹам сизин уғрунузда ахыдылаҹаг ганым әсасында бағланан јени әһди тәмсил едир» (Лука 22:20). Маттанын јаздығы мәлумата әсасән, Иса шәрабла бағлы белә демишди: «Бу, бир чохларынын ҝүнаһыны әфв етмәк үчүн ахыдылаҹаг ганымы, “әһд ганыны” тәмсил едир» (Мат. 26:27, 28).

⁹ Исанын төкүлән ганы јени әһди тәсдигләди. Онун ганы ҝүнаһларымызын бирдәфәлик бағышланмасына јол ачды. Иса јени әһдә дахил дејилди. Чүнки ҝүнаһсыз олдуғундан бағышланмаға еһтијаҹы јох иди. Лакин Аллаһ Исанын төкүлән ганынын дәјәрини Адәмин нәсли үчүн өдәјә вә Она садиг оланлардан бәзиләрини мүгәддәс руһла мәсһ едиб «оғуллуға [ҝөтүрә]» биләрди. (Ромалылара 8:14—17 ајәләрини оху.) Јеһова онлара һәмчинин һеч бир ҝүнаһы олмајан Оғлу Иса кими баха биләрди. Бу мәсһ олунмушлар «Мәсиһә [һәмварис]» олаҹаг вә Ганун алтында олан Исраил халгынын итирдији «каһинләр падшаһлығы» олмаға лајиг ҝөрүләҹәкдиләр. Һәвари Петер «Мәсиһә [һәмварис]» олмагла бағлы белә демишди: «Сиз “сечилмиш сој, падшаһ вә каһин тајфасы, мүгәддәс милләт, Аллаһын мәхсуси халгысыныз”, сизи гаранлыгдан Өз һејрәтамиз нуруна чағыранын “әзәмәтли кејфијјәтләрини бәјан етмәк” үчүн сечилмисиниз» (1 Пет. 2:9). Бу јени әһд бөјүк әһәмијјәт кәсб едир! Бунун сајәсиндә Исанын шаҝирдләри үчүн Ибраһимин өвладынын икинҹи дәрәҹәли һиссәси олмаг имканы ачылды.

10. Јени әһд нә вахт гүввәјә минди вә нәјә ҝөрә һәмин вахт?

¹⁰ Јени әһд Иса јер үзүндәки һәјатынын сон ҝеҹәсиндә бу барәдә бәһс едән вахт һәлә гүввәјә минмәмишди. Бунун үчүн Исанын ганы төкүлмәли вә онун дәјәри ҝөјдә Јеһоваја тәгдим едилмәли иди. Үстәлик, Мәсиһә һәмварис оланларын үзәринә мүгәддәс руһ төкүлмәли иди. Беләҹә, јени әһд ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында Исанын садиг шаҝирдләри мүгәддәс руһла мәсһ олунанда гүввәјә минди.

11. Јени әһд јәһудиләрлә гејри-јәһудиләрин руһани Исраилә дахил олмаларына неҹә јол ачды вә бу әһдә нечә нәфәр дахилдир?

¹¹ Јеһова Јеремја васитәсилә Исраил халгы илә јени әһд бағлајаҹағыны бәјан едәндә Ганун әһди артыг көһнәлсә дә, јени әһд гүввәјә минмәјинҹә сона јетмәмишди (Ибр. 8:13). Јени әһд гүввәјә минәндән сонра Јеһованын  ҝөзүндә јәһудиләрдән вә сүннәтсиз гејри-јәһудиләрдән олан хидмәтчиләри арасында һеч бир фәрг олмады, чүнки о вахтдан бәри онларын «сүннәти јазылы Ганун топлусу әсасында јох, мүгәддәс руһла гәлбдә едилмиш [сүннәт]» олду (Ром. 2:29). Онларла јени әһд бағламагла Аллаһ ганунларыны онларын зеһнинә гојаҹаг вә үрәкләриндә јазаҹагды (Ибр. 8:10). Јени әһдә 144 000 нәфәр дахилдир. Бу јени халг «Аллаһын [Исраили]» вә ја руһани Исраил адланыр (Галат. 6:16; Вәһј 14:1, 4).

12. Ганун әһди илә јени әһдин һансы ҹәһәтләрини мүгајисә етмәк олар?

¹² Ганун әһди илә јени әһдин һансы ҹәһәтләрини мүгајисә етмәк олар? Ганун әһди Јеһова илә Исраил халгы арасында бағланмышдыса, јени әһд Јеһова илә руһани Исраил арасында бағланды. Көһнә әһдин васитәчиси Муса, јени әһдин Васитәчиси исә Исадыр. Ганун әһди һејван ганы илә тәсдигләнмишдисә, јени әһд Исанын ганы илә тәсдигләнди. Ганун әһди васитәсилә Мусанын башчылығы алтында Исраил халгы тәшкил едилмишдисә, јени әһд васитәсилә јығынҹағын Башы олан Исанын башчылығы алтында руһани Исраил тәшкил едилди (Ефес. 1:22).

13, 14. а) Јени әһд Падшаһлыгла неҹә бағлыдыр? б) Руһани Исраилин Мәсиһлә бирҝә ҝөјдә идарә етмәси үчүн нә тәләб олунур?

¹³ Јени әһд о мәнада Аллаһын Падшаһлығы илә бағлыдыр ки, бу әһд сајәсиндә һәмин сәмави Падшаһлыгда падшаһ вә каһинләр кими хидмәт етмәк шәрәфинә лајиг ҝөрүлмүш мүгәддәс бир халг тәшкил олунуб. Бу халг Ибраһимин өвладынын икинҹи дәрәҹәли һиссәсидир (Галат. 3:29). Беләликлә, бу јени әһд Ибраһимлә бағланан әһди даһа да мөһкәмләндирир.

¹⁴ Ҝәлин Падшаһлығын јеринә јетмәли олан бир ҹәһәтинә дә диггәт јетирәк. Јени әһд руһани Исраили тәшкил едиб онун үзвләринә «Мәсиһә [һәмварис]» олмаг үчүн әсас верди. Лакин Исанын онлары өз сәмави Падшаһлығында падшаһ вә каһинләр кими гәбул етдијини ҝөстәрән гануни сазиш дә бағланмалы иди.

15. Иса садиг һәвариләри илә һансы әһди бағлады?

¹⁵ Ағанын шам јемәјини кечирдикдән сонра Иса садиг шаҝирдләрилә Падшаһлыг әһди кими танынан әһд бағлады. (Лука 22:28—30 ајәләрини оху.) Тәрәфләриндән бири Јеһова олан диҝәр әһдләрдән фәргли олараг, бу әһд шәхсән Иса илә мәсһ олунмуш давамчылары арасында бағланмышды. «Атам мәнимлә... әһд бағладығы кими», — сөзләрини дејәндә Иса ајдын мәсәләдир ки, Јеһованын онунла «Мелхиседегә бәнзәр әбәди [каһин]» олмаг үчүн бағладығы әһди нәзәрдә тутурду (Ибр. 5:5, 6).

16. Падшаһлыг әһди мәсһ олунмуш мәсиһчиләр үчүн нәјә јол ачыр?

¹⁶ Бу 11 садиг һәвари бүтүн сынаглары боју Исанын јанында олмушду. Падшаһлыг әһди зәманәт верирди ки, онлар Иса илә бирҝә ҝөјдә тахтларда әјләшәҹәк, падшаһ вә каһин вәзифәсини иҹра едәҹәкләр. Лакин бу шәрәфә лајиг ҝөрүләнләр тәкҹә һәмин 11 нәфәр дејилди. Иззәтләнмиш Иса ҝөрүнтүдә һәвари Јәһјаја ҝөрүнәрәк демишди: «Мән зәфәр чалана мәнимлә бир тахтда отурмаға иҹазә верәҹәјәм, неҹә ки, мән дә галиб ҝәлиб Атамла бирликдә Онун тахтында отурдум» (Вәһј 3:21). Беләликлә, Падшаһлыг әһди  144 000 мәсһ олунмуш мәсиһчи илә бағланыб (Вәһј 5:9, 10; 7:4). Бу әһд онларын ҝөјдә Иса илә бирҝә идарә едәҹәкләринә даир гануни зәманәтдир. Бу, адлы-санлы аиләнин гызынын падшаһа әрә ҝедиб онунла бирҝә падшаһлыг тахтына әјләшмәсинә бәнзәјир. Елә Мүгәддәс Јазыларда да мәсһ олунмуш мәсиһчиләрә Мәсиһин «ҝәлини», Мәсиһин алаҹағы «тәртәмиз бакирә гыз» кими истинад едилир (Вәһј 19:7, 8; 21:9; 2 Кор. 11:2).

17, 18. а) Падшаһлыгла әлагәси олан алты әһд һансыдыр? б) Нә үчүн Аллаһын Падшаһлығына иманымызы сарсылмаз етмәлијик?

¹⁷ Бу ики мәгаләдә арашдырдығымыз алты әһд Падшаһлыгла бағлы бәзи ваҹиб мәгамлара ајдынлыг ҝәтирди. («Аллаһ нијјәтини неҹә ҝерчәкләшдирәҹәк?» башлығы алтындакы чәрчивәјә бах.) Бүтүн бунлар ҝөстәрир ки, Падшаһлыг гануни сазишләрә сөјкәнән гурулушдур. Буна ҝөрә дә Аллаһын јер вә бәшәријјәтлә бағлы нијјәтини Өз Падшаһлығы васитәсилә ҝерчәкләшдирәҹәјинә там етибар етмәјә ҝүҹлү сәбәбимиз вар (Вәһј 11:15).

¹⁸ Бу гәдәр дәлилләрдән сонра Падшаһлығын бәшәријјәтә әбәди хејир-дуалар ҝәтирәҹәјинә инсанда зәррә гәдәр дә шүбһә јери галмыр. Буна ҝөрә дә ҝәлин Аллаһын Падшаһлығынын һәр кәсин дәрдинә чарә гылаҹағыны бүтүн аләмә ҹар чәкәк! (Мат. 24:14).