1, 2. а) Бәзи дин рәһбәрләри нәји билмәк истәјирдиләр вә Петер неҹә ҹаваб верди? (Мәгаләнин әввәлиндәки шәклә бах.) б) Петери нә ҹәсарәтләндирмишди?

ИСА МӘСИҺИН өлүмүндән бир гәдәр сонра һәвари Петер бир груп әдавәтли вә гәзәбли инсанла гаршылашмышды. Онлар Исанын өлүмүнә баис олан јәһуди дин рәһбәрләри иди. Онлар Петерин анаданҝәлмә ахсаг бир адамы һансы гүввә илә вә кимин ады илә сағалтдығыны билмәк истәјирдиләр. Һәвари ҹәсарәтлә ҹаваб вермишди: «Бу адам дирәкдә өлдүрдүјүнүз, лакин Аллаһын дирилтдији назаретли Иса Мәсиһин ады сајәсиндә гаршынызда сапсағлам дајаныб» (Һәв. иш. 4:5—10).

² Мараглыдыр, бундан бир гәдәр әввәл горхудан Исаны үч дәфә инкар едән Петердә дин рәһбәрләри гаршысында бу ҹәсарәт һарадан иди? (Марк 14:66—72). Дүздүр, мүгәддәс руһун ролу данылмазды, лакин бунун әсас сәбәби Петерин Исанын дирилмәсинә әминлији иди. Ҝөрәсән, ону Исанын дирилдијинә нә әмин етмишди? Бәс бизи нә әмин едир?

3, 4. а) Һәвариләрин дөврүндән габаг һансы дирилмә һадисәләри олмушду? б) Иса кимләри дирилтмишди?

³ Өлүнүн дирилмәси Исанын һәвариләри үчүн јени бир шеј дејилди. Дирилмә һадисәләри лап кечмишдә дә баш вермишди. Онлар билирдиләр ки, Аллаһ Илјас вә Елиша пејғәмбәрә  бу кими мөҹүзәләр ҝөстәрмәк ҝүҹү верилмишди (1 Пад. 17:17—24; 2 Пад. 4:32—37). Һәтта бир дәфә өлмүш инсанын ҹәсәдини Елишанын гәбринә атанда ҹәсәд онун сүмүкләринә дәјән кими дирилмишди (2 Пад. 13:20, 21). Еркән мәсиһчиләр Мүгәддәс Јазыларда гәләмә алынан бу һадисәләрә бизим Аллаһын Кәламына инандығымыз гәдәр инанырдылар.

⁴ Сөзсүз ки, һәр биримиз Иса Мәсиһин инсанлары дирилтдији һагда охујанда чох тәсирләнирик. О, дул гадынын бирҹә оғул баласыны дирилдәндә гадын һејрәтә ҝәлмишди (Лука 7:11—15). Башга бир вахт Иса 12 јашлы гызы дирилтмишди. Гызларынын дирилдијини ҝөрән дәрдли валидејнләрин неҹә севиндикләрини, неҹә һәјәҹанландыгларыны бир тәсәввүр ет (Лука 8:49—56). Һәлә бир Лазарын дирилиб сәрдабәдән чыхдығыны ҝөрән инсанларын неҹә тәәҹҹүбләндијини демирик! (Јәһ. 11:38—44).

5. Исанын дирилмәси әввәлки дирилмә һадисәләриндән нәдә фәргләнир?

⁵ Һәвариләр Исанын дирилмәсинин диҝәр дирилмә һадисәләриндән фәргләндијини билирдиләр. Әввәлләр инсанлар физики бәдәндә дирилиб сонрадан јенә өлүрдүләр. Иса Мәсиһ исә чүрүмәз руһани бәдәндә дирилмишди. (Һәвариләрин ишләри 13:34 ајәсини оху.) Петер дә јазмышды ки, Иса «ҹисмән өлдү, руһани варлыг кими дирилди». Бундан савајы, «о, ҝөјә галхандан сонра Аллаһын сағында әјләшди; мәләкләр, һакимијјәтләр вә гүввәләр она табе едилди» (1 Пет. 3:18—22). Әввәлки дирилмәләр һејрәтамиз вә мөҹүзәви олса да, бу мисилсиз дирилмә илә мүгајисәјә ҝәлә билмәзләр.

6. Исанын дирилмәси шаҝирдләринә неҹә тәсир етмишди?

⁶ Исанын дирилмәси онун шаҝирдләринә ҝүҹлү тәсир бағышламышды. Дүшмәнләринин дә билдији кими, о, өлүм јухусунда чох галмајаҹагды. Елә дә олду, о, һеч кимин зәрәр вура билмәјәҹәји гүдрәтли руһани варлыг кими дирилдилди. Исанын дирилмәси сүбут етди ки, о, Аллаһын Оғлудур. Бу факты билән шаҝирдләрин кәдәри севинҹә, горхулары исә ҹәсарәтә чеврилди. Аллаһын нијјәтинин һәјата кечмәси вә хош хәбәрин бүтүн дүнјада тәблиғ едилмәси Исанын дирилмәсинә сөјкәнир.

7. Иса бу ҝүн һансы иши ҝөрүр вә һансы суаллар јараныр?

⁷ Јеһованын хидмәтчиләри олан бизләр дәрк едирик ки, Иса садәҹә кечмишдә јашамыш даһи шәхсијјәт дејил. О, инди дә јашајыр вә һамыја аидијјәти олан ишә рәһбәрлик едир. Аллаһын сәмави Падшаһлығынын Падшаһы кими Иса Мәсиһ тезликлә јер үзүнү писликдән тәмизләјиб инсанларын әбәдијјән јашајаҹаглары ҹәннәтә чевирәҹәк (Лука 23:43). Әҝәр Иса дирилмәсәјди, бунларын һеч бири дә баш верә билмәзди. Бәс онун дирилдијинә неҹә әмин ола биләрик? Онун дирилмәси бизим үчүн һансы мәнаны дашыјыр?

8, 9. а) Нә үчүн јәһуди дин рәһбәрләри Исанын гојулдуғу сәрдабәнин горунмасыны хаһиш етдиләр? б) Гадынлар сәрдабәјә јахынлашанда нә ҝөрдүләр?

⁸ Бөјүк каһинләр вә фәрисејләр Исаны өлдүрәндән сонра Пилатын јанына ҝәлиб дедиләр: «Аға, јадымыза бир шеј дүшүб. Бу фырылдагчы һәлә сағ икән белә  бир сөз дејирди: “Мән үч ҝүндән сонра дириләҹәјәм”. Буна ҝөрә әмр ет ки, сәрдабәни үч ҝүн јахшы-јахшы горусунлар, јохса шаҝирдләри ҝәлиб ону оғурлајаҹаг вә сонра һамыја дејәҹәкләр ки, о дирилиб. Бу јалан әввәлкиндән дә бетәр олаҹаг». Ҹавабында Пилат онлара деди: «Алын, бу да сизә кешикчиләр! Ҝедин, ораны билдијиниз кими горујун». Онлар белә дә етдиләр (Мат. 27:62—66).

⁹ Исанын ҹәсәди гојулмуш сәрдабәнин ағзыны бөјүк дашла мөһүрләмишдиләр. Јәһуди дин рәһбәрләри истәјирдиләр ки, Иса өлү вәзијјәтдә һәмишәлик орада галсын. Јеһованын нијјәти исә тамам фәргләнирди. Исанын өлүмүнүн үчүнҹү ҝүнүндә Мәҹдәлли Мәрјәм вә о бири Мәрјәм сәрдабәјә јахынлашанда ҝөрдүләр ки, даш кәнара дијирләниб вә үзәриндә мәләк отуруб. Мәләк гадынлара деди ки, ичәри бојланыб сәрдабәнин бош олдуғуну өзләри ҝөрсүнләр. Һәмчинин мәләк деди: «Иса бурада јохдур. О... дирилиб» (Мат. 28:1—6). Бәли, Иса дирилмишди!

10. Павел Исанын дирилмәси илә бағлы һансы дәлилләри садаламышды?

¹⁰ Нөвбәти 40 ҝүн әрзиндә баш верәнләр Исанын дирилдијинә һеч бир шүбһә јери гојмады. Бүтүн бу баш верәнләри һәвари Павел коринфлиләрә јаздығы мәктубда белә нәгл етмишди: «Мәнә верилмиш вә сизә чатдырдығым ән ваҹиб шејләрдән бири будур: Мүгәддәс Јазыларда дејилдији кими, Мәсиһ бизим ҝүнаһларымыздан өтрү өлдү, дәфн едилди вә Мүгәддәс Јазыларда дејилдији кими, үчүнҹү ҝүндә дирилди, Кифаја, сонра исә он ики һәваријә ҝөрүндү. Бундан сонра Мәсиһ ејни вахтда беш јүздән чох гардаша ҝөрүндү. Онлардан чоху инди дә сағдыр, бәзиләри исә өлүм јухусуна ҝедибләр. Даһа сонра о, Јагуба, сонра исә һәвариләрин һамысына ҝөрүндү. Лап ахырда исә вахтындан тез доғулмуш ушаға бәнзәјән мәнә ҝөрүндү» (1 Кор. 15:3—8).

11. Иса «Мүгәддәс Јазыларда дејилдији кими» неҹә дирилмишди?

¹¹ Биринҹиси, Иса «Мүгәддәс Јазыларда дејилдији кими» дирилиб. Аллаһын Кәламында бу дирилмә һагда габагҹадан пејғәмбәрлик едилмишди. Мәсәлән, Давуд демишди ки, Аллаһ мөмин бәндәсини гәбирдә сахламаз. (Мәзмур 16:10 ајәсини оху.) Ерамызын 33-ҹү илинин Әллинҹи ҝүн бајрамында һәвари Петер бу пејғәмбәрлик сөзләрини Исаја аид едәрәк демишди: «[Давуд] Мәсиһин дириләҹәјини, Мәзарда галмајаҹағыны вә бәдәнинин чүрүмәјәҹәјини габагҹадан билиб хәбәр вермишди» (Һәв. иш. 2:23—27, 31).

12. Дирилмиш Исаны кимләр ҝөрмүшдү?

¹² Икинҹиси, бу һадисәнин чохлу шаһидләри олуб. Дирилмиш Иса 40 ҝүн әрзиндә шаҝирдләринә сәрдабәнин јерләшдији бағда, Еммауса ҝедән јолда вә башга јерләрдә ҝөрүнмүшдү (Лука 24:13—15). О, онларла һәм ајры-ајрылыгда, һәм дә онлар бир јердә оланда сөһбәт етмишди. Бир дәфә исә дирилмиш Исаны 500-дән чох адам ҝөрмүшдү. Бу гәдәр чох шаһиди олан бир һадисә һеч вахт ујдурма ола билмәз!

13. Шаҝирдләрин ҝөстәрдији сәј Исанын дирилдијинә әмин олдугларыны неҹә ҝөстәрир?

¹³ Үчүнҹүсү, шаҝирдләри бу һагда сәјлә тәблиғ едирдиләр. Мәсиһин дирилдији барәдә сәјлә тәблиғ етдикләри үчүн онлар тәгиб олунур, ишҝәнҹәләрә  мәруз галыр вә өлдүрүлүрдүләр. Исанын дирилмәси ујдурма олсајды, онда нәјә ҝөрә Петер Исаја нифрәт едән вә өлүмүндә әли олан дин рәһбәрләринә онун дирилмәсиндән данышыб һәјатыны тәһлүкәјә атырды? Буна сәбәб Петер вә диҝәр шаҝирдләрин Исанын дирилдијинә вә онун Аллаһын ирадәсинә ујғун бир ишә рәһбәрлик етдијинә әмин олмалары иди. Үстәлик, Исанын дирилмәси онлары әмин етмишди ки, онлар да дириләҹәкләр. Мәсәлән, Стефан өлдүрүләндә әмин иди ки, мүтләг дириләҹәк (Һәв. иш. 7:55—60).

14. Исанын сағ олдуғуна нә үчүн инанырсан?

¹⁴ Дөрдүнҹүсү, онун һал-һазырда һәм Падшаһ, һәм дә мәсиһчи јығынҹағынын Башы олдуғуна сүбутларын олмасыдыр. Бу ҝүн һәгиги мәсиһчилик чичәкләнир. Бәс әҝәр Иса дирилмәсәјди, бу мүмкүн оларды? О дирилмәсәјди, бәлкә дә, онун һагда һеч нә билмәздик. Исанын сағ олдуғуна вә хош хәбәрин бүтүн дүнјада тәблиғинә рәһбәрлик етдијинә инанмаға әсаслы сәбәбләримиз вар.

15. Исанын дирилмәси бизи нә үчүн тәблиғ етмәјә ҹәсарәтләндирир?

¹⁵ Мәсиһин дирилмәси тәблиғ етмәјә бизә ҹәсарәт верир. Артыг 2000 илдир ки, Аллаһын дүшмәнләри хош хәбәрин тәблиғини дајандырмаг үчүн һәр силаһа — дөнүклүјә, ришхәндә, күтләви һүҹумлара, гадағалара, ишҝәнҹә вериб өлдүрмәјә әл атырлар. Анҹаг бизә «гаршы ишләнән һеч бир силаһ» Падшаһлығын тәблиғи вә шаҝирд һазырламаг ишини дајандыра билмәјиб (Јешаја 54:17). Биз Шејтанын тәрәфдарларындан вә әлалтыларындан горхмуруг. Чүнки Иса сөз вердији кими бизимләдир, бизә дајагдыр (Мат. 28:20). Бизим горхмамаға ҝүҹлү сәбәбләримиз вар, буна ҝөрә дә нә едирләр етсинләр, дүшмәнләримиз бизи һеч вахт сусдура билмәјәҹәкләр!

16, 17. а) Исанын дирилмәси өјрәтдикләринин һәгигилијини неҹә тәсдиг едир? б) Јәһја 11:25 ајәсинә әсасән, Аллаһ Исаја һансы гүввәни вериб?

¹⁶ Исанын дирилмәси өјрәтдикләринин һәгигилијини тәсдиг едир. Павел јазмышды ки, Мәсиһ дирилмәјибсә, мәсиһчиләрин иманы вә тәблиғи пучдур. Бир Мүгәддәс Китаб алими дә јазмышды ки, «Әҝәр Мәсиһ дирилмәјибсә,.. демәли мәсиһчиләр дәһшәтли јаланын аҹиз гурбанларыдыр». Иса дирилмәјибсә, онда Мүждәләрдә јазыланлар дүшмәнләри тәрәфиндән өлдүрүлмүш хејирхаһ вә һикмәтли бир инсанын гәмли һекајәсидир. Лакин Иса дирилиб вә бунунла тәсдиг едиб ки, ҝәләҹәклә бағлы дедикләри дә дахил олмагла, бүтүн өјрәтдикләри һәгигәтдир. (1 Коринфлиләрә 15:14, 15, 20 ајәләрини оху.)

¹⁷ Иса демишди: «Дирилмә вә һәјат мәнәм. Мәнә иман едән өлсә дә, һәјата гајыдаҹаг» (Јәһ. 11:25). Бу мөһтәшәм бәјанат мүтләг јеринә јетәҹәк. Јеһова Исаја һәм ҝөјләрдә руһани бәдәндә јашајаҹаг кәсләри, һәм дә јер үзүндә әбәди мәскән салаҹаг милјардларла инсаны дирилтмәк гүввәси вериб. Исанын фидјә гурбанлығы вә дирилмәси өлүмүн әбәдијјән јох едәҹәјини билдирир. Мәҝәр бу, сәнә сынаглара дөзмәјә, һәтта өлүм гаршысында ҹәсарәтли галмаға ҝүҹ вермир?

18. Исанын дирилмәси нәјә зәманәт верир?

¹⁸ Исанын дирилмәси бизи әмин едир ки, јер үзүнүн сакинләринә Јеһованын мәһәббәтлә вердији нормалар әсасында һөкм едиләҹәк. Павел гәдим Афинада јашајан киши вә гадынлара демишди:  «[Аллаһ] сечдији адам васитәсилә бүтүн јер үзүнү әдаләтлә мүһакимә едәҹәк. Аллаһ бу адамы дирилтмәклә һамыја зәманәт вериб» (Һәв. иш. 17:31). Бәли, Иса Аллаһын тәјин етдији Һакимдир вә биз әмин ола биләрик ки, о, һагг-әдаләтлә вә мәһәббәтлә һөкм едәҹәк. (Јешаја 11:2—4 ајәләрини оху.)

19. Исанын дирилмәсинә инанмаг бизә неҹә тәсир едир?

¹⁹ Исанын дирилмәсинә иман бизи Аллаһын ирадәсини јеринә јетирмәјә тәшвиг едир. О, фидјә гурбаны олараг өлүб дирилмәсәјди, биз ҝүнаһ вә өлүмүн әсарәтиндә галаҹагдыг (Ром. 5:12; 6:23). Иса дирилмәсәјди, бәлкә дә белә дејәрдик: «Јејиб-ичәк, чүнки сабаһ өләҹәјик» (1 Кор. 15:32). Анҹаг биз ҝөзүмүзү зөвг-сәфа ичиндә јашамаға дикмирик. Әксинә, биз дирилмә үмидини гијмәтләндирир вә там әсасла һәр саһәдә Јеһованын ҝөстәришләринә риајәт едирик.

20. Исанын дирилмәси Аллаһын әзәмәтинә неҹә шәһадәт едир?

²⁰ Исанын дирилмәси сәссиз шәһадәт версә дә, Ону «ҹидд-ҹәһдлә ахтаранлара мүкафат [верән]» Јеһованын әзәмәтинә парлаг сүбутдур (Ибр. 11:6). Исаны өлмәз ҝөјләр һәјатына дирилтмәси Јеһованын гүввәсинин вә мүдриклијинин тәзаһүрүдүр. Бунунла Аллаһ бүтүн вәдләрини һәјата кечирмәјә гадир олдуғуну ҝөстәрир. Бу, Аллаһын али һөкмранлығы илә бағлы мәсәләнин һәллиндә ваҹиб рол ојнајан «өвлад» һагда вәди дә өзүнә дахил едир. Бу вәдин јеринә јетмәси үчүн Исанын өлүб сонрадан дирилмәси тәләб олунурду (Јар. 3:15).

21. Дирилмә үмиди сәнин үчүн һансы мәнаны дашыјыр?

²¹ Бизә дирилмәјә мөһкәм үмид верән Јеһоваја шүкүрләр олсун! Мүгәддәс Јазылар бизи әмин едир: «Аллаһын чадыры инсанларладыр вә О, инсанларла јашајаҹаг, онлар да Аллаһын халгы олаҹаглар. Аллаһ Өзү онларла олаҹаг. Аллаһ инсанларын ҝөзләриндән бүтүн јашлары силәҹәк. Артыг нә өлүм, нә дәрд, нә фәрјад, нә дә ағры олаҹаг, чүнки әввәлки шејләр кечиб ҝетди». Бу һејрәтамиз ҝөрүнтүнү садиг һәвари Јәһјаја ҝөстәрән шәхс белә демишди: «Јаз, чүнки бу сөзләр доғру вә етибарлыдыр». Бәс бу илһамланмыш вәһји Јәһјаја ким вермишди? Дирилмиш Иса Мәсиһ (Вәһј 1:1; 21:3—5).