1870-ҸИ ИЛДӘ АБШ-ын Пенсилванија штатынын Питсбург шәһәриндә (Аллегани) кичик бир груп Мүгәддәс Јазылары арашдырмаға башлады. Онлар Чарлз Тејз Расселин рәһбәрлији илә Мәсиһин фидјә гурбанлығы мөвзусуну арашдырдылар вә чох кечмәмиш фидјәнин Јеһованын нијјәтиндә башлыҹа рол ојнадығыны баша дүшдүләр. Фидјәнин Иса барәдә ешитмәјәнләрә белә гуртулуш гапысы ачдығыны анлајанда чох тәсирләндиләр. Миннәтдарлыгдан ирәли ҝәләрәк һәр ил Мәсиһин өлүмүнү јад етмәјә башладылар (1 Кор. 11:23—26).

Рассел гардашын дәрҹ етдирдији «Сион Ҝөзәтчи гүлләси»ндә фидјәнин Аллаһын мәһәббәтинин ән бариз нүмунәси олдуғу изаһ едилир вә мүдафиә олунурду. «Ҝөзәтчи гүлләси» Мәсиһин өлүмүнүн Хатирә ҝеҹәсини «ән мүһүм вахт» адландырырды вә охуҹулары һәм Питсбургда, һәм дә башга јерләрдә груп-груп јығышыб һәмин вахты гејд етмәјә тәшвиг едирди. «Һәтта ики вә ја үч нәфәр иманлы бир јердә оларса», иманлы лап тәк олса да, «Аға онларла олаҹаг».

Һәр ил Питсбурга Хатирә ҝеҹәсинә ҝәләнләрин сајы артырды. Дәвәтнамәдә «Сизи сәмими-гәлбдән дәвәт едирик» сөзләри јазылырды. Доғрудан да, Питсбургда олан Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары ҝәлән баҹы-гардашлары евләриндә јерләшдирир вә онлары сүфрәләринә гонаг едирдиләр. 1886-ҹы илдә Хатирә ҝеҹәси вахты бир нечә ҝүнлүк «Үмуми ҝөрүш» кечирилди. «Ҝөзәтчи гүлләси» һәр кәси сәсләјирди: «Үрәјиниздә Ағаја, онун гардашларына вә һәгигәтинә ашыб-дашан мәһәббәтлә тәшриф бујурун».

Питсбургдакы Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары фидјәјә иман ҝәтириб Хатирә ҝеҹәсинә ҝәләнләр үчүн бир нечә ил конгрес кечирдиләр. Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчыларынын сајы артдыгҹа, бүтүн дүнјада Хатирә ҝеҹәси кечирән групларын да сајы вә һәҹми артырды. Чикаго јығынҹағындан олан Реј Боп дејирди ки, 1910-ҹу илләрдә Хатирә ҝеҹәсиндә символларын өтүрүлмәси бир нечә саат давам едирди. Белә ки, мәрасимдә иштирак едән јүзләрлә инсанын, демәк олар ки, һамысы символлардан гәбул едирди.

Бәс һансы символлардан истифадә едилирди? «Ҝөзәтчи гүлләси»ндә Исанын бу мәрасимдә шәрабдан истифадә етдији гејд едилсә дә, журналда бир мүддәт төвсијә едилирди ки, «ҹисмән зәиф оланлар» ҝүнаһа сүрүкләнмәсин дејә, үзүм ширәсиндән вә ја бишмиш кишмиш ширәсиндән истифадә едилсин. Лакин «гыҹгырдылмыш шәрабдан истифадә етмәјин ваҹиб олдуғуну» дүшүнәнләрә шәраб верилирди. Сонрадан Мүгәддәс Китаб Тәдгигатчылары баша дүшдүләр ки, Исанын төкүлән ганынын мүвафиг символу гатгысыз гырмызы шәрабдыр.

Исанын өлүмүнү јад едәркән фидјә барәдә ҹидди дүшүнмәк оларды. Лакин бәзи јығынҹагларда бу вахт һүзнлү аб-һава һөкм сүрүрдү вә мәрасим  битәндән сонра һамы сәссиз-сәмирсиз дағылышырды. Анҹаг 1934-ҹү илдә дәрҹ олунан «Јеһова» адлы китабда изаһ олунду ки, Хатирә ҝеҹәсиндә Исанын әзаблы өлүмүнә ҝөрә кәдәрләнмәк лазым дејил, Исанын 1914-ҹү илдән Падшаһ олдуғуна ҝөрә севинмәк лазымдыр.

1935-ҹи илдә бөјүк бир дәјишиклик баш верди вә бу дәјишиклик нөвбәти илләрдә Хатирә ҝеҹәсинин кечирилмәсинә әһәмијјәтли тәсир ҝөстәрди. Белә ки, һәмин ил Вәһј 7:9 ајәсиндә һаггында данышылан «бөјүк издиһам»ын мәнасы ајдынлашдырылды. О вахта гәдәр Јеһованын хидмәтчиләри дүшүнүрдүләр ки, бу груп мәсиһиләр Јеһованын јолунда аз сәј ҝөстәрән һәср олунмуш мәсиһиләрдир. Инди исә бу бөјүк издиһамын јер үзүндә әбәди јашамаға үмид едән садиг инсанлар олдуғуну анладылар. Рассел Поганси гардаш верилән бу изаһатдан сонра өзүнү јохлајараг демишди: «Јеһова Аллаһ Өз мүгәддәс руһу илә мәним гәлбимдә ҝөјләрдә јашамаға үмид ојатмајыб». Поганси гардаш вә онун кими бир чох садиг инсанлар Хатирә ҝеҹәсиндә иштирак етсәләр дә, даһа символлардан гәбул етмәдиләр.

«Ән мүһүм вахт» әрзиндә хүсуси тәблиғ кампанијалары кечирилирди. Һамы бу кампанијада иштирак едиб фидјәјә ҝөрә өз миннәтдарлығыны ифадә едә биләрди. 1932-ҹи илдә «Бүллетен»дә мәсиһиләр тәшвиг олунурдулар ки, «Хатирә ҝеҹәси мүгәддәсләри» олмасынлар. Беләләри символлардан гәбул етсәләр дә, һәгигәт хәбәрини бәјан етмирдиләр. 1934-ҹү илдә «Бүллетен»дә «көмәкчи пионерлијә» чағырыш сәсләнди. Орада дејилирди: «Хатирә ҝеҹәси вахты 1000 нәфәр көмәкчи пионер кими хидмәт едәҹәкми?» «Информатор»да мәсһ олунмушларла бағлы дејилирди: «Јалныз Падшаһлыг һагда шаһидлик етмәклә онларын севинҹи там ола биләр». Заман кечдикҹә бу сөзләр јердә әбәди јашамаға үмид едәнләрә дә аид олду *.

Јеһованын халгы үчүн Хатирә ҝеҹәси илин ән мүгәддәс ҝүнүдүр. Онлар һәтта ән чәтин шәраитдә белә бу ҝүнү гејд едирләр. 1930-ҹу илдә Пөрл Инглиш вә баҹысы Ора Хатирә ҝеҹәсиндә иштирак етмәк үчүн 80 километр пијада јол ҝетмишдиләр. Хүсуси тәјинатлы мүждәчи Һаролд Кинг Чиндә бирнәфәрлик камерада һәбсдә оларкән Хатирә ҝеҹәсинә аид шеирләр вә маһнылар јазмышды, гара гарағат вә дүјүдән Хатирә ҝеҹәси символлары һазырламышды. Шәрги Авропадан тутмуш Мәркәзи Америкаја вә Африкаја гәдәр ҹәсур мәсиһиләр мүһарибә шәраитинә вә сәрт гадағалара бахмајараг, Мәсиһин өлүмүнү јад етмишләр. Һарада вә һансы шәраитдә олуругса-олаг, Јеһова Аллаһы вә Иса Мәсиһи шәрәфләндирмәк үчүн биз Хатирә ҝеҹәси вахты бир јерә топлашырыг.