1—3. a) Müqəddəs ruh Bulusu və onun yoldaşlarını necə istiqamətləndirdi? b) Bu fəsildə hansı hadisələri nəzərdən keçirəcəyik?

 MAKEDONİYANIN Filippi şəhəri yaxınlığında axan kiçik Qanqit çayı bir çoxları üçün ibadət yerinə çevrilib. İndi də bir dəstə qadın şəhərdən çıxıb oraya yollanır. Onlar adəti üzrə çayın kənarında əyləşib İsrailin Allahına dua edirlər. Sözsüz ki, bu, Yehovanın nəzərindən qaçmır (2 Saln. 16:9; Zəb. 65:2).

² Bu arada, Filippidən təxminən 800 kilometr şərqdə bir qrup kişi Qalatiyanın cənub şəhəri Listradan çıxıb qərbə doğru yol alır. Bir neçə gün sonra onlar romalıların saldığı yola çıxırlar. Daş döşənmiş bu yol Asiya əyalətinin ən sıx məskunlaşmış bölgəsinə, Efesə və digər şəhərlərə tərəf uzanır. Səyahətə çıxan — Bulus, Sila və Timuti oraya çatmaq arzusu ilə alışıb-yanırlar. Axı orada minlərlə insan Məsih haqqında xəbəri hələ eşitməyib. Amma səyahətə hələ başlamamış müqəddəs ruh bizə məlum olmayan tərzdə onları dayandırıb Asiyada təbliğ etməyi qadağan edir. Nə səbəbə? İsa müqəddəs ruh vasitəsilə onları başqa istiqamətə yönəltmək istəyir: onlar Kiçik Asiyanı, Egey dənizini keçərək Qanqit çayının kənarına getməlidirlər!

³ İsanın Bulusu və onun yoldaşlarını qeyri-adi şəkildə Makedoniyaya istiqamətləndirməsindən çox şey öyrənə bilərik. Buna görə də Bulusun təxminən 49-cu ildə başladığı təbliğ səyahəti zamanı baş verən bəzi hadisələri nəzərdən keçirəcəyik.

4, 5. a) Bulus və yoldaşları Bitiniya yaxınlığında olanda İsa nə etdi? b) Qardaşlar nə etdilər və bunun sayəsində nə əldə olundu?

⁴ Müqəddəs ruh Bulusa və onun yoldaşlarına Asiyaya getməyi qadağan etdikdən sonra onlar şimala, Bitiniya əyalətinə üz tutdular. Ora çatmaq üçün günlərlə seyrək məskunlaşmış Frigiya və Qalatiya bölgələri arasındakı kələ-kötür, tozlu-torpaqlı yollarla yol getməli idilər. Lakin Bitiniyaya yaxınlaşanda İsa yenidən müqəddəs ruh vasitəsilə onları dayandırdı (Həv. 16:6, 7). Yəqin qardaşlar çaşıb-qalmışdılar.  Onlar bilirdilər nəyi təbliğ etməlidirlər, necə təbliğ etməlidirlər, amma harada təbliğ etməlidirlər, onu bilmirdilər. Onlar, məcazi dildə desək, Asiyaya açılan qapını döymüşdülər, lakin qapı açılmamışdı. Bitiniyaya açılan qapını döymüşdülər, amma nə xeyri. Buna baxmayaraq, Bulus açıq qapı tapana kimi rahatlaşan deyildi. Sonra qardaşlar ilk baxışdan ağlasığmaz görünən bir qərar qəbul etdilər. Onlar qərbə üz tutdular. Bir sıra şəhərlərdən yan keçib 550 kilometr yol getdikdən sonra liman şəhəri Troasa çatdılar. Bura Makedoniyaya açılan qapı idi (Həv. 16:8). Burada Bulus üçüncü qapını döydü; və budur, qapı taybatay açıldı!

⁵ Troasda Bulusgilə qoşulan Luka sonra baş verənlər haqda yazır: «Bulus gecə röyada gördü ki, bir makedoniyalı durub ona yalvarır: “Makedoniyaya gəl, bizə kömək et”. Bulus bu röyanı görən kimi biz Makedoniyaya yola düşdük. Belə qənaətə gəlmişdik ki, Allah müjdəni onlara çatdırmaq üçün bizi ora çağırır» a (Həv. 16:9, 10). Nəhayət, Bulusa aydın oldu ki, onlar harada təbliğ etməlidirlər. Yəqin, yolun yarısından geri qayıtmadığına görə o, indi çox sevinirdi. Qardaşlar yubanmadan gəmi ilə Makedoniyaya getdilər.

6, 7. a) Bulusun səyahəti zamanı baş verənlər bizə nəyi açıqlayır? b) Bu hadisə bizi nəyə əmin edir?

⁶ Bu hadisədən nə öyrənə bilərik? Bir şeyə fikir ver: Bulus Asiyaya yola düşəndən sonra İsa müqəddəs ruh vasitəsilə məsələyə müdaxilə etdi. Bundan başqa, Bulus Bitiniyaya yaxınlaşandan sonra İsa onu dayandırdı və nəhayət, o, Troasa çatdıqdan sonra İsa onu Makedoniyaya  göndərdi. Yığıncağın başı olan İsa bu gün bizi də eyni cür istiqamətləndirə bilər (Kol. 1:18). Məsələn, tutaq ki, sən öncül xidmətinə başlamaq və ya təbliğçilərə tələbat olan yerə köçmək istəyirsən. Lakin ola bilər, İsa sənə məqsədinə doğru müəyyən addımları atdıqdan sonra yol göstərsin. Niyə məhz sonra? Belə bir nümunə üzərində düşün: maşın yalnız hərəkət etdiyi təqdirdə sürücü onu sağa və ya sola döndərə bilər. Buna bənzər tərzdə, İsa bizə yalnız hərəkət etdiyimiz, yəni xidmətimizi genişləndirmək üçün konkret addımlar atdığımız halda istiqamət verə bilər.

⁷ Bəs əgər ilk cəhdlərdən məqsədimiz baş tutmursa, onda necə? Allahın ruhunun bizə yol göstərmədiyi qənaətinə gələrək ruhdan düşməliyikmi? Qətiyyən. Biz unutmamalıyıq ki, Bulusda da hər şey birinci dəfədən alınmamışdı. Buna baxmayaraq, o, açıq qapı tapana kimi təslim olmadı. Əmin ola bilərik ki, ruhdan düşməyib məqsədimizə doğru irəliləsək, əvvəl-axır bizim də qarşımızda «böyük fəaliyyət qapısı» açılacaq (1 Kor. 16:9).

8. a) Filippi şəhəri nə ilə səciyyələnirdi? b) Bulusun dua yerində təbliğ etməsi hansı gözəl bəhrəni gətirdi?

⁸ Makedoniyaya çatdıqdan sonra Bulus yoldaşları ilə birgə Filippiyə getdi. Oranın sakinləri Roma vətəndaşı olmaları ilə fəxr edirdilər. Şəhərdə istefaya çıxan Roma zabitləri yaşayırdı. Onlar üçün Filippi sanki kiçik İtaliya, Makedoniyada salınmış kiçik Roma şəhəri idi. Dua yerini axtaran şövqlü müjdəçilər şəhər darvazalarından kənara, çay qırağına gələndə başa düşdülər ki, axtardıqları yer buradır b. Onlar şənbə günü həmin yerə getdilər və Allaha ibadət etmək üçün orada toplaşan qadınlara rast gəldilər. Qardaşlar əyləşib onlarla söhbətə başladılar. Lidiya adlı bir qadın onları diqqətlə dinləyirdi. «Yehova onun ürəyini açdı». Eşitdikləri Lidiyaya elə dərin təsir bağışladı ki, o, evindəkilərlə birlikdə vəftiz oldu. Sonra Lidiya yalvar-yaxar edib Bulusu və onun yoldaşlarını evinə qonaq apardı c (Həv. 16:13—15).

9. Bu gün bir çoxları Bulus kimi nə edirlər və bu onlara hansı nemətləri gətirir?

⁹ Təsəvvür et, Lidiyanın vəftiz olması necə böyük sevincə səbəb oldu! Şübhəsiz, «Makedoniyaya gəl» dəvətini qəbul etdiyinə və bu mömin qadınların dualarına cavab vermək üçün Yehovanın onu və yoldaşlarını seçdiyinə görə Bulusun sevincinin həddi-hüdudu yox idi. Bu gün də bir çox bacı-qardaşlar, həm gənclər, həm yaşlılar, həm subaylar, həm də evlilər Padşahlığın təbliğçilərinin az olduğu ərazilərə köçür. Düzdür, bu, çətinliklərsiz ötüşmür. Lakin onlar Lidiya kimi həqiqəti qəbul edən səmimi insanları tapanda bütün problemlər yaddan çıxır. Bəs  sən təbliğçilərə tələbat olan yerə köçmək üçün nə isə edə bilərsənmi? Bunun mükafatı böyük olacaq! Məsələn, iyirmi yaşlarında olan Eron adlı bir qardaş Mərkəzi Amerika ölkələrindən birinə köçmüşdü. O, hisslərini bölüşür: «Başqa ölkədə xidmət etmək mənə ruhani cəhətdən yetkinləşməyə kömək etdi və Yehovaya daha da yaxınlaşdırdı. Təbliğ xidmətinə isə söz yoxdur: düz səkkiz nəfərlə Müqəddəs Kitabı öyrənirəm!» Əslində, onun sözlərində çoxlarının hissləri əks olunur.

10. Vəziyyəti Bulusgilə qarşı çevirmək üçün cinlər nə etdi?

¹⁰ Şeytan, sözsüz ki, bərk qəzəbli idi. Axı onun və cinlərinin at oynatdığı yerlərdə xoş xəbər indi kök salmağa başlamışdı. Buna görə də, şübhə yoxdur ki, vəziyyətin Bulusgilə qarşı çevrilməsində onların barmağı var idi. Bir dəfə qardaşlar dua yerinə gedəndə falçılıqla ağalarına çoxlu gəlir gətirən cinə tutulmuş qulluqçu qız onların dalınca düşüb qışqırırdı: «Bunlar Allah-Taalanın qullarıdır, sizə xilas yolunu bildirirlər». Ola bilsin, cin qıza bu sözləri ona görə dedizdirirdi ki, hamı Bulusun təlimləri ilə qızın etdiyi falçılığın bir mənbədən gəldiyini fikirləşsin. Beləliklə də, camaatın diqqəti Məsihin davamçılarından yayınacaqdı. Lakin Bulusun əmri ilə cin qızdan çıxdı və qız daha heç nə demədi (Həv. 16:16—18).

11. Cin qızdan çıxdıqdan sonra Bulus və Sila ilə nə baş verdi?

¹¹ Qarabaşın ağaları gəlib görəndə ki, gəlir mənbəyi əllərindən çıxıb, hirs başlarına vurdu. Onlar Bulus və Silanı bazar meydanına gətirdilər. Burada Roma hökumətinin nümayəndələri olan məmurlar məhkəmə qururdular. Hakimlərin vətənpərvərlik və millətçilik hisslərini qızışdırmaq üçün onlar mahiyyət etibarı ilə belə dedilər: «Bu yəhudilər şəhərimizin asayişini pozur, öz adət-ənənələrini təbliğ edirlər». Onların sözləri dərhal öz təsirini göstərdi. Bazar meydanındakı «bütün camaat bu qardaşlara qarşı qalxdı» və məmurlar «onları dəyənəklə döyməyi əmr etdilər». Bundan sonra Bulus və Silanı sürüyüb dustaqxanaya atdılar. Dustaqxana gözətçisi yaralı qardaşları dustaqxananın daxili bölməsinə saldı və ayaqlarına kündə vurdu (Həv. 16:19—24). Qapı bağlananda içəriyə elə zülmət qaranlıq çökdü ki, göz-gözü görmürdü. Amma Yehova hər şeyi görürdü (Zəb. 139:12).

12. a) Məsihin şagirdləri təqiblərə necə yanaşır və nə üçün? b) Şeytan və onun tərəfdarları hansı üsullara əl ataraq məsihiləri təqib edir?

¹² İllər əvvəl İsa Məsih şagirdlərinə demişdi: «Sizi… təqib edəcəklər» (Yəh. 15:20). Buna görə də Bulusgil Makedoniyaya gələndə təqiblərlə qarşılaşmağa hazır idilər. Gözlədikləri doğrulanda isə qardaşlar Yehovanın onlardan üz döndərdiyini fikirləşmədilər. Onlar başa düşürdülər ki, belə etməklə Şeytan öz qəzəbini onların üstünə tökür. Bu gün Şeytanın əlaltıları Filippidəki kimi eyni üsullara əl atırlar. Bizə düşmən  kəsilən adamlar işdə, məktəbdə yalan məlumatlar yayaraq insanları bizə qarşı təhrik edirlər. Bəzi ölkələrdə din rəhbərləri məhkəmədə bizi ittiham edərək deyirlər: «Yehovanın Şahidləri dinimizə zidd gedən, xalqımıza yaraşmayan ənənələri təbliğ edir, bununla da asayişi pozurlar». Elə də olur ki, dindaşlarımız döyülür və həbsxanaya atılır. Amma bunların heç biri Yehovanın gözündən yayınmır (1 But. 3:12).

13. Dustaqxana gözətçisini: «Cənablar, mən nə edim ki, xilas olum?» — deyə soruşmağa nə vadar etdi?

¹³ Bulus ilə Silaya keçirdikləri sarsıntıdan sonra özlərinə gəlmək üçün vaxt lazım idi. Lakin çox keçməmiş, gecə yarısı onlar artıq «dua edib mahnı oxuyur, Allahı tərənnüm edirdilər». Qəflətən zəlzələ baş verdi, dustaqxana sanki yerindən oynadı. Dustaqxana gözətçisi oyanıb qapıların açıq olduğunu görəndə elə bildi ki, dustaqlar qaçıblar. Buna görə cəzalanacağını bildiyi üçün «qılıncını çıxarıb özünü öldürmək istədi». Bu an Bulus: «Canına qıyma, hamımız buradayıq!» — deyə qışqırdı. Çaşbaş qalan dustaqxana gözətçisi soruşdu: «Cənablar, mən nə edim ki, xilas olum?» Nə Bulus, nə də Sila onu xilas etmək iqtidarında deyildi; bu adamın qurtuluşu yalnız İsanın əlində idi. Qardaşlar belə cavab verdi: «Ağa İsaya iman et, onda sən də, evindəkilər də xilas olacaqsınız» (Həv. 16:25—31).

14. a) Bulus və Sila dustaqxana gözətçisinə nədə kömək etdilər? b) Təqiblər zamanı ruhdan düşmədikləri üçün Bulusla Sila hansı mükafatı aldı?

¹⁴ Dustaq xana gözətçisi bu sualı səmimi-qəlbdənmi vermişdi? Bulus onun səmimiyyətinə şübhə etmirdi. Bu kişi yəhudi olmadığına görə Müqəddəs Yazılarla tanış deyildi. Məsihi olmaq üçün o, Allahın Kəlamındakı əsas həqiqətləri öyrənib qəbul etməli idi. Buna görə «Bulusla Sila Yehovanın sözünü ona... danışdılar». Qardaşlar Müqəddəs Yazıları elə həvəslə başa salırdılar ki, aldıqları zərbələrin ağrısını hiss etmirdilər. Gözətçi isə onların kürəyində açılmış dərin yaraları görəndə qardaşları evinə aparıb yaralarını yudu. Sonra o, evindəkilərlə birlikdə «dərhal vəftiz olundu». Bəli, Bulus və Silanın təqiblər zamanı ruhdan düşməməsinin mükafatı böyük oldu! (Həv. 16:32—34).

15. a) Bu gün bəzi məsihilər Bulusla Silanın nümunəsini necə izləyirlər? b) Sahəmizdə yaşayan insanlara nəyə görə təkrar-təkrar getməliyik?

¹⁵ Müasir dövrdə də bəzi məsihilər imanları uğrunda həbsxanada yatarkən Bulus və Sila kimi xoş xəbəri təbliğ edib gözəl nəticələr əldə etmişlər. Məsələn, bir vaxtlar fəaliyyətimizin qadağan olunduğu ölkədə Yehovanın Şahidlərinin qırx faizini həqiqəti həbsxanada öyrənənlər təşkil edirdi (Əşy. 54:17). Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, dustaqxana gözətçisi yalnız zəlzələ baş verəndən sonra qardaşlardan kömək istədi. Bu gün də bənzər hallar baş verə bilər. Padşahlıq xəbərinə heç cür hay  verməyən insanlardan bəziləri sarsıdıcı hadisə ilə üzləşəndən sonra həqiqəti qəbul edə bilərlər. Buna görə də sahəmizdə yaşayan insanların yanına dəfələrlə getsək, lazım olan vaxtda yanlarında olub onlara kömək edə bilərik.

16.  Bulusla Silanın döyüldüyü günün səhərisi vəziyyət necə dəyişildi?

¹⁶ Döyüldükləri günün səhərisi məmurlar əmr etdilər ki, Bulusla Silanı azad etsinlər. Ancaq Bulus dedi: «Sən bir bunlara bax! Bizi, Roma vətəndaşlarını məhkəməsiz-filansız camaatın qabağında döyüb zindana atıblar, indi də xəlvəti qovmaq istəyirlər? Yox! Qoy özləri gəlib bizi buradan çıxartsınlar!» Bulusgilin Roma vətəndaşı olduğunu biləndə məmurlar «bərk qorxdular», çünki onların hüquqlarını pozmuşdular d. Vəziyyət kökündən dəyişdi. Şagirdlər camaatın gözü qarşısında döyülmüşdü, indi hamının gözü qarşısında da məmurlar onlardan üzr istəməli idilər. Onlar Bulusla Silaya yalvardılar ki, Filippidən çıxıb getsinlər. Qardaşlar razılaşdılar, lakin getməzdən əvvəl sayı get-gedə artan yeni şagirdlərlə bir qədər vaxt keçirib onları ruhlandırdılar.

17. Bulusla Silanın dözüm nümunəsindən yeni şagirdlər hansı vacib şeyi öyrənə bilərdilər?

¹⁷ Əgər qardaşlar Roma vətəndaşları kimi malik olduqları hüquqlara hörmət edilməsini lap əvvəldən tələb etsəydilər, yəqin heç döyülməyəcəkdilər (Həv. 22:25, 26). Ancaq belə olan halda Filippidəki şagirdlərdə elə təəssürat oyanacaqdı ki, xoş xəbərin şövqlü təbliğçiləri öz mövqelərindən istifadə edib Məsih uğrunda əzab çəkməkdən qaçınırlar. Bu, Roma vətəndaşı olmayan şagirdlərin imanına necə təsir edərdi? Axı qanun onları döyülməkdən müdafiə etmirdi. Buna görə də cəzaya boyun əyməklə Bulus və Sila yeni şagirdlərə göstərdilər ki, Məsihin davamçısı təqiblərə qatlaşaraq imanda möhkəm qala bilər. Sonradan isə vətəndaş hüquqlarının tanınmasını tələb etməklə Bulusla Sila məmurların qanun pozuntusuna yol verdiyini hamıya aşkar etdilər. Bu da öz növbəsində məmurları gələcəkdə Bulusun dindaşları ilə pis davranmaqdan çəkindirə bilərdi. Həmçinin qardaşları bu kimi hücumlara qarşı müəyyən dərəcədə qanuni müdafiə ilə təmin edə bilərdi.

18. a) Müasir dövrdə məsihi ağsaqqallar Bulusdan necə nümunə götürürlər? b) «Müjdənin müdafiəsində və qanuni tanınmasında» biz nə edirik?

¹⁸ Bu gün də nəzarətçilər necə davranmağa dair məsihi yığıncağına nümunə verirlər. Məsihi ağsaqqallar başqalarından gözlədikləri şeyləri, birinci növbədə özləri edirlər. Bulus kimi, biz də öz hüquqlarımızdan necə və nə vaxt istifadə etməyi yüz ölçüb bir biçirik. Lazım gələndə  sərbəst ibadət edə bilmək üçün müxtəlif instansiyalı ölkədaxili və hətta beynəlxalq məhkəmələrə də müraciət edirik. Bizim məqsədimiz ictimai islahat aparmaq yox, Bulusun dediyi kimi, müjdənin müdafiəsinə və qanuni tanınmasına nail olmaqdır. Yeri gəlmişkən, o, bu sözləri Filippidəki həbsindən təxminən on il sonra oradakı yığıncağa yazmışdı (Filip. 1:7). Bununla belə, məhkəmələrin çıxardığı qərardan asılı olmayaraq, biz Bulusun və onun yoldaşlarının nümunəsini izləyir və xoş xəbəri Allahın ruhunun bizi yönəltdiyi hər yerdə təbliğ etməyə davam edirik (Həv. 16:10).