1-6. Kii lôk kéé i mboñ inyu pam i téé likalô ikété nkoñ ’isi?

 RÉBÉKA, njohok sita yada i loñ Gana, i ntehe suklu yé kiki libôga jé li likalô. Hiki ngéda, bot yé i yé i bana mimbamble. I ngéda noi i kosi, a nyéñ pôla inyu tééne mawanda mé ma suklu likalô, a nigil Bibel ni ngandak ikété yap.

² I loñ Madagaskar, ônd yada i i yé i pes likôl i Afrika, basañal iba ba mbéna boñ 25 kilôméta isi hiañgaa, ni makôô, inyu ke i ngim mbai inyu hôla bôt i nigil Bibel.

³ I loñ Paragwéi, inyu ke i tééne i bôt ba nyééne ipañ i balom bana le Paraná ni Paragwéi likalô, Mbôgi Yéhôva i loñ i, ni lôk kéé ipe i i bé lôl i 15 biloñ bipe i bi bañ soso môñgô u u bé le u yoñ 12 bôt. Batéé likalô ba ngwélél i môñgô u, inyu ke añal ñañ nlam yak i bahoma ba bé la bé pam ni makôô.

⁴ I Alaska, i pes i ñombok i nkoñ ’isi, Mbôgi Yéhôva i mbéna téé likalô i ngéda bôt ba nlo i yuuga loñ yap. Lôk kéé i nlo i homa bisitima bi ntelep, ba ban-ga bikaat ikété ngandak dilémb inyu tééne bakén ba bôt ba nlôl i biloñ bipe likalô. Mu nlélém nkoñ, avioñ a nlôôha ba nseñ inyu pam i mambai ma nlôôha ba haa, kayéle i bôt ba yé i mabôga mana le Aléoute, Athapascane, Tsimshian, ni tlingit, ba nok ñañ nlam.

⁵ Larry, nu a niñ i loñ Amérika, i Texas, a gwé libôga li tôbôtôbô inyu téé likalô. Libôga li, li yé ndap ba ntéédana mimañ mi bôt ni ngim bakokon. Tolakii a yé bôk mut, Larry a nhañba bé yom a nla boñ; a ñañal ñañ nlam. A nkal bôt i botñem a gwé le kel yada, isi Ane Djob, a ga tiimba ke.​—Yésaya 35:​5, 6.

⁶ I loñ Birmania, Mbôgi Yéhôva i bi yoñ sitima i tison i Mandalay inyu ke liké li dilo daa. Ba bé ke i likoda likeñi i ñombok. Kiki ba bééna ngôñ i añal ñañ nlam, ba bi ti i bet ba bé mu i sitima ni bo bikaat. Hiki ngéda sitima i bé i telep, ba bé ba sôs inyu  ke i añal ñañ nlam ikété tison. I bet ba bé mu i sitima ni bo, ba bé ba sôs, bôt bape ba jôp. Hala a bé a boñ le libôga jap li likalô li héñha.

 7. Mambe makeñge Mbôgi Yéhôva i ngwélél inyu añal ñañ nlam, njômbi yap i yé le kii?

⁷ Kiki dihéga dini di ñunda, ikété nkoñ ’isi wonsôna, Mbôgi Yéhôva i ‘mbok mbôgi i nya i yôni inyu Ane Nyambe.’ (Minson mi baôma 28:23) Ba nke i mandap ni mandap, ba nkwel i minloñ, ba nsébél bôt i téléfôn tole ba ntilna bôt bikaat. I ngéda ba yé i liké tole ba yé i bôlô, ba nyéñ manjel i bok mbôgi inyu Ane Nyambe. Makeñge ma nhéñha, ndi njômbi yap i yé ndik le ba añal ñañ nlam homa nyensôna.​—Matéô 10:11.

8, 9. (a) Ñañ nlam u Ane u ntjama i len ini, inyuki hala a yé jam li hélha? (b) Imbe mbadga di nla badba, kii di nlama boñ inyu léba ndimbhe?

⁸ A we nu u ñañ i kaat ini, baa yak we u yé mu nsoñgi u batéé likalô ba ba nlôl i iloo 235 biloñ ni mabôga? Ibale ñ, wee u yé yoñ ngaba i tjam ñañ nlam u Ane! Nson u, u yé hélha. Tolakii mandutu ma yé ngandak kiki bo ngolba, tole ba nsôña nson wés i ngim bahoma, Mbôgi Yéhôva i mbok mbôgi i nya i yôni inyu Ane i Nyambe ikété biloñ gwobisôna.

⁹ Mbadga di mbadba i yé le: Inyuki ndééñga, to ngolba i Satan bi nla bé kéñ nson likalô? Inyu timbhe i mbadga i, di nlama témb i hiai hi bisu, inyule Mbôgi Yéhôva i nke ndik ni bisu i gwel nson u bi bôdôl ha ngéda i.

10. Yésu a bé tégbaha ngéda yé yosôna i boñ kii, kii a bé yi inyu nson u?

¹⁰ Yésu nu a yé ñane likoda li bikristen, a bi tégbaha ngéda yé yosôna i añal ñañ nlam. Likalô li bé jam li bisu i niñ yé. Kel yada, a bi kal le: “Me nlama ki añle bitison bipe ñañ nlam u Ane Nyambe, inyule inyu hala nyen Nyambe a bi om me.” (Lukas 4:43) Yésu a bé yi le a bé bôdôl ngim nson u a bé bé le a mélés. Ndék ngéda, ilole a nwo, a bi kal le ñañ nlam u ga añlana “ikété biloñ gwobisôna.” (Markô 13:10) Lelaa hala a bé lama bôña, njee a bé lama gwel nson u?

11. Umbe nson Yésu a bi yigle banigil bé, mambe mahôla ba bé lama kôhna inyu gwel wo?

¹¹ I mbus nyemb ni bitugne gwé, Yésu a bi pémél banigil bé. A bééga bo nson nkeñi. A kal bo le: “Jon kena, ni yilha bôt ba biloñ gwobisôna banigil, ni sôblege bo i jôl li Tata, ni li Man, ni li mbuu  mpubi. Ni niigaga bo i nôgôl mam momasôna me bi ti bé oda le ni boñ. Ndi nuna-ki, me yé ni bé dilo tjodisôna letee ni mamélél ma nkoñ ’isi.” (Matéô 28:​19, 20) I ngéda a bi kal le: “Me yé ni bé,” a bé unda le a ga nit bo mu nson u añal ñañ nlam ni u yilha bôt banigil. Ba bééna toi ngôñ ni mahôla ma, téntén inyule Yésu a bi kal bo le, “biloñ gwobisôna gw’a oo bé.” (Matéô 24:9) Ndi ba bé lama kôhna mahôla mape. Ilole a mbet i ngii, Yésu a bi kal banigil bé le mbuu mpubi u ga ti bo ngui inyu ba mbôgi yé “letee ni masuk ma hisi.”​—Minson mi baôma 1:8.

12. Mambe mambadga di nla badba, inyuki i yé nseñ i yi mandimbhe?

¹² Hala a mboñ le di badba ngim mambadga: I hiai hi bisu, baa baôma ni banigil ba bi gwel nson u loñge? Baa ba bi bok mbôgi i nya i yôni inyu Ane Nyambe tolakii ba bé boma ngolba? Baa ba bi kôs toi mahôla ma mbuu mpubi u Yéhôva mu nson wap? Di nléba ndimbhe i mambadga mana mu kaat i Minson mi baôma. Di nlama yi ndimbhe i mambadga ma inyule Yésu a bi kal le nson u, u bé lama ke ni bisu “letee ni mamélél ma nkoñ ’isi.” Bañga bikristen yosôna, ibôdôl i hiai hi bisu, ikepam len, ba nlama gwel nson u. Jon, di yé maséé i nigil ñañ u kaat i Minson mi baôma.

13, 14. (a) Njee a bi tila kaat i Minson mi baôma, hee a bi lébna i mam a bi tila? (b) Kaat i Minson mi baôma i mpôdôl kii?

¹³ Njee a bi tila kaat i Minson mi baôma? Tolakii ba nti bé jôl li nwet a bi tila yo, i nene le, i mut a bi tila kaat i Minson mi baôma nyen a bi tila yak kaat Lukas. Jon, ibôdôl behee, hala a nyiba le Lukas nyen a bi tila i kaat i. (Lukas 1:​1-4; Minson mi baôma 1:​1, 2) Lukas a bé “dokta nu gwéha” a bak ki mut nyiña. (Kôlôsé 4:14) Kaat Minson mi baôma i mpôdôl mam ma bi bôña ikété bebee le 28 nwii. Ibôdôl i ngéda Yésu a bi bet i ngii i nwii 33 N.Y. ikepam i ngéda ba bi ha Paul i mok i Rôma i nwii 61 N.Y. , Lukas a mpôdna bibañga bini le “ba” ni “bés” mu nkwel wé, inyu éba le a bé ha i ngéda ngandak mam i a mpôdôl i bé tagbe. (Minson mi baôma 16:​8-10; 20:5; 27:1) Ibabé pééna, Lukas a bé tibil wan mam, a badak bôt mambadga inyu tibil yi lelaa ma bi tagbe, bôt kiki bo Paul, Barnabas, ni Filipô, ni bôt bape ba a mpôdôl mu ñañ wé.

¹⁴ Kaat i Minson mi baôma i mpôdôl kii? Ikété kaat i i gwé jôl jé, Lukas a mpôdôl i mam Yésu a bi boñ, ni ma a bi pot. Ndi i kaat i Minson mi baôma, Lukas a mpôdôl i mam baôma ba bi boñ.  I kaat i, i mpôdôl ngim bôt i i ngwel nson u tôbôtôbô ki le ba bé “bôt ba ba bé bé i bisuklu ba bak gwañga bi bôt.” (Minson mi baôma 4:13) I sem kwep, ñañ unu, u mpôdôl bibôdle bi likoda li bikristen ni mahol mé. U ñéba lelaa bikristen bi hiai hi bisu bi bé téé likalô, makeñge ba bé gwélél, ni mahoñol ba bééna. (Minson mi baôma 4:31; 5:42) U ñéba lelaa mbuu mpubi u bi hôla bikristen i gwel nson wap. (Minson mi baôma 8:​29, 39, 40; 13:​1-3; 16:6; 18:​24, 25) U nyigye ño nkwel u Bibel u u ñéba le jôl li Yéhôva li nlama pubhana ni njel Ane Djob Yésu a ñéga. Sôk i nsôk, u ñéba lelaa ñañ nlam u bi tjama tolakii ngolba i bé.​—Minson mi baôma 8:12; 19:8; 28:​30, 31.

15. Kii yigil i kaat i Minson mi baôma i ga lona bés?

¹⁵ Yigil i kaat i Minson mi baôma i ga ti bés makénd, i kônde ki lédés hémle yés! I ga ti bés ngôñ i kôna ndémbél i bikristen bi hiai hi bisu ba ba bééna ñem ngui ni makénd. D’a ba nkôôbaga i ‘ke yilha bôt banigil.’ I kaat ini, i yé nkôôbaga inyu hôla we i tibil nigil kaat Minson mi baôma.

16. Imbe njômbi i kaat ini i gwé?

¹⁶ I kaat ini, i gwé njômbi aa, (1) i kwés bés nkaa le Yéhôva a nit nson u ñañ nlam u Ane ni njel mbuu mpubi wé; (2) i ti bés makénd mu nson wés mu kiki di mba di nwan ndémbél i banigil ba Yésu ba hiai hi bisu; (3) i nhôla bés i kônde gwés ntôñ u Yéhôva, ni i diihe makoda.

17, 18. Lelaa kaat ini i yé ntjegek? Mambe mam ma ga kônde hôla we mu yigil yoñ Bibel?

¹⁷ Lelaa kaat ini, i yé ntjegek? I yé nkabak maboñ juem. Hiki liboñ i nkiha ni ngim mam ba mpôdôl mu kaat i Minson mi baôma. Bipes bi noñ ha, bi ntoñol bé kaat i Minson mi baôma nlôñ i mbus nloñ, ndi bi mpémés ngim biniigana bi kaat i inyu hôla bés i bii gwo i bisélél. I bibôdle bi hiki pes, ba nti bés njômbi i pes i, ba ñéba ki bés i het ñañ u, u mpémél ikété kaat i Minson mi baôma.

¹⁸ Mu kaat ini, ngim mam i ga ba nseñ inyu yigil yés bésbomede. I gwé bititii bilam bi bi ga hôla we i tehe lelaa mam ma bi tagbe. Bipes bipe bi gwé minkéñék mi matila mi mi nkônde ngim biniigana, bebek inyu pôdôl bôlôm ni bôda ba ba bééna hémle i ngui, tole ngim mam i tôbôtôbô i i bi bôña, ngim bilem bi biloñ, ni bôt bape ba ñañ u nsima.

19. Mambe mambadga di nlama badba ngim mangéda?

 ¹⁹ I kaat ini, i nla hôla we i wanba. To u ntéé likalô ibôdôl behee tole u ntip bôdôl, i yé nseñ i yoñ ngéda inyu yi too likalô li ngi yii jam li bisu i niñ yoñ. (2 Korintô 13:5) Badba le: ‘Baa me mbigda le i ngéda i ngi yii, i yé nhubuk? (1 Korintô 7:​29-31) Baa me ñañal ñañ nlam ni makénd momasôna? (1 Tésalônika 1:​5, 6) Baa me mboñ biliya gwem gwobisôna i téé likalô ni i yilha bôt banigil?’​—Kôlôsé 3:23.

20, 21. Inyuki di nlama pala gwel nson wés, makidik més ma nlama ba le kii?

²⁰ Di hôiga bañ kekikel le Yésu a bi bééga bés nson nkeñi u u yé i téé likalô ni i yilha bôt banigil. Ibabé pééna, ngéda i ta ha bé, lisuk li nkoñ ’isi unu li yé bebee. Di nyi bé bôt bañen ba gwé libak lilam inyu emble nwin wés. (Minson mi baôma 13:48) Ndi bôlô yés i yé le di hôla bo ilole lisuk li nlo.​—1 Timôtéô 4:16.

²¹ Jon i nlôôha ba nseñ le di kôna ndémbél i bikristen bi hiai hi bisu. Di mbot ñem le w’a yoñ ngéda i tibil nigil i kaat ini kayéle i kônde ti we makénd mu nson woñ. I tinde ki we i bana ngoñ i ‘bok mbôgi i nya i yôni’ inyu Ane Nyambe.​—Minson mi baôma 28:23.